جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پاسخ چند اعتراض است پيرامون معجزات و تقديم حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام بر ديگران، و گويا اين معترض پاسخها را رد كرده و حميدان براي مرتبه دوم گفته هاي او را پاسخ مي گويد. (سيد احمد اشكوري) آغاز كتاب: سألت تغمدنا الله و اياك بتوفيقه و أرشدنا الي سلوك منهاج الحق و طريقه و جعلنا ممن استضاء بنور العلم في ظلمات الجهل. انجام كتاب: و معرفة بقصور الدراع في الخوض في مثل هذا الشأن و ان كان قد بيد الائمة الاعلام و آبائنا عليهم السلام. [مرعشي 19/208]

پاسخي است كوتاه از پرسش ششم پرسش كننده درباره حديث قدسي « كنت كنزاً مخفياً فاحبب ان اعراف » و در روز سه شنبه 20 جمادي الاولي سال 1232 ه در كرمانشاه به پايان رسيده است، اين رساله نيز ممكن است جزء رساله قبلي 12745/1 باشد ولي براي ما يقين حاصل نشد. (سيد محمود اشكوري) [مرعشي 32/394 اثر آفرينان: 1/202؛ معجم المؤلفين: ‌7/254. ]

وي در اين وجيزه به سه سؤال و اشكال كه بر گرفته ملاصدرا در اسفار وارد شده پاسخ داده است اين پاسخها ملخص كتاب «تنظيم القلائد» خود اوست: السؤال الاول: ان الوجود في كل شئ امر حقيقي سوي الوجود الانتزاعي. السؤال الثاني: تمثيله لذات الباري بالنور في عالم المحسوسات و شبهه بنور الشمس. السؤال الثالث: ان بسيط الحقيقة وجوده في كل الاشياء لا كالأشياء. (غلامي مقدم، براتعلي) [جامع گوهرشاد 5/434]

چند سؤال و جواب درباره حكم سب شيخين است كه آيا منجر به كفر مي شود يا خير؟ همچنين درباره سب حضرت علي (ع) سؤال شده و در سؤال آمده است كه اگر سب شيخيم كفر است، سب علي چراكفر نباشد؟ ترجيح بلامرجح است؟ «چرا بعضي از صحابه عقب مروان نماز خوانده و حكم بكفر او نكرده اند، در حال آنكه آن ملعون سب حضرت علي رضي الله تعالي عنه نموده بود؟ در جواب، دلايل متعددي با استفاده از كتابهاي روايي اهل سنت، در اثبات كفر ساب شيخين مطرح شده و از تحفه اثنا عشريه عبدالعزيز دهلوي و كشف الغطاء نقل قول شده است. در پايان نيز مطلبي از علامه شوكاني درباره تحريم سب شيخين درج شده است. «حافظيات-ابوالفضل» [عكسي مرعشي 5/211؛ ]

عبدالرحيم رضوي حسيني علوي در اين رساله از دانائي خداوند گفتگو نمود و در آن از كلمات مكنونه فيض (61الف) ياد كرد و از آيات و اخبار گواه آورد. (محمد تقي دانش پژوه) آغاز كتاب: بسمله الحمدلله رب العالمين. . و بعد عبد سقيم. . و اذل سادات داعي دولت بهيه عبدالرحيم الرضوي الحسيني العلوي بعرض عالي ميرساند كه مسئله كيفيت علم خداوند. . باشيا از جمله مسائل ضروريه در مذهب نيست. انجام كتاب: زياد نوشتن مورث ملال ناظرين است و كفايت نمودم بهمين. . و قد تم بيد مؤلفه السقيم عبدالرحيم الرضوي الحسيني العلوي في مدة اربعة عشر ساعة. [دانشگاه تهران 3/225؛ فهرستواره منزوي 6/198]

از حجة الاسلام حسين بن محمد تبريزي ممقاني که در سه مقاله و يک خاتمه در اثبات مذهب شيخيه در برابر متشرع بنام ناصرالدين شاه در نهم رجب سال 1285 ساخته است و نخستين تحرير آن روز مبعث 1280 است. زمان تاليف: 1286 ه. ق؛ اهداء به: ناصر الدين شاه نويسنده مي گويد چون اين روزها شاه و بزرگان قوم را سر آنست كه بين مسلمانان صلح افكنند و همه را در راه برادري سوق دهند لذا درباره اختلاف: « بعضي از فضائل و مناقب و مقامات و مراتب جناب و لا يتمآب و سائر ائمه اطياب » نظر برين رفت كه كتابي نوشته شود در سه مقاله و يك خاتمه بدين شرح: مقاله اولي: درباره مرتبه نبوت و ولايت مطلقه و سلطنت كبري كه خداي واحد بيهمتا بجناب محمد مصطفي عطا فرموده است؛ مقاله ثانيه: در بيان منشاء نزاع؛ مقاله ثالثه: در بيان حكمت اختلاف؛ خاتمه: در پاره اي ازاخبار سني ها. (عبدالله انوار) از حسين بن محمد تبريزي ممقاني. رساله ايست در باره اختلافات شيخي و غير شيخي، نگارنده بدون ذك نام پادشاه وقت، ماموريت يافتن خود را از طرف او براي رفع غائله و كشت و كشتار بر سر اختلاف عقايد ذكر مي كند و در آن آمده: (از جانب سني الجوانب فرمان واجب الاذعان باحضار ايندعا گوي ... . خطاب باين دعا گوي خاكسار ... . جناب فضايل و كمالات اكتساب. . ميرزا محمد حسين حجة الاسلام موفق باشند سالهاست كه مي شنويم فما بين شيخي و غير شيخي در بعضي مسائل. . رساله در سه مقاله و يك خاتمه است: 1-در بيان محل نزاع و اختلاف 2-در بيان سبب و منشاء نزاع حضرات با اين فرقه محقه 3-در بيان حكمت اختلاف و ثمره است. از ميرزا محمد حسين بن محمد حجة الاسلام تبريزي ممقاني شيخي كه در 1285 پس از اينكه گروهي خواسته اند او را بكشند و از دست آنها رهيده بود و پس از اينكه شاه او را بتهران خواسته بود ساخته و از گروه شيخي دفاع كرده است. فرمان شاهانه در ديباچه هست. (محمد تقي دانش پژوه) در پي آشوبي كه ضد شيخيان در تبريز بر پا شد. مؤلف اين كتاب را در اثبات حقانيت و صحت اعتقادات اين گروه نگاشت و به پيروي از طريقه شيخ احمد احسائي انديشه هاي اعتقادي آنان را اثبات نمود. اين رساله به روز مبعث از ماه رجب 1285 پايان يافته و داراي سه مقاله و يك خاتمه مي باشد بدين تفصيل: مقاله اولي: در بيان محل نزاع و اختلاف. مقاله ثانيه: در بيان سبب و منشأ نزاع. مقاله ثالثه: در بيان حكمت اختلاف و ثمره آن. خاتمه: در بعضي اخبار و آثار از طريق سنيان. (سيد احمد اشكوري) در اين رساله مؤلف كه متمايل به عقايد شيخيه است از ايرادات وارده به آنها و خصوصاً شيخ احمد احسايي دفاع نموده و بدين وسيله مي خواهد بين مخالفان و موافقان شيخيه توافق ايجاد كند. (صدرائي خوئي، علي) آغاز كتاب: «الحمدلله الذي لم يجعلنا من المعاندين المنکرين ... و بعد اين رساله مختصر وسيله اي است كه اين حقير مقر بقصور و تقصير» . انجام كتاب: «اين همه را بي اختيار، و السلام علي من اتبع الهدي و خشي عواقب الردي ... » . [فهرست نسخه هاي خطي فارسي 976؛ مجلس 12/269 ش 4570؛ کتابخانه ملک 3/561؛ ملي 5/115؛ شخصي ميبدي 2/120؛ فهرست سلطنتي 1/826؛ دانشگاه تهران 14/3634؛ مجلس شورا 12/269؛ دارالحديث ص 246؛ شورا 1/120/33 و 1/158/33؛ فهرستواره منزوي 9/448]

چند پرسش اعتقادي است كه در بعضي احاديث مشكل بوده و بطور « سوال- جواب » از آنها پاسخ گفته شده است. در اين پرسشها پيرامون احوال اولاد زنا در آخرت، نهي آدم از خوردن شجره، ميزان سعادت و شقاوت، مدت زيارت امام حسين عليه السلام از عمر حساب نمي شود، حقيقت روح، تفسير آيه «ليس كمثله شيء »، رفتار خدا با پيامبران و ائمه، سوال شده است. (سيد احمد اشكوري) از سيد كاظم رشتي (د 1259ق/1843م). نخستين پرسش درباره اينكه چرا ولدالزنا به بهشت راه ندارد و آخرين پرسش در تفسير آيه شريفه «ليس كمثله شيء» و آيه «و لله المثل الاعلي» . (احمد منزوي) همان پرسش و پاسخ هايي كه نمايه آنها در 11 بند در فهرست كتب مشايخ (ص 358-359) آمده است: : 1. چرا اولاد زنا به بهشت داخل نمي شوند 2. از حديث «كافي» كه خداوند آدم را از خوردن ميوه نهي فرمود ولي در ضمن خواست كه بخورد ... . 7. تفسير آيت «ليس كمثله شئ» و آيت «لله المثل العليا. . » در فهرست كتب مشايخ (همانجا) تاريخ انجام رساله جمعه 6 ذيقعده 1231ق ياد شده و مي افزايد چاپ شده است. (احمد منزوي) آغاز كتاب: خداوند اهل كمال را از شرب وصال جرعه ده و اهل وصال را از جام مالا مال كلما رفعت لهم علما وضعت لهم علما ليس غاية و لانهاية بهره كرامت فرما. انجام كتاب: و در اين مرحله سكوت اولي است و صمت انسب و العلم عندالله تبارك و تعالي. [فهرست آستان قدس 20/233؛ كتابخانه ملي 7/50؛ الهيات تهران ص 249؛ دائرة المعارف بزرگ 1/212؛ اعلام 3/1884؛ مشار، مؤلفين 5/37: تصوير؛ فهرست كتب مشايخ 358-359؛ فهرست كتب مشايخ 304 رديف 170 «رساله»؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/76؛ ابراهيمي 358: رساله در جواب بعض اجله؛ مرعشي23/198؛ فهرستواره منزوي 9/160 با عنوان «پاسخ پرسشهاي اعتقادي» و ناشناس]

پاسخ سه پرسش است از كسي كه از وي نام نمي برد. نخستين پرسش درباره حديث ممازجت و مزايله كه در » كافي» آمده است: ان الله داخل في الاشياء لا بالممازجة و خارج عنها با بالمزايلة. همانكه نمايه 3 پرسش آن در «فهرست كتب مشايخ 350» آمده است. اين گفتار در «فهرست تصانيف سيد ... » از محيط كرماني چنين نشان داده شده است: «الرسالة الرابعة و الثلاثون في اجوبة مسايل من التوحيد و غيره» آنگاه نمايه سه پرسش. در انجامه تاريخ به پايان رسيدن دوشنبه دهه پاياني رمضان 1242ق آمده است. (احمد منزوي) سؤالاتي را كه درباره حديث «داخل في الاشياء لا بالممازجة ... » و قصد قربة در عبادات و آيه « لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون ... » يكي از مريدان رشتي از وي نموده، به صورت مزجي جواب داده است. و آن را در روز دوشنه دهه آخر رمضان 1242 به پايان رسانده است. (علي صدرائي) اين رساله پاسخي است اعتقادي به سه سوال يكي از اجله به قرار زير: 1- مقصود از حديث «داخل لا كدخول الشئي في الشئي» و حديث «ان الله داخل في الأشياء لا بالممازجة و خارج عنها لا بالمزايلة». 2- مقصود از نيت قربتي كه شرط صحت عبادت است. 3- تأويل لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون. رشتي در رمضان 1242 تأليف اين رساله را به پايان رسانده و ظاهراً چاپ نشده است. اين رساله حاوي پرسشهايي درباره مسائل زير است: طينت عليين و طينت سجين؛ تفسير آيات «انا لله و انا اليه راجعون» و «الا الي الله تصير الامور» ؛ وجه صحيح بسيط الحقيقه كل الاشياء؛ آيه مباهله و ... . . آغاز كتاب: بسمله. قال سلمه الله تعالي. سئوال كيف يدل العقل القاطع المطبوع علي النبوة الخاصة‌ و الولاية الخاصة بل ما نجد لايدل عليه العقل المسموع فلاينفع مسموع ... . اقول لئن اقصر الخطبة فقد اعظمت المسئلة. اعلم ... انجام كتاب: و قد قال الشاعر و من حضر السماع بغير قلب و لم يطرب فلا يلم المغني [عكسي دائرة المعارف 1: 110؛ فهرست معصوميه 2: 152]