جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حیات بشر بر اساس حرکت و کار بنا نهاده شده است و این امر مهم ریشه در فطرت وجودی انسان دارد ؛ خداوند در قرآن کریم آیات متعددی نازل نموده که هدایتگر بشر به سوی این امر فطری می باشند . از پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصوم (ع) نیز که راهنمایان حقیقی بشر به سوی کمال بعد از کلام وحی هستند ؛ سخنان گهر باری در این زمینه روایت شده است ؛ که نشان دهنده اهمیت این موضوع می باشد .ما در این رساله به بررسی ابعاد مختلف کار و تلاشگری و روشهای گسترش آن بر مبنای قرآن کریم و احادیث مختلفی که در این زمینه وجود دارد ؛ پرداخته ایم . این رساله مشتمل بر سه فصل است که در فصل اول آن به کلیات پرداخته ایم . در فصل دوم به مطالعه فرهنگ کار و نگرش اسلام به بیکاری با زیر شاخه هایی همچون جایگاه فرهنگ کار در اسلام ، ارزش و اهمیت کار در قرآن و روایات ، عوامل کم کاری و ...و در فصل سوم به تقسیم بندی کار و راههای گسترش آن یا زیر شاخه هایی همچون انواع کار ، کارهای شایسته و ناشایست، آثار آنان و روشهای گسترش فرهنگ کار و ... پرداخته ایم.این رساله به روش توصیفی –تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای انجام گرفته است . امید است که بتوان از آن به عنوان راهنمایی برای گسترش فرهنگ کار و تلاشگری در میان افراد جامعه از آن استفاده نمود و مثمر ثمر واقع شود .

عقل به عنوان برترین گوهر نظام هستی و اولین مخلوق و صادر از حق تعالی فصل ممیز انسان از دیگر حیوانات می‌باشد. در میان انسانها نیز معیار برتری و کمال اشخاص به عقل بوده و برترین انسانها که انسان کامل شناخته شده، و عقل کل همانا رسول اکرم (ص) می‌باشد؛ او در واقع تجلی عقل میان انسانها است، به عبارت دیگر عقل جزئی همان رسول باطنی، و رسول ظاهری عقل کل می‌باشد. شریفترین انسان و عزیزترین انبیا و خاتم رسل علیهم السلام به مرکز دایره حکمت و فلک و حقیقت و خزانه عقل امیرالمومنین (ع) گفت: (یا علی إذا رأیت الناس مقربون الی خالقهم بإنواع البر تقرب الیه بإنواع العقل تسبقهم ). و این چنین خطاب با چون بزرگی راست نیامدی که اندر میان خلق چنان بود که معقول اندر میان محسوس. گفت: یا علی مردمان چون اندر کثرت عبادت رنج برند، تو اندر ادراک معقول رنج بر، تا بر همه سبقت گیری. لاجرم چون به دیده بصیرت عقلی مدرک اسرار همه گشت، همه حقایق را اندر یافت و معقول را اندر یافت و دیدنی یکی حکم دارد و برای آن بود و برای آن بود که گفت: لو کشف الغطاء ما ازددت یقینا". و هیچ دولت آدمی را بهتر از ادراک معقول نیست (ابن سینا، 1374 : 86). خداوند متعال به واسطه شریعت محمدی منتی بزرگ بر آدمیان نهاد و با انزال قرآن نعمتش را بر مسلمانان تمام کرد، که البته سزاوار و درخور شریعتی عالمگیر و جهانی، غیر این نمی‌تواند باشد. قرآن همان کتابی است که حضرت حق از طریق خاتم رسل صلی الله علیه و آله و سلم بر انسان عرضه کرد تا در تمام اعصار و اقتار چراغ هدایت انسان باشد. بدین ترتیب بشر میتواند با داشتن دو بال هدایت در آسمان معرفت و حقیقت پرواز کند و به سیر و سلوک آفاقی و انفسی بپردازد. کاروان اندیشه بشر که از آغاز خلقت همراه انسان بوده است در طی قرون دستاوردهای زیادی داشته و در تمام نقاط و در میان اقوامی که فرد یا افرادی اهل فکر داشته‌اند توانسته، رحل اقامت افکنده و یا همراهانی برای خود برگیرد. مسلمانان، یعنی کسانی که بر خوان قرآن نشسته‌اند و برنامه معاش و معاد خود را از کتاب هدایتگر الهی اخذ می‌کنند نیز در معرض اندیشه‌های فلسفی (یونانی) قرار گرفته و خواه ناخواه از آن متأثر شده اند. بویژه این که در قرآن مقوله برهان و تعقل مورد احترام و ارج قرار گرفته است. به عبارت دیگر عنان اندیشه فلسفی یونانی با ورود به جهان اسلام در دست کسانی قرار گرفت که متأثر از تعلیمات روشنگرانه دینی و در یک کلمه قرآن کریم بودند؛ البته در این میان کسانی بودند که مقوله تدبر و تعقل را که فلسفه نامیده می‌شود مردود شناخته و برای نیل به حقیقت، تمسک به قرآن را کافی دانسته و به آن بسنده کرده اند و چه بسا که پرداختن به علوم عقلی در سایه شریعت را، ضلالت بشمار آوردند و افرادی هم بودند که برای وصول به حقیقت و کمال انسانی عقل را بهترین مرشد و گاه تنها مرشد و دلیل می‌دانستند. ما در اینجا در پی تصدیق یا رد گروه خاصی نیستیم، بلکه هدف، بیان این واقعیت است که تأثیر همه جانبه قرآن و حضور پر رنگ آن در زندگی مسلمانان ایشان را طوری اقناع کرده بود که به عامل دیگری نیاز نداشتند و خود قرآن همه جهات را در بر گرفته بود. از سوی دیگر آنان که وارثان اندیشه و تفکر انسانی در طول قرنها بودند نمی‌توانستند این دستاوردهای ارزشمند را نادیده گرفته، و آن را کنار بگذارند.

اخلاق اجتماعی، مهم‌ترین بخش از اخلاق اسلامی که از دیر باز مورد توجه دانشمندان اسلامی بوده است. انسان به عنوان یک موجودی که نیازمند به اجتماع و ارتباط اجتماعی است به ناچار می‌بایست از شماری از خواسته‌های فردی خویش بگذرد و آن را فدای کسب همگرایی و ارتباطات اجتماعی نماید. اخلاق اجتماعی عبارت است از کلیه رفتارهای اختیاری فرد در مقابل دیگران. چه دیگران همسر، پدر و مادر و فرزندان و یا فامیل‌ها و اقربائ شخص و یا غیر‌خویشان باشند. چه این رفتار به عنوان رفتار خاص شخص باشد و یا رفتار گروهی فرد (مانند رفتارهای اعضای یک حزب و یا گروه خاص در مقابل اشخاص و یا گروه ها و یا افراد دیگر). اهمیت این مقوله تا این حد است که اکثر اصول اخلاقی بازگشت به مناسبات خاص اجتماعی انسان با دیگران است، بطوری که اگر اجتماعی اصلا وجود نمی‌داشت و هر انسان کاملا جدا از دیگران می‌زیست، و هر فردی بی‌خبر از وجود دیگری زندگی می‌کرد، اخلاق اصلا مفهومی نداشت، بنابراین اخلاق از مهمترین مباحث قرآنی است،‌ و از یک نظر مهمترین هدف انبیای الهی را تشکیل می دهد، ‌زیرا بدون اخلاق نه دین مردم مفهومی دارد،‌ و نه دنیای آنها سامان می‌یابد. بر این اساس این تحقیق با هدف دستیابی به اخلاق اجتماعی مطلوب انجام می‌گیرد. نتیجه اینکه چون انسان موجودى است اجتماعى، تنها در سایه اجتماع مى‌تواند به اهداف والاى خود دست یابد، مشکلات خود را آسان‌تر مرتفع کند و به سعادت مطلوب سریع‌تر برسد. روش تحقیق نیز در این پژوهش کتابخانه‌ای، توصیفی، تحلیلی است و از نوع اهداف بنیادی می باشد.

ارزشها و فضیلتهای هر مکتب، مذهب و هر اندیشهای، در گذر زمان گرد فراموشی می گیرند. یااز مسیر اصلیخویش منحرف و دچار ضربهای بنیانی می شوند. برای جبران چنین آفت بزرگی، باید شخصیتهای موثر جامعه بهاحیا وبازسازی آن اصول وارز شهای فراموش شده بپردازند.موضوع احیاگری در قرآن کریم به عنوان یکی ازاهداف عمدهی پیامبران در دمیدن روح حیات به جامعه معرفی شده است:دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامىکه « ؛) انفال/ 42 (» اسْتَجیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْییکُمْ «»! شما را به سوى چیزى مىخواند که شما را حیات مىبخشددر شنا سایی این جنبش های بیدارگرانه به یک سری مبانی، مولفهها و عواملی که در این حرکتها تأثیرگذارمیباشند پی میبریم. در میان حرکت های احیاگرانه، نهضت امام حسین)ع( به دلیل ریشهدار بودن مبانی و مولفه-های آن در دین، تأثیری به مراتب افزونتر در جوامع دینی دارد.که این مبانی و مولفهها، ظرفیت تأثیر گذاری درزمان ها ومکان های دیگر را دارند. زیرا در صورت بروز خطر در دین، انحراف وانحطاط جامعه ی اسلامی، هرمجاهد فی سبیل الله که بخواهدآن فساد را ریشه کن سازد، با اتکا وعمل به این مبانی ومولفه ها و شناسایی آفاتسیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن ، می تواند به تجدید بنای نظام و حفظ ارزش ها و آرمان های آن بپردازد. لذا باتوجه به ضرورت این مسأله، تحقیق حاضر بر آن است به معنا شنا سی واژهی مبانی، مولفه، احیاگری و نهضتبپردازد و مبانی نظری )خدا شناسی، جهانشناسی، انسانشناسی، دینشناسی، امام شناسی دشمنشناسی و زمان-شناسی(نهضت بیدارگرانه امام حسین)ع( را در لابه لای آیات قرآن و سخنان امام حسین)ع( به دست آورد. هم-چنین با در نظر گرفتن علل وعوامل)سیاسی، اجتماعی، فرهنگی واقتصادی( که در شکلگیری نهضت امام )ع(موثر بودهاند؛ مولفههای)بصیرت، شجاعت، عدالتطلبی و ظلم ستیزی، تفکر جهادی و شهادت طلبی، مسئو لیتپذیری، حریت وآزادگی، تکریم محوری وعزتمداری،صلابت اعتقادی و رفتاری و صبر و استقامت(در وجودشخص امام حسین)ع( و یارانش را تحلیل نماید.لازم به ذکر است که از روش کتابخا نهای برای جمع آوریمطالب استفاده شده است.

کرامت در لغت به معنی شرافت و بزرگواری و در اصطلاح به نوعی عطیه‌ی الهی اطلاقمی-گردد،که در نهاد بشر بوده و هویتش را تشکیل می‌دهد، و به دو دسته‌ی ذاتی و اکتسابی تقسیم می‌شود، ولی بغرنج‌ترین مسئله‌ی عصر حاضر آن است که غالب تحقیقات، کرامت اکتسابی، و به ندرت کرامت ذاتی را از جنبه‌ی مواهب معنوی مورد بررسی قرار داده‌اند، که در این میان به فضلیت جسمی بشر، بر سایر مخلوقات توجهی نشده است، و هر فرقه‌ای با داشتن نوعی پیش‌فهم نادرست مبادرت به تعریف بسته و درون دینی از انسان نموده، که این امر نتیجه‌ای جز تضارب افکار و تضییع حقوق وی را در پی نداشته است. بنابراین محوریترین بحث‌‌ پژوهش‌حاضر، استخراجملاک-های کرامت ذاتی انسان از منظرقرآن و روایات، در دو ساحت روح و جسم، و معرفی آن‌ها به جهانیان به عنوان بهترین منشور حقوقی بشر بوده است. بر این اساس مهمترین نتایج و دستاورد-های قرآنی و روایی تحقیق حاضر عبارتنداز: تبیین و اثبات کرامت تکوینی انسان در دو بعد ظاهری و باطنی، تعریف جامع انسان بنا بر ویژگی‌های فراطبیعی‌ آن، افشای بی‌اعتباری دیدگاه‌ها و رویکرد-های متعارض کرامت ذاتی انسان، پناه بردن به اجتهاد کلان، در اصلاح برخی از قوانین فقهی فرعی نادرست و قوانین بین المللی مغایر با مبانی‌ تکریم انسانی، محور قرار دادن «انسانیت» و «عطایای ذاتی پروردگار» به انسان در برخورداری از حقوق شهروندی و نه امور فعلی که عارضی‌اند، بهره‌مندی همه‌ی ادیان، مذاهب، مستضعفان فکری، کافران و حتی افراد لائیک از حرمت انسانی، محوریت قرآن و روایات معتبر در استخراج مبانی کرامت، توجه به نقش ارج نهادن به منزلت انسان در خلق آثاری ارزشمند چون محبت، همدلی، وحدت و عدالت در دنیاو به ارمغان آوردن صلحی پایدار و جهانی .

روایات تفسیری بعد از خود قرآن که مبین خویش است ارزش فراوانی در تفسیر و تبیین قرآن دارند؛از آن جا که تفسیر قرآن در عصر صحابه رونق زیادی داشته است،به تبع روایات تفسیری ایشان دارای اهمیت زیادی است.در این بین جابر بن عبدالله انصاری جزو معدود صحابی رسول الله (ص) است که مستقیما از سرچشمه زلال مبین وحی بهره می برده،از این صحابی جلیل القدر روایات تفسیری زیادی در کتب روائی و تفسیر ی شیعه و سنی نقل شده است،اما با توجه به این که در طول تاریخ همواره حوادث و ناملایماتی متوجه روایات بوده،لذا نمی توان چشم بسته آن ها را پذیرفت و یا رد کرد، بلکه باید با اصول مشخص شده ی محدثان محک داده شوند تا صحیح از نا صحیح باز شناخته شود و صحیح را مبنای عمل قرار داد.این پژوهش در پی آن است که ضمن مرور اجمالی بر زندگی جابر بن عبدالله انصاری و جمع آوری روایات تفسیری ایشان از منابع روائی و تفسیری شیعه به بررسی سندی و متنی روایات تفسیری ایشان در جزء اول،دوم و سوم بپردازد.در تحلیل سندی روایات ،با مراجعه به کتب رجالی شیعه و اهل سنت احوال راویان استخراج گردیده،احادیث مرسل مشخص شده و تا جایی که ممکن بوده به وسیله کتب دیگر حدیثی مسند سازی شده اند.در بررسی دلالی نیز با توجه به مضامین احادیث به کتب تفسیر،شروح کتب حدیثی و جز آن ها مراجعه شده و نکاتی که به فهم مضمون احادیث کمک می کرد نقل گردیده است.به طور کلی از مهم ترین اهدف این پژوهش: ارائه ای منظم از روایات تفسیری جابر بن عبدالله انصاری طبق ترتیب سور قرآن کریم؛ و همچنین بررسی صحت وسقم روایات تفسیری ایشان در جزءاول و دوم وسوم از قرآن کریم می باشد

یکی از زیباترین جلوه‌های ارتباط انسان با خدا، دعا و نیایش یا گفت وگو با خداوند است. رابطه تکوینی و فقر ذاتی انسان نسبت به خدا، فطرت خداجویی انسان را اشباع نمی‌کند. لذا نیازمند ارتباط اختیاری با خداوند است که جلوه‌ای از فقر ذاتی اوست. دعا بهترین وسیله ارتباط با خداوند می‌باشد. دراین پژوهش تلاش خواهد شد که در قسمت آثار دعا به بررسی فلسفه دعا، زمان و مکان دعا، تشویق به دعا، و دستاوردهای دعا پرداخته شود، در مورد شرایط استجابت دعا به بحث در مورد اقسام دعا، اهمیت دعا از دیدگاه قرآن و احادیث، برکت‌های دعا و شرایط استجابت پرداخته می‌شود و قسمت آسیب شناسی عدم استجابت دعا را با مباحث تاخیر در استجابت دعا، موانع استجابت دعا از منظر قرآن و احادیث و آسیب شناسی عدم استجابت دعا مورد بررسی قرار خواهیم داد.

نوع مواجهه مسلمانان با ابعاد دین متفاوت است نوع مواجهه و میزان پایبندی مسلمین به دین اسلام گویای سبک دین داری مسلمین است در این تحقیق با دوگونه اصلی دین داری کامل و نافص مواجه هستیمدر دینداری ناقص با سبک هایی از دینداری همانند دین داری ولایت گریزی، دین داری منافقانه، دینداری ابزاری شامل دین داری های گزینشی، نوآورانه،اضطراری و دنیاطلبانهو دین داری جاهلانه شامل دینداری افراطی،متحجرانه و خوارجمی باشد.

