جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
ابن جوزی , ابوالفرج عبد الرحمان بن علی (فقیه حنبلی مقیم بغداد، محدث، مورخ، متکلم، بغدادی، عراقی، از پیشوایان حنابله بغداد، صاحب کتب «تلبیس إبلیس»، «زاد المسیر فی علم التفسیر» و «دفع شبه التشبیه بأکف التنزیه» و «الرد على المتعصب العنید المانع من ذم یزید»), 510ق./1117م. بغداد، عراق 597ق./1201م. بغداد، عراق
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 91
نقد تصوف از منظر ابوالفرج عبدالرحمن ابن جوزی و پاسخ به نقدها با تکیه بر آراء امام خمینی (س)
نویسنده:
زهرا کمانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
علوم انسانی , اصطلاحنامه تصوف
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
از آنجا که در تعریف تصوف آمده است که مذهبی است تمام جدی که با هیچ گونه هزلی آمیخته نشده است و به عنوان مثال گفته اند: تصوف، تصفیه دل است از ناپاکی ها و مفارقت از اخلاق طبیعی و دوری از دعاوی نفسانی و فرودآمدن صفات روحانی و تمسک به حق و حقیقت و راستی و مراد از صوفیان، واصلان و کاملانند که کلام مجید از ایشان به مقربان یادکند و از طرفی با توجه بهاشکالات و ردیه هایی که از سوی اهل شرع و عرف و فقها بر سنت تصوف اسلامی وارد شده، تحقیق در زمینه این انتقادات -به ویژه سردمداران آن مانند ابن جوزی، ابن تیمیه و کسانی که در این زمینه فعالیت می کنند- می تواند تصویر روشن تری از تصوف اسلامی به دست پژوهشگران بدهد.
مشخصات اثر
مسیحیت در آثار متکلمان مسلمان (تا قرن 6 ه)
نویسنده:
داود داداش نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
مسیحیت به عنوان دینی بزرگ همواره موضوع توجه متکلمان مسلمان بوده است. در این نوشتار ضمن بررسی مباحث عمدۀ مسیحی در متون کلامی اسلامی تا قرن ششم هجری، به نوع نگاه و موضع گیری های متکلمان اولیه به عنوان طلیعه داران گفتگوی ادیان اشاره خواهیم کرد. متکلمان مسلمان با تکیه بر معلومات کسب شده از قرآن کریم، با دلایل و روش های مختلف به نقد عقاید و آموزه های مسیحی پرداختند. گروهی از متکلمان متن اناجیل را معیار نقد و بررسی این آموزه ها قرار دادند و عده ای دیگر علاوه بر مراجعه به انجیل ها به دلایل عقلی و منطقی استناد نموده اند. بیشترین حجم این نقد و بررسی ها به مباحثی چون خدا، ماهیت عیسی، اتحاد و اقانیم ثلاثه یا تثلیث اختصاص دارد و آنان حتی گاهی در نقد خود نیم نگاهی به فِرق کلامی اسلامی، و شباهت این فرقه ها با فرقه های مسیحی نیز داشته اند.
صفحات :
از صفحه 127 تا 165
مشخصات اثر
جنون الهی در تصوف و ادبیات عرفانی
نویسنده:
هاتف سیاه کوهیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
جنون الهی، نوع خاصی از طريقـت عرفـانی اسـت كـه در شـكلی نامتعـارف و خـارج از چارچوب آداب و عادات مرسوم، بيانگر حكمت عميق و معرفت والای گروهی از اولياء الهـی است كه فهم حقيقی شأن معنوی آنها مستلزم داشتن بصيرتی باطنی است. جنون مافوق عقـل در اين گروه از اهل طريقت كه در متون و ادبيات عرفانی از آنان به «مجانين الحق»، «مغلوبان»، «عقلاءالمجانين» و «شوريدگان» ياد می شود، نشانگر مقصد والای معنوی آنها و موجب احتـرام و توجه بزرگان صوفيه نسبت به آنهاست. ابن عربی در فتوحات اين طايفه را «بها ليل» خوانده و جنون آنها را ناشی از فُجات يا تجلّی ناگهانی واردی غيبی بر آنان می داند؛ از نظر وی سلطه عظيم اين تجلّی آنان را چنـان مـدهوش می سازد كه باعث عروج ابدی عقل آنها به عالم لاهوت می شود اما با اين حال خداونـد بـدون تدبير و آگاهی آنان، سخنانی حكيمانه بر زبان آنها جاری می كند. اندكاك جبل قلب اين طايفـه از تجلّی آن وارد الهی، شبيه صعق موسی(ع) از تجلّی خدا بر طور و مانند دهشت پيامبر اسلام از عظمت وحی الهی در لحظات آغازين نزول آن است. تفاوت بين جنون آنها و حال پيـامبران در آن است كه خدا به خاطر رسالت انبياء، عقل آنها را محفوظ ميدارد اما عقل بهاليـل را نـزد خود محبوس می كند. عطار نيشابوری در مثنوی های عرفانی خود، به ويژه مصيبتنامه، بيشـترين و جـذّابتـرين حكايات را درباره ديوانگان الهی بيان می كند. مولانا در مثنوی اقـوال و احـوال حكيمانـه و در عين حال رازآلود اين شوريدگان را با ظرافت خاصی در قالب حكايات عاميانه بيان می كند. ابن جوزی در صفةالصفوة و ابوالقاسم نيشابوری در عقلاء المجانين حكايات متعـددی از مشـاهير اين طايفه آورده اند كه همه آنها حاكی از زهد و محبت الهی ايـن طايفـه بـوده و غالبـاً صـبغه موعظه و ارشاد دارد.
صفحات :
از صفحه 161 تا 202
مشخصات اثر
خرقه سوزی در شعر حافظ
نویسنده:
خدیجه حاجیان ,سعید بزرگ بیگدلی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
«خرقه پوشی» از جمله آیین ها و رسوم رایج تصوف است که گاه آدابی دیگر همچون «خرقه انداختن» یا «تخریق خرقه»، «خرقه از سر به درآوردن» و «خرقه از سر برکشیدن» را به همراه داشته است؛ «تخریق خرقه» بیشتر به هنگام وجد به ویژه در مراسم سماع صوفیانه رخ می داده است؛ «خرقه از سر به درآوردن» گاه از سر وجد بوده است و گاه برای زدودن کدورت میان دو صوفی، و «خرقه از سر برکشیدن» برای تنبیه صوفی خاطی در خانقاه ها رایج بوده است. به نظر می رسد «خرقه سوزی» نیز از جمله آدابی بوده که با «خرقه پوشی» ارتباط داشته است. اگرچه در منابع اصلی صوفیه و نیز پژوهش هایی که تاکنون در این زمینه انجام گرفته است، مطلبی قابل استناد به دست نیامده است، این اصطلاح در شعر عرفانی فارسی، از جمله اشعار عطار، سعدی، مولوی، قاسم انوار، فخر الدین عراقی و حافظ بازتابی نسبتا گسترده دارد. در این مقاله کوشش شده است ضمن بررسی اجمالی خرقه و خرقه پوشی در اشعار عرفانی فارسی، به تحلیل و نقد «خرقه سوزی» به ویژه در اشعار عطار و حافظ پرداخته شود.
صفحات :
از صفحه 11 تا 42
مشخصات اثر
شاهدبازی در ادبیات عرفانی از منظر روان شناسی
نویسنده:
جمشید باقرزاده ,بهروز مهری ,سیدمحمد آرتا
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
با گسترش عرفان و تصوف در ایران و دیگر سرزمین های اسلامی و به تبع آن، نوشته شدن متون عرفانی، رهروان و بزرگان این طریقت به دلیل ابراز پاره ای اندیشه های خاص نکوهش شدند. یکی از مهم ترین این اندیشه ها شاهدبازی است که همواره موجب سرگردانی خوانندگان متون صوفیه شده است. از سویی، متون علم الرجال و آثار به جای مانده از خود ایشان، گواهی آشکاری است بر این مدعا که آنان از جمله بزرگانی بوده اند که در مراحل والایی از عرفان سیر و سلوک داشته اند و از دیگر سو، شاهدبازی اخلاقی است که تناقض آشکار با این طریقت دارد. نقد روان شناسی از جمله مهم ترین نقدهایی است که چشم انداز تازه ای به متن در اختیار خواننده می گذارد و موجب آشکار شدن زوایای پنهان یک اثر ادبی می شود. از همین رهگذر، نگارندگان این جستار می کوشند تا با خوانشی متفاوت از خوانش های موجود در متون عرفانی و از منظر روانکاوی تحلیلی یونگ و لاکان به بررسی این مساله بپردازند و زوایای پنهان آنها را بازنمایند.
صفحات :
از صفحه 75 تا 104
مشخصات اثر
قرآن درمانی در بوته نقد
نویسنده:
حسن رهبری
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
در بعضی از کتب روایی و تفسیری، برای سوره‌ها و برخی آیات قرآنی، خواصی را آورده‌اند؛ برای شماری از آنها خاصیت اخروی و برای شمار دیگری خاصیت دنیوی و گاه خاصیت اخروی و دنیوی را توأمان نوشته‌اند. تردیدی نیست که قرآن کتاب دنیا و آخرت است؛ نسخه هدایتی است از جانب پروردگار عالم که راه رستگاری و سعات دنیوی را به انسان می‌نمایاند و در آخرت، بندگان صالح و رهروان خالص را به درجات و پاداش‌هایی چندین برابر نوید می‌دهد و کافران و گنهکاران را متناسب با اعمالی که کرده‌اند تهدید می‌نماید.1 پس بشارت و نذارت، هدف و خصوصیت اصلی قرآن است و بدیهی است این دو ویژگی،‌ خواص دیگری را در فکر، اخلاق، رفتار و کردار انسانی ایجاد کرده و او را متحوّل می‌نماید. هر چه اُنس انسان با قرآن بیشتر شود و با تدّبر خوانده شود، به همان اندازه نفوس رحمانی در او اثر کرده و به ویژگی‌های روحی برتری نائل خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 181 تا 204
مشخصات اثر
سیر تاریخی ظاهرنگری در آیات صفات
نویسنده:
محمد حسین موسوی مبلغ
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری
چکیده :
در این نوشتار، پس از نگاهی اجمالی به آیات صفات خبری خداوند، تفکر ظاهرنگری نسبت به آیات صفات، منشأ پیدایش و شکل گیری این تفکر،اوج و افول های آن در مقاطع مختلف تاریخ، پیامدها و آثار منفی آن در فرهنگ اعتقادی مسلمانان به تصویر کشیده شده است. از صاحب نظران و فرقه های کلامی و مذهبی که در پرورش اندیشه ظاهرنگری و انتساب صفات ظاهری انسان گونه به خداوند تلاش می ورزیدند، یاد می شود. از همفکران جریان ظاهرنگری که در بسترهای گوناگون تاریخی در جهت تعدیل دیدگاه های دیگر همسانان خود تلاش های لازم را به عمل می آورند، نیز سخن گفته شده است.
صفحات :
از صفحه 176 تا 213
مشخصات اثر
وراثت اصطفائی مقامات الهی
نویسنده:
محمد سند, محمد فرید انصاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: بنياد فرهنگى امامت,
چکیده :
یکی از دلایل عمده حجیت اهل بیت علیهم السلام و ولایت آنان بر دین و امت، ارث بردن ایشان از پیامبر (ص) است؛ به طوری که اصل وراثتِ مقامات و مناصب الهی پیامبر (ص)، این ولایت را برای اهل بیت علیهم السلام اثبات می  کند. در آیه شریفه «النَّبِی أوْلى بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ أنْفُسِهِمْ وَ أزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ وَ أُولُوا اْلأرْحامِ بَعْضُهُمْ أوْلى بِبَعْضٍ فی كِتابِ اللهِ مِنَ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُهاجِرینَ إلاّ أنْ تَفْعَلُوا إلى أوْلِیائِكُمْ مَعْرُوفًا كانَ ذلكَ فِی الْكِتابِ مَسْطُورًا»،خداوند متعال ضمن اشاره به ولایت عامه پیامبر (ص) بر امت، این نکته را بیان می دارد که اولوا الارحام از اهل بیت پیامبر (ص) در دستیابی به این مقام و منصب (ولایت بر امت) نسبت به مؤمنین ـ خواه از مهاجرین و خواه از انصار ـ اولویت دارند. نکته  ای که باید به آن توجه نمود این است که اهل بیت علیهم السلام ـ غیر از مقام نبوت و رسالت ـ وارث همه مقامات الهی، غیبی، اعطایی و لدنی پیامبر (ص) هستند و این مسئله، منافاتی با وراثت اموال که از مفهوم لفظ وراثت برداشت می  شود ندارد. در مصادیق آن چه که انبیا به ارث می  گذارند بین اهل سنت و امامیه اختلاف زیادی وجود دارد؛ چنان که برخی آن را فقط در علم و نبوت خلاصه کرده  اند و برخی نیز میراث پیامبران را همانند میراث سایر مردم ـ یعنی هر آن چه که از مورّث به وارث منتقل می  شود اعم از اموال و حقوق قابل انتقال ـ پنداشته  اند. اما قول صحیح آن است که ارث را شامل تمامی موارد فوق بدانیم؛ طوری که هم مقامات معنوی را دربرگیرد ـ مثل علم و نبوت ـ هم شئون مالی را و هیچ دلیلی که ارث را مخصوص یکی از این دو دسته بدانیم وجود ندارد. در این نوشتار، ابتدا اقوال فریقین را در این باب ذکر می کنیم و سپس با استفاده از آیات قرآن، نظریه امامیه را در مسأله وراثت انبیا به اثبات می  رسانیم.
صفحات :
از صفحه 32 تا 67
مشخصات اثر
تاریخ گذاری سوره حج درنگی در مکی یا مدنی بودن سوره و نقش آن در تفسیر
نویسنده:
ابراهیم اقبال,عبدالهادی فقهی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
سوره حج در زمره سوره هایی قرار دارد که محققان درباره زمان نزول و مکی یا مدنی بودن آن اختلاف دارند. پیدایش این اختلاف، متأثر از مطالب سوره و روایات ترتیب نزول است. با این همه، بیشتر روایات ترتیب نزول به نزول سوره حج در مدینه دلالت دارند. در این میان، قول مشهور مفسران، مکی بودن و قول جمهور آنان، آمیخته ای از مکی و مدنی بودن را نشان می دهد؛ چنان که بیشتر روایات سبب نزول، بر مدنی بودن تأکید می کنند و ضوابط و خصایص سوره های مکی و مدنی نیز بیشتر مدنی بودن این سوره را نشان می دهند. به هر حال در مقاله حاضر، با جمع روایات و سخنان گوناگون و تحلیل و نقد آنها، مدنی بودن سوره حج را مدلل کرده و به تاریخ گذاری صحیح آن دست یافته ایم؛ امری که با روشن ساختن تاریخ و فضای نزول سوره، به تفسیر و شناخت درست و دقیق مضامین آن و برگزیدن و اعتبار دادن به روایات و اقوال راویان و عالمان و مفسران در مباحث مختلف و مرتبط با سوره، همانند مکی یا مدنی بودن، ترتیب نزول، فضایل، اسباب نزول، آیات احکام و... و کنار گذاشتن نقل ها و نظرهای ناصواب و اظهار نظر درست، کمک خواهد کرد.
صفحات :
از صفحه 112 تا 139
مشخصات اثر
عقل و استدلال در تفکر ابن جوزی
نویسنده:
غلامحسین ابراهیمی دینانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
عقل از نظر ابن جوزی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
قلمرو حکومت عقل بر رد و قبول امور آیا ادیان را نیز در بر می گیرد؟ آیا ایمان حاصل برهان و استدلال است یا منشاء دیگری دارد؟ اگر در ایمان به برهان عقلی نیازی نیست پس منشاء آن چیست؟ در این مقاله پس از بحثی اجمالی در این مقولات به بررسی و نقد نظرات ابن جوزی پرداخته شده است. ابن جوزی – واعظ، مفسر و فقیه حنبلی – با تأکید بر لزوم عقل و استدلال برای وصول به اعتقاد دینی، کتاب تلبیس ابلیس را آغاز می کند، اما پس از نکوهش و سرزنش فیلسوفان و ناتوان از توفیق در مناظره با آنان خواننده کتاب خویش را میان تقلید – که عقل در آن راه ندارد – و استقلال عقلی – که ترک جمود بر ظواهر است – سردرگم رها می سازد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 68
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 91