جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
بررسی سه نمونه از دعاوی ناسازگاری قرآن و علم
نویسنده:
روح الله نجفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تحقیق حاضر به بررسی سه نمونه از ادعاهای تعارض قرآن و علم می‎پردازد. ساکن‎انگاشتن زمین، ریزش تگرگ از کوه‎هایی در آسمان و اختصاص علم به جنین به خداوند، در زمره مصادیقی هستند که مدعیان تعارض قرآن و علم ـ ‎از جمله «کامل نجار» در کتاب قرائه منهجیه للاسلام‎ ـ بدان‎ها استشهاد جسته‎اند. مقاله حاضر بر آن است تا با بازکاوی آیات مربوط بدین سه موضوع و عرضه مدالیل آنها به دانش تجربی، ناتمام‎بودن ادعای تعارض را مدلل و آشکار سازد. بدین‎سان بیان‎ خواهد ‎شد که از عدم تصریح به حرکت زمین در قرآن، نمی‎توان ساکن‎انگاری زمین را نتیجه گرفت و وصف «قرار» برای زمین نیز صرفاً دال بر سکون عرفی است. به همین‎سان، نفی «زوال» از «ارض» در قرآن، بیانگر حفظ زمین از حرکتی است که به دگرگونی و نابودی بینجامد (نه حفظ آن از مطلق حرکت). درباره ریزش تگرگ از کوه هم بیان‎ خواهد‎شد که مراد از تعبیر «جبال فیها مِن بَرد»، کوه‎هایی از ابرهای یخ‎گون هستند که در آسمان‎اند و بر وفق دانش هواشناسی نیز ابرهای بسیار سرد و یخ‎گون خاستگاه بارش‎های گوناگون‎اند. درباره علم به جنین هم، تعبیر «و یَعلمُ ما فِی الاَرحام»، صرفاً دانش همه‎جانبه و مطلق درباره جنین را به خداوند منحصر می‎گرداند و این امر با شناخت برخی خصوصیات جنین از سوی انسان‎ها منافاتی ندارد.
صفحات :
از صفحه 117 تا 129
نگرشی اسلامی بر نسبت دین و دانش
نویسنده:
محمد حسین جمشیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
بررسی نسبت داده های وحیانی (دین) و یافته های بشری (دانش)، از دیر زمان مورد توجه اندیشمندان علوم انسانی قرار گرفته است. به دنبال پدیدآمدن منازعات میان دانش و دین از یک سو و تلاش گروهی از اهل دانش در جهت طرح جدایی این دو و طرح معناداری و حقانیت گزاره های علمی و نفی معناداری گزاره های دینی بر مبنای اصل تحقیق پذیری و پیدایش بحران معنویت، مسئله نسبت دانش و دین مورد توجه جدی قرار گرفته است. این مسئله از همان آغاز ظهور مکتب اسلام مورد توجه این آیین و پیروانش بوده است و امروزه نیز از دغدغه های ما مسلمانان است. بر این اساس، در نوشتار حاضر به این پرسش می پردازیم که در عصر پیدایش علم جدید و در قبال طرح مسئله ی ناسازگاری آن با دین (یعنی آنچه محصول وحی الهی است) اسلام چه نظری دارد؟ برای پاسخ، پس از ایضاح مفاهیم «علم» و «دین» و بررسی ویژگیهای اسلام به عنوان یک مکتب به بیان رابطه علم و دین از نظرگاه اسلامی می پردازیم.
صفحات :
از صفحه 1 تا 29
آیا قضایای «تالیفی پیشینی» در نظریه معرفت کانت، واقعا پیشینی اند؟
نویسنده:
محمد اصلانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
کانت مبدع قضیه تالیفی پیشینی است و این مساله در فلسفه وی از جایگاهی ویژه و اساسی برخوردار است. در این مقاله ابتدا تقسیم قضایا به تحلیلی و تالیفی، پیشینی و پسینی مورد بررسی قرار می گیرد. منظور از این بررسی فهم دیدگاه خاص کانت نسبت به این مساله است. سپس تحقیقی در خصوص مفهوم پیشینی از دیدگاه کانت صورت می گیرد. حاصل این تحقیق این است که قضیه تالیفی پیشینی مرادف با کلیت، ضرورت و ماخوذ نبودن از تجربه است. پس از آن روشی که کانت برای حصول معرفت یا قضیه تالیفی پیشینی اتخاد کرده (روند تشکیل معرفت از دیدگاه کانت)، مورد بررسی قرار می گیرد. و در آخر به سوالی که در عنوان مقاله مطرح شده پاسخ داده می شود. چکیده پاسخ این است: روندی را که کانت برای تشکیل معرفت ارایه می نماید، از صدور قضایای تالیفی پیشینی ناتوان است، چرا که محصول این روند، جزیی غیر قابل انفکاک دارد که ماخوذ از تجربه است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 92
رابطه علم و دین در آرای مرتضی مطهری و مهدی بازرگان
نویسنده:
محمد صادق زاهدی، احمد ثمره هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
با پیدایش نهضت علمی و پیشرفت علوم تجربی، چالش‎های فراوانی میان علم و دین پدید آمده و دیدگاه‎های متفاوتی درباره نسبت میان آن دو ارائه شده ‎است. علاوه بر دیدگاه تعارض (conflict) که علم و دین را دو امر ناسازگار می‎انگارد، دیدگاه‎های دیگری نیز در تبیین این رابطه ارائه شده‎ است که ازجمله می‎توان به دیدگاه تمایز (contrast)، دیدگاه تلاقی (contact) و دیدگاه تأیید (confirmation) اشاره کرد. مرتضی مطهری و مهدی بازرگان، به عنوان دو اندیشمند مسلمان با دو رویکرد متفاوت، در نشان‎دادن عدم تعارض میان علم و دین اهتمام داشته‎اند. مطهری با تحلیل پیش‎فرض‎های فلسفی، در پی حل تعارضات ادعاشده میان علم و دین است. او دین را مؤید علم دانسته و انسان را نیازمند هر دو می‌داند. بازرگان با استفاده از یافته‎های علوم تجربی، سعی در توجیه علمی آموزه‌های دینی داشته و می‎کوشد آن‌ها را مطابق دستاوردهای علمی نشان دهد. به باور او، علم و دین دارای دستاوردهای مشابه‎اند. آرای بازرگان درباره رابطه علم و دین در اواخر عمرش تغییر کرده و به دیدگاه تمایز گرایش پیدا‎کرده ‎است.
صفحات :
از صفحه 59 تا 76
مطهری و نسبت میان علم و دین
نویسنده:
عبدالرزاق حسامی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علم و دین هر دو گزاره‎هایی در باب طبیعت دارند. دانشمندان علوم طبیعی ادعا می‎کنند که کشف و شناخت قوانین طبیعت بر عهده علم است، در حالی که عالمان دین از حقانیت بلامنازع گزاره‎های دینی درباره طبیعت دفاع می‎کنند. این امر موجب طرح مسئله نزاع علم و دین شده ‎است که هم در میان دانشمندان و هم در میان عالمان دین بازتاب یافته ‎است و هر کس که دغدغه‎ای در این باب داشته ‎است، کوشیده ‎است پاسخی درخور برای آن عرضه کند. استاد شهید مرتضی مطهری به عنوان یک روشنفکر مسلمان در راستای ارائه تفسیری از اسلام که هماهنگ با پیشرفت‎های بشری باشد، کوشیده ‎است نبودِ تضاد را میان این دو نشان ‎دهد. ایشان گاهی از نیاز انسان به این دو و عدم تعارض میان آن‌ها از این حیث، سخن می‎گوید و گاهی می‎کوشد با بحث تفصیلی عدم تعارض را نشان ‎دهد، چنان‎که درباره نظریه تبدل انواع این کار را می‎کند و گاهی نسبیت قوانین علمی و جاودانگی آموزه‎های دینی را مبنایی برای دفاع از دین و تأویل علم قرار می‎دهد. در این مقاله ابتدا تقریری از خاستگاه مسئله و به دنبال آن دیدگاه استاد در این زمینه تحلیل و بررسی خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 42
دفاعی از رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود در تولید علم دینی
نویسنده:
محمد تقی موحد ابطحی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف تحقیق: ارائه تقریری مناسب از فرایند تهذیب و تکمیل علوم موجود، به‌گونه‌ای که نقدهای ملکیان و باقری بر آن وارد نباشد. روش تحقیق: در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و در ارزیابی آرا از روش تحلیل فلسفی استفاده شده است. یافته‌های تحقیق: 1. می‌توان قرائتی مناسب از رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود ارائه و از آن در چارچوب وظیفه‌گرایی معرفتی دفاع کرد. 2. در شرایطی که رویکردهای تأسیسی علم دینی موفق به تولید نظریه علمی نشده، استفاده از رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود بهترین گزینه است. 3. تأمل در نحوه استفاده از این رویکرد در تمدن اسلامی که به تولید فلسفه اسلامی انجامید، می‌تواند به ارائه الگویی مناسب برای مواجهه با علوم جدید منتهی شود.
صفحات :
از صفحه 103 تا 126