جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هرچند نمی‌توان بررسی تاریخی دقیقی درباره خاستگاه تصوف خراسانی و تشخص آن در قرون اولیه دربرابر طریقت‌ها و مکاتب عرفانی عراق و شام صورت داد ولی می‌توان استقلال این مکتب را چه قبل و چه بعد از ابن‌عربی به رسمیت شناخت، تأثیر و تأثرات آن را در مواجهه با مکتب ابن‌عربی و شارحانش بررسی نمود، عرفان نظری آن را بیشتر شناخت و با عرفان نظری محیی‌ الدینی مقایسه کرد. اوج مخالفت‌های صوفیه را با وحدت وجود، می‌توان در عرفای خراسانی یافت؛ تا آنجا که دربرابر آن، نظریه «وحدت شهود» را مطرح کردند. به‌رغم این مخالفت‌ها، گرایش تدریجی عرفای خراسانی به ابن‌عربی نیز موضوع بسیار مهمی است. با در کنار هم گذاشتن حقایقی از این دست، می‌توان نظام فکری کاملاً متفاوتی برای صوفیانِ رسمیِ دارای سلسله در نظام‌های سنتیِ خانقاهی ترسیم کرد، دربرابر عرفان نظری ابن‌عربی و شارحانش. پیدایش نظریه «وحدت شهود» دربرابر وحدت وجود، تنها با بررسی این‌گونه از تفاوت‌ها قابل توجیه خواهد بود. انگیزه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مواردی از این دست، در برابر تفاوت‌های چشمگیر نظری رنگ می‌بازند و درنتیجه، بر عمق مخالفت‌های ابتدایی عرفای مکتب خراسان در این باب افزوده می‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 51 تا 71

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نگاهی به ابعاد گوناگون اختلاف جنید و حلاج در آیینۀ تقابلِ تصوف مکتب خراسان و بغداد

نویسنده:

شکرالله پورالخاص ، احمد جباری ، فرشید باقری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

چکیده :

تأثیر محیط جغرافیایی بر نحوۀ تفکر و اندیشۀ انسانی امری قابلتوجه است. تصوف اسلامی با ورود به حوزۀ جغرافیایی ایران با چالشهای جدیدی مواجهشد. عارفان و اندیشمندان ایرانی با خوانش جدیدی از دین و قرآن بهتدریج جهان اسلام را به سوی دوقطبیشدن سوقدادند. به دنبال آن تصوف عاشقانۀ مکتب خراسان در مقابلِ تصوف پایبند به سنتِ مکتب بغداد قرارگرفت. کرانههای این تقابل حوزههای اندیشه، سیاست و اجتماع را نیز فراگرفت. اوج این تقابل در مرگ حلاج و نوع برخورد طرفداران دو مکتب با او است. در پژوهش حاضر به بیان علتها و ماهیت تقابل این دو مکتب پرداختهشدهاست. سپس بنا به اهمیت مسئلۀ حلاج، با بررسی ابعاد اختلاف او با جنید بغدادی، روشن شد که موارد اختلاف این دو عارف بزرگ، ریشه در تقابل تصوف مکتب خراسان با بغداد داشتهاست. آنان در مسائل مهمی مانند: 1. اندیشۀ سیاسی، 2. مرز تأویل و تفسیر قرآن، 3. معنای توحید، 4. عقلانیت صحوی و اندیشۀ سکری و 5. بندگی عربی و عدالتجویی ایرانی، با هم اختلافداشتهاند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 20

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

طواسین [کتاب انگلیسی]

نویسنده:

Mans urAl-Hallaj /Translated by Aisha Abd Ar -Rahman At -Tarjumana

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , ادبیات عرفانی , اصطلاحنامه تصوف , کتب عرفان عملی و تصوف , کتب عرفان ایرانی , حلاج کیست؟

چکیده :

از چهل و نه اثری که حلاج تالیف کرده است و ابن ندیم در کتاب الفهرست خود از آن نام می برد، تنها چهار کتاب و 112 قطعه شعر و در حدود سیصد و چهل قطعه از تجربیات عرفانی او به دست ما رسیده است. متاسفانه در همان زمان که حلاج را زندانی، محاکمه و به قتل رساندند، تالیفات او را نیز از بین بردند. حامد وزیری برای انهدام مذهب کلامی، فقهی و عرفانی که حلاج به وجود آورده بود، نه تنها شاگردان وی را تحت تعقیب قرار داد، بلکه نسخه های دستنویس کتاب های حلاج را هم از بین برد.تنها از آن مجموعه، چند اثر از گزند حوادث و وقایع روزگار محفوظ مانده است که به ترتیب چنین است : کتاب طواسین : این اثر را ماسینیون، از دو نسخه موجود در استانبول و لندن، تصحیح کرده و در سال 1913 در پاریس با عنوان کتاب الطواسین منتشر کرده است. متن عربی این کتاب را نگارنده از روی همین نسخه و نیز دیوان الحلاج ویلیه اخباره و طواسینه تحقیق سعدی ضناوی به فارسی ترجمه کرده است. (این پاراگراف مربوط به ترجمه فارسی آثار حلاج است. کتاب دارای ده بخش است که عبارتند از: طاسین السراج، طاسین الفهم، طاسین الصفا، طاسین الدایره ، طاسین النقطه، طاسین الازل و الالتباس، طاسین المشیئه، طاسین التوحید، طاسین الاسرار فی التوحید و طاسین التنزیه. «طواسین» جمع طس (طاسین) است. نام دیگر سوره نمل را به مناسبت آغاز سوره با کلمه «طس»، طاسین گفته اند. مفسران گویند طس در ابتدای سوره نمل، سوگند به خدای لطیف و سمیع است. محتوای کتاب، درباره تجارب عرفانی حلاج به زبان بسیار پیچیده است. بستان المعرفه : باغ معرفت را از همان منبع پیشین به فارسی برگردانده ایم. حلاج این قطعه را به معرفت و ویژگی های آن اختصاص داده است. کتاب روایت : بیست و هفت روایت که حلاج برحسب واردات قلبی آن را بیان داشته است. اسنادی که حلاج برای این روایات بیان می دارد برخلاف روایات متداول که سلسله اسناد آن اصحاب و تابعان و تابعان و تابعان است و حدیث را از عهد پیامبر به یکدیگر منتقل کرده اند، یک سلسله از آیات و رموز قرآن و استعارات و کنایات و تمثیل های عرفانی است. به زعم او احادیث نه سفارش پیامبر را بلکه دستور خدا را بیان می کند و اسناد حدیث مبتنی بر شهادت سلسله ای از راویان نیست و سینه به سینه به یکدیگر انتقال داده باشند و اکنون نیز مرده اند،بلکه از نظ حلاج سلسله اسناد احادیث مخلوقانی هستند که برای عموم قابل شناخت هستند و اکنون حضور دارند. مثلا سلسله این روایت را ببیند. حسین روایت کند: از رجب، از عزت، از صاحب حجاب، از خادم آنگاه بعد از نقل اسناد حدیث، روایت*بیت المعمور، از صاحب ستراقصی، از سفیراعلی.را نقل می کند. متن این کتاب از روی شرح شطحیات روزبهان بقلی، تصحیح شده است. تفسیر قرآن : تفسیری است که ابوعبدالرحمن سلمی از قول حلاج در کتاب حقایق التفسیر خود آورده است. لویی ماسینیون این متن را استخراج و پس از مقابله با چند نسخه خطی آن را در سال 1922 در پاریس چاپ کرده است. ترجمه ما از روی این متن است. حلاج در این تفسیر از هر سوره یک یا چند آیه را انتخاب و به شرح و تفسیر آن پرداخته است. سیصد و چهل قطعه از تجربیات عرفانی حلاج که مجموعه ای است از سخنان، مواعظ، وصایا و مناجات حلاج : این قسمت را از متون مختلف تاریخی و عرفانی جمع آوری و ترجمه کرده ایم. در قسمت یادداشت های این بخش به منابع مورد استفاده خود اشاره کرده ایم. اشعار : شمل 112 قطعه که در جمع آوری و مطابقت آنها، منابع بسیاری را از نظر گذرانده ایم. در تحقیقات خود با دو دسته شعر مواجه شدیم؛ یک دسته اشعاری که با توجه به سند و ذکر آنها در منابع متعدد از خود حلاج بود و تعدادی دیگر از اشعار منتسب به وی است. در این مجموعه ما هر قطعه را با ذکر سند و منبع آن آورده ایم. تفاوت هایی در برخی منابع به چشم می خورد که ما مبنا را یکی دیوان الحلاج ماسینیون و دیگر تحقیق مصطفی الشیبی و سعدی ضناوی قرار داده ایم. شعر حلاج ساده و روان و بی تکلف است. بیشتر اشعارش به صورت نیایش و التجا به خداوند است و کمتر از تعابیر متصوفه استفاده می کند. با وجود این برخی از اشعار او دارای تعابیر و مفاهیم کلامی، فقهی و فلسفی است که از فرق معاصر گرفته است. مانند کلابیه، کرامیه، معتزلیان، امامیه، قرمطیان و حکمای یونانی، کلماتی مانند نورالعین، خمر و هلال را از نصیریها، آفاق و غایت الغایات را از قرمطیان، قدم و حدث را از معتزلیان ، اسم آخر ، لاهوت، ناسوت، حجاب و دوازده بروج را از امامیه، دوایر و تجزیه نامها به جزهای مجزی را از حکمای یونان گرفته است. کلمات الحلاج : مجموعه ای است از تعابیر و مفاهیمی که حلاج در شعر و نثر خود آنها را به کار برده است. ما در این بخش به شرح و تفسیر این مفاهیم پرداخته ایم. احتمال دارد که درباره آثار حلاج تحقیقات دیگری هم انجام گرفته باشد که ما از آن بی اطلاعیم. به هر حال آنچه ما در این مجموعه گردآورده ایم بخش اعظم آثار حلاج است که درستی آن از سوی حلاج شناس معروف لویی ماسینیون تایید شده است. ممکن است آثار دیگری را به او منتسب کنند یا صحت آن را تایید نمایند، با وجود این از ارزش این مجموعه چیزی نخواهد کاست. از مقدمه آقای میرآخوری بر کتاب مجموعه آثار حلاج.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار سپهر معرفت ـ سلسله مباحث عرفان اسلامی ـ جلسه هشتم

نوع منبع :

فیلم , درس گفتار،جزوه وتقریرات

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , ادبیات عرفانی , عرفان شیعی , عرفان نظری

کلیدواژه‌های فرعی :

زیبایی , جهان هستی , حقیقت قدسی , انسان شناسی عرفانی , عالم هستی , عرفان مثبت , عقل و عشق ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه جعفری: محمدتقی جعفری

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی طرح‌واره‌ها‌ در کشف‌المحجوب و تذکرةالاولیای عطار نیشابوری (نمونۀ مورد پژوهش: حلاج)

نویسنده:

زهرا ایرانمنش

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

چکیده :

عمق سخنان حلاج از یک‌سو، رازگونگی و بیان‌ناپذیری آن از سوی دیگر موجب‌ شده عارفان در بازتاب احوال او به زبانی خاص متوسل شوند. در این میان استعاره از نظر قابلیت‌های تصویرگری و انتقال، مهم‌ترین ابزار زبانی در ذکر تجربه‌های بیان‌ناپذیر عارفان‌ بوده‌ است. استعاره‌های تصویری در تنگنای حروف به کمک عارف آمده تا او بهتر بتواند تجارب عرفانی، مفاهیم درونی و انتزاعی را بیان‌ کند. مقالۀ حاضر، درصدد است تا نشان ‌دهد عارفان به‌ویژه عطار و هجویری، تجارب معنوی و شخصیت پیچیدۀ حلاج را با چه سازوکاری مفهوم‌سازی می‌کنند. این بررسی نشان‌ می‌دهد که عطار برای نشان‌ دادن جهان عرفانی حلاج بیش از هجویری از مفاهیم استعاری بهره‌ گرفته ‌است. برای دست‌یابی به این اهداف با استفاده از شیوة توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر داده‌های کتابخانه‌ای به موضوع پرداخته شده است. نتیجه آنکه طرح‌وارۀ حرکتی بیش از دو طرح‌وارۀ دیگر به‌کارگرفته‌شده و به کمک آن مفاهیم انتزاعیِ شوق، تصوف، وصال، معرفت، رضا، شوق و ... بازنمایی ‌شده ‌است. بنابراین، طرح‌وارۀ حرکتی، طرح‌وارۀ غالب است که نشان می‌دهد، عارفان هستی را در جوششی مداوم و پویشی متکامل می‌دانند. ضمن اینکه سبک هنری‌ و عارفانه‌تر عطار در مقایسه با هجویری آشکار می‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 69 تا 87

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

Kitâb al tawâsîn ؛ کتاب الطواسین

نویسنده:

usain ibn Manr, called al-allj, d. 921; Rzbahan ibn Abi Nar, al-Bali, al-Shrzi; Massignon, Louis, 1883-1962

نوع منبع :

کتاب , ترجمه اثر , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

پاریس - فرانسه: انتشا‌رات‌ کتا‌بخا‌نه‌ پل‌ گوتنر,

زبان :

فارسی , فرانسه

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی

چکیده :

كتاب طواسين: اين اثر را ماسينيون، از دو نسخه موجود در استانبول و لندن، تصحيح كرده و در سال 1913م، در پاريس با عنوان «كتاب الطواسين» منتشر كرده است. «طواسين» جمع طس (طاسين) است. نام ديگر سوره نمل را به مناسبت آغاز سوره با كلمه «طس»، طاسين گفته‌اند. مفسران گويند «طس» در ابتداى سوره نمل، سوگند به خداى لطيف و سميع است. محتواى كتاب، درباره تجارب عرفانى حلاج به زبان بسيار پيچيده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الحقيقة الدينية من منظور الفلسفة الصَوفية : الحلاج وابن عربي نموذجا

نویسنده:

محمد الكحلاوي

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب)

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان: دار الطليعة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , عرفان و شریعت , عرفان نظری

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الرهبنة والتصوف

نویسنده:

محمد عبد الحميد الحمد

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

وضعیت نشر :

دار الطليعة الجديدة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

یزیدیه ( غلات ) , عرفان اسلامی , یزیدیه ( از فرق اسلامی تصوف) , آیینِ عزلت‌گزینی (آیین‎های مسیحی) , تاریخ عرفان اسلامی , اصطلاحنامه تصوف , تاریخ تصوف , عرفان تطبیقی , عرفان مسیحی , تاریخ عرفان , Quietism درویشی - رهبانیت (مجتبوی)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بازنمایی ادبی رویدادهای تاریخی در تذکره‌الاولیاء با تکیه بر روایت قتل حلاج

نویسنده:

مرضیه گل فشانی ، قدرت الله طاهری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

مراجع نسخه PDF

زبان :

فارسی

چکیده :

مفهوم بازنمایی و توانایی متون ادبی در بازنمایی رخدادهای تاریخی از دیرباز در مطالعات ادبی مورد توجه قرار داشته است. روند داستانی شدن رخدادهای تاریخی نکته‌ای است که باید در بررسی حکایات تاریخی مورد توجه قرار گیرد. حکایاتی با محوریت رویدادها یا شخصیت‌های تاریخی که تاریخ را به شکل دیگری عرضه کرده‌اند و از عناصر جادویی، معجزه‌وار و اسطوره‌ای در بازنمایی رخدادهای تاریخی بهره برده‌اند. ازاین‌رو ارائۀ چشم‌اندازی تازه به حکایت‌های متون عرفانی به‌منظور روشن کردن فرایند داستانی شدن این رویدادها و ادبی شدن این شخصیت‌ها، اهمیت ویژه‌ای دارد. ذکر حلاج را می‌توان به‌عنوان نمونۀ موفق بازنمایی ادیبانۀ یک رویداد تاریخی و بازاحیاء یک شخصیت تاریخی در یک متن عرفانی در نظر گرفت که بازنمایی عطار از سرگذشت او به یک اثر هنری مستقل از جنبۀ تاریخی آن تبدیل شده است. در این نوشتار پس از اشاره به جایگاه مفهوم بازنمایی در مطالعات ادبی و بررسی بازنمایی هنری رویدادهای تاریخی، با ارائه تعریفی از حکایت تاریخی، به طبقه‌بندی و تحلیل این حکایات در تذکره‌الاولیاء عطار پرداخته شده است. نتیجۀ حاصل از این نوشتار گویای آن است که عطار با بهره‌گیری از رویدادهای تاریخی و تبدیل کردن آن‌ها به سلسله‌ای از حکایات و روایت‌های ادبی ـ عرفانی به تبیین گفتمان‌های عرفانی موردنظر خود پرداخته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکورد ها : 100

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.