جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
مطهری , مرتضی Murtaḍā Muṭahharī (فیلسوف، متکلم، مفسر و اندیشمند معاصر), 1298ش. فریمان، خراسان رضوی 1358 ش. تهران
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
تعداد رکورد ها : 1708
عنوان :
علل معنوی و چالشهای پیشرو در اسلامیسازی علوم
نویسنده:
قاسم ترخان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اسلامی سازی علوم
,
قانون فراگیر
,
experimental method
,
ماتریالیسم روش شناختی
,
علل مادی و طبیعی
,
علل معنوی
کلیدواژههای فرعی :
عالم ملکوت ,
استجابت دعا ,
آیات و روایات ,
قرآن مجید ,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
بر اساس رویکرد غالب اندیشمندان مسلمان، عوامل مجرد و معنوی در عالم مادی تأثیرگذارند، اما این تأثیرگذاری با استخدام علل مادی و طبیعی است. پذیرش این نظریه آیا به ماتریالیسم روششناختی در علوم نمیانجامد که با وجود عدم انحصار هستی و وجود در ماده، در روششناسی علوم، روش تجربی را در توصیف و تبیین جهان مادی کافی میداند؟ و آیا بر اساس این نظریه، میتوان قانون فراگیری را پیشنهاد داد؟ در این مقاله در صدد اثبات این نکتهایم که پذیرش مبانی گفتهشده، به ماتریالیسم روششناختی نمیانجامد. همچنین بر اساس شرایطی میتوان از قانون فراگیر در علم دینی (که بررسی علل معنوی را در دستور کار خود دارد) سخن گفت. بر این اساس غفلت از غیب و باطن جهان و واکاوی علل مادی به روش تجربی با عدم لحاظ علل معنوی، از نقیصههای معرفتی علوم رایج (طبیعی و انسانی) بهشمار میآید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 431 تا 456
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آسیب شناسى روش ابن خلدون در کشف قوانین اجتماعى (علم عمران) با تأکید بر دولت ها
نویسنده:
علیرضا جوادزاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن خلدون
,
علم عمران
,
قوانین اجتماعى
,
روش تعقلى علوم اجتماعی
,
روش تجربى علوم اجتماعی
کلیدواژههای فرعی :
علم تاریخ ,
امپراطوری عثمانی ,
اصطلاحنامه منطق ,
ویژگی دولت ها ,
اخبار صحیح تاریخی ,
اخبار کذب تاریخی ,
العبر ,
قلمرو روش ها ,
شرایط روش در مقام عمل ,
نقض قوانین اجتماعی ,
منشا دولت های استیلایی ,
آثار فرسودگی دولت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
عبدالرحمن بن خلدون، با هدف شناخت اخبار صحیح تاریخى از اخبار کذب، به بررسى اجتماع انسانى پرداخته است تا طبایع و قوانین این اجتماع را به دست آورد. وى در این زمینه، در ابتداى کتاب تاریخى «العبر» خویش، علمى را به نام «عمران» بنیان نهاده است. مسائل این علم، قوانین حاکم بر اجتماع انسان ها مى باشد که ابن خلدون ادعاى کشف آنها را به روش «برهانى» دارد. مهم ترین ایرادِ مقدمه ابن خلدون، وجود نقض در موارد متعددى از قوانین اجتماعى بیان شده به ویژه درباره دولت ها مى باشد. منشأ این ایراد، به روش وى در استخراج قوانین بازمى گردد. ایراد اساسى روشى به قوانین ابن خلدون، دو چیز است: الف) عدم پایبندى بر قلمرو روش ها و استفاده از روش تعقلى در قلمرو روش تجربى؛ ب) عدم رعایت شرایط هر روش در مقام عمل. مقاله حاضر به روش تحلیلى توصیفى به این موضوع مى پردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 73 تا 88
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم و دین از دیدگاه استاد مطهری
نویسنده:
محمدرضا کاشفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه علم و دین نزد کانت
,
تعارض علم و دین
,
هماهنگی علم و دین
,
تعارض علم و دین مسیحی
,
علم و دین از نظر استاد مطهری
کلیدواژههای فرعی :
مرتضی مطهری ,
علم و فلسفه ,
اندیشه های مطهری ,
تعارض علم و دین در غرب ,
چکیده :
کسانی چون مرحوم استاد شهید مطهری، مرحوم دکتر شریعتی و خصوصا شهید محمد باقر صدر از جمله افرادی هستند که هنوز در جامعه فکری ما افکار و دیدگاههای ایشان کمتر فرصت طرح و نقد یافته است. از این رو استخراج نگرشهای متنوع آنها، خصوصا دیدگاهها کلامی و دین شناسانه آن بزرگان و نقد و ارزیابی آنها یکی از اجزاء ضروری پرداختن به مباحث کلامی و دین شناسی در روزگار ما است. امید می بریم این نقیصه، به مرور ایّام، توسط سعی و تلاش فکری اندیشمندان این دیار، جبران شود. نوشتار حاضر نیز به نوبه خویش مدخلی در جهت شناسایی و طرح دیدگاه مرحوم شهید مطهری دربارۀ یکی از موضوعات مهم کلام جدید علم و دین است. نقد و ارزیابی این آراء. خود مقاله مستقل و مستوفایی می طلبد که در فرصت دیگری باید به آن پرداخت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 39 تا 57
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی صدرالمتألهین در اثبات تکثر مراتب شناخت خداوند
نویسنده:
روح اله زینلی، علیرضا نجف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حرکت اشتدادی نفس
,
01. خداشناسی (کلام)
,
رؤیت خدا
,
وجود ربطی
,
فلسفه اسلامی
,
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
,
علم حضوری(مقابل علم حصولی)
,
وجودانگاری علم
کلیدواژههای فرعی :
وجود رابطی ,
ذات الهی ,
صفات الهی ,
حکمت متعالیه ,
مقام فناء ,
ادراک((شناخت کامل)، اصطلاح وابسته) ,
شناخت حصولی باری تعالی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
یکی از مسائل مطرح در مبحث شناخت خداوند، وجود دیدگاههای مختلف و بهعبارت دیگر تکثر مراتب در این زمینه است. چرایی این تکثر با وجود وحدت و بساطت باریتعالی و همسانی ظاهری فاعلهای شناسا در وجود، پرسشی خواهد بود که نیازمند تحلیل و بررسی است. ملاصدرا بر اساس سه مبنای عینالربط بودن معلول به علت، وجودانگاری علم و حرکت اشتدادی و مبدئیت نفس در ادراک نتیجه گرفته است که همۀ موجودات از جمله نفس در همۀ مراتب خود به خداوند علم دارند. از آنجایی که علم از سنخ وجود بوده و نفس در حرکتی اشتدادی در حال تکامل است و با علوم خود اتحاد دارد، هر فرد انسانی درکی از خداوند (با توجه به مرتبهای که در آن قرار دارد) خواهد داشت. این شناخت طیف گستردهای از شناختهای حصولی، حضوری و شهودی را دربر میگیرد. دیدگاه وی با اشکالهایی نیز مواجه است که در مقاله به آنها پاسخ داده شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 533 تا 552
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مرتضی مطهری (۱۲۹۸-۱۳۵۸ش.)
نوع منبع :
مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
همشهری آنلاین,
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نظریه فطرت از دیدگاه قرآن و ارتباط آن با تربیت
نویسنده:
عظمت مدارفرد فاطمه، بدخشان نعمت اله
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق در قرآن
,
فطرت(کلام)
,
آیات فطرت
,
تربیت در قرآن
,
اخلاق دینی
,
تربیت
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تعلیم و تربیت اسلامی
,
رابطه فطرت و تربیت
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
تربیت فرزندان ,
زیبایی شناسی ,
فطرت(کلام) ,
آیه میثاق ,
کمال حقیقی انسان ,
انسان ,
قصه ,
حس دین ,
نظام تعلیم و تربیت رسمی ,
مُثُل ,
قرآن ,
عبودیت ,
خود شناسی ,
شهوت جنسی ,
تعلیم و تربیت اسلامی ,
نظام تربیت رسمی و عمومی ,
تصورات فطری((دکارت)، قسیم تصورات جعلی و خارجی) ,
فطریات ,
فطرت(سرشت) (معرفت شناسی) ,
مواجهه با طبیعت ,
تربیت غیر رسمی ,
احساس نیاز دینی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
جعفر سبحانی
چکیده :
فطرت انسانی از جمله موضوعات اساسی در شناخت انسان است که در قرآن کریم و متون اسلامی توجه زیادی به این مساله شده است. در این نوشتار ابتدا با روش بررسی اسنادی، معنای فطرت از دیدگاه متفکرین اسلامی بیان می گردد و سپس با روش توصیفی تحلیلی، به تبیین چگونگی ارتباط فطرت با تربیت به عنوان یکی از عوامل اساسی در شکوفایی فطرت، پرداخته می شود و در نهایت الگوی «تربیت دینی» و اهداف مهم و برخی روشهای آن، به عنوان الگوی برتر جهت هدایت فطرت معرفی می گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 54
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ماده طبیعى در حکمت سینوى
نویسنده:
غلامحسین رحیمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
هیولا
,
انرژی
,
مشاء
,
صورت
,
عالم ماده
,
جسم مادی
,
جرم
,
و دیگر موضوعات مرتبط با کلام
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه مشاء
کلیدواژههای فرعی :
حرکت جوهری ,
اخوان الصفا ,
فیزیک ,
ترکیب ماده و صورت ,
برهان قوه و فعل ,
جوهر عقلانی ,
امتدادمندی ماده ,
اقسام هیولا ,
ترادف جسم طبیعی و ماده ,
جرمانی بودن ماده ,
برهان فصل و وصل ,
مرتبه وجودی هیولای اولی ,
ابداع وجود هیولای اولی ,
جوهریت هیولی ,
خصوصیات هیولی ,
ماده ثانیه ,
اصول بقای ماده ,
کار فیزیکی ,
ماده در فیزیک جدید ,
قوانین طبیعی در فیزیک جدید ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در این مقاله ماده به منزله موضوعى مشترک براى علم و فلسفه، کانون بررسى و تحلیل قرار مى گیرد. در این مسیر، نخست به آراى برخى از فلاسفه و صاحب نظران متقدم و متأخر درباره ماده اشاره، و سپس ماده در مفاهیم ماده اولیه، ماده ثانویه و ماده تجربى و نسبت آنها با یکدیگر تحلیل مى شود. مفهوم ماده در فلسفه اسلامى طى سده هاى متمادى تغییرى نکرده و یافته هاى شگرف علمى در این باره، فیلسوفان مسلمان را متأثر و به روز نساخته است. در نتیجه این تعاریف هیچ گونه ربط و نسبتى با ماده مورد مطالعه علوم تجربى ندارد. در این مقاله نشان داده مى شود که چنانچه از منظر جدیدترى به ماده در فلسفه اسلامى بنگریم، مى توانیم ارتباط مناسبى میان ماده برهانى در فلسفه اسلامى و ماده تجربى در دانش جدید بیابیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 121 تا 144
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسى عقل و عقلانیت و خودبسندگى آن از منظر فلاسفه با رویکرد پاسخ گویى به شبهات مخالفان فلسفه
نویسنده:
محمد سربخشى، علیرضا تاجیک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقلگرایی
,
عقلانیت فلسفی
,
خودبسندگی عقل
,
عقل شرعی
,
عقل و دین
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
اختلاف تشکیکی ,
حرکت جوهری ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
اتحاد عاقل و معقول ,
زندگی عقلانی ,
عقل هیولانی ,
خصوصیات عالم عقل ,
جمع عقل و دین ,
وحی ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
عالم عقل ,
مراتب عقل ,
تجرد عقل ,
عقلانیت مشائی ,
انکار فلسفه ,
عقل در حکمت متعالیه ,
شهود حقایق عقلی ,
نیاز به وحی ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
تقابل عقل فلسفى با عقل دینى و انکار عقلانیت فلسفى ازجمله مطالب جدیدى است که امروزه برخى نویسندگان در حوزه اندیشه دینى بدان مى پردازند. خودبسندگى عقل فلسفى و گرفتارى آن در چنگال قواعد فلسفه یونان باستان شبهات دیگرى هستند که در برابر گرایش به فلسفه پدید آمده اند. عدم درک صحیح معناى عقل و عقلانیت در فلسفه اسلامى و آشنایى نابسنده با اندیشه هاى ناب این فلسفه اصلى ترین دلیل چنین برداشت ها و نسبت هایى است. مقاله پیش رو با بازکاوى معناى این واژه ها در متون اصیل فلسفه اسلامى، درصدد پاسخ گویى به اشکالات و شبهات مزبور است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 82
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حقیقت ادراک حسى از دیدگاه علامه طباطبائى
نویسنده:
یارعلى کرد فیروزجایى
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم حصولی
,
ادراک حسی (معرفت شناسی)
,
ادراک حسی
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
واقعگرایی = رئالیسم (مکتب فلسفی) ,
ارزش شناخت ,
کیفیات محسوسه ,
عینیت کیفیات حسی ,
مراحل ادارک حسی ,
ابتنای علم حصولی بر علم حضوری ,
تجرد صور ادراک حسی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
علامه طباطبائى در اصول فلسفه و روش رئالیسم، براى نشان دادن ارزش ادراکات و خارج نمایى مفاهیم کلى کوشیده است تا آنها را از طریق ادراک حسى مربوط به واقعیت هاى عینى نشان دهد و از این رو تحلیلى از ادراک حسى به دست داده است. در نظر او ادراک حسى حاصل تأثیر محسوس عینى بر اندام قوه حسى و تشکیل پدیده اى مادى در آن است. این پدیده مادى معلوم به علم حضورى است و سبب حصول صورت حسى در حاس و شکل گیرى ادراک حسى است؛ اما او در بدایه الحکمه و نهایه الحکمه تأثیر محسوس بر اندام حسى و فعل و انفعالات مادى به وجود آمده در آن را علت معدّه حضور صورت هاى حسى و خیالى نزد نفس دانسته است. صور حسى و خیالى، صورت هاى قائم به ذات اند که نفس به آنها علم حضورى دارد و با اعتبار خاصى درباره آنها و مقایسه با محسوسات خارجى که منشأ آثار خارجى اند، از آنها علم حصولى مى سازند. نظریات او در این کتاب ها با هم یکسان نیستند و تا اندازه اى ناسازگارند. با توجه به اینکه کتاب هاى بدایة الحکمه و نهایة الحکمه آثار نهایى علّامه طباطبائى هستند، نظریه نهایى او را باید نظریه اى دانست که در این کتاب ها ارائه شده است؛ یعنى ادراک حسى اعتبار خاصى است که ذهن نسبت به صورت مجرد مثالى معلوم به علم حضورى اعمال مى کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 29
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چیستى علیت تحلیلى طرحى نو از انقسام علیت در فلسفه اسلامى
نویسنده:
غلامرضا فیاضى، مصطفى موسوى اعظم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصل علیت
,
مفهوم
,
علیت تحلیلی
,
علیت خارجی
,
تحلیل
,
توقف
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
عین ,
برهان لمی (منطق) ,
معنای نفس الامر ,
معقول ثانی ,
اصل هوهویت ,
تمایز مفهوم و مصداق ,
هستی شناسی علیت ,
خارجیت بالذات ,
خارجیت بالتبع ,
اهمیت معنا در فلسفه ,
مغایرت وجودی علت و معلول ,
طریقیت مفهوم در فلسفه ,
علیت در معدومات ,
علیت اثباتی ,
قاعده لا تلازم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این نوشتار سعى بر تبیین چیستى علّیت تحلیلى، قسمى مغفول از علّیت، دارد. روشن سازى معناى علّیت، نخستین گام است و بدین منظور دو مقدمه بیان مى شود. نخست مقام «مفهوم»، «معنا»، «مصداق» و «واقع» طرح، و سپس بیان مى شود که ساحتى که فیلسوف در آن سیر مى کند، معناست. دوم آنکه امر واحد مى تواند مصداق معانى کثیر قرار گیرد. بنا بر این دو مقدمه، طرح علّیت تحلیلى نه تنها معقول، بلکه ضرورى مى نماید. فلاسفه اسلامى هرچند بر وجود علّیت تحلیلى به منزله قِسمى از علّیت تصریح نداشته اند، بارها لفظ علّیت را در مواضعى به کار برده اند که میان علت و معلول تغایر وجودى برقرار نیست. بر اساس قاعده «لاتلازم من دون علیه»، که همه فلاسفه اسلامى آن را قبول دارند، مى توان تلازمات میان اعتباریات نفس الامرى، وجود و ماهیت، واجبین بالذات (اسماء و صفات الهى با ذات الهى) و ممتنعین بالذات (دور و تقدم شى ء بر نفس) را به علّیت تحلیلى بازگرداند. به رغم اشتراک معنایى، علّیت خارجى و تحلیلى در معقول اولى یا ثانى بودن، مصداق متقابلین واقع شدن، و گستره از یکدیگر متمایزند. طرح علّیت تحلیلى، تبیین دیگرى از انقسام علّیت را مى طلبد که در پایان به آن اشاره مى شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 29
مشخصات اثر
ثبت نظر
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
تعداد رکورد ها : 1708
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید