جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 454
نگاهی تطبیقی به آموزة تناسخ در ادیان هندی و رجعت
نویسنده:
احمدعلی نیازی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
مقایسة آموزه‌های مربوط به یک دین با آموزه‌های مشابه آن در ادیان دیگر و کشف تشابهات و تمایزات آنها، به فهم عمیق باورهای دینی کمک می‌‌کند. یکی از ارکان ادیان شرقی، آموزة تناسخ به معنای باور به تولد مکرر انسان یا هر موجود زنده است. در مذهب شیعه، آموزة رجعت با مفهوم بازگشت زندگی به مجموعه‌ای از درگذشتگان مقارن یا پس از نهضت جهانی امام مهدی(ع) مطرح است. گاهی گمان می‌شود که این دو آموزه یک منشأ دارند و اعتقاد به رجعت، از ادیان دیگر به برخی از مسلمانان سرایت کرده است. ازاین‌رو، برای بررسی این ادعا لازم است نسبت رجعت و تناسخ مورد تأمل و بررسی و بازخوانی قرار گیرد. این مسئله ابعاد گوناگون دارد و بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو آموزه، مقصود مقالة پیش‌روی است. تحقیق حاضر روشن می‌سازد که آن دو، از حیث مبانی، ارکان و اهداف تفاوت دارند. این مقاله به روش تطبیقی به تحلیل مبانی و لوازم دو آموزه می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 67 تا 94
آیا Ens Per Se تعریف جوهر در ابن سینا است؟
نویسنده:
غلامرضا اعوانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله با بررسی تحلیل پروفسور اتین ژیلسون از قول قدیس توماس آکوئیناس آغاز می شود که Ens Per Se "همان طور که ابن سینا گفت تعریف جوهر نیست."  ژیلسون اعتراف کرد که نتوانست منبع این ادعا را در آثار ابن سینا پیدا کند و به این نتیجه رسید که در واقع ابن سینا چنین قولی را نگفته است. برای رد این نتیجه، این مقاله با تاکید برمتافیزیک ارسطو، تحلیلی مفصل از سیر مفهوم جوهر ارایه می کند. بخش سوم این مقاله که مهم ترین قسمت آن است شرح دقیق بخش هایی مرتبط، از آثار خود ابن سینا است و بدین وسیله، منبع مورد جستجوی قول آکوئیناس را آشکار می نماید.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
رابطه ی خدا و جهان در آینه ی عقل و وحی
نویسنده:
عبدالعلی شکر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
خداوند پس از آفرینش موجودات، چگونه ارتباطی با آن‌ها دارد؟ در پاسخ به این سؤال، برخی هرگونه ارتباط را نفی کرده‌اند و معتقدند که جهان پس از پیدایش، جدای از آفریننده‌ی خود، به کارش ادامه می‌دهد. گروهی دیگر به وجود رابطه میان خالق و مخلوق اذعان دارند که خود چند دسته‌اند. افلاطون و برخی از متکلمین مسلمان، هرچند به شکل متفاوت، به رابطه‌ی صانع و مصنوع اشاره کرده‌اند. ارسطو این رابطه را از نوع محرک و متحرک دانسته‌ است. رواقیون رابطه‌ی خدا و جهان را همان رابطه‌ی نفس و بدن تلقی کرده‌اند، که از جهاتی همگون با دیدگاه برخی از عرفای مسلمان است. افلوطین سخن از فیضان و رابطه‌ی صادر و مصدر به میان آورده است، که در نحله‌های مختلف کلامی، فلسفی و عرفانی متأخر، تأثیر فراوان داشته است. رابطه‌ی حلول و اتحاد نیز نوع دیگری از این ارتباط است، که منتسب به مذهب نصارا و جمعی از صوفیه است.<br /> این نوشتار ضمن بررسی و نقد نظرهای گذشته، به تبیین رابطه‌ی دیگری میان خداوند و آفریده‌هایش در قالب وجود رابط و مستقل می‌پردازد و نشان می‌دهد که رابطه‌ی خالق و مخلوق از نوع رابطه‌ی وجود رابط و مستقل است، به گونه‌ای که مخلوقاتْ عین ربط به خداوند هستند نه موجودات مستقلی که مرتبط با او باشند، چون در غیر این صورت، در مقابل خداوند، از نوعی استقلال برخوردار خواهند بود و چنین چیزی پذیرفتنی نیست. این دیدگاه، که بر مبنای حکمت متعالیه شکل گرفته است، با آموزه‌های وحیانی نیز سازگار است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 80
عرفان و تزاحم اندیشه و عمل اجتماعی
نویسنده:
حسین شکرایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مقاله حاضر در پی پاسخ به این سوال است که آیا رواج نگرش عرفانی مزاحم اندیشه و عمل است و موجب رخوت و رکود اجتماعی می شود؟ در جهان اسلام، شواهد تاریخی بر واقعیتی جز این دلالت دارد. ما به تحلیل موضع خواهیم پرداخت و شواهدی ذکر خواهیم کرد از نهضتها و انقلابهایی که توسط عرفا صورت پذیرفته اند، یا به دست کسانی که تحت تاثیر اندیشه های عرفانی بوده اند.
صفحات :
از صفحه 57 تا 76
تحقیق و تصحیح انتقادی رساله نکت المنطق اثر ابن سینا
نویسنده:
حسین موسویان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رساله نکت المنطق یکی از آثار منطقی کوتاه و نکته دار ابن سینا است که تاکنون به چاپ نرسیده و تنها در حدود نیمی از آن ــ که بی غلط هم نیست ــ در حاشیه کتاب شرح الهدایة الأثیریّة نوشته ملاصدرا به صورت چاپ سنگی منتشر شده است. تصحیح تحقیقی این رساله برپایه سه نسخه موجود در کتابخانه های استانبول، یک نسخه از کتابخانه مجلس سنا و نیمه یادشده در چاپ سنگی انجام گرفته است.برخی از ویژگی های این رساله در سنجش با دیگر آثار مهم منطقی شیخ بدین قرار است: اولویت و تقدم بخشیدن به مباحث «تصدیقات» بر مباحث «تصورات»، دسته بندی جامع احکام قوای چهارگانه آدمی در عین ایجاز، تعریف متفاوت برای «قضیه» و دسته بندی قضایا از آغاز به سه دسته «حملی»، «متصل» و «منفصل»، بدون کاربرد واژه «شرطی»، و مختص دانستن قضایای «شخصی» به قضایای حملی.
صفحات :
از صفحه 131 تا 142
بررسی نسبت دیدگاه اخلاقی ابن سینا با واقع گرایی اخلاقی
نویسنده:
تقی محدر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف اصلی این مقاله بررسی نسبت دیدگاه اخلاقی ابن سینا با واقع گرایی اخلاقی است، اما ازآنجاکه در تفسیر دیدگاه اخلاقی ابن سینا، اختلاف نظر وجود دارد، در این مقاله سعی بر آن است که ابتدا با روشی توصیفی تحلیلی دیدگاه اخلاقی ابن سینا تبیین گردد و سپس نسبت آن با واقع گرایی اخلاقی بیان شود. نتیجه تحقیق این است که علی رغم اینکه ابن سینا قضایای اخلاقی را بدیهی نمی داند، اما هیچ دلیلی وجود ندارد که آنها را اخباری و قابل صدق و کذب هم نداند. اما اینکه ایشان قضایای اخلاقی را از اقسام مشهورات ذکر کرده، منافاتی با واقع گرایی ندارد؛ زیرا مقصود ایشان که می گوید احکام اخلاقی پایه ای جز شهرت ندارند، این است که اساس معرفتی احکام اخلاقی شهرت است. بنابراین، به نظر می رسد سخن ابن سینا ناظر به مقام اثبات است و نه ثبوت. بر این اساس، تفسیر مرحوم مظفر و محقق اصفهانی، که سخن ابن سینا را ناظر به مقام ثبوت می دانند، صحیح نیست.
تصحیح رساله الی صدیق فی ابطال ما نسب الیه فی الخطب از نامه های مهم ابن سینا
نویسنده:
نجفقلی حبیبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
...ان «البری» جری؛ و ان «الکذب» لا جریه لسیله؛ و ان «الباطل» لا نهار للیله؛ و العقول قاعده - للتمییز – بمرصد....که «بی گناه» دلیر است؛ و سیل «دروغ» جریان ندارد؛ و شب «باطل» روز ندارد؛ و خردها برای تمییز در کمین نشسته اند. مقدمه مصحح در مقدمه لازم است به چند مطلب مختصر اشاره شود:-1 انتساب رساله به ابن سینا به نظر مصحح، ملاحظاتی صحت انتساب آن را به ابن سینا تایید می کند:الف- ذکر آن در نامه سرگذشت از جوزجانی ب- وجود نسخه های متعدد با تاریخ بالنسبه کهن از جمله نسخه شماره 4849 ایاصوفیه که در تاریخ 697 مقابله شده و قطعا اصل نسخه قدیمی تر از آن است. در تمام نسخه ها رساله از ابن سینا دانسته شده است.ج- موضوع رساله که با شرح حال ابن سینا مطابقت دارد.-2 نام رساله چیست؟در نسخه های به دست آمده نام آن به اختلاف نقل شده است:الف- «رساله الشیخ فى انتفا ما نسب الیه من معارضه القرآن» جوابا عما کتب الیه ابوعبید الجوزجانی فی هذا المعنی (نسخه ف).ب- «رساله الشیخ الی عبیداله الجوزجانی» جوابا عما کتب الی الشیخ الرئیس روح اله رمسه فی الانتفا عما نسب الیه من معارضه القرآن (ق) که قریب به نخستین است.ج- «رساله الی صدیق فی ابطال ما نسب الیه فی الخطب» (ن.ث).د- «رساله فی الانتفا الی ما نسب الیه» (رسائل ابن سینا: تصحیح حلمی ضیا اولکن، استانبول، 1953 م).ه- «رساله الشیخ الرئیس ابی علی» (ص 1).چنان که ملاحظه می شود در چاپ ترکیه، موضوع رساله عبارت است از رد آنچه به او نسبت داده شده است در خطبه ها و موضوع نسبت مشخص نیست. در نسخه «ف» موضوع نسبت عبارت است از «معارضه با قرآن» و رساله در رد آن است. در نسخه های «ن» و «ث» موضوع نسبت عبارت است از آنچه در خطبه ها گفته و رد آنها است. و از متن رساله برمی آید که این تعبیر درست است و مشکل در خطبه ها بوده است و اشاره ای به «قرآن» نشده است مگر اینکه بگوییم سوءاستفاده از خطب است برای معارضه با قرآن. هم چنین، به روشنی برنمی آید که در خطبه ها چه مشکلی بوده است، آن قدر هست که شیخ الرئیس توضیح می دهد عبارات مسجع او را دست کاری کرده اند. به طوری که بر معانی چندپهلو قابل حمل گردد و تاویل پذیر شود و آنگاه به دلخواه خود توجیه و تاویل کرده و او را متهم کرده اند.
صفحات :
از صفحه 83 تا 97
وجه شیء (وجه محمول) و وجه گزاره (وجه سور) در منطق اسلامی
نویسنده:
ضیا موحد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
چکیده :
در کتاب های منطق سنتی ما قید ضرورت و امکان گاهی پیش از جمله، گاهی پیش از محمول و گاهی پس از جمله می آید و در نتیجه نمی توان از ظاهر جمله تشخیص داد که عملگر وجه، جمله را مقید می کند یا محمول را و به اصطلاح وجه سور (de dicto) است یا وجه حمل .(de re) در این مقاله با بررسی نقیض و عکس جمله های موجه و نیز محل آنها در مقدمه های قیاس کوشش می کنیم پاسخی برای این پرسش مهم پیدا کنیم.
صفحات :
از صفحه 5 تا 14
عنايت الهى و نسبت شرور با آن از ديدگاه ابن سينا
نویسنده:
محمد سربخشى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
فلسفه آفرينش عالم و شرورى كه در آن وجود دارد، همواره يكى از سؤالات فلاسفه و متكلمان بوده است. ابن سينا با تكيه بر عناصر كليدى مفهوم عنايت، يعنى علم، عليت، اراده و رضايت، كوشيده است تصوير روشنى از علت آفرينش و وجود نظام خير موجود در عالم ارائه نمايد. به نظر مى رسد، اين بيان قادر نيست تمام ابعاد و وجوه مبهم مسئله را روشن نموده و پاسخى قانع كننده به تمام مسائل موجود ارائه دهد. مقاله حاضر مى كوشد با تكيه بر كلمات ابن سينا و تكمله هايى كه از حكمت متعاليه به عاريت گرفته است، مسئله فوق را به نحو روشن ترى تقرير كرده و سؤالات پيرامون آن را پاسخ دهد.
صفحات :
از صفحه 65 تا 76
رسالة فی الأرزاق
نویسنده:
نجفقلی حبیبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رسالة فی الأرزاق یکی از رسائل ابن سینا است که آن را در منابع مربوط به ابن سینا از او دانسته اند و حدود بیست نسخه از آن در کتابخانه ها شناسایی شده است. و تردید در صحت انتساب آن به ابن سینا مشاهده نشده است.نام رساله در نسخه های ص و ث «رسالة فی الأرزاق» نامیده شده که علی القاعده از موضوع آن که بحث در ارزاق است، برگرفته است از موضوع آن که بحث در ارزاق است. اما، در نسخه م «رساله فی اللطف الخفی» نامیده شده است که از عبارت اول رساله برگرفته است از عبارت اول رساله که چنین است: «ان کثیرا ممن لم یستطع النظر فی الشان الخفی من لطیف حکمه اله تعالی». هم چنین با نام تقدیر الارزاق و رساله فی وجود العدل فی المخلوقات نیز خوانده شده است. در هر حال مشخص است که نام از خود ابن سینا نیست.سبب نگارش آندر باب سبب نوشتن این رساله، در نسخه ص آن را گزارش گفت و گوی بین یک جدلی با ابن سینا توصیف کرده که ابن سینا ما حصل آن را در این رساله توضیح داده است.اما در نسخه ث آن را پاسخ ابن سینا به در خواست ابوسعید ابوالخیر پنداشته است که اگر چنین باشد، باید در شمار موضوعات گفت و گوی ابن سینا و ابوسعید محسوب شود و در این صورت به مرور ایام مثل برخی دیگر از آن گفت و گوها، به لحاظ اهمیت موضوع، به صورت یک رساله مستقل مطرح شده است.
صفحات :
از صفحه 87 تا 101
  • تعداد رکورد ها : 454