جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 47
نقد و بررسی ادله وجوب «وجود مطلق» در عرفان
نویسنده:
علی ارشد ریاحی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
حق تعالی به عنوان "وجود مطلق" مطرح است و منظور از اطلاق همان اطلاق سعی است که عنوان حاکی برای آن وجود بی قید است. در این مقاله پاره ای از ادله اثبات وجوب "وجود مطلق" مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و معلوم شده است که در این ادله بین مفهوم و مصداق؛ حمل اولی و حمل شایع؛ اطلاق مفهومی و اطلاق سعی؛ امکان ماهوی و امکان فقری خلط شده است. دلیلی هم که در این مقاله برای اثبات مدعای عارف پیشنهاد شده است، در صورتی تام خواهد بود که وجود واجب الوجود با برهانی اثبات شود که بر کثرت حقیقت وجود یا وحدت تشکیلی آن مبتنی نباشد تا با عارف (وحدت شخصی وجود) سازگار باشد و تنها برهانی که این خصوصیت را دارد، برهان صدیقین به تقریر علامه طباطبایی است که بر هیچ مساله فلسفی مبتنی نیست، لکن این برهان بی اشکال نیست، زیرا واقعیتی که ملاک صدق قضیه "واقعیت نابود است"، می باشد، همان عدم محض است و عدم محض در خارج منشا انتزاع ندارد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 42
برهان وجودی قدیس آنسلم و علامه کمپانی
نویسنده:
غلامرضا رحمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قدیس آنسلم بر آن است که حتی آدم احمق و سفیه نیز در ذهن خود واجد تصوری از «موجودی که بزرگتر از آن را نتوان تصور کرد» است و داشتن تصور مزبور از راه آموختن حاصل نمی گردد، به عبارت دیگر تصور «موجودی که بزرگتر از آن را نتوان تصور کرد» تعلیمی نیست، بلکه هر کس حتی آدم ابله، بی خرد و نادان نیز آن را با خود به دنیا می آورد، به عبارت دیگر مفهوم خداوند به عنوان «چیزی که نتوان بزرگتر از آن را تصور کرد» ذاتی و فطری انسان است و به همین دلیل است که قدیس آنسلم بر این باور است که حتی سفها نیز در ذهن خود واجد تصور و مفهوم «موجودی که بزرگتر از آن را نتوان تصور کرد» هستند. از دیدگاه علامه کمپانی هر گاه به مفهوم وجوب به طور دقیق و عمیق نظر افکنده شود از صرف تصور دقیق آن، تصدیق عینی و خارجی آن لازم خواهد آمد، به عبارت دیگر نظر دقیق و عمیق در مفهوم وجوب، وجود و حقیقت عینی و خارجی واجب الوجب الوجود بالذات را اثبات خواهد کرد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
بررسی دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی درباره برهان وجودی
نویسنده:
علی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آیت‌الله جوادی آملی از جمله اندیشمندان مسلمانی است که هیچ‌یک از تقریرهای برهان وجودی فیلسوفان غربی و مسلمان را نمی‌پذیرد و آن‌ها را نوعی مغالطه می‌داند؛ وی همانند منتقدان غربی این برهان، معتقد است که از هیچ مفهومی، حتی مفهوم خدا یا واجب الوجود، نمی‌‌‌توان وجود خارجی آن را نتیجه گرفت. وی این انتقاد را با مفاهیم فلسفه اسلامی توضیح می‌‌‌‌دهد و اشکال اصلی این برهان را در خلط حمل اولی ذاتی و شایع صناعی می‌‌‌داند. انتقاد دیگر استاد جوادی به این برهان این است که بر اساس این برهان ما باید از مفهوم شریک الباری هم، وجود آن را نتیجه بگیریم، چراکه در مفهوم شرک الباری نیز، تمام صفات خدا، مانند وجوب وجود و کمال مطلق، گنجانده شده است. این مقاله به بررسی دیدگاه وی درباره برهان وجودی و انتقادات او به این برهان می‌‌‌‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 19
قطب الدین رازی و حل معمای مجهول مطلق
نویسنده:
محسن جاهد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پردیس فارابی دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
معمای مجهول مطلق دارای دو صورت متمایز است. صورت نخست آن منشا یونانی دارد و نزد مسلمانان با تقریرهای تقویت شده مورد بحث قرار گرفته است. این صورت از معما اکتساب معرفت جدید از معلومات پیشین را ممتنع می داند. فخر رازی در انگار تصورت کسب شده،از همین صورت معما بهره می جوید. صورت دوم معما را اساساً دانشمندان مسلمان ارایه نموده اند و مساله تصدیق را به امتناع سوق می دهد. قطب رازی در شرح مطالع صورت دوم معما را با دو تقریر ارایه نموده و راه های مختلف را آزموده است. راه حل وی اساسا همان راه حل خونجی و ارموی است مبنی بر تمایز میان اعتبار حقیقیه و خارجیه. و راه حل دوم و سوم نیز به ترتیب از سمرقندی و طوسی است. این مطالعه میزان تاثیرپذیری قطب الدین رازی از اندیشه های پیشینیان و نیز تحول معمای مجهول مطلق را در قرون متاخر نشان می دهد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 46
حكم‌پذيرى وجود
نویسنده:
عباس نيكزاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
معرفت فلسفی: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در دو مقاله «حكم ناپذيرى وجود» (1389)، و «موانع حكم پذيرى حقيقت هستى» (1393) نويسنده محترم، در پى اثبات اين نكته است كه حقيقت هستى، حكم ناپذير است؛ يعنى محال است كه بر حقيقت هستى، احكام و اوصافى بار شود. در مقاله اول براهين بدين قرارند: 1. نه موجود و نه معدوم بودن وصف، 2. نه وجود ناب و نه نقيض وجود ناب بودن وصف، 3. نه حقيقت وجود مطلق و نه مصداق آن بودن وصف، 4. متفاوت بودن تعاريف اوصاف با تعريف وجود مطلق. همچنين در مقاله دوم، موانع چهارگانه 1. كثرت ناپذيرى وجود، 2. امتناع عروض بر حقيقت هستى، 3. امتناع عروض واجب بالذات و ممتنع بالذات بر هستى، 4. بى مرزى حقيقت هستى بر حكم ناپذيرى هستى اقامه شده است. اين مقاله درصدد نقد براهين حكم ناپذيرى وجود و نيز نقد موانع حكم پذيرى آن است. به نظر مى رسد روح هر دو مقاله و جان ادله و موانع يك چيز است و كشف مغالطات اصلى مى تواند اعتبار هر دو مقاله را مخدوش سازد. مقاله پيش رو به دنبال اين است كه با اختصار و ايجاز، نقاط ضعف هم براهين و هم موانع مطرح شده در دو مقاله را روشن سازد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 46
نقد و بررسى ادله وجود ذهنى و ميزان دلالت آنها
نویسنده:
حسن معلمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
مدعاى فيلسوفان در بحث وجود ذهنى دو چيز است: 1. نفى اضافه بودن علم به خارج؛ 2. مطابقت ماهوى در باب ماهيات. آنان ادله اى بر اين مدعيات اقامه كرده اند كه توان اثبات مدعاى اول را دارند؛ هرچند اين مدعا بديهى است و نيازى به برهان ندارد؛ زيرا وجود مفاهيم ذهنى يك امر وجدانى است. با اين حال اين براهين توان اثبات مدعاى دوم را ندارند، مگر با تكميل و اضافه كردن مقدمات ديگر و يا ارجاع بحث مطابقت علم به باب ابتناى نظريات بر بديهيات كه جاى اصلى بحث مطابقت است. آنچه در بحث وجود ذهنى، بديهى و حق است دو چيز است: 1. مفاهيمى در ذهن وجود دارند كه حاكى از خارج اند؛ 2. اين مفاهيم با محكى بالذات خود مطابق اند. نهايتا اينكه ادله يادشده نمى توانند ثابت كنند كه ماهيات خارجى عينا به ذهن مى آيند يا مفاهيم مطابق با آنها به ذهن مى آيد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
فارابی، نراقی و غروی، مبتکران «برهان وجودی» در حکمت اسلامی
نویسنده:
علی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«برهان وجودی» برهانی در اثبات وجود خداست که نه بر اساس هیچ موجود خارجی و یا بعضی ویژگی‌های آنان، بلکه تنها برپایۀ «مفهوم» یا «تعریفِ» ذهنیِ خدا، وجود او را در عالم خارج اثبات می‌کند. سنت آنسلم (1033 - 1109) نخستین کسی است که در فلسفۀ غرب، چنین برهانی را در اثبات وجود خدا ابداع کرده است. اما در فلسفۀ اسلامی نیز حکیمانی بوده‌اند که بدون اطلاع از فلسفۀ غرب، برهانی را به همان سبک «برهان وجودی» اقامه کرده‌اند. اگر تقریر فارابی را از برهانی که در بعضی آثارش آورده است، بتوانیم با قطعیت، از مصادیق «برهان وجودی» بدانیم، وی را باید مقدم بر آنسلم، نخستین مبتکر این برهان در جهان فلسفه دانست. اما ملّا محمد مهدی نراقی و غروی اصفهانی براهینی اقامه کرده‌اند که دقیقاً از مصادیق «برهان وجودی» است. بنا بر تعریف‌های مختلفی که از خدا ارائه می‌شود، این برهان نیز تقریرهایی گوناگون می‌یابد. یکی از این تقریرها بر اساس تعریف خدا به عنوان «واجب‌الوجود» اقامه می‌شود که تقریر این سه حکیم، به ویژه نراقی و غروی مبتنی بر آن است. این مقاله به معرفی و بررسیِ برهان این سه حکیم مسلمان می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
ملاصدرای شیرازی و ملاهادی سبزواری و نقد نظریات حکما در مسئله وجود ذهنی
نویسنده:
ذبیح الله اوحدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله، ابتدا با دلایلی نظیر حکم ایجابی به معدوم، محمول قرار دادن حقایق انتزاعی و اعتباری برای حقایق خارجی و انتزاع مفاهیم کلی و غیره، به اثبات مسأله ی وجود ذهنی پرداخته شده و در ادامه حکمایی چون فخر الدین رازی با طرح نظریه ی نسبت اضافه، فاضل قوشچی با بیان نظر مغایرت علم و معلوم و انکار عینیت آن دو و صدر الدین دشتکی با طرح مسأله ی قلب ماهوی و نظریه ی انقلاب ذاتی به ایراد اشکال و انکار مسأله ی وجود ذهنی پرداخته اند، که این نقادی ها از سوی دو حکیم متأله (ملاصدرا شیرازی و ملاهادی سبزواری) به بحث و پاسخ گزارده شده و در نهایت حکیم صدرالمتألهین شیرازی با ابداع نظریه ی انقلاب در هستی شناسی علم و تساوق علم با هستی محض و تجرد صرف و خروج آن از مقولات و ماهیات و نقش مصدریت و مظهریت نفس در علم و قیام صدوری صور علمی به نفس و منتفی دانستن قیام حلولی آنها به نظریه ی نهایی خود که مبتنی بر تطابق عوالم ذهن و عین می باشد، به اثبات مسأله ی وجود ذهنی می پردازد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 35
ماهیتِ ماهیت
نویسنده:
محسن فتاحی اردکانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«ماهیت» و «وجود» از جمله مفاهیم بنیادی و کلیدی در فلسفه می باشد و هر کس اندک آشنایی با متون فلسفی داشته باشد، با این دو مفهوم بیگانه نیست. بی تردید، تبیین مفهوم وجود و ماهیت که جزو اساسی ترین مفاهیم فلسفی است، موجب تبیین بسیاری از مسائل فلسفی خواهد بود که شناخت آنها بر این پایه استوار شده است.نوشتار حاضر تحقیقی است به روش کتابخانه ای و مطالعه اسنادی که حول برخی از مباحث عمده در رابطه با چیستی و ماهیتِ ماهیت پرداخته است. تبیین این مباحث کمک شایانی به تبیین مسئله وجود و اصالت آن، که از دیرباز در میان فلاسفه مورد مناقشه و گفت وگو بوده، خواهد کرد.مهم ترین یافته این تحقیق توجه به حمل اولی ذاتی و شایع صناعی، تفاوت میان سالبه المحمول و سالبه حقیقی، توجه به اعتبارات ماهیت برای تبیین و واکاوی اشکال معروف ارتفاع نقیضین در مرتبه ذات ماهیت است.
تحلیل فلسفی
نویسنده:
رضا محمدزاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
مقاله حاضر از دو بخش تشکیل گردیده است. در بخش اول که قسمت اصلی مقاله را تشکیل می دهد و طبعا هم از اهمیت بیشتری برخوردار است و هم دارای تفصیل بیشتری است، تحلیل فلسفی از منظر فیلسوفان غربی مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش سه قسم تحلیل فلسفی معرفی خواهد شد. تحلیل تجزیه ای، تحلیل بازگشتی و تحلیل تفسیری. تحلیل تجزیه ای عبارت است از هر نوع روشی در تحقیق که مبتنی است بر کاویدن یک کل و مرکب- همچون مرکبهای مفهومی - به گونه ای که توجه به اجزا و نشان دادن نحوه ترکیب آنها با یکدیگر، تصدیق به گزاره مشتمل بر حکم آن کل را امکان پذیر می سازد. تحلیل بازگشتی عبارت است از بررسی کلیه مقدماتی (قریب و بعید) که در یک استدلال مرکب، نهایتا منجر به اثبات یک گزاره معین می گردد. تحلیل تفسیری آن است که با تفسیر یک یا چند گزاره یا مفهوم بتوان صدق و حقانیت یک گزاره معین را نشان داد.در بخش دوم نشان داده شده است که فیلسوفان مسلمان در مباحث خویش، از هر سه قسم تحلیل بهره برده اند و بر خلاف بعضی مشربهای فلسفی غربی، روش تحلیل فلسفی خود را در هیچیک از آنها منحصر نکرده اند.
صفحات :
از صفحه 67 تا 99
  • تعداد رکورد ها : 47