جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 107
نقد روایت سوئینبرن از برهان غایت‌شناختی
نویسنده:
اصغر محمدی، سحر کاوندی، حسن فتح‌زاده
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
ریچارد سوئینبرن در تقریر خود از دلیل غایت‌شناختی سعی در معقول جلوه‌دادن باور به خدا با استفاده از این دلیل دارد. البته سوئینبرن معتقد است هیچ‌یک از ادله اثبات وجود خدا نمی‌توانند یقینی ریاضی‌وار برای ما به همراه آورند؛ بلکه مجموع این ادله، باور به وجود خدا را از نقیض آن محتمل‌تر می‌سازند. سوئینبرن با تفکیک نهادن میان دو نوع نظم: نظم زمانی و نظم مکانی، در ارائه دلیل خود بر نظم زمانی تأکید می‌کند. از طرف دیگر برای تبیین پدیده‌ها میان دو نوع تبیین تفاوت می‌گذارد: تبیین علمی و تبیین شخصی، و ادعا می‌کند که تبیین علمی توانایی تبیین اصل قوانین جهان را ندارد و برای تبیین این قوانین باید به تبیین شخصی توسل جست. سوئینبرن تبیین جهان به وسیله تبیین شخصی را ساده‌ترین تبیینی می‌داند که خالی از تعقیدها و پیچیدگی‌ها در پاسخ به چرایی پدیده‌هاست. به عبارت دیگر، به میزان کمتر شدن علل برای تبیین یک پدیده، آن تبیین رو به سادگی می‌رود. مدعای این مقاله آن است که مفهوم سادگی یا ساده‌ترین تبیین در بیان سوئینبرن خالی از پیچیدگی نیست و ابهاماتی دارد و همچنین فرض وجود امری ماورائی در تبیین پدیده نظم، نه تنها نمی‌تواند ساده‌ترین تبیین باشد، بلکه آن را گرانبار از پیش‌فرض می‌کند.
صفحات :
از صفحه 67 تا 90
بررسی برخی دیدگاه ها در باب آموزه فدیه
نویسنده:
عبدالرسول کشفی، سیاووش اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
بر مبنای «آموزه فدیه»، مسیح (ع) با تحمل رنج های بسیار و مرگی سخت، سبب شد که خداوند گناهان بشر را ببخشاید و از عذاب نوع انسان چشم پوشی کند. در باب این آموزه نظریات گوناگونی ارائه شده است که مهمترین آنها عبارتند از: «نظریه غرامت»، «نظریه نمونه اخلاقی» و «نظریه جبران». این مقاله می کوشد ضمن معرفی این نظریه ها، به چالش های بر سر راه هر یک از آنها و نیز پاسخ های به این چالش ها بپردازد. در این راستا، پاسخ های توماس آکویناس، فیلیپ کویین و ریچارد سوین برن را بررسی می کند. نتیجه بررسی ها نشان می دهد که اصل آموزه فدیه منطقا قابل دفاع نیست و هر یک از راهکارها برای برون رفت از چالشها، خود موجب بروز چالش ها و تعارضات جدیدی می شود. در عین حال، می توان گفت دیدگاه سویین برن از بقیه دیدگاه های موجود کم چالش تر است؛ هرچند این دیدگاه نیز پرسش های مهمی را بی پاسخ می گذارد.
صفحات :
از صفحه 17 تا 34
ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی: دیداری دوباره با سی. دی. براد
نویسنده:
غزاله حجتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
سی. دی. براد کوشید تا با اتخاذ رویکردی تجربی به باور دینی بپردازد، رویکردی که پیش از او جیمز و برخی فیلسوفان دیگر نیز اتخاذ کرده بودند. او برای تجارب دینی ارزش معرفت‌شناختی قائل بود و آنها را شاهدی بر باورهای دینی، به ویژه باور به وجود خدا، می‌دانست. شاید بتوان براد را در شمار نخستین متفکرانی دانست که کوشیده‌اند تا تجربۀ دینی را شاهدی بر وجود خدا به حساب آورند و برای این منظور استدلالی اقامه کنند. پس از او، فیلسوفانی چون سوئینبرن، دیویس و آلستون نیز از منظر خود به ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی پرداخته‌اند. به رغم این که مدت زیادی از انتشار مقالۀ «استدلال از طریق تجربۀ دینی» براد می‌گذرد، به نظر می‌رسد استدلال طرح‌شدۀ او در این مقاله همچنان قابل تأمل است. اگر آراء فیلسوفانی را که از ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی دفاع می‌کنند و پاسخ‌های آنها به منتقدان را در نظر آوریم، آنگاه می‌توانیم استدلال براد و دفاع او از ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی را تقویت و بازسازی کنیم.
