جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1568
بررسی برخی از مبانی وحدت وجود
نویسنده:
هادی وکیلی، ابوالفضل تاجیک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
وحدت وجود به عنوان یکی از اصلی ترین مباحث مطرح شده در عرفان همواره مطمح نظر عارفان و محل بحث محققان عرفان پژوه بوده است. به اعتقاد نگارنده درک و فهم درست معنای وحدت وجود جز با درک صحیح مبانی آن میسور نخواهد شد. در این نوشتار به صورت مختصر، به بیان و بررسی سه محور اصلی و مبنایی برای ورود به مبحث «وحدت وجود» پرداخته ایم و مراد عارف از تشکیک، توحید و تجلی حق در عالم را مورد بررسی قرار داده ایم.
صفحات :
از صفحه 133 تا 147
انسان کامل در عرفان اسلامی
نویسنده:
محمد نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شناخت انسان و توجه به ابعاد وجودی او، همواره مورد توجه همه ادیان، مذاهب و مکاتب بوده است. از دو موضوع عمده و اصلی عرفان اسلامی، یعنی توحید (وحدت وجود) و موحّد، بسیاری از مباحث مربوط به توحید و شئونات آن نیز در قلمرو شناخت صاحب مقام توحیدی، یعنی موحّد یا انسان کامل است. با آنکه پیشینه مباحث به قرون اولیه اسلامی باز می‏گردد، امّا به طور ویژه، ابن ‏عربی و شاگردان و شارحانش، به این مبحث اهتمام ورزیده‏‌اند. معلّم ملک، کون جامع، جام جهان نما، مرد تمام، حق مخلوق، کلمه فاصله جامعه، روح عالم، خاتم ولایت برخی از تعبیرات از انسان کامل است. جستار پیش رو بر آن است تا با تکیه بر منابع مهم عرفانی در سه مقام، و در هر مقام به نکاتی چند اشاره نماید:1 . نسبت انسان با خداوند متعال؛ نظری کرد که بیند به جهان قامت خویش / خیمه در مزرعه آب و گل آدم زد؛ 2 . جایگاه انسان در نظام هستی و نسبت او با عالم؛ الحذر ای مؤمنان کان در شماست / در شما بس عالم بی‏ انتهاست؛ 3 . رسالت و ولایت انسان؛ نایب‏ حق است و نایب بامنوب / گر دوپنداری قبیح آید نه‏ خوب.
لاادری‌ بودن عرفا در مقام ذات
نویسنده:
منوچهر خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
تقریر متداول و مرسوم از سخنان عرفا در خصوص مقام ذات حق تعالی، لابشرط مقسمی بودن آن است. اما در این مقاله با الهام از تقسیم‌بندی عمیق و جدیدی که مرحوم غروی اصفهانی از صرف حقیقت، ماهیت، و هویت ارائه داده است اعتبار دیگری که در آن نه لحاظ با غیر، که مفاد لابشرط مقسمی است درنظر گرفته می‌شود و نه عدم لحاظ با غیر را اثبات کرده و این اعتبار را مناسب‌ترین لحاظ برای ذات غیبی حق دانسته و به دنبال آن، اعتبار لابشرط مقسمی را مربوط به ذات حق در مقام ظهور و بروز در مجالی اسمائی و اعیانی و تجلی و تنزل و تعین در مواطن و مطالع کونی و خلقی می‌دانیم. این در حالی است که اعتبار مورد نظر ما، مربوط به لحاظ غیب الغیوب و ابطن کل الباطن و غیب مغیب و عنقای مغرب و کنز مخفی دانستن ذات حق است که بر طبق آن با فرایند ظهور و تجلی، تباین ذاتی داشته و هیچ‌گونه حضور و نزولی در محاضر ربوبی و حضرات وجودی نداشته، بلکه همچنان با وجود تعینات تفصیلی و تجلیات نامتناهی، در کمون صرف و بطون محض، مستقر و مستغرق بوده و جامع و شامل و هاضم ظهور اسم الظاهر مقید و بطون اسم الباطن مقید که از اسمای الهی هستند است. در ادامه شواهدی از عبارات عرفا در کتب عرفانی که به طرز بسیار لطیفی به اعتبار مورد نظر ما، اشاره‌ای داشته‌اند را ذکر کرده، در بخش نهایی، که مهم‌ترین بخش مقاله است، به لوازم دیدگاه مختار پرداخته شده و در پی آن، تمامی لوازم اعتبار لابشرط مقسمی ذات حق را ابطال و انکار کرده و مقابل آن‌ها را در مورد اعتبار مزبور، اثبات کردیم؛ لوازمی چون تحقق اجتماع و ارتفاع نقیضین در مرتبه غیب ذات، انکار تحقق اسما و صفات چه با حیثیت تقییدی اجمالی اندماجی و چه با حیثیت تقییدی تفصیلی شأنی، تباین ذاتی داشتن با ظهور و تجلی در مرائی و مجالی، غیب مغیب و عنقای مغرب و کنز مخفی‌ماندن ذات، سلب اسناد وجود اطلاقی و عدم اطلاقی، مجهول مطلق ازل و ابد بودن ذات حق و مقام مسکوت عنها.
صفحات :
از صفحه 21 تا 51
الگوهای طبقه بندی صفات شخصیت در منابع اسلامی
نویسنده:
محمدصادق شجاعی، مسعود جان بزرگی، علی عسگری ,سیدمحمد غروی راد، عباس پسندیده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه,
چکیده :
هدف این پژوهش عبارت بود از: «بررسی مفهوم صفت شخصیت»، «استخراج مصادیق صفات شخصیت در منابع اسلامی» و «طبقه‌بندی آن صفات بر پایه منابع اسلامی». برای گردآوری و تحلیل داده‌ها از روش «تحلیل محتوا»ی متون دینی استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که: الف) صفات از دیرباز در هسته «نظریه‌های اخلاقی رفتار» حضور داشته‌اند؛ ب) در آیات و روایات نیز برای توصیف شخصیت افراد از صفات استفاده شده است؛ ج) برای تبیین و طبقه‌بندی صفات در متون دینی، الگوهای متعددی وجود دارد؛ د) بعضی از این مدل‌ها عبارتند از: مدل مفهومی، ارتباطی، دوقطبی، سه‌قطبی، سلسله‌مراتبی و شبکه‌ای؛ ﻫ) از بین مدل‌های شناسایی‌شده، مدل شبکه‌ای از کارآمدی بیشتری برخوردار است؛ و) در الگوی شبکه‌ای، صفات به صورت پویا در نظر گرفته می‌شود و رابطۀ آنها به‌طور همزمان در یک شبکه مفهومی پیچیده قرار می‌گیرد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 31
ختم ولايت از ديدگاه محيي الدين ابن عربي
نویسنده:
‫علي ترابي ميبدي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت آموزش حوزه هاي علميه ، ,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
---
اعيان ثابته و جايگاه آن در عرفان ابن عربي
نویسنده:
‫شبيرحسين رحيمي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
‫موضوع اين تحقيق، تبيين اعيان ثابته از منظر وجود‌شناختي و جايگاه آن در نظام معرفتي عرفان ابن عربي است. در اين رابطه نگارنده تلاش مي‌کند وجود عالمي به نام اعيان ثابته را که قبل از ايجاد ممکنات و اعيان خارجي در مرتبه واحديت از طريق اقتضاي اسماي الهي به کمالات خويش به صورت صور اسماي الهي در صُقع ربوبي قرار گرفته‌اند، ثابت نمايد. به اعتقاد ابن‌عربي، اعيان ثابته قبل از وجود عيني‌شان، در عالم ديگري ثبوت داشته و کل جهان، پيش از آنکه وجود پيدا کنند، در مرتبه واحديت تقرر و تعين داشته‌اند. از نگاه او هستي داراي پنج مرتبه است: 1.عالم ذات و کنه وجود حق که غيب مطلق است و قابل شناخت نيست؛ 2.عالم واحديت؛ 3.عالم ملکوت و عقل و روح؛ 4.عالم مثال؛ 5.عالم طبيعت که تجليات و ظهور حق است. در مرتبه واحديت، اسماي حسناي الهي با تمام اقسامش و صفات ذات حق و اعيان ثابته قرار دارند. به اعتقاد ابن عربي، در اين مرتبه، گويي ذات حق از غيب مطلق بيرون آمده و به صورت اسما و صفات تجلي کرده است؛ و گرنه از ذات صرف، هيچ خبر و معرفتي نيست. پس اعيان ثابته در نظام معرفتي محيي‌الدين عبارت است از حقايق و ماهيات و بلکه تمام ماسواي حق و صورت علمي جميع ممکنات عالم در نزد حق تعالي. نويسنده سپس به بيان نتايج اين بحث مي‌پردازد. به اعتقاد وي، ابن عربي با اين طرح ابتکاري خويش، توانسته است بسياري از معضلات هستي‌شناسي را حل و فصل کند؛ مثل آفرينش از عدم و چينش مراتب هستي از ذات احديت تا عالم شهادت و کيفيت ارتباط مراتب