جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

دین و اسطوره: بررسی نظریه ارنست کاسیرر درباره اسطوره

نویسنده:

حسن جعفری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

نقد صدرا به برهان صدیقین سینوی؛ کل، عدد و سلسله علی

نویسنده:

هما رنجبر ، داود حسینی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی,

کلیدواژه‌های اصلی :

عدد , کل , فلسفه اسلامی , برهان صدیقین , سلسله علی تام , مساوقت وجود با وحدت

کلیدواژه‌های فرعی :

اسفار , ممکن الوجود , واجب الوجود , علیت , برهان های ابطال تسلسل ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

در میان تمام تقریرهای براهین صدیقین سینوی و نیز یکی از براهین ابطال تسلسل که تفتازانی در کتاب شرح المقاصد آن را بیان کرده است، یک فرض متافیزیکی مشترک وجود دارد. این فرض متافیزیکی مشترک «تعهد به وجود سلسله علی به‌مثابه موجودی ممکن فی‌نفسه» است. طبق این فرض، سلسله‌ی علّی متشکل از موجودی ممکن و تمام علل ممکن آن، به‌مثابه‌ی موجودی فی‌نفسه، ممکن و منحاز از مؤلفه‌های خود تحقق دارد. صدرا در کتاب اسفار پس از شرح برهان ابطال تسلسل تفتازانی، تحت عنوان «هدم و تحقیق» این فرض مشترک را به چالش می‌کشد. وی تحقق فی‌نفسه سلسله‌ی علّی تام را به دلیل تعارض با قاعده‌ی مساوقت میان وحدت حقیقی و وجود حقیقی، ممکن نمی‌داند. اکنون چنان‌چه نقد صدرا نقد مستدلی باشد، بر تمام تقریرهای برهان صدیقین سینوی و نیز بر صورت‌بندی‌ای که بر مبنای یکی از تقریرهای برهان یعنی تقریر نجات شکل گرفته نیز تأثیرگذار است؛ اما در این نوشتار نشان داده خواهد شد که نقد صدرا بر فرض وجود فی‌نفسه‌ی سلسله‌ی علّی تام علاوه بر آن‌که نوعی مصادره به مطلوب است، با گفته‌های وی در باب نحوه‌ی وجود عدد به‌مثابه‌ی یک کل در تعلیقاتش بر کتاب شفاء و نیز دیدگاه او درباره‌ی رابطه‌ی علت و معلول نیز منافات دارد.

صفحات :

از صفحه 111 تا 126

مشخصات اثر

عنوان :

نمودى از برخى عناصرحکمت متعالیه در فلسفه برگسن

نویسنده:

على شیروانى

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

کلیدواژه‌های اصلی :

برگسون , حکمت متعالیه , فلسفه تطبیقی

کلیدواژه‌های فرعی :

انسان شناسی ملاصدرا , غرب زدگی , معرفت شناسی ملاصدرا , 03. انسان شناسی Human nature , اشاعره (اهل سنت) , معتزله (اهل سنت) , اختیار انسان , عدد , استمرار , مقدار , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , هستی شناسی اسلامی , ماتریالیسم , فلسفه غربی , عقل ( جوهر ) , ماده , حرکت , زمان , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) , حافظه , عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) , فلسفه های آلمانی , مقدار وسعتی , مقدار شدتی , کثرت حالات وجدان ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