چکیدهبی شک صلح و امنیت در پرتو همزیستی مسالمت‏آمیز بشریت به ارمغان خواهد آمد.یکی از مهمترین وجوه تشکیل جامعه اسلامی ناب مد نظر خداوند، ایجاد شرایط تشریک مساعی مسلمانان در جامعه اسلامی با پیروان سایر ادیان می باشد. این مهم با شکل گیری پیمان ذمه و نزول آیات مرتبط با حقوق اهل ذمه به صورت شفاف مشخص شده است. همزیستی مسلمانان با پیروان ادیان خود مستلزم برقراری شرایط مبنایی است نظیر ایجاد عدالت و برابری بین مسلمان و غیر مسلمان، آزادی سکونت، رفت و آمد، فعالیت های اقتصادی، آزادی بیان و گفتمان و.. است که می تواند نتایج درخشانی نظیر ایجاد اتحاد و یکپارچگی جامعه و نیز ایجاد امنیت فردی و اجتماعی را موجب گردد. یقینا همه ادیان آسمانی و پیامبران الهی مروج توحید و منجی بشریت و منادی صلح، امنیت و رفتار محبت‏آمیز نسبت به پیروان دیگر مذاهب می‏باشند، ولی پیروان ادیان با گذشت زمان و در اثر دوری از رهبری اولیای خدا، بتدریج انحرافاتی را پذیرا شده و گاه تحت تأثیر ملل دیگر، منکر زندگی مسالمت‏آمیز با پیروان دیگر مذاهب شده‏اند؛ در این پژوهش ما به بررسیهمزیستی مسالمت آمیز پیروان ادیان در قرآن و حدیث پرداختیم. بر اساس بررسی آیات قران و احادیث نبوی(ص)و معصومین(ع) مشخص شده است که از جمله مبانی همزیستی مسالمت آمیز، حق حیات، کرامت انسانی، آزادی و تساوی انسان‌ها است. که ضمن بحث از مبانی به شبهات وارده نسبت به دیدگاه اسلامی نسبت به مسائلی چون ارتداد و برده‌برداری پاسخ گفته شده است و در قسمت اصول حاکم بر روابط مسلمین وغیر مسلمین، با تمسک به اصولی چون اصل نفی سبیل و همزیستی مسالمت‌آمیز و وفای به عقود و عدالت و احسان و توجه ویژه به حقوق زنان، تلاش شده است که وجود حقوق شهروندی غیر مسلمین در جامعه اسلامی به صورت قانون‌مند ارائه شود تا حربه‌ای در دست معاندین اسلام و نظام اسلامی باقی نماند.کلید واژه: روایات ،قرآن ، مسالمت، غیر مسلمانان، همزیستی در اسلام

بحث از هدف خلقت انسان و معنای زندگی از دیدگاههای گوناگون مورد بررسی و تدقیق قرار گرفته است و هر کس از نقطه نظر خود به نظریه پردازی در این باب روی آورده است. در بین این آثار ارزشمند، فقدان اثری که هدف و معنای زندگی انسان را از خلال آیات حیاتبخش قرآن کریم و نیز احادیث ائمه اهل بیت علیهم السلام استخراج و تبیین نماید احساس می شود. این نوشتار بر آن است تا ضمن بیان این مطلب که قرآن کریم برای زندگی بشر طرح نقشه نموده و آن را غایت مند می داند، به بیان اهداف مورد نظر این کتاب آسمانی بپردازد و آنها را در حد ممکن با استفاده از احادیث که در واقع تفسیر این آیاتند شرح و تبیین نماید. در این راستا این پایان نامه در نظر دارد تا در یک فرایند منطقی قدرت قرآن و روایات را در معنابخشی به زندگی روشن نماید. به همین منظور پس از بیان کلیات رساله در فصل اول ، در فصل دوم به بیان تاریخچه بحث از معنای زندگی در ادیان الهی و مکاتب بشری پرداخته و در فصل سوم به تعریف اصطلاحات متداول و پرکاربرد در رساله اقدام شده و در نهایت فصل چهارم عهده دار تبیین معنای زندگی از دیدگاه قرآن و روایات می باشد.