هستي با هم و با ذات احديت. از ديدگاه وي، اعيان ثابته چون از اسماي حسناي الهي نشئت مي‌گيرند، با تکثر اسما، اعيان نيز متکثر مي‌شوند؛ بدون اينکه تکثري در ذات حق رخ دهد. بنابر اين، او علم حق به ماسواي خود را از اين طرق حل مي‌کند. وي اين مرتبه را تجلي اوّلي ذات حق مي‌داند و معتقد است که در تجلي دوم، کل هستي از عالم ثبوت علمي به وقوع عيني انتقال مي‌يابد و اين عالم عيني چيزي جز ظهور اسماي الهي نيست. وي در اين نظام معرفتي خويش، موضوع علم الهي به موجودات، عدل الهي، خير و شر، و جبر واختيار را تبيين ميکند و کلِ نظام و بينشِ عرفاني خويش را تفسيري از قرآن مي‌داند و در تثبيت مسائل عرفاني‌اش، به آيات استناد مي‌کند.
نفس و مراتب آن در عرفان نظري ابن عربي و فلسفه صدرايي
نویسنده:
‫محمدرضا مروج
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
‫اين نوشتار در صدد تعريف نفس انساني و تبيين مراتب و سير تکاملي آن بر اساس ديدگاه مکتب عرفاني ابن عربي و حکمت متعاليه ملاصدراست. فيلسوفان مشائي نفس انسان را به صورت يک ذات مجرد مي‌دانند که آفريده شده و تا آخر نيز به همين صورت باقي مي‌ماند و تنها از نظر کمالات ثانويه و عوارض و اوصاف، قابل تغيير و تحول است. عرفا و حکماي حکمت متعاليه بر خلاف آنها معتقدند: انسان تنها موجودي است که مي‌تواند به تمام مراتب کمال برسد. از نظر ملاصدرا نفس به عين حدوث بدن حادث مي‌شود، نه پيش از آن؛ زيرا نفس صورت بدن است. سپس به تدريج در نتيجه حرکت جوهري سير استکمالي خود را مي‌پيمايد؛ تا اينکه به مقام تجرد برسد. اما نفس، هم در حدوث و هم در اين سير استکمالي نيازمند بدن است. البته از نظر ملاصدرا نفس در حدوث جسماني، اما در بقا روحاني است. عرفا مانند ابن عربي، به جاي نفس واژه روح را به کار مي‌برند. آنان روح را هم حادث مي‌دانند و هم قديم؛ ليکن قديم بودن روح از جهت وجود اجمالي همه ارواح به نحو وحدت در نزد علت آنهاست؛ نه اينکه آنان معتقد به وجود مستقل و منفصل ارواح انساني باشند. در رابطه با کمال نفس، ملاصدرا از راه حرکت جوهري، استکمال را ثابت کرده؛ ولي عرفا با فرضيه تجدد امثال، آن را به اثبات رسانده‌اند.گرچه ميان اين دو نظريه تفاوت‌هايي وجود دارد، ولي هر دو در اين نتيجه مشترک‌اند که عالم هستي ثبات و سکون ندارد. نويسنده پس از بيان ديدگاه‌ها در باره سير تکاملي نفس، به مراتب نفس و موضوع وحدت يا کثرت نفس مي‌پردازد و بيان مي‌دارد: برخي نفوس را متعدد مي‌دانند و برخي به وحدت نفس قائل‌اند؛ لذا قائلان به وحدت نفس، نفس نباتي، حيواني و انساني را مراتب مختلف يک حقيقت واحد ذکر کرده‌اند. از نظر افلاطون، هر انساني به تنهايي سه نفس نباتي، حيواني و انساني دارد و اين نفوس هر کدام وظايف خاصي را ايفا مي‌کنند. در مقابل، حکماي مشاء معتقدند که انسان يک نفس بيشتر ندارد؛ همراه با قواي گوناگوني که در خدمت اويند. بنابر اين، کار نفس با کار قوا متفاوت است. از نظر ملاصدرا بين نفس و قواي آن ارتباط وثيق غير قابل تفکيک وجود دارد. او اين ارتباط را شأنيه مي‌داند؛ به اين معنا که در عين واحد بودن، مي‌تواند خود را در شئون مختلف، متمايز نشان دهد.
خاتم اولياء در عرفان با تکيه بر آراء امام خميني و ابن عربي
نویسنده:
‫يونس برهاني
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
‫ختم ولايت در عرفان نظري پس از ابن عربي، از مباحث مهم عرفاني است و در حقيقت، پايان سير عارفان است و اساس جميع کمالات در عرفان به حساب ميآيد. تجلي اين صفت در خاتم اوليا، بالاترين مراتب قرب به حق شمرده ميشود. البته کلمات به ظاهر ناسازگار ابن عربي در مورد ولايت مطلقه که مصداق آن حضرت عيسي عليه السلام است، و ولايت مقيده که مصداق آن گاهي اميرالمؤمنين عليه السلام وگاهي امام مهدي? و يا مردي از عرب و گاهي خود ابن عربي است، ايجاد پارهاي از اشکالات و انتقاد از وي شده است. امام خميني نيز خاتم اوليا را بر مبناي انديشه شيعي و عرفاني، حضرت حجت? دانسته و آراي اين دو عارف در نهايت به هم ميرسد. پژوهش حاضر در ضمن پنج فصل، به بررسي خاتم اوليا از ديدگاه امام خميني و ابن عربي پرداخته است. نگارنده در آغاز پس از بيان مفاهيم کليدي، به بيان حقيقت ولايت و خاتميت پرداخته و پس از آن، چيستي خاتميت و نبوت و ارتباط آن با ولايت را بررسي کرده و مباني و شرايط ولايت را از نظر امام خميني و ابن عربي بيان کرده است. وي در ادامه به مبحث اصلي، يعني خاتم اوليا در انديشه ابن عربي و امام خميني پرداخته و اين نتيجه را بيان کرده است که در کلام ابن عربي تنافي وجود ندارد. بالاترين مقام به معصومان عليه السلام اختصاص دارد و اولياي الهي نيز به شئوني از آن دست مييابند. ولايت باطن نبوت به شمار ميآيد و در واقع جنبه الهي نبوت است. کسي که به مقام فناي حق رسيده است، اگر جنبه رسالت داشته باشد، نبي ورسول خواهد بود، و اگر جنبه رسالت نداشته باشد، فقط ولي و نبي خواهد بود. در ديدگاه امام خميني، ولايت عامه در وجود حضرت آدم و عيسي عليه السلام تحقق پيدا کرده است. با اين وجود، امام خميني? معتقد نيست که وجود ايشان با وجود حق يکي شده است. اما ولايت خاصه که بعد از فناي عبد حاصل ميشود، مخصوص مهدي? است.
نحوه وجود نفس و کيفيت حدوث و قدم آن از ديدگاه ابن عربي و ملاصدرا
نویسنده:
‫محمد ميري
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت آموزش حوزه هاي علميه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
---
رابطه اصل عليت با وحدت وجود از نگاه صدرا و محي الدين
نویسنده:
‫رسول اسکندري
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت آموزش حوزه هاي علميه ، ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
---
  • تعداد رکورد ها : 1568