صفحات :
از صفحه 47 تا 67
معرفت‌شناسی گواهی از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی
نویسنده:
عباس دهقانی نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
معرفت‌شناسی گواهی از شاخه‌های جدید معرفت‌شناسی است و سعی دارد به سؤالاتی دربارۀ معرفت‌بخشی گواهی، جایگاه گواهی نسبت به سایر منابع معرفتی و نحوۀ ایجاد باور توسط گواهی بپردازد. به نظر می‌رسد که این مباحث برای قاضی عبدالجبار نیز مطرح بوده است. وی گواهی را راهی برای حصول معرفت دانسته و شبهات سمنیه که برای گواهی ارزش معرفتی قائل نبوده‌اند را رد کرده است. همچنین معتقد است در فرآیند تبادل از راه گواهی، این باور گوینده و خصائص معرفتی اوست که به شنونده منتقل می‌شود. از سوی دیگر، وی مانند ابوعلی جبائی اعتقاد دارد که گواهی ارزشی همردیف با سایر منابع معرفتی دارد و فروکاستنی به آنها نیست. این دیدگاه‌های معرفتی زیربنایی برای برخی آرای دین‌شناختی عبدالجبار ازجمله مبحث اثبات وقوع معجزات شده است.
صفحات :
از صفحه 69 تا 82
معیت سرمدی خداوند و علم مطلق
نویسنده:
انشاءالله رحمتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
یکی از تعارض‌های اساسی در کلام (الهیات) و فلسفۀ دین، تعارض علم پیشین خداوند و اختیار بشر است. بدیهی است که درک صحیح از موضوع زمان و نسبت آن با خداوند، برای حل این تعارض بسیار تعیین‌کننده است. بر این مبنا، سه ‌راه‌حل برای این تعارض ارائه شده است که می‌توان از آنها به «نظریۀ تعین‌ناپذیری آینده»، «نظریۀ شناخت‌ناپذیری اعمال اختیاری آینده» و «نظریۀ لازمانی علم خداوند» تعبیر کرد. در این نوشتار، ابتدا دو نظریۀ نخست تشریح و بر ناکامی هر یک به عنوان راه‌حلی برای این تعارض تأکید می‌شود. نظریۀ سوم نیز مورد نقد و نظر قرار گرفته است و در نهایت نشان داده می‌شود که این نظریه می‌تواند کامیاب‌ترین راه‌حل باشد. به علاوه، دیدگاه فیلسوفان مسیحی مانند آکوئیناس، آنسلم و بوئتیوس در خصوص این نظریه را متذکر شده و در نهایت، در پرتو تأملات حکیمان مسلمان و به ویژه قاضی سعید قمی، در تبیین آن کوشیده‌ایم.
صفحات :
از صفحه 83 تا 103
طراحی هوشمند: طرح و بررسی دیدگاه الیوت سوبر
نویسنده:
روزبه زارع؛ فرح رامین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
طراحی هوشمند به عنوان یک جنبش اجتماعی با انتقادهای فیلیپ جانسون به طبیعت‌گرایی و داروینیسم و همراهی او با افرادی همچون مایر، دمبسکی و بیهی و حمایت فیلسوفانی همچون پلنتینگا، مورلند و کریگ در دهۀ آخر قرن بیستم شکل گرفت. در نگاه آنان طراحی هوشمند یک برنامۀ پژوهش علمی با مشارکت دانشگاهیان است که نشان خواهد داد بر عالم یک طراحی هوشمند حاکم است. سوبر به عنوان یکی از منتقدان طراحی هوشمند معتقد است که طرفداران ایدۀ طراحی هوشمند گرفتار تطبیق‌های ناقص در مورد پدیده‌ها هستند. از نظر او طراحی هوشمند شرط آزمون‌پذیری را ندارد و در نتیجه قابل ورود به عرصۀ علمی و تحقیقاتی نیست. در این مقاله نشان داده شده که اولاً تصویر او از آزمون‌پذیری کامل نیست. ثانیاً طراحی هوشمند، می‌تواند، با ملاحظاتی، همان معیار سوبر را نیز تأمین کند. اساس اِشکال او ناشی از تصور نادرستی است که از وجود یک طراح هوشمند فراطبیعی دارد. نقد نخست این مقاله را می‌توان، علاوه بر یک تقریر قیاسی معتبر از کبرای برهان نظم، انتقادی بر طبیعت‌گرایی روش‌شناختی نیز در نظر گرفت.
مقایسۀ دیدگاه مطهری و سوئینبرن دربارۀ مسئلۀ شر
نویسنده:
حمیدرضا اسکندری دامنه، قاسم پورحسن
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسئلۀ شر، آن گونه که در اندیشۀ مطهری و سوئینبرن مطرح شده، یکی از معضلات مهم و در عین حال پیچیده در بحث باور به خدا و غایتمندی جهان است. هر دو فیلسوف از منظر عدل به مثابه مهم‏ترین صفت الهی بدان نگریسته و با ابتناء بر دو رهیافت عنایت و اختیار بدان پاسخ گفته ‏اند. دشواری مسئلۀ شر عمدتاً به روش منطقی طرح بحث باز می‏ گردد که بر ناسازگاری، و نه صرفاً نقض، تأکید دارد. بدین معنا که با وجود خدای قادر مطلق، عالم مطلق و خیرخواه مطلق وجود شرور هیچ توجیهی نمی‏ تواند داشته باشد. پژوهش حاضر در پی آن است تا با توجه به دیدگاه دو فیلسوف مطرح، مرتضی مطهری و ریچارد سوئینبرن، به مسئلۀ شر بپردازد. این دو متفکر هر دو بر اساس نظام منسجم عدل الهی خود در صدد تبیین و توجیه شرور علی‏رغم وجود خدای قادر مطلق، عالم مطلق و خیرخواه مطلق هستند. در این مقاله، دیدگاه مطهری در دو بخش تبعیض‏ها و شرور مورد بحث قرار می‏ گیرد. نظر ایشان در باب شرور ذیل سه عنوان «عدمی بودن شر»، «نسبی بودن شر» و «تفکیک‏ ناپذیری خیر و شر» بررسی می ‏شود. دیدگاه سوئینبرن نیز در سه محور «شر اخلاقی» (مهار منطقی، دفاع مبتنی بر اختیار، اصل صداقت و مسئولیت)، «شر طبیعی» (کسب معرفت، دفاع مبتنی بر خیرهای برتر) و «رنج حیوانات» بررسی خواهد شد. در پایان به مقایسۀ دیدگاه ‏های این دو فیلسوف در محورهای انگیزۀ طرح عدل الهی، روش دو فیلسوف در ارائۀ نظریه عدل الهی، ماهیت شر، تقسیم‏ بندی شرور، فواید شرور، نظام احسن و رنج حیوانات می ‏پردازیم، و روشن خواهد شد که هرچند هر دو متفکر در تأکید بر اختیار انسان و وجود نظام احسن الهی و فواید شرور با هم متفق‏ القول‏اند، در باب ماهیت شر و تقسیم ‏بندی شرور و برخی از توجیهات برای وجود شرور با هم اختلاف رای و رویکرد دارند. لذا می‏ کوشیم تا وجوه اشتراک و افتراق این دو را مورد بررسی قرار دهیم.
صفحات :
از صفحه 1 تا 24
نگاهی به برخی زمینه های ارتباط مساله «نفس (ذهن) - بدن» و مساله «آفریدگار - جهان»
نویسنده:
پیروز فطورچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
نوشتار حاضر بررسی کوتاهی است درباره برخی زمینه های ارتباط میان دو مساله مهم و دیرپا در فلسفه و الهیات یعنی مساله «نفس و بدن» و یا به تعبیر جدیدتر مساله «ذهن - بدن»، از یک سو و مساله چگونگی ارتباط آفریدگار و جهان طبیعت، از سوی دیگر. آیا به لحاظ تاریخی و تحلیلی می توانیم میان نحوه تلقی خود از این دو مساله نسبتی برقرار کنیم؟ در پاسخ به این پرسش ابتدا با تحلیلی فلسفی و کوتاه نشان داده می شود که در بحث از تبیین چگونگی ارتباط میان آفریدگار و جهان طبیعت با مسائل و مشکلاتی مواجهیم که با دشواری های مربوط به فهم ما از مساله ارتباط نفس و بدن (یا ذهن و بدن) بی شباهت و بی مناسبت نیست. سپس با ذکر چند نمونه از دیدگاه های تاریخی و معاصر در فلسفه و الهیات غرب به برخی زمینه های ارتباط میان این دو مساله در تفکر غرب می پردازیم. پس از آن، زمینه های ارتباط میان این دو مساله را در اندیشه اسلامی پی می گیریم. توصیه های جدی درباره لزوم دقت و پرهیز از زیاده روی در به کارگیری تمثیل نفس - بدن نیز مورد توجه خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
نگاهی به برخی زمینه های ارتباط مسئله «نفس (ذهن) ـ بدن» و مسئله «آفریدگار ـ جهان»
نویسنده:
پیروز فطورچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
نوشتار حاضر بررسی کوتاهی است درباره برخی زمینه­ های ارتباط میان دو مسئله مهم و دیرپا در فلسفه و الهیات یعنی مسئله «نفس و بدن» و یا به تعبیر جدیدتر مسئله «ذهن ـ بدن»، از یک سو و مسئله چگونگی ارتباط آفریدگار و جهان طبیعت، از سوی دیگر. آیا به لحاظ تاریخی و تحلیلی می ­توانیم میان نحوه تلقی خود از این دو مسئله نسبتی برقرار کنیم؟ در پاسخ به این پرسش ابتدا با تحلیلی فلسفی و کوتاه نشان داده می‌شود که در بحث از تبیین چگونگی ارتباط میان آفریدگار و جهان طبیعت با مسائل و مشکلاتی مواجهیم که با دشواری­های مربوط به فهم ما از مسئله ارتباط نفس و بدن (یا ذهن و بدن) بی­ شباهت و بی­ مناسبت نیست. سپس با ذکر چند نمونه از دیدگاه ­های تاریخی و معاصر در فلسفه و الهیات غرب به برخی زمینه‌های ارتباط میان این دو مسئله در تفکر غرب می‌پردازیم. پس از آن، زمینه‌های ارتباط میان این دو مسئله را در اندیشه اسلامی پی می‌گیریم. توصیه‌های جدی درباره لزوم دقت و پرهیز از زیاده‌روی در به کارگیری تمثیل نفس ـ بدن نیز مورد توجه خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
تجربه دینی و تبیین‌های طبیعت‌گرایانه، بررسی دیدگاه جف جوردن
نویسنده:
منصور نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران ,
چکیده :
دغدغۀ اصلی این مقاله، بررسی این مسئله است که آیا کشف تبیین طبیعی برای تجربۀ دینی، حجیت معرفت‌شناختی آن برای اثبات متعلق خود، به ویژه خداباوری را رد می‌کند یا خیر. در این زمینه با دو دیدگاه کلی مواجهیم. برخی معتقدند که تا وقتی وجود نداشتن خدا با دلیل کافی اثبات نشود، تجربۀ دینی حتی در صورت کشف تبیین طبیعی برای آن، از حجیت معرفت‌ شناختی برخوردار خواهد بود. اما برخی دیگر تأکید می‌کنند که به محض کشف تبیین طبیعی، حجیت معرفت‌شناختی آن از بین می‌رود بدون آن‌که نیازی به اثبات وجود نداشتن خدا داشته باشیم. در این مقاله نزاع جف جوردن با گروه نخست را در همان ساختار بحث خودِ جوردن بیان و بررسی کرده‌ایم. یافته و نتیجه­ای که پس از بررسی و نقد این دو دیدگاه، به آن رسیده­ایم، ارائۀ دیدگاه سوم و جدید در این زمینه است. دیدگاه پیشنهادی، مبتنی بر تفکیک دو نوع تجربۀ دینی است. بر اساس این دیدگاه، برخی از تجربه‏ ها که از شرایط خاصی برخوردارند حتی در صورتی که برای آن‌ها تبیین طبیعی کشف شود، باز هم از حجیت معرفتی خاصی برخوردار خواهند بود.
صفحات :
از صفحه 287 تا 307
  • تعداد رکورد ها : 107