جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دین به عنوان اصلی ترین نیاز بشر ، همراه و قرین وی بوده است. پیامبران الهی در راستای این نیاز ، اوامر و فرامین و احکام خداوند را با توجه به نوع نیاز هر جامعه عرضه داشته اند. با اعتقاد به مصونیت دین از هر گونه آسیب و آفت به خاطر قدسی بودن آن ،آنچه تحت عنوان آسیب های دینداری مطرح می شود مربوط به بسترها و زمینه هایی است که دین در آنهاظهور و بروز می کند. از مهمترین بسترهای آسیب زای دینداری می توان به عوامل جامعه شناختیآن اشاره کرد که در جامعه امروز ایران عبارتند از : خانواده، رسانه های جمعی، نظام تعلیم و تربیت، متولیان امور دین و حکومت . در این پژوهش با اختصاص شش فصل، به بررسی مهمترین عوامل آسیب زای دینداری که از ناحیه عوامل اجتماعی فوق در جامعه دیندار امروز ایران سرچشمه می گیرد با نگاهی به مبانی قران و حدیث می پردازیم.

اصلی ترین منابع شریعت اسلامی قرآن، سنتِ پیامبر اکرم (ص) و سیره ی ائمه ی اطهار (ع) هستند که استفاده از آیات و روایات و فهم و استنباط از آن ها نیازمند به کارگیری روش‌هایی صحیح و اصولی است. لذا هر جریان و گروهى در طول تاریخ از جمله جریان‌های تکفیری بر اساس شیوه‌ی بکارگیری این روش‌ها مبانى و اعتقادات خود را تدوین نموده است.

یکی از منابع اصلی در تفسیر قرآن ائمه اطهار(ع) هستند؛ که به گفته پیامبر(ص) ثقل اکبرند. و قرار گرفتن این ثقل در کنار قرآن کریم،مبین وتفهیم کننده مفاهیم آن می‌باشد. با توجه به اینکه درعصر صادقین (ع) این دو امام بزرگوار ازآزادی بیشتری جهت ترویج معارف قرآنی سود می‌بردند؛ مسلما در تفسیر قرآن کریم نیز نسبت به سایر ائمه از فعالیت بیشتری برخوردار بودند. با توجه به اینکه حدیث در نزد محدثین از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است؛همچنین با گذشت زمان و روی کار آمدن حاکمانی که آموزه‌های دینی را خطری بر سر راه خود می‌دیدند احادیث دستخوش تغییر و تحول شده و با گذشت زمان،احادیث جعلی رواج پیدا نموده است؛لذا پژوهش و کاوش در مورد احادیثی که از رسول اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) نقل شده و در میان امت رایج گردیده است لازم وضروری است و فهم درست از گفتار آنان بسیار مهم است.این پژوهش به بررسی سندی و متنی روایات رسیده از این دو معصوم در جزء21 قرآن کریم پرداخته است.در بررسی سندی به ارزیابی کیفیت سند و چگونگی حال راویان مذکور در آن از حیث وثاقت، عدالت و ضبط ونیز بررسی اتصال یا عدم اتصال سند ودر بررسی متنی به ارزیابی مطالب و محتوای حدیث از حیث صحت یا عدم صحت با عرضه مضمون آنها بر منابع و معیار‌های قطعی مانند قرآن،روایات و...می‌پردازد. هدف از انجام چنین پژوهشی بررسی صحت و سقم روایات رسیده از این دو معصوم در جزء21 قرآن کریم می‌باشد.این پژوهش به روش توصیفی _ تحلیلی انجام گر فته و شیوه جمع آوری مطالب به صورت کتابخانه‌ای می‌باشد..

چکیده:استکبار به معنای برتری‌خواهی و خود را بزرگتر از حد خود دانستن است که به اذعان بسیاری از علمای اخلاق، ریشه‌ی تمام بدبختی‌ها و صفات زشت انسانی است، یکی از مهم‌ترین مشکلات جامعه بشری در عصر امروزی و تاریخ بشریت مسئله‌ی استکبار و استکبار‌ستیزی است. این موضوع از جمله مباحثی است که از دیر باز در متون وحیانی، به ویژه قرآن کریم و مستندات روایی مورد توجه بوده است؛ تأملی گذرا و بررسی اجمالی ده‌ها آیه و صدها حدیث در نکوهش استکبار نشانگر این واقعیت است.در پژوهش حاضر به دلیل اهمیت و کارکرد استکبار در نظام اجتماعی، به بحث درباره این موضوع پرداخته و با تتّبع و تأمّل در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت(علیهم السلام)، اصول و روش‌های برخورد با استکبار مورد بررسی قرار گرفته است. آنچه که پیرامون این مسئله در آموزه‌های وحیانی دین اسلام آمده است گویای این مهم می‌باشد که برای برخورد با استکبار از اصولی از جمله مدارا ، هدایت‌گری، برخورد منطقی و استدلالی و...باید بهره جست. همچنین، براساس این آموزه‌ها برخورد با این پدیده شوم نیازمند استفاده از روش‌هایی چون گفتگو و مذاکره، استفاده از انذار و هشدار و تکیه بر مشترکات و...است.روش به کار گرفته شده در این تحقیق نیز، روش تحلیلی- توصیفی است. و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام شده است.کلید واژگان: استکبار، اصول، روش، مدارا، مذاکره.

چکیدهتأکید مکرر بر مفهوم نوینی به نام «مدیریت جهادی» را میتوان در تداوم الگوسازی و گفتمان سازی رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان ترسیم کننده افق حرکتی انقلاب و نیروهای انقلابی دانست؛ الگوسازی و مفهوم سازیهایی که پیش از این نیز در قالب عناوینی نظیر «الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت»، «اقتصاد مقاومتی» شاهد آن بودهایم. مفهوم «مدیریت جهادی» در قالب یک الگوی بومی مدیریتی متعلق به انقلاب اسلامی و برآمده از تجارب این انقلاب، آن هنگام میتواند از چارچوب یک اصطلاح مفهومی فراتر رفته و جنبه عینی و انضمامی بهخود بگیرد که مبانی، زمینهها و مولفههای آن از زوایای گوناگون مورد بحث و دقت قرار گرفته باشد.بنابراین مدیریت جهادی واجد خصوصیات و ویژگیها و اصولی است که میتواند در موفقیت سازمانها نقش اساسی ایفا نماید. این اصول در بطن دستورها، توصیهها، نظرها و شیوههای به کار گرفته شده توسط پیشوایان دین، حضور و وجود عینی داشته است، ولی برای استفاده از آن در سطوح سازمانی و کاربردی کردن آنها در سازمانها، نیازمند کار پیشگامانه است که انشاءالله به بررسی این اصول پرداخته خواهد شد.کلمات کلیدی: اصول، مدیریت، جهاد، فرهنگ.

چکیدهاستناد و استشهاد به آیات قرآن یک مشخصه‌ی بارز در آثار سهروردی است. سهروردی در تمام مباحث مهم در اندیشه‌ی خود اعم ازتوحید، نبوت، معاد و افعال اخلاقی استفاده‌ی فراوانی از آیات قرآن دارد. توجیه و تحلیل آیات مورد استفاده‌ی سهروردی از اهمیت زیادی برخوردار است. به طوری که گاه بر نوع استناد سهروردی از آیات قرآن نقدهایی وارد است که از طریق این نقدها و تحلیل‌ها می-توان ارزش و اعتبار استشهادات قرآنی شیخ اشراق را در مجموعه مصنفات این حکیم مسلمان سنجید. سهروردی گاهیدر یک بحث تنها از ظاهر آیه استفاده کرده است در حالی که آیه مورد استفاده سهروردی در باطن و در حقیقت هیچ ارتباطی با موضوع مورد بحث ندارد. گاهی سهروردی یک کلمه از یک آیه را به عنوان شاهد سخن خود آورده است که به هیچ وجه نمی‌توان رابطه‌ی آن یک کلمه را با موضوعات مورد بحث سهروردی توجیه کرد. گاهی سهروردی یک آیه را مورد استشهاد قرار داده اما مشخص نکرده که کجای آیه با موضوع مورد نظرش همخوانی دارد. در این پایان نامه به تحلیل و نقد آیات مورد استناد سهروردی در مجموعه مصنفات ایشان خواهیم پرداخت.واژگان کلیدی: سهروردی، استشهادات قرآنی، توحید، نبوت، معاد و افعال اخلاقی

مساله «سعادت» و «خوشبختی» از مسائل و موضوعات سرنوشت ساز و حیاتی برای هر انسانی است از این جهت که بداند اساساً خوشبختی چیست و راه رسیدن به آن کدام است؟ زیرا هر انسان به واسطه فطرت خود، همواره در جستجوی کمال مطلق است. ما در این پژوهش به طرح دیدگاه اسلام و مسیحیت از منظر کتب مقدس این ادیان، در خصوص مهمترین عوامل رسیدن به سعادت که تأثیری مستقیم در این مورد دارد و به طور مختصر به مقایسه ی این عوامل با یکدیگر می پردازیم.

اختلاف و ستیز انسان‌ها با یکدیگر باعث شده تا تمامی مکاتب و ادیان به فکر طرح برنامه‌ها وپیشنهاداتی برای پیش‌گیری از اختلافات در اجتماع ارائه کنند، زیرا پیش-گیری از اختلافات و ایجاد همبستگی میان انسان‌ها مسئله‌ای است حیاتی و بسیار مهم که جامع‌ترین و کامل‌ترین پشتوانه-های دینی (قرآن روایات) به‌وضوح آن را تائید می‌کند. درحالی‌که به‌صراحت از جانب خداوند حکیم آیات و رهنمودهایی برای تحقق این اصل اساسی و حیات‌بخش در میان امت اسلامی نازل‌شده است؛ اما باوجوداین در عصر حاضر دشمنان نه‌تنها امت اسلامی بلکه اسلام و قرآن و آرمان‌های بلند اسلامی را نشانه گرفته‌اند؛ برخی افراد کوته‌نظر با استناد به روایات ضعیف و با دلایلی بی‌اساس، همبستگی امت را بر هم می‌زنند و اسلام‌ستیزان را خوشحال و جسور می-کنند؛ و در قرآن بیش از 50 آیه به موضوع اختلاف و روش‌های پیش‌گیری از آن و چگونگی ایجاد اتحاد اشاره‌کرده‌اند؛ که بیانگر اهمیت این موضوع ازنظر قرآن است. قرآن پیش‌گیری از اختلاف و حفظ همبستگی را فلسفه تشریع دین و بعثت پیامبران معرفی کرده است، اختلاف را عامل ضعف مسلمین و از بین رفتن عظمت و شوکت مسلمین دانسته و در احادیث پیامبر توجه خاصی به حفظ همبستگی شده است و ایجاد همبستگی را همان صراط مستقیم دانسته است؛ و مهم‌ترین اهداف این پژوهش: کاستن تنش‌ها، اختلافات و از بین بردن کینه‌ها و پیشگیری از جنگ‌ها و کشتارهای مذهبی و جلوگیری از گسترش جریان‌های افراطی مذهبی و حفظ هویت اسلامی و تقویت آن جلوگیری از تشویش افکار غیرمسلمان درباره‌ی مسلمین و اسلام است. با توجه به راهکارهای مطلوب قرآنی برای پیشگیری از اختلافات اجتماعی و همبستگی و ایجاد امتی معتدل و نمونه بیان‌شده است؛ فریقین باید با تمسک به جنبه-های قرآنی همچون اطاعت از اولی‌الامر، توجه به مشترکات، انجام مناسک دینی، رعایت اصل اخوت دینی، عفو و گذشت و تحمل و مدارا به همبستگی بیشتر دامن زنند و در برابر توطئه‌های دشمنان بایستند و امیدهای آنان را به یأس مبدل کنند و بر جایگاه قوی و شوکت و عظمت ملت اسلام بیفزاید، به‌طوری‌که درون ملل اسلامی، اتحاد کلمه همه آحادملت و قومیت‌ها و مذاهب امکان‌پذیر گردد و در سطح بین‌الملل روابط برادرانه و همبستگی مسلمانان ایجاد گردد.

یکی از مسائل مهمی که اسلام برای آن اهمیت قائل شده و در معارف قرآنی نیز مورد توجه قرار گرفته؛ موضوع قبیله گرایی و گرایشات قبیله ای است. این پژوهش ضمن تبیین موقعیت حساس برای این نظام در حقیقت، سعی بر آن است که با استناد بر شواهد و قرائنی همچون ساختار و تعریف قبیله که به مراتب و مرزهای درونی و بیرونی اشاره دارد، به بررسی زمینه تاریخی هویت قبیله ای بپردازد کهاین زمینه تاریخی در چهار مرحله مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد: در دوران جاهلیت (قبل از اسلام)، در دوران پیامبر(ص)، در دوران بعد از رحلت پیامبر(ص) و دوران خلافت امام علی (ع)،در دوران جاهلیت امروزی. سپس عوامل و زمینه های بروز قبیله گرایی را مورد بررسی قرار داده و آنها را در دو عامل فردی و اجتماعی خلاصه می کند؛ که هر کدام از این دو عامل دارای زیرمجموعه هایی می باشند که عوامل فردی آن عبارتند از: ناآگاهی به مواضع حق(بی بصیرتی)، خودپرستی (کبر، عُجب، لجاجت)، تقلیدهای کورکورانه، از دست دادن روحیه اخلاص و بروز ریاکاری (نداشتن اخلاص). عوامل اجتماعی را نیز در مواردی خلاصه کرده است همچون: نیاز به هم نوع، غفلت از ارزش ها، خرافات و چگونگی آن در اجتماع، ریاست طلبی، ملاحظات خویشاوندی و دوستی(خویشاوند سالاری).و در آخر با تحلیل و بررسی آثار و پیامدهای این نظام؛ بیان می داردکه؛ در حقیقت قبیله گرایی، خودخواهی است که از حدود و حیطه فرد و خانواده تجاوز کرده شامل افراد قبیله گردیده است و خواه و ناخواه عوارضی را در بر دارد؛ عوارض مثبت و عوارض منفی. عوارض مثبت آن را در عواملی چون؛ میهمان نوازی، غیرت، حس سلحشوری، لزوم تعاون و همکاری در نیکی ها و صله رحم تبیین و توضیح می دهد که نتیجه پدید آمدن چنین آثاری در یک جامعه، وجود جامعه ای مطلوب است که باعث تنظیم روابط انسان با خدا گشته و ارتباط او را با اعضای جامعه سامان می بخشد و عوارض منفی را نیز در تعصبات شدید نژادی و قبیلگی، تفاخر، کتمان حق، غارت بیت المال، نبودن قانون عادلانه، سرمایه داری و مال اندوزی، خلاصه نموده است که همگی آنها منشأیی جز جاهلیت انسان نداشته و نتیجه ای نیز جز حاکمیت حکومت جور بر آینده جوامع از خود بر جای نخواهد گذاشت. در این تحقیق که از روش تحلیلی- توصیفی استفادهشده؛ پاسخ تمام سوالات مطرح شده در آناز منابع اسلامی یعنی قرآن و حدیث استخراج گردیده است که در ضمن بحث ها، مویدها و شواهدی نیز از میان احادیث و یافته های پژوهشی جدید بیان شده است.

رابطه قرآن و سنت از دیرباز مورد توجه اندیشمندان و به خصوص مفسران شیعه و اهل سنت بوده است. قرآن و سنت دو گوهر گران بها و دو گنجینه بى پایان و دو دریاى بى کران اند که هر یک بدون دیگری کامل نبوده و برای هدایت بشر کافی نیستند. قرآن کتاب آسمانی و مقدس توسط خداوند بر پیامبر نازل شده و حجیت آن بر همگان ثابت شده است. سنت نیز در نظر شیعه، قول و فعل و تقریر معصومین (ع) است. به دلیل اینکه از منبع وحی سرچشمه می گیرد لذا از حجیت کافی برخوردار است. چنانچه این پژوهش به برسی تطبیقی دیدگاه های مفسران شیعه و اهل سنت پرداخته است. بنابراین قرآن به سنت برای تبیین و روشنگری نیازمند است، زیرا بعضی از آیات بیان احکامند و نیاز به ذکر جزئیات توسط پیامبر(ص) را دارند و بعضی نیز دارای معانی متعدد هستند که به بیان افراد عالم و معصومین(ع) نیاز دارند. همچنین سنت به قرآن برای اثبات خود و حجیت داشتن نیازمند خواهد بود. لذا درباره رابطه قرآن و سنت نظرات و دیدگاه های گوناگونی وجود دارد: از جمله، دیدگاه قرآن محور، دیدگاه سنت محور، دیدگاه قرآن محور و سنت مدار و دیدگاه دوگانه محور است. دیدگاه آخر بنظر دیدگاهی معتدل می آید و از این نظر کامل نیز به نظر می رسد. زیرا در دیدگاه قرآن محور به قرآن به صورت افراطی می نگرد. و سنت محور سنت را مورد توجه دارد دیدگاه قرآن محور و سنت مدار نیز سنت را از هر جهت به قرآن وابسته و نیازمند می داند که از خود استقلالی ندارد. در حالیکه دیدگاه چهار به هر دو قرآن و سنت به یک اندازه توجه دارد و هر کدام از دیگری مستقل و برای رