جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
مطهری , مرتضی Murtaḍā Muṭahharī (فیلسوف، متکلم، مفسر و اندیشمند معاصر), 1298ش. فریمان، خراسان رضوی 1358 ش. تهران
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
تعداد رکورد ها : 1703
عنوان :
چیستی وجود ذهنی در نظام حکمت صداریی
نویسنده:
محمد جواد پاشایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود ذهنی
,
ملاصدرا
,
حکمت متعالیه
,
وجود ذهنی
,
وجود ظلّی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
علم حصولی ,
العلم ,
ذهن ,
نهایه الحکمه ,
علم حصولی ,
علم حضوری ,
معلوم ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
مطابقت ماهوی ,
علم ,
معرفت شناسی ابن سینا ,
نظریه مطابقت ,
معلوم((اصطلاح وابسته)، مقابل عالم) ,
ذهن((مقابل خارج)، اصطلاح وابسته) ,
واقع نمایی مفاهیم ,
سایه واقعیت علم ,
انطباق وجودی ,
چیستی ذهن ,
وجود خارجی معلوم ,
وجود ذهنی معلوم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
وجود ذهنی که یکی مسائل مهم فلسفی به حساب میآید، از دیرباز ذهن انبوهی از متفکران را به خود مشغول داشته است. به ویژه آنکه مسئله ذهن و شیوه واقع نمایی مفاهیم ذهنی که در آثار فیلسوفان اسلامی از آن به وجود ذهنی یاد میشود، ریشهای دیرینه در تاریخ معرفت انسانی دارد. در میان حکمای اسلامی، صدرالمتالهین به مانند سایر مباحث فلسفی خود ارائهای نو و تازه از مبحث وجود ذهنی بیان داشته است. وی اگرچه در این ارائه، بر بلندای فکر پیشینیان ایستاده و از نظریات آنان متنعم شده است، لکن در نظری متفاوت، وجود ذهنی را وجود ظلی و سایه واقعیت علم میداند که هر دوی آنها، دو اعتبار از یک واقعیت و دو روی سکه آن تلقی میشوند. چه آنکه در این نظرگاه، وجود ذهنی، وجودی عالی و واجد کمالات اشد و اتم نسبت به وجود خارجی دانسته میشود. که از رهگذر آن، مساله مطابقت، به آسانی مصداق مییابد. این پژوهش در نظر دارد تا این ادعا را در کلمات صدرا مورد بررسی قرار دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 71 تا 98
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی مفهوم نامتناهی در کلام و فلسفه اسلامی و اطلاق آن بر خداوند
نویسنده:
جواد جعفریان، محمدمهدی گرجیان
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
واجب الوجود
,
نامتناهی
,
صفات خدا
,
فلسفه اسلامی
,
صفات واجب(حکمت نظری)
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
بی کران بودن واجب
,
عدم تناهی اوصاف ذاتی واجب
,
نامحدود بودن خداوند
کلیدواژههای فرعی :
اصالت وجود ,
قرآن ,
نامتناهی شدی ,
سلب مطلق ,
سلب ملکه ,
اصالت وجود ,
قرآن ,
نامتناهی عدّی ,
نامتناهی مدّی ,
تفسیر وجودی نامتناهی ,
نامتناهی حقیقی ,
نامتناهی مجازی ,
اشتراک مفهوم وجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
در ظاهر، نامتناهی بودن خداوند، مسألهای بدیهی به نظر میرسد؛ اما برخی بر این اعتقادند که نامتناهی بودن خداوند در همه عرصهها و اسماء و صفات الاهی، امری مغایر با موازین برهانی و وحیانی است. مقاله حاضر با بررسی سه تفسیر مختلف از نامتناهی و نقد و بررسی هر یک از آنها، دیدگاه صحیح درباره نامتناهی بودن خداوند را «تفسیر وجودی نامتناهی» دانسته است؛ از این رو، اشتباه منکران نامتناهی بودن خداوند را در تفسیر غلط ایشان از معنای نامتناهی میداند. در ضمن به شبهات موجود پاسخ داده خواهد شد و مستندات فلسفی در تأیید این دیدگاه برتر بیان میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 34
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی رئالیسم ماهوی بر پایهی قضایای حقیقیّه از منظر شهید مطهری
نویسنده:
نعمت اله بدخشان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مرتضی مطهری
,
توجیه (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی اسلامی
,
قضیه حقیقیه
,
وجود ذهنی
,
رئالیسم ماهوی
,
توجیه صدق
,
درباره مرتضی مطهری
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
نظریه عمل گرایانه صدق ,
علم بدیهی ,
علم حضوری ,
منطق ارسطو ,
ماهیت ,
عقل ( جوهر ) ,
قضیه محصوره ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم نظری(مقابل علم بدیهی) ,
قول به شبح(اصطلاح وابسته) ,
نظریه مطابقت ,
صورت ذهنیه(مقابل معلوم حضوری) ,
رئالیسم مفهومی - حکایی ,
حکم ایجابی معدومات ,
واقع بینی شناخت ,
شرح مبسوط منظومه ,
معلوم خارجی ,
معانی حقیقت ,
حقیقت انضمامی ,
حقیقت انتزاعی ,
حقیقت وجودی ,
حقیقت منطقی ,
حقیقت مادی ,
حقیقت صوری ,
صدق اخلاقی (مخبری) ,
نظریه هماهنگی صدق ,
احکام ریاضی ,
واقعیت بیرونی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدرضا مظفر
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
مسألهی توجیه صدق ادراکات بشر و اثبات واقعنمایی شناخت، که از آن به ارزش شناخت تعبیر میشود، از اساسیترین و در عینحال پیچیدهترین مسائل مربوط به ادراکات است. شهید مطهری با آنکه همهی ادلّهی وجود ذهنی را اثبات کنندهی ادّعای حکمای مسلمان مبنی بر حصول صورت و عین ماهیّت معلوم در ذهن نمیداند، معتقد است که «حکم ایجابی بر معدومات» بهمنزلهی یکی از دلایل اثبات این ادّعا، اگر بر مبنای قضایای حقیقیّه به صورتی که خواجه نصیرالدّین در کتاب تجرید الاعتقاد مطرح کرده است، مطرح شود، نه تنها برای ردّ نظریهی اضافه، بلکه برای اثبات ادّعای حکما نیز کافی خواهد بود. در این نوشتار، این ادّعا بر پایهی تفسیری از قضایای حقیقیّه، که درستتر و مقبولتر به نظر میرسد، نقد و بررسی شده و همچنین کفایت این دلیل به دلیل صعوبت و یا غیرممکن بودنِ دستیابی به ذاتیّات و عین ماهیّات اشیا، مداقّه و نقد شده است. نتیجهی چنین کوششی از سوی شهید مطهری و حکمای مسلمان دربارهی توجیه صدق، تنها رسیدن به رئالیسمی است که از آن به رئالیسم مفهومی- حکایی یاد میشود، نه رئالیسم ماهوی، که شهید مطهری آن را تنها راهِ واقعبینیِ شناخت و کشف واقع میداند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 77 تا 96
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و مقایسه نظریه صدق و توجیه معرفت و جایگاه خدا در آن در نظام معرفتشناختی فیلسوفان صدرایی و دکارتی
نویسنده:
قاسم کاکایی، حسن رهبر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه توجیه
,
فیلسوفان صدرایی
,
فیلسوفان دکارتی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
نظریههای صدق
کلیدواژههای فرعی :
مبناگرایی (معرفت شناسی) ,
نَفسُ الاَمر ,
معرفت شناسی ملاصدرا ,
وضوح و تمایز ,
معیار درونی صدق ,
ایده تام ,
بداهت تصورات ,
جهل مرکب ,
جایگاه خدا در معرفت انسان ,
ضامن حقیقی معرفت ,
تصورات فطری ,
رویت در خدا ,
درون گرایی ,
اصول موضوعه معرفت ,
اصول متعارفه معرفت ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
فیلسوفان حکمت متعالیه از میان نظریههای صدق، به مطابقت معتقدند. آنان گزارهای را صادق میشمارند که با عالم واقع، اعم از ذهن و عین، و به عبارتی با نفس الامر مطابق باشد. در میان فیلسوفان دکارتی، تنها اسپینوزا از نظریهی مطابقت دفاع میکند و سایر دکارتیان ملاک صدق را وضوح و تمایز میدانند. در باب توجیه معرفت، معرفتشناسان نظریههای توجیه را در دو قالب درونگرایی و برونگرایی تقسیم میکنند. فیلسوفان صدرایی و دکارتی، هر دو به درونگرایی معتقدند، با این تفاوت که صدراییان صرفاً از نظریهی مبناگرایی، چونان ملاک توجیه نام میبرند. با تمام این اوصاف، فیلسوفان دکارتی از جایگاه والای خدا در توجیه و صدق معرفت نام میبرند و فیلسوفان حکمت متعالیه نیز نقش برجستهای را در معرفتشناسی خویش برای خداوند قائل هستند. چنانکه دکارت وجود خداوند و فریبکار نبودن او را ملاک توجیه معرفت میداند و ملاصدرا نیز الهام و اشراق خداوند را یقینیترینِ معارف انسان میداند. نویسندگان در این مقاله تلاش دارند تا نظریهی صدق و توجیه معرفت را در معرفتشناسیِ این دو گروه از فیلسوفان، با نگاه مقایسهای، تبیین و تشریح نمایند و وجوه اختلاف و اشتراک آنان را نمایان سازند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 74
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بایستگی اصول مذهب شیعه از دیدگاه علامه ابن شهر آشوب : مجموعه مقالات نخستین کنگره بین المللی علامه ابن شهرآشوب ساروی مازندرانی
نویسنده:
علی اصغر احمدی
نوع منبع :
مقاله , مجموعه مقالات
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
ساری: عصر ماندگار,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عدل ( صفات )
,
امامت
,
شخصیت ها
,
اصول مذاهب
,
5- تشیع Shiism (اعم از امامی و زیدی و اسماعیلی، (فرق اسلامی))
کلیدواژههای فرعی :
جایگاه امامت ,
جبر و اختیار(کلام) ,
جبریه (مذاهب کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
دلایل امامت ,
قاعده حسن و قبح عقلی ,
معتزله (اهل سنت) ,
وجوب امامت ,
تفویض ,
وجوب امامت علی علیه السلام ,
عدل الهی ,
اثبات امامت امام علی (ع) ,
عقل گرایی ابن شهر آشوب ,
اصول مذهب شیعه ,
مفهوم شناسی عدالت ,
نگاه تشیع به عدل ,
دلایل عقلی امامت ,
قاعده لطف در اثبات امامت ,
وجوب امامت در روایات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
در مباحث کلامی معروف است که اصول دین اسلام عبارت است از: توحید، نبوت و معاد؛ شیعه بنا به انحرافی که در مسیر حقیقی اسلام صورت گرفت، دو اصل به نام های «عدالت» و «امامت» را به آن اصول، اضافه کرد. از آنجا که این دو اصل، اصول ممیزه شیعه نسبت به دیگر مذاهب اسلامی است، از آن دو به «اصول مذهب شیعه» یاد می کنند. علامه ابن شهر آشوب ساروی با توجه به قرار گرفتن در روزگاری که از هر جهت بر شیعه سخت می گرفتند و حتی بی حرمتی به مکتب اهل بیت علیهم السلام را روا می دانستند، سعی کرد این دو اصل اساسی شیعه را دوباره احیا و از آن دفاع کند. تحقیق حاضر درصدد تبیین ضرورت اصول مذهب شیعه (عدالت و امامت) از نگاه ابن شهر آشوب است. هدف اصلی آن معرفی مبانی نظری اندیشه ابن شهر آشوب در اثبات عدالت و امامت با دو رویکرد عقلی و نقلی است. روش و پژوهش پیش رو، مانند اغلب پژوهش های علمی در حوزه دین، کتابخانه ای و به نوعی متن محور است و به خاطر ماهیت بحث، بیشتر جنبه گزارشی و توصیفی دارد، گر چه از تحلیل به ویژه در بخش استدلال ها خالی نیست. پیوند دادن منطقی میان بخش های پراکنده آثار موجود ابن شهر آشوب با یکدیگر جهت القای بیان واحد، استخراج نگاه متفاوت ابن شهر آشوب در مواجهه با برخی مسایل مورد بحث و نیز حساسیت دین مدارانه و پردازش عالمانه علامه نسبت به مسایل اختلافی شیعه با دیگر مذاهب اسلامی از یافته های تحقیق حاضر به شمار می آید.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امامت عامه در اندیشه خواجه نصیرالدین طوسی : اولین کنگره بین المللی خواجه نصیرالدین طوسی
نویسنده:
عباس گوهری
نوع منبع :
مقاله , مجموعه مقالات
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: کنگره بین المللی خواجه نصیرالدین طوسی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امامت
,
امامت عامه
,
5- تشیع Shiism (اعم از امامی و زیدی و اسماعیلی، (فرق اسلامی))
کلیدواژههای فرعی :
اصول دین ,
اهل سنت (مذاهب کلامی) ,
عصمت اهل بیت علیهم السلام ,
نبوت ,
خلافت بعد از رسول الله (ص) ,
رابطه نبوت و امامت ,
ریاست عامه امام معصوم ,
کلامی بودن امامت ,
امامت در فقه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
از جمله مسائل مهمی که مورد توجه تمامی فرق مسلمان قرار گرفته است، مسئله امامت است. تقریبا تمامی متکلمان مسلمان در این باب قلم زده اند و در تمامی کتب کلامی می توان بحث امامت را یافت. خواجه نصیرالدین طوسی بزرگ فیلسوف و متکلم مسلمان نیز در جای جای تالیفات فراوان خویش به این مسئله پرداخته و سعی در تبیین آن نموده است. از جمله مباحثی که خواجه به آن پرداخته است مباحث امامت عام از جمله تعریف امامت است. اولین و مهمترین گام در تبیین امامت، همین تعریف و روشن شدن محل نزاع است. در این مقاله به نقد تعریف امام از منظر خواجه پرداخته ایم و با تعاریف سایر متکلمان مقایسه کرده ایم و به برخی مسائل در امامت عامه از منظر خواجه اشاره کرده ایم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تأثیر اعتقاد به توحید افعالی بر پذیرش علیت از دیدگاه محمد غزالی و ابنعربی
نویسنده:
قاسم کاکایی، آمنه یزدان پناه
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
رابطه توحید و علیت
,
امام محمد غزالی
,
17. فرق کلامی
,
صفات الهی
,
توحید افعالی(کلام)
,
توحید نظری
,
معجزات
,
ابن عربی
,
شخصیت ها
کلیدواژههای فرعی :
علامه طباطبایی ,
سید جلال الدین آشتیانی ,
اشاعره ,
الارده الالهیه ,
تجلی و ظهور ,
اقتران ,
تحلیل جهان ,
انگیزه نفی علیت ,
وقوع معجزات ,
سریان عادت الله ,
نظام عادت الله ,
نظام اسماء الله ,
نفی ضرورت و ضابطه مندی در جهان ,
استعداد ذاتی موجودات ,
یجب عن الله ,
تاثیر و تاثر بین مخلوقات ,
صور نوعیه ,
سنخیت ,
سلب اختیار ,
نظریه وحدت وجود ,
نظام علی معلولی ,
اصول فلسفه و روش رئالیسم ,
فتوحات مکیه ,
هستی جلوه حق ,
فریب عقل توسط حس ,
الاقتصاد فی الاعتقاد ,
تهافت الفلاسفه ,
قرآن ,
سنت الله ,
توحید افعالى ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
توحید افعالی به معنای نفی تأثیر از غیر خداست. از سوی دیگر اصل علیت مستلزم پذیرش تأثیر و تأثر میان مخلوقات است که این دو امر ظاهراً با یکدیگر سازگار به نظر نمیرسند. این مقاله بر آن است که با بررسی افکار ابن عربی و غزالی به عنوان دو تن از مدافعان توحیدافعالی، به بررسی تطبیقی موضع آنها در قبال بحث علیت بپردازد. آنها تقریر فلاسفه از علیت را رد میکنند و هر یک سعی دارند جایگزینی برای بحث علیت ارائه دهند که قادر به توضیح منطقی رابطهی خدا و مخلوقات از یک سو و رابطهی مخلوقات با یکدیگر از سوی دیگر باشد. اقتران پیشنهاد مشترک آنها به عنوان جایگزین علیت است؛ اما برداشت هر یک از اقتران لزوماً یکسان نیست که این امر نشأت گرفته از مبانی متفاوت فکری آنهاست. این نکته سبب میشود که ابنعربی راه حل نهایی رفع این تعارض را در بحث تجلی و ظهور بداند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 47 تا 64
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله
نویسنده:
حمید ملک مکان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
اشاعره (اهل سنت)
,
حسن و قبح
,
معتزله (اهل سنت)
,
عدل الهی
,
خلق
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
کلیدواژههای فرعی :
عقل گرایی حداکثری ,
عقل گرایی اعتدالی ,
حجیت عقل ,
ثواب و عقاب ,
امر و نهی الهی ,
فعل انسان ,
عدلیه (مذاهب کلامی) ,
اراده الهی ,
حسن و قبح عقلی ,
مکلَّف ,
حسن و قبح الهی ,
حسن و قبح ذاتی ,
حسن و قبح شرعی ,
حکمت عملی ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
صفات ذاتیه ( الهی ) ,
صفات فعلیه ,
قدرت واجب ,
کلیات خمس ,
توفیق الهی ,
moral ideas ,
حسن و قبح اعتباری ,
معناشناسی حسن و قبح ,
انسان مداری معتزله ,
خدامحوری اشاعره ,
تأویل گرایی افراطی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
در علم اخلاق، از حسن و قبح سخن میرود و اخلاق بر اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله مدار حسن و قبح میچرخد، اعم از آنکه در حوزۀ عقاید یا اوصاف نفسانی و یا افعال باشد. نگارنده در مقالۀ حاضر، اخلاق را از دیدگاه دو مکتب کلامی اشاعره و معتزله بررسی کرده است. معتزله به حسن و قبح ذاتی و عقلی افعال معتقدند و آن را از لوازم اساسی عدل الاهی میدانند. آنان همۀ افعال الاهی را حَسَن و زیبا میدانند و برآنند که خدا فعل قبیح انجام نمیدهد و در انجام واجبات، اخلال نمیورزد. صفت عدل به صفات اراده و قدرت مطلق الاهی بازمیگردد؛ این صفات به شناخت توحید و مطلق صفات خداوند میانجامد. شناخت توحید و اثبات قدیم بودن خدا، بر آزادی اراده و اختیار انسانی در افعالش متوقف است و صحت این امور نیز به عقل توقف دارد نه نقل؛ در غیر این صورت، به فروپاشی نظام اجتماعی، بطلان قانون علّیت و نیز به نابودی شرع و دین میانجامد. در برابر این دیدگاه، اشاعره به حسن و قبح الاهی و شرعی افعال پایبندند. آنان به عدل خدا باور دارند اما نه با تعریفی که معتزله قائل است؛ بلکه به اعتقاد ایشان هر کاری که خدا انجام دهد، عین عدل است. بنابراین، آنان حسن و قبح افعال را ذاتی نمیدانند و به تبع، برای عقل در کشف حسن و قبح، ارزشی قائل نیستند؛ بلکه آفرینندۀ حسن و قبح را خدا و فرمان الاهی میدانند. در نظر آنان نیز حسن و قبح افعال، به اراده و قدرت مطلق الاهی بازگشت دارد که هر دو صفت از صفات ذات به شمار میآید. نکتۀ دیگر، آن است که هر دو مکتب در عقلی بودن برخی از معانی حسن و قبح، دیدگاهی مشترک دارند؛ تنها در استحقاق مدح و ثواب و ذم و عقاب، عاجلاً و آجلاً، اختلاف نظر وجود دارد. سرانجام این که در دستگاه کلامی معتزله و مطابق تفسیر آنان از حسن و قبح افعال، نگاه و توجه، بیشتر «انسانمدارانه» است؛ حال آنکه در دستگاه کلامی اشاعره، تأکید بیشتر الاهیاتی و «خدامحور» میباشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 93
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ابتنای معناشناسانه اخلاق به دین
نویسنده:
جواد دانش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق اسلامی و دینی
,
دین و اخلاق
,
خلق
,
فلسفه اخلاق (عام)
کلیدواژههای فرعی :
امر و نهی الهی ,
10. شریعت/ Šarīʿa ,
صفات الهی ,
اشاعره (اهل سنت) ,
امر الهی ,
حسن و قبح ,
اراده الهی ,
دین اسلام ,
گزاره اخلاقی ,
آموزه های وحیانی ,
الزام اخلاقی ,
باید و نباید ,
مفاهیم دینی ,
حکم اخلاقی ,
کنش اخلاقی ,
نسبیت گزارههای اخلاقی ,
حسن و قبح اخلاقی ,
صدق گزارههای اخلاقی ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
تقریرهای تعدیلیافته ,
تحویل پذیری ,
پلورالیسم اخلاقی ,
moral ideas ,
وابستگی اخلاق به دین ,
طبیعت ناگروی اخلاقی ,
وابستگی مفهومی ,
نادرست ,
نادرستی اخلاقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
مرتضی مطهری
,
محمدرضا مظفر
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
نسبت میان دین و اخلاق، به عنوان دو حوزهٴ ارجمند و سترگ زیست انسانی، در طول تاریخ و دستکم از زمان افلاطون به این سو مورد اقبال متفکران بوده است، چه اینکه هر دو متکفّل صلاح و فلاح انسان این جهانی بوده، بسته به میزان بینیازی یا نیازمندی به دیگری، نظم و نسق متفاوتی پی میافکنند. مطابق یکی از این تقریرات، اخلاق و کنش اخلاقی جز با اتکا به آموزههای وحیانی سامان نمییابد به گونهای که در این وابستگی حداکثری به لحاظ معناشناختی، همه یا برخی از مفاهیم اخلاقی تنها با ارجاع و تحویل به مفاهیم دینی تعریفپذیر است. اما چنانکه ملاحظه میکنیم انحای این گونه وابستگی حتی در قرائتهای تعدیلیافته آن ـ که اوصاف اخلاقی را با ضمّ قیودی وابسته به فعل ارادی خدایی مهرورز، خیرخواه یا... میانگارد ـ هیچیک تاب و توان چیره شدن بر نقدها و اشکالات پیشرو را نداشتهاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 57 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
طهارت از منظر عارفان مسلمان
نویسنده:
فاطمه طباطبایی، مهدی مومنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
طهارت باطن
کلیدواژههای فرعی :
فتوحات مکیه ,
قرآن ,
طهارت ظاهر ,
مراتب طهارت ,
دریافت فیض الهی ,
نزدیکی به وحدت ,
مراتب طهارت باطن ,
تسلیم قلب ,
تصرفات غیرالهی ,
اخلاق محموده ,
قذورات ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
امام خمینی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
در شریعت اسلام، طهارت به دو بخش ظاهر و باطن تقسیم شده است. در دانش عرفان نیز که طریقت و حقیقت دین را دربرگرفته است، این دو وجه از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ هرچند بر وجه باطنی آن تأکید بیشتری شده است. در نزد عارفان مسلمان، طهارت ظاهری مقدمهی طهارت باطنی است. طهارت نیز شرط دریافت فیوضات الاهی است که موجب رهایی انسان از وابستگی به کثرات و سبب نزدیکی او به افق وحدت، در عالم درون و برون میشود. از آنجا که خطر جدی ناپاکی، انسان معاصر را تهدید میکند و در نتیجه مانع بهرهمندی او از فیوضات الاهی میشود، تبیین راههای عملی بازگشت به پاکی و سلامت انسان و جامعه، در اوج بحران اخلاق و معنویت جهان امروز، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش سعی شده است تا پاکی و پیراستگی تعریف شود و وجوه ظاهری و باطنی و مراتب آن و همچنین شیوههای دستیابی به آن، از منظر بزرگان معرفت بررسی شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 33 تا 54
مشخصات اثر
ثبت نظر
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
تعداد رکورد ها : 1703
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید