جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

معرفت شناسی سنگ بنیاد برای همه ی علمهاست، وآن علمها در اطراف این علم می چرخند. وجهان بینی وایدئولوژی هر مکتب فکری عقدی مبتنی بر معرفت شناسی است. وگروه وهابی سلفی راه وروش خاصی در اسلام دارند، مانند تکفیر مسلمان ها وتخریب قبور وامثال آن. وراه وروش خاص آنها بر دیدگاه ها ونظریه های ابن تیمیه استوار است. وبرای فهمیدن دیدگاه هایش بر خود لازم می دانیم به فهمیدن نظریه هایش در معرفت شناسی، وامکان ندارد بر نظریه هایش نقد کنیم مگر در میان دیدگاه های معرفت شناسی آن بتوانیم نقد کنیم. پس این پایان نامه رأی ابن تیمیه را در معرفت شناسی بررسی می کند. ورویکردی که محقق در تحقیق خود بر آن اعتماد می کند آن رویکردی توصیفی وتحلیلی است.ما در دوران بحث وبررسی به این نتیجه رسیدیم که منشأ علم ودانش از منظر ابن تیمیه وحی است که بر رسول -صلی الله علیه وآله وسلم- نازل شد وابن تیمیه آن را از راویان حدیث می گیرد. ومعتقد است که چیزی که رسول -صلی الله علیه وآله وسلم-آورده اند، وصحابه وتابعین از آن فهمیده اند حجت است، وما به این علمها احتیاج نداریم. واین مطلب مخصوص ابن تیمیه است که می گوید محسوس ومتخیّل موجود است، وچیزی که قابل احساس نیست وجود ندارد. وعقل وخیال ووهم را به حس ارجاع می دهد. پس معرفت حسی نزد او محور اصلی است، وخیلی اهمیتی دارد. وملاک در اختلاف نص است نه عقل.ابن تیمیه نظریه ی نومینالیسم را در معرفت شناسی مبنا قرار داده، وباور دارد که وجود واقعی خارج از ذهن است که آن وجود واقعی از جزئیات وموجودات معیّن ومشخّص تشکیل شده است، وکلّیات در خارج هرگز وجود ندارند. ودر حقیقت ابن تیمیه فکر نومینالیسم را به بالا ترین مقام رسانده حتی در زمینه شریعت نیز آن را قرار داده است. وموجودات ملکوتی در نظرش موجودات معین ومشخص هستند که در میان آنها ذات الهی وجود دارد. واز اینجا فهمیده می شود که او قائل به موضوع جسمانیت شده است.وتاکید می کند بر این مطلب که مقدم بودن شرع بر عقل همیشه در تعارض واجب است، چون عقل تصدیق می کند خبری را که شرع می دهد، وشرع در هر خبری که عقل می دهد تصدیق نمی کند.وابن تیمیه علم حضوری را از اساس انکار می کند. بنابر این از خودِ علم نفس که علم حضوری است انکار می کند. بلکه تفاوت می گذارد بین علم نفس ووجود نفس. ویقین دارد که خودِ وجود نفس خالی از علم است.

موضوع این تحقیق (عقائدابن تیمیه در ترازوی اهل بیت و اهل سنت،مطالعه تحلیلی انتقادی نمونه توحید، نبوت، معاد این تحقیق بلا شک یکی از مهمترین کمباحث کلامی میباشد، که به نقد مشکلات عقائدی ایدئولوژیک ابن تیمیه، با استفاده از دیدگاه ایدئولوژیک از منظر مدرسه اهل بیت و مدرسه خلفا به مسئله ابن تیمیه می پردازد. این پژوهش با هدف نشان دادن میزان مخالفت عقائد وباورهای ابن تیمیه با باورهایی وآموؤش های قرآنی که توسط رسول خدا به ما رسده است، واهمچنین اهل بیت صحابه نیکوکار آن حضرت به ما نقل کرده به عمل وی آید. و برخی از نتایج مهم این تحقیق این است که تاثیر در عرصه دینی وعقلی دارد. آموزه های وهابیت، تحت هدایت آموزه های دروغین ابن تیمیه، بنا بر دیدگاهای فرق ومذاهب اسلامی، مخالف عقائد و آموزه های اسلامی می باشد. همانطور که همه می دانید: تمام رنج های دنیای اسلام از جنگ ها و نزاع هایی که موجب ویرانی، نابودی، نفرت و نفرت در زمان ما می شود، نتیجه باورها ابن تیمیه است. لذا این مسؤولیت سنگینی ایست بر ملت اسلامی که بایستی به هر وسیله ای راه حلی برای دفاع از حرم دین و مقابله با تحریف آن مبارزه کند. در درمان این مسئله کلامی از روش های استقرئی تحلیلی همراه با انتقاد علمی بر اساس ادله عقلی ونقلی استفاده کرده ام.

این رساله به یک موضوع مهم معرفت شناختی پرداخته که عبارت است از تأثیر دریافتهای قوه واهمه بر دریافتهای عقلی و انعکاس آن در بحث صفات الهی نزد ابن تیمیه. دریافتهای قوه واهمه از جرگه آن دسته ادراکاتی به شمار می روند که نفس انسانی خود به خود آنها را بدست می آورد و این بدان سبب است که آفریدگار نفس را به گونه ای خلق نموده که این نوع دریافتها را به نحو فطری و بدون تفکر و تأمل بدست می آورد. از جهتی نفس انسان با ابزار قوه واهمه، احکامی را در حوزه محسوسات و متخیلات حاصل می کند که در بیشتر موارد صحیح بوده وعقل آنها را پذیرفته و تصدیق می کند. اما گاهی از این حوزه ها تجاوز کرده و این احکام را به حوزه ای کاملاً معقول سرایت می دهد و سپس آنها را تصدیق کرده و به آن اعتقاد جزمی پیدا می نماید؛ این در حالی است که این احکام باطل اند و عقل آنها را دروغ می انگارد و آنها را رد می کند. در چنین حالتی بین وهم و عقل تعارض شدیدی بوجود می آید و که اثری عظیم بر پژوهش در باب خداوند بویژه بحث صفات الهی می گذارد و این همان خطایی است که ابن تیمیه در آن گرفتار آمده است. از آنجا که ابن تیمیه منکر وجود قوه واهمه وانگهی دریافتهای آن بود و کلمه وهم را به معنای لغوی‌اش ارجاع می داد و ادعا می کرد که آنچه اهل منطق و فلسفه وهمیات می‌خوانند حکمی عقلی مانند سایر احکام عقل می باشد از این رو رساله حاضر بحث را با مسائل مبنایی –که واقع را از آن جهت که واقع است در نظر دارد- می آغازد که بر اساس روش عقلی فلسفی به وجود قوۀ وهم و حقیقت و مدرکاتش و بیان اقوال فیلسوفان اسلامی دربارۀ آن و ترجیح برخی از آنها بر برخی دیگر می پردازد تا دستمایه ای برای بقیه مباحث فراهم آورد. پس از آن این پژوهش به مرزگذاری دقیق بین دریافتهای قوه واهمه و دریافتهای عقل پرداخته و وجه شباهت و تمایز هر کدام از آنها نسبت به دیگری را بیان نموده است. سپس، چگونگی پیش آمدن تعارض بین دریافتهای وهم و دریافتهای عقل بیان گشته که بحثی معرفت‌شناسانه و اپیستمولوژیک است و حقیقت نتایج معرفت شناختی که از این تعارض حاصل می آید را بر رسیده که البته این بخش نیز بر اساس اصول و قواعد روش عقلی در خور این مباحث سامان یافته است. در ادامه، این پژوهش با ژرفکاوی در آثار گوناگون ابن تیمیه که متعرض مسائل صفات الهی شده به مغالطاتی پرداخته که او در بحث صفات الهی گرفتار آنها شده است. در این مسیر تلاش شده تا مواضعی که او در شرح الفاظ دال بر صفات و معانی آنها و حقیقت وجود آنها تحت تأثیر دریافتهای قوه واهمه قرار گرفته تعیین گردد که در این بخش بر قواعد روش کلامی که بر ظهورگیری از متون دینی که او بر آنها تکیه دارد و نیز قواعد عقلی مورد نیاز در استدلال کلامی و نفی و اثبات مبتنی است استناد داده شده است. همچنین پژوهش حاضر، با رویکرد فلسفی و معرفت شناختی و بر اساس اصولی که در ابتدای پژوهش اثبات شد به داوری دربارۀ آراء ابن تیمیه پرداخته و در نهایت، نتایجی که این پژوهش به آنها منجر شده است را بیان نموده و سرانجام برای کسانی که طالب استفاده از این بحث و پی گیری آن هستند به ارائه توصیه هایی اقدام نموده است.

ترجمه ماشینی: نماد جنبش‌های بنیادگرای امروزی، پاک‌اندیش مذهبی آتشین، مجادله‌گر خستگی‌ناپذیر علیه مکاتب فکری زمان خود - ابن تیمیه که ما می‌شناسیم متفکری است که اغلب با نگرش‌های سخت و موضع‌گیری‌های جزمی همراهش می‌کنیم. با این حال ابن تیمیه دیگری وجود دارد که در صفحات آثار او برجسته می شود، متفکری که خود را به عنوان استاد رسانه و مدافع هماهنگی عقل انسانی و ایمان دینی می سازد. هدف این کتاب این است که با بررسی دقیق اندیشه اخلاقی ابن تیمیه، هویت فکری او را روشن کند. متفکران مسلمان پیشین که در مورد ارزش اخلاقی بحث می کردند، با تعدادی از سؤالات اصلی به کار گرفته شده بودند. چه چیزی اعمال را درست یا نادرست می کند؟ انسانها چگونه آن را می شناسند؟ و رابطه خداوند با معیارهای ارزیابی که ذهن انسان تشخیص می دهد چیست؟ بررسی درگیری ابن تیمیه با این گونه پرسش‌ها می‌تواند در مورد برنامه فکری او و به‌ویژه نقش عقل و مفهوم محوری فطرت انسان در این برنامه به ما بیاموزد. همچنین می‌تواند در مورد رابطه ابن تیمیه با چشم‌انداز فکری زمان خود به ما بیاموزد، و ما را در مقابل مجموعه‌ای غنی از بحث‌های اخلاقی قرار می‌دهد که در الهیات، فلسفه و نظریه حقوقی در دوره کلاسیک آشکار می‌شوند. در عین حال، خوانش دقیق اخلاق ابن تیمیه، ما را دعوت می‌کند که نه تنها با محتوای اندیشه او، بلکه با شکل آن و به‌ویژه با ویژگی‌هایی از نوشته‌های او که تلاش‌های ما برای یکسان‌سازی اندیشه‌های او را شکسته‌اند، مواجه شویم.