صدرالمتألّهين، حكيم فرزانه جهان اسلام، ميراث دار گنجينه اى گران بها از انديشه هاى هستى شناسانه، معرفت شناسانه، انسان شناسانه، تفسير و حديث است كه با اشراف به مشرب هاى گوناگونِ فلسفى مشاء و اشراق و همچنين كلام معتزله، اشاعره و شيعه و نيز عرفان نظرى منظومه اى سازوار از معارف را سامان داد كه در آثار كم تر انديشمندى همانند آن را مى توان يافت. اما با كمال تأسف، گرايش به غرب و غرب زدگى، به ويژه در زمينه فلسفى، موجب گشته كه برخى از انديشمندان خودى عجولانه قضاوت كنند و چنين بپندارند كه فلسفه اسلامى عموماً و حكمت متعاليه خصوصا سخنى براى گفتن در جهان امروز ندارد و بايد به عنوان تاريخ فلسفه بدان نگريست. يكى از راه هاى روشن شدن بطلان اين قضاوت، بحث و بررسى هاى تطبيقى ميان فلسفه اسلامى و مكاتب فلسفى غرب است تا در پرتو آن، نقاط قوت و ضعف نظام هاى فلسفى غربى در مقايسه با مجموعه عظيم فلسفه اسلامى شناخته شده، با بازخوانى متون فلسفى اسلامى، روزنه هاى تازه اى براى حل مسائل نوين گشوده شود. از جمله فيلسوفانى كه در بسيارى از آراء با انديشه هاى فلسفى ملاصدرا به گونه اى هماهنگى دارد و زمينه مطالعه تطبيقى ميان آن دو را فراهم مى سازد، هنرى برگسن (Henri Bergson) است. با گذرى بر افكار او معلوم مى شود كه در مباحثى همچون حقيقت حركت و زمان، حدود معرفت شناسى عقل نظرى، امكان شناخت حقيقت خارجى از طريق شهود و عدم امكان دست يابى به واقعيت آن چنان كه هست، از طريق عقل نظرى و علم حصولى و بسيارى مسائل ديگر، شباهتى فراوان ميان آراء او و نظرات صدرالمتألهين وجود دارد كه از فضل تقدم و تقدم فضل نسبت به برگسن برخوردار مى باشد.

مشخصات اثر

عنوان :

اسرار اعداد و تطبیق آن با عوالم هستی در اندیشه‌ی علامه سید حیدر آملی (ره)

نویسنده:

رشید فریدپور

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

لاهوت , سرّ , عدد , معارف اسلامی , شناخت شناسی , لاهوت‌ , اصطلاحنامه عرفان , عالَم صُوَر (حکمت اشراق) , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , آملی، حیدربن علی‌ , هنر و علوم انسانی , آملی،‌ حیدربن علی‌ , آملی، حیدربن علی‌

چکیده :

سید حیدر آملی (ره) یکی از بزرگ ترین عرفای جهان اسلام و نماینده برجسته ی عرفان ناب شیعی است.نظرات وی در زمینه های مختلف سرشار از نکات عالمانه و لطایف عارفانه است. از جمله موضوعاتی که سید حیدر با دیدگاه خاص خود به آن پرداخته، بحث از اسرار اعداد و تطبیق آن با عوالم صوری و معنوی می باشد.از نظر او در تمامی اعداد حکمتی بالغ و اسراری دقیق نهفته شده و اساسا در ذات هر عدد سرّی است که در اعداد دیگر نمی باشد. سید حیدر (ره) اسرار برخی اعداد از جمله: یک، سه، هفت، دوازده، نوزده و ... را تبیین نموده و سپس به تطبیق این اعداد با عوالم صوری و معنوی و دیگر عوالم هستی می پردازد.ایشان معتقد است اسرار و حقایق موجود در اعداد، نوعی نگرش جهانشناسانه ی مبتنی بر هستی شناسی را در برابر اندیشه ی ما قرار می دهد که آشکار کننده ی نوع خاصی از معرفت شناسی نیز می باشد.طرح مباحث تثلیث معرفت شناسی، از جمله مباحث مهم و قابل توجهی است که علامه سید حیدر در باب معرفت شناسی ارائه می دهد و در آن نگرش خاص خود را نمودار می سازد.از آثار و پیامد های نظریه سید حیدر (ره) در باب معرفت شناسی پیوند تشیع و تصوف و برطرف شدن نزاع ظاهری بین شیعه و صوفی است که از مهم ترین اهداف و آرمان های وی محسوب می شود.مساله اصلی این تحقیق، بررسی آراء و نظرات سید حیدر آملی (ره) در باب اسرار و حقایق اعداد و هستی شناسی آن و هم چنین تحلیل و تبیین نحوه ی ارتباط اعداد با عوالم صوری و معنوی و چگونگی تطبیق آنان با عوالم هستی است.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی شرایط سه گانۀ تسلسل محال

نویسنده:

وحید خادم زاده، محمد سعیدی مهر

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

جایگاه ریاضیات در هستی شناسی افلاطون

نویسنده:

مریم دامادی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

افلاطون , علوم انسانی , فیثاغورس , ریاضیات , عدد , تتراکتوس , ایده , مسایل جدید هستی شناسی , نوئزیس , تمثیل خط , یک یک , یک باشنده , دیانویا (فلسفه)

چکیده :

ریاضیات و فلسفه نزد افلاطون از یکدیگر جدایی ناپذیرند. ازاین رو دیدگاه وی درباره ی ریاضی استوار بر نظر اودرباره ی وجود است. این یگانگی و پیوند را می توان هم در دیدگاه وی درباره ی عدد(برای مثال در گفت و گوی پارمنید) و همدر خصوص جایگاه ریاضیات به عنوان دانشی از دانشهای اعدادی مشاهده کرد.پرداختند (متافیزیک، آلفا، فصل ?). اما مقصود « صورت » به اعتقاد ارسطو فیثاغوریان و افلاطونیان اولین کسانی بودند که بهبا آنچه افلاطون از صور – ایده ها – و ارسطو از علت صوری یا صورت مراد می کنند، بسیار متفاوت « صورت » فیثاغوریان ازاست.فیثاغوریان تناسب ترکیب عناصر در اشیاء را اصل صوری اشیاء می دانستند و کیفیات مختلف مثل خیر، زیبایی،بی نهایت، شادی و... را بر مبنای این نسبت ها توضیح می دادند.بنابراین ریاضیات نزد ایشان به گونه ای هستی شناسی است. افلاطون با آنکه صور را به عنوان هستنده های جاوید و ثابتجهان معقول لحاظ می کرد، اما همچنان وساطت ریاضیات را در هستی و شناخت اشیاء مادی باور داشت. او در این راه ازاندیشه ی ریاضی فیثاغوری بهره برد. به گفته ی ارسطو برای افلاطون اعداد واسطه ی بین ایده های واحد و ثابت ومحسوسات متکثر و فانی اند. اما با وجود این اعداد هستنده های حقیقی اند و نه کمیتی برای دیگر هستنده ها.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی و تحلیل عدد سه و تثلیث در شاهنامه با رویکرد اساطیری- تاریخی

نویسنده:

زکیه تیموری رابر

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , تثلیث , عدد , اسطوره , شاهنامه

چکیده :

عدد سه، در جوامع مختلف به‌عنوان نماد کمال، اتمام و بسیاری شناخته‌شده و در دین، فرهنگ و اساطیر آن‌ها واردشده‌ است.پژوهش حاضر باهدف بررسی این عدد در شاهنامه، به‌عنوان بزرگ‌ترین سند فرهنگی ایرانیان که برگزیده‌ای از دین، فرهنگ و اساطیر آن‌ها است، انجام‌شده است؛ همچنین اهمیّت شناخت اساطیر و پیشینه فرهنگی ایرانیان در جهت اعتلای هویّت ملّی آنان، ضرورت انجام دادن چنین پژوهشی را به‌خوبی نمایان می‌کند. نتایج حاصل از این پژوهش که به شیوه کتابخانه‌ای و بر اساس نسخه تصحیحی جلال خالقی مطلق در هفت فصل تدوین‌شده است، نشان می‌دهد که کارکرد عدد سه را در شاهنامه می‌توان به شکل‌های گوناگونی تقسیم کرد. بر اساس تقسیم‌بندی پژوهش حاضر، این اشکال عبارتند از: عدد سه و سه‌گانه‌‌ها یا تثلیث‌ها در ساختار داستان‌ها که نمودی از تقابل خیر و شر را نشان می‌دهد. مراحل سه‌گانه که بیانگر ایجاز هستند. توصیف با سه‌گانه‌ها، سه‌گانه‌های ذوقی- وزنی، واژه‌ها، ترکیبات و اصطلاحاتی که در ارتباط با عدد سه و مفهوم فرا عددی آن به‌کاررفته‌اند و نام‌های سه‌تایی. در اغلب شواهد، مفهوم نمادین عدد سه که همان کمال، اتمام و بسیاری است، دیده می‌شود؛ علاوه ‌‌بر ‌این، روند کارکرد این عدد در بخش اساطیری بیشترین نمود را داشته و در دوره حماسی اگر‌چه کمتر امّا همچنان ادامه پیداکرده و در دوره تاریخی کمترین کارکرد را نسبت به دو دوره قبل به خود اختصاص داده است.

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید