جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقوله اخلاق تفسیر، بحثی نوپدید، بدیع و بیسابقه است. پیش از این مجله کتاب ماه دین این بحث را برای نخستینبار و با هدف برداشتن گامی استوار و پدید آوردن ادبیاتی درخور، در قالب اقتراحیه با صاحبنظران درمیان نهاده است تا با تأمل و تعمق اندیشمندان، بارور و بالندهتر شود و مبادا همچون بسیاری از مفاهیم اصیل، ارزشمند و عمیق به دست سطحینگران و لفاظان در اثر مصرف بیجا و بیرویه به فرسودگی، بیرمقی و ابتذال زودرس دچار شود و به فرهنگ و ادبیات ما پای نگذاشته پیر و فرتوت و تفاله شود. شماره نخست این اقتراح، دربردارنده پاسخهای آقای دکتر ابوالقاسم فنایی، پژوهشگر حوزه فلسفه دین و اخلاق بود و شماره دوم پاسخهای دکتر سیدحسن اسلامی؛ پژوهشگر حوزه فلسفه اخلاق بود. اینک خرسندیم که پاسخهای دکتر قراملکی را در فصلنامه نقد قرآن و حدیث با شما در میان نهیم که نگارشهای ایشان در مقوله اخلاق سهمی جدی و پررنگ دارد. گفتنی است، این گفتوگو توسط دکتر سیدهدایت جلیلی انجام پذیرفته است. امیدواریم در شمارههای آینده نیز صفحات فصلنامه قرآن و حدیث پذیرای پاسخهای دیگر صاحبنظران باشد. از مشارکت خوانندگان و اهل نظر در اینباره استقبال میکنیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 223 تا 234

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جنبش تولید علم و نظریه پردازی

نویسنده:

رضا غلامی

نوع منبع :

کتاب , مجموعه مقالات

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

تهران: آفتاب توسعه,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصول نظریه پردازی انقلاب , دین شناسی جامعه شناختی , مدیریت علمی , علم

کلیدواژه‌های فرعی :

علوم دینی , دین و امنیت ملی , دین و فرهنگ , امنیت ملی , انقلاب فرهنگی ایران , موانع تولید علم , گزاره علمی , علم و دین (فلسفه دین) ,

چکیده :

کتاب حاضر، مجموعه‌ی مقالات نگارنده در دو حوزه‌ی "تولید علم و نظریه‌پردازی" و "سازمان‌دهی دستگاه فرهنگی" کشور است. از منظر نگارنده، در حال حاضر شکل‌گیری جنبش ملی تولید علم و نظریه‌پردازی در کشور، تنها گزینه‌ی پیش رو برای نجات کشور از عقب‌ماندگی و بی‌نظمی است و نیز اصلاح و ساماندهی دستگاه فرهنگی، تنها راه مواجهه‌ی فرهنگی با پدیده‌ی جهانی شدن است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آموزۀ تسلیم، مبنایی برای اخلاق جهانی با موردپژوهی در اسلام و آیین هندو

نویسنده:

علی موحدیان عطار، محمدجواد دانیالی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تسلیم , اخلاق جهانی , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , هندوییسم (ادیان شرق) , فلسفه دین , فلسفه اخلاق (عام) , فلسفه اخلاق تطبیقی , تسلیم و مبنای اخلاق جهانی

کلیدواژه‌های فرعی :

پوچ انگاری , بهگود گیتا , احادیث امامت ائمه اثنی عشر(ع) , تساهل و تسامح دینی , اخلاق سکولار , اخلاق اسلامی و دینی , قرآن , کریشنَه , بهاگوته پورانه , همگرایی اخلاقی , آموزه تسلیم در اسلام , مفهوم تسلیم در روایات , آموزه تسلیم در هندوئیسم , تسلیم در مقابل حق ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , ناصر مکارم شیرازی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

شاپا (issn):

2383-3025

چکیده :

قرآن کریم محوری‌ترین دعوت خود را دعوت به تسلیم در مقابل خدا قرار داده است. همچنین در آیین هندو به طور عام، و در برخی مکاتب آن به طور خاص، این اصل، جایگاهی به برجستگی جایگاه تسلیم در اسلام دارد. از طرفی، تسلیم در مقابل حقیقت را می‌توان جامع‌ترین اصل اخلاقی دانست. از این رو، بررسی تطبیقی این مفهوم می‌تواند مبنایی جهانی برای اخلاق فراهم کند که قرآن نیز آن را می‌پذیرد و بر آن تأکید دارد. این پژوهش تلاش دارد با تأمل در این آموزۀ اساسی، آن را به مثابه مبنایی برای اخلاق الاهی جهانی، فراپیش نهد. به این منظور، این اصل اساسی از باب موردپژوهی، در دو دین بزرگ از دو گونۀ اصلی ادیان جهان، بررسی شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 27

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

روش شناسی علوم قرآن از منظر فلسفه علم

نویسنده:

ابراهیم فتح الهی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق(ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

رده بندی علوم , مطالعات تلفیقی , مسایل جدید روش شناسی , روش شناسی , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , اصطلاحنامه علوم قرآنی , روش‌شناسی علوم قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

مجموعه ای از مباحث کلی مرتبط با قرآن که وجهی از وجوه مطالعات قرآنی را تبیین می کند یا به پرسشی از پرسش ها درباره قرآن می پردازد، با عنوان کلی «علوم قرآن» نامیده می شوند. به دلیل نقش مهمی که مطالعات روشمند در علوم قرآن در توسعه و رشد این علوم دارد، باید روش شناسی این علوم ساماندهی شود، تا معلوم شود روش پژوهش در علوم قرآن از روش های درون دینی به دست می آید یا روش های برون دینی؟ یا اینکه از هر دو روش می توان استفاده کرد؟ همچنین، باید معلوم کرد که علوم قرآن همگی دارای روش واحدی هستند یا با توجه به نوع مساله روش های متعدد دارند؟نویسنده در این مقاله در پی بیان آن است که علوم قرآن، دانشی تک روشی نیست و علوم مختلف قرآن بسته به ماهیتشان از روش های مختلف نقلی، عقلی و تحلیل زبانی پیروی می کنند؛ و روش های تحقیق ریاضیات، دانش های تجربی، علم تاریخ، علم کلام، علوم حدیثی، علوم ادبی، نقد ادبی، زیباشناسی، زبان شناسی و غیره در علوم قرآن کارآیی دارند. به عبارت دیگر، بهترین روش در مطالعات مربوط به علوم قرآن، روش پژوهش ترکیبی (یا تلفیقی) است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 151 تا 177

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقد دین پژوهی مبتنی بر نظریۀ عمل گرای صدق

نویسنده:

احمد عبادی

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ویلیام جیمز , انسانمداری , روش شناسی مطالعات دینی , فلسفه دین , دین پژوهی , پراگماتیسم

کلیدواژه‌های فرعی :

نسبی‌گرایی معرفتی , نظریه انسجام گرایی , صدق منطقی (خبری) , دین پژوهی , معرفت(ادراک جزئی) , نظریه مطابقت ,

چکیده :

نظریۀ عمل گرای صدق، از جمله نظریه های مهم در بابِ مفهوم صدق است. بر اساس این نظریه، «گزارۀ P صادق است، اگر و تنها اگر، گزارۀ P در عمل سودمند باشد». اخذ این نظریه در مطالعۀ دینی، فضای فکری مستقل و متفاوتی را در گستره های گوناگونِ دین پژوهی پدید می آورد. در این نوع دین پژوهی، به جای بررسی مطابقت یا عدمِ مطابقتِ تعالیم و گزاره های دینی با واقعیت، آثار محسوس و نتایج عملی آنها سنجش و ارزیابی می شود. حقانیتِ آموزه ها و گزاره های دینی را نه مطابقتِ آنها با واقعیت، که نتایجِ عملی و پیامدهای عینی آنها تعیین می کند. این رهیافت، علاوه بر اشکال های معرفت شناختی، با فضای فکریِ حاکم بر ادیان آسمانی ناسازگار و متعارض است و انتقادهای متعددی به آن وارد شده است: نسبیت گرایی معرفتی، انسان مَداری و حذف خدامحوری، به فراموشی سپردنِ «واقعیت خدا» و نشاندنِ «تصور خدا» به جای آن، بی توجهی به پیام وارگیِ ادیان آسمانی، تحویلی نگری در بابِ دین و تقلیل آن به آثار و نتایج عملی، ترویجِ نگرشِ سودانگارانه و ابزارپندارانه به دین، عدمِ توجه به مرگ آگاهی و آخرت اندیشیِ ادیان آسمانی، ناتوانی در فهمِ حقیقتِ خالصِ دین و...

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 485 تا 510

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تاملاتی پیرامون هماوردی های غزالی با فلاسفه

نویسنده:

عین اله خادمی، محمدکاظم نیک مرام

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

غزالی و فلسفه , نقل , امام محمد غزالی , دین اسلام , تعارض عقل و دین , فلسفه الهی , عقل ( جوهر ) , 13. علم کلام

کلیدواژه‌های فرعی :

کلام جدید , متکلم , کتاب مقاصد الفلاسفه , روش شناسی علم کلام , اشارات و تنبیهات , تهافت الفلاسفه , سنخیت میان علت و معلول , فلسفه کلام، کلام غزالی، موضوع کلام، مسائل علم کلام، روش کلام، متکلّم , نظریه عقل آزاد , فیلسوف , کیمیای سعادت , تفکر فلسفی , فلسفه مشاء , علیت , عدم سنخیت , ارتداد , روش فلسفی , المنقذ من الضلال , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , میزان العمل , تعارض عقل و وحی , کتاب شفا (ابن سینا) , کتاب احیاء علوم‌الدین غزالی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , محمدتقی مصباح یزدی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

این مساله روشن است که غزالی با فلاسفه به مخالفت برخاسته است، با توجه به اختلاف اندیشمندان در تفسیر ماهیت این مخالفت، یکی از تفسیرهایی که خیلی زیاد مطرح می شود، این است که ماهیت این نزاع، نزاع دین با عقل، یا چالش دین با فلسفه، یا هماوری علم کلام با فلسفه است. شاید آنچه باعث شده این متفکران چنین تفسیری بکنند، این باشد که غزالی خودش را مدافع و حجت دین اسلام دانسته و از این موضع به تکفیر فلاسفه پرداخته است. اما نهایت استنباطی که از آثار ایشان می شود این است که او بعنوان یکی از علمداران دین، بعضی از عقاید برخی از فلاسفه، بویژه عقاید ابن سینا و فارابی را کفر تشخیص داده، نه اینکه بطور کلی عقل و تعقل و فلسفه را کفر بداند. البته تشخیص غزالی، بصورت یک قضیه جزئیه و بدون تعیین مصداق، می تواند درست باشد. اما هنگامی که غزالی، ابن سینا و فارابی را، بعنوان مصادیق کفر معرفی می کند؛ هم در صحت این تشخیص، و هم در استفاده از حربه تکفیر، بعنوان تنها راه حل مشکل، جای تردید و پرسش وجود دارد. هدف از طرح این تردیدها و پرسشها، صرفا جلوگیری از خلط مبحث، بوده نه بررسی صحت و سقم آنها. هدف نهایی این نوشتار، تبیین این نکته است که، ماهیت این هماوردی، بیشتر، از نوع هماوردی یک استنباط کلامی از دین (اسلام)، با یک استنباط فلسفی از همان دین است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 77 تا 101

مشخصات اثر

ثبت نظر