جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 19 
1 2 3 4 5
جامعه‏ شناسی دینی، امکان یا امتناع؟
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
1 2 3 4 5
بازشناسی و امکان سنجی علم دینی بر مبنای نظریه علم مقدس سنت گرایان
نویسنده:
مسعود فکری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
یکی از مبانی سنت گرایانی چون سیدحسین نصر، فریتیوف شوئون و رنه گنون، نظریه علم قدسی است. با استفاده از این مبنا می توان نظریه ای را در خصوص علم با وصف دینی به ط... طور عام یا وصف اسلامی به طور خاص بازسازی و تبیین نمود. این بازسازی نشان می دهد که سنت گرایان را می توان در عداد طرفداران علم دینی تلقی کرد. در این مقاله، با توضیح مفاهیم همچون علم مقدس، سنت و سنت گرایی، به ملاک های طبقه بندی نظریات علم دینی اشاره شده، و تقسیم بندی نظریات علم دینی به صورت نظریات حداقلی، حداکثری و میانه، و نیز تقسیم بندی به صورت نظریات تهذیبی، تاسیسی و تلفیقی، تحلیل شده است. بازسازی دیدگاه سنت گرایان نشان می دهد که بنابر مبنای علم مقدس - در عین اختلافی که میان نظریه پردازان آن هست - می توان از علم دینی با رویکرد تهذیبی سخن گفت و علوم سنتی را به عنوان نمونه هایی از علم دینی نشان داد. به صورت خاص می توان گفت که در نگاه سیدحسین نصر، علوم با وصف اسلامی تحقق یافته اند و در دوره معاصر باید به آن ها توجه کرد، به عبارت دیگر، علوم اسلامی باید احیا گردند.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 25 تا 46
1 2 3 4 5
مدل سازی روابط هستی شناختی و معرفت شناختی علم و دین
نویسنده:
سیدمهدی بیابانکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کاوش در چیستی و چگونگی رابطه علم و دین و مدل سازی این رابطه هدف اصلی این مقاله است. دیدگاه هایی که درصدد تبیین رابطه علم و دین برآمده اند (دیدگاه های تمایز، تع... عارض، تلاقی و تایید، و دیدگاه مکملیت) هریک فقط به یک جنبه از این ارتباط پرداخته اند و همگی در این نقص سهیم اند که عمدتا بر جنبه های عملی و کاربردی تعامل میان علم و دین تاکید می کنند و مدل نظری مشخصی را، در خصوص رویارویی گزاره های علمی و گزاره های الاهیاتی و نحوه رابطه آن ها با یک دیگر، ارائه نمی دهند. در مسیر ارائه چنین مدلی و با نگاهی دقیق به دو مقوله علم و دین و به تبع آن، رابطه میان آن ها، می توان چهار رویکرد متمایز، هرچند مرتبط با هم، را در این خصوص از یک دیگر تمییز داد: رویکردهای هستی شناسانه، معرفت شناسانه، معناشناسانه، و تکوینی. در این مقاله ضمن تبیین رابطه علم و دین در دو حوزه هستی شناسی و معرفت شناسی، دو مدل در خصوص تبیین این رابطه در دو حوزه مذکور ارائه می شود. برای مدل سازی و تبیین رابطه هستی شناختی علم و دین، از نمای مکانیکی مولکول DNA بهره می گیریم و سپس مدل را بر اساس سه مفهوم حقایق دینی، حقایق طبیعی، و نقاط انطباق ارائه می کنیم، مدلی که برای تبیین رابطه معرفت شناختی گزاره های علمی و گزاره های الاهیاتی ارائه می شود بر مبنای تفکیک میان هسته سخت نظریات علمی و الاهیات دینی از کمربند محافظ آن ها استوار است. پس از ارائه مدل های مذکور، سعی می کنیم تا انسجام منطقی آن ها را نشان دهیم.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
1 2 3 4 5
تحلیل نظریه علم دینی دکتر مهدی گلشنی با تکیه بر مباحثه گلشنی و استنمارک
نویسنده:
حمید حسنی ، بابک داداشپور ، کامران قیوم زاده
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
مهدی گلشنی در تلاش برای تبیین «علم دینی» می‌گوید که علم نه تنها از نظر جهت-گیری و کاربرد، بلکه از نظر چارچوب متافیزیکی حاکم بر نظریه‌ها، به دینی و سکولار تقسیم... م می‌شود. وی چنین استدلال می‌کند که چون علم بی‌طرف ـ در مرحله داوری ـ غیرواقع‌گرایانه و دشوار است، پس علم باید غیربی‌طرف (و در طرف دین) باشد. «مایکل استنمارک» معتقد است که علم دینی به معنای «دارای تعلق دینی» (Religiously Partisan) در مرحله تعیین مسأله و کاربرد کاملا ممکن و حتی اجتناب‌ناپذیر است، اما استدلال گلشنی بر غیرواقع‌گرایانه بودن علم بی‌طرف (Impartial) در مرحله داوری نظریه را ناکافی می‌داند. گلشنی در پاسخ به استنمارک، تأکید می‌کند که سخن وی اختصاص به نظریه‌های بنیادین مثل منشأ عالم و منشأ حیات داشته است. وی همچنین می‌گوید بعضی از این مثال‌های نقض ناشی از تفسیر متفاوت دانشمندان مسلمان از اعتقادات دینی است. استنمارک با ذکر مثال‌های نقض دیگری شواهد گلشنی درباره‌ی غیرواقع‌گرایانه بودن بی‌طرفی در نظریه‌های بنیادین را نیز به چالش می‌کشد. در این مقاله، با روش تحلیلی ـ توصیفی این مباحثه را بررسی می‌کنیم. سپس استدلال جدیدی علیه نظریه علم دینی گلشنی اقامه می‌کنیم تا نشان دهیم پیشفرض‌های متافیزیکی مورد نظر گلشنی به دلیل «معقولیت‌شان» دخالت داده می‌شوند، نه «دینی بودنشان».   بیشتر
1 2 3 4 5
واکاوی مناسبات علم و دین در نگاه هانس کونگ
نویسنده:
حمید رضانیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نوشتار حاضر در پی آن است که ضمن بررسی اثر یکی از صاحب نظران مطرح در این حوزه، با رویکرد توصیفی تحلیلی، به بررسی مناسبات علم و دین از منظر هانس کونگ به عنوان یک... کی از نظریه پردازان معاصر، بپردازد. به نظر می رسد که هانس کونگ ضمن آنکه خود یک مسیحی معتقد به شمار می رود و دلبستگی او همواره به سمت تلاش در بهینه سازی رابطه میان علم و دین بوده است که مهمترین آرا ء او بصورت پراکنده و نوشته هایش بیان گردیده است. کونگ به فراخور ممکن، در این مبحث ورود نموده است. هرگاه فرضیه ای در علوم مختلف مطرح می گردد و پس از مدتی فرضیه های تازه تری آن را کنار می زنند و یا بعضا به صورت قانون مقبولیت عام پیدا می کنند در حالی که ادیان همه برای اجرای دستورهای یک منبع متعالی قیام کرده اند و حال که علم را پیامبری نیست پس هر لحظه بشر در انتظار فرضیه و نظریه تازه ای است، در واقع با ابزار علم امروزی دین منطقا قابل نفی نیست. چنانکه از کلام وی نیز چنین استنباط می گردد. بر این اساس، این نوشتار بر آن است تا با ارائه کلیتی از مباحث مطروحه در این حوزه چگونگی رابطه این دو مقوله مهم را از نگاه این فیلسوف بویژه در برخی حوزه های کاربردی مانند آغاز جهان، خلقت و غیره بررسی نماید. کونگ را می توان یکی از حامیان نظریه سازگاری بلکه همکاری و تعاضد قلمداد کرد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 29 تا 49
1 2 3 4 5
خوانش نوکانتی و توماس کوهن از معقولیت علمی و نسبت آن با علم بومی (با نظر به آراء دکتر رضا داوری اردکانی، دکتر مهدی گلشنی، آیت‌الله عبداله جوادی آملی و دکتر حسین نصر)
نویسنده:
پدیدآور: امیر حاجی‌زاده ؛استاد راهنما: حسین کلباسی اشتری استاد مشاور: علی‌اکبر احمدی افرمجانی استاد مشاور: محمد رضا اسدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
چکیده :
در این رساله سعی می‌کنیم به بررسی امکان شکل گرفتن نظریات علمی بدیل از قبیل علم بومی و علم دینی با عطف نظر به مسئله معقولیت علمی در آراء کوهن و کاسیرر بپردازیم.... . لزوم این بحث تطبیقی از این جا بر می‌خیزد که با توجه به دستاوردهای علم‌شناسی جدید، طرفداران گرایش علم دینی و بومی در ایران، بر معقولیت نسبی علم (با تأکید بر نقش مقوّم گزاره‌های متافیزیکی در یک نظریه و ارزش‌های اجتماعی در ردّ و پذیرش نظریات) اصرار می‌ورزند و شکل‌گیری نظریه‌های بدیل با تأسی بر فرهنگ و آیین خودی را امکان پذیر می‌دانند. یکی از آبشخورهای امکان ظهور و یا تأسیس نظریات علمی بدیل، تضعیف روایت رسمیِ فیلسوفان ارتودوکسِ علم از مطلق بودن معقولیت علمی توسط توماس کوهن است. از زمان چاپ کتاب ساختار انقلابات علمی، رویکردهای تاریخی و جامعه‌شناختی به علم به نوعی نسبیّت‌باوری در قبال ارزیابی نظریات علمی دامن زده و همچنین موجب اعتقاد به گسست در تاریخ علم شده است. جهت تعدیل آراء کوهن نگاه فیلسوف-مورخ دیگری همچون کاسیرر برنهاده می‌شود که به‌عنوان یک فیلسوف نوکانتی منظر نوینی در اختیار ما قرار می‌دهد. کاسیرر با تاکید بر وجوه پایدار نظریات به عنوان صورت‌هایِ نامتغیرِ انتظام‌بخش، نظریات علمی را قیاس‌پذیر و تاریخ علم را پیوسته و تکوینی می‌بیند. در این زمینه متفکرین ایرانی متعددی ابراز نظر کرده‌اند که از میان آن‌ها چهار متفکر (آقایان سید حسین نصر، مهدی گلشنی، رضا داوری اردکانی و عبدالله جوادی آملی) جهت شرح آراء و بررسی تطبیقی انتخاب شده‌اند. تلاش شده در هر مورد آسیب‌های تلقی نادرست از علم و سویه‌های قابل دفاع در سایه تحلیل‌های کوهن و کاسیرر بیان شود. در خاتمه با تفکیک چهار عرصه متمایز منبع نظریه، ساختار نظریه، داوری نظریه و تفسیر نظریه موضع خود را جمع بندی می‌کنیم.   بیشتر
1 2 3 4 5
مقایسۀ نظریۀ علم دینی آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله مصباح یزدی و دکتر گلشنی
نویسنده:
نازیلا اخلاقی، مهدی حسین زاده یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علم دینی منظومه‌ای معرفتی دربارۀ جهان واقع است. تحقیق در مبانی فلسفی علم و مبانی دین‌شناختی نخستین گام به سوی سامان علم دینی است. پیدایش اصطلاح علم دینی در جام... معۀ علمی کشور به محور برخی مجادلات مبدل گشته است، به گونه‌ای که در میان موافقان و مخالفان، با تقریرهای گوناگونی مواجهیم. توجه به میزان گستردگی نزاع موجود، نمایانگر این امر است که تنها بیان پذیرش یا عدم‌پذیرش علم دینی از جانب متفکران، به سبب تقریرهای متنوع، نظریۀ صاحب‌نظران را به‌وضوح ترسیم نخواهد کرد. بازخوانی مکرر دیدگاه‌ها به تنقیح محل نزاع و استحکام تقریر می‌انجامد. از میان قائلان به امکان علم دینی، به سبب اهمیت نظریۀ آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله مصباح یزدی و دکتر گلشنی، نظریۀ علم دینی ایشان مقایسه و بر همین مبنا به جایگاه عقل و وحی در نظریات هر یک از این متفکران اشاره شده است. این نوشتار در پی آن است که با مقایسۀ دیدگاه‌ها، گامی در جهت روشنی مباحث علم دینی بردارد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 94 تا 127
1 2 3 4 5
بررسی و نقد نظریه «نیوبرگ» درباره همبستگی بین اعمال مذهبی و مغز بر اساس الگوی الهیات اعصاب
نویسنده:
علی سنایی، اسحاق رحیمیان بوگر، هادی هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
«الهیات اعصاب» به عنوان یک بحث میان رشته‌ای و الهیاتی جدید با مطالعه موردی و بررسی همبسته‌های فیزیولوژیک مغز انسان در تجربه‌های عرفانی از طریق اسکن مغزی انسان ...  های دین‌دار، سعی بر ایجاد ارتباط میان علم و دین دارد. پروفسور «آندرو نیوبرگ» پزشک و پژوهشگر مطالعات دینی معاصر، قصد دارد با اثبات علمی تجربه‌های معنوی و مذهبی در حل ارتباط علم و دین و خلق زمینه‌های مشترک برای اندیشیدن و زندگی معنوی، راه حلی جدید در قالب یک روش‌شناسی ارائه نماید. در این نوشتار ضمن معرفی این رشته، به بررسی راهکارها و نتایج تحقیقات انجام شده توسط نیوبرگ در سنجش و اثبات علمی تجربه‌های دینی و میزان موفقیت وی در ادعایش پرداخته شده است. رابطه مغز با ذهن، تجربه‌های دینی و معنویت از جمله موضوعاتی است که در مطالعات و تحقیقات نیوبرگ مورد بررسی قرار می‌گیرد و در این تحقیق به تبیین و بررسی یافته‌ها و نتایج این تحقیقات پرداخته می‌شود. هر چند بر یافته‌های نیوبرگ اشکالات مبنایی وارد است و روش‌شناسی وی به صورت کامل محقق شدنی نیست، اما پاسخگویی به موضوعات و مسائلی مانند ماهیت دین، آگاهی انسان و امکان آگاهی جهانی، نحوه رسیدن به آرامش و خوب بودن و اینکه چگونه همه انسانها ممکن است به مرحله جدیدی از درک برسند، می‌توانند اهمیت پرداختن به این رشته را روشن کند.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 91 تا 112
1 2 3 4 5
عناصر تربیتی انسان طبیعی و آرمانی در نظام تعلیم و تربیت اسلامی
نویسنده:
حسن کرمعلیان، علی اکبر حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تعليم و تربيت همانند بسياري از علوم ديگر به مثابه يك نظام يا سيستم است. بدين معنا كه اجزا و عناصر خاص و متناسب با خود را دارد كه بايد مورد شناسايي و بررسي دقيق... ق قرارگيرند. اسلام نيز به عنوان يك مكتب، داراي جهان بيني، فلسفه و نظام تربيتي خاص خود است. نظام تربيتي آن مدعي جامعيت، اصالت، استقلال، و برخوردار از تكثر منابع و نصوص است. مقاله حاضر به دليل ضرورت نظريه پردازي در حوزه عناصر نظام تر بيتي از يك سو، و كم توجهي به تحقيقات نظري - تحليلي در باب تربيت اسلامي از سوي ديگر، به پژوهشي در خصوص عناصر نظام تربيت اسلامي اختصاص يافته و موضوع در قالب يك نظام شامل: اهداف، برنامه درسي، معلم، متعلم و ارزشيابي در دو سطح خرد و كلان مورد بررسي قرار خواهد گرفت.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 61 تا 76
1 2 3 4 5
نقش دین در فرهنگ سازی توسعه علمی
نویسنده:
محمدرحیم عیوضی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انقلاب اسلامی ایران برخوردار از دو ویژگی «آگاهی» و «دین باوری» نقطه عطفی در تحولات فكری و اندیشه ای مردم ایران و نویدبخش تحول اساسی در عرصه فرهنگ سازی، تولیدات... ت علمی و توسعه دانش و فناوری می باشد. میزان تاثیر فرهنگ برتوسعه آنگونه است كه نظریه پردازان بر این باورند، توسعه تا وقتی با هویت اجتماعی ـ فرهنگ سازگار نیفتد تولدی نخواهد یافت. توسعه مطلوب توسعه ای درون زا است كه با اتكاء به فرهنگ خودی، توانایی هدایت، انسجام بخشی و نظارت را در زمینه های اجتماعی ـ فرهنگی امكان پذیر می نماید. منازعات فرهنگی ریشه های عمیقی دارند كه سراسر مباحث توسعه علمی را تحت الشعاع قرار می دهند . از این حیث پیوستگی دین با مولفه های فرهنگی و توسعه علمی محول واقع نگری و تلاش برای درك صحیح تر توسعه علم می باشد. دغدغه تولید و توسعه علم در ایران اسلامی كه چند سالی است انس محفل عالمان و اندیشمندان شده است، نشانه توجه آگاهانه به نفش بنیادی دین در فرهنگ سازی و نحوه نگرشی است كه جامعه دینی برای ساماندهی زندگی دنیوی خود (توسعه) بیان می دارد و انقلاب اسلامی ایران به عنوان نمود عینی این تحول سیاسی اجتماعی ضرورت طرح این سوال را فراهم نموده است كه: دین چگونه در نظام اجتماعی به ایفای نقش می پردازد و نقش دین به طور خاص در فرهنگ سازی توسعه علمی چگونه است؟ در این مقاله سعی شده است چگونگی ایفای نقش دین و به عبارت روشن تر زمینه های تاثیرگذاری دین در فرهنگ سازی برای توسعه علمی را مورد بررسی قرار دهد در پاسخ به طرح سوال فوق فرضیه مقاله بر این باور طراحی شده است كه: دین می تواند با همگامی (پاسخگویی به موقع و اقناع كننده) به مقتضیات زمان و مكان از طریق احیاء خود و اصلاح سنت دینی با رجعت به ریشه ها به هماهنگی عناصر فرهنگی، علم پذیری و دین ورزی توامان در قالب نیروهای مكمل مدد رساند و توسعه علمی را در چارچوب فرهنگ سازی پویا و پایدار عینیت بخشد به طوری كه دین از درون نظام اجتماعی ـ فرهنگی، تولید علم و توسعه علمی را به نحوی هدایت و جهت می دهد كه با نقشه ادراكی و الگوی تفكر در آن جامعه سنخیت داشته باشد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 19 تا 47
  • تعداد رکورد ها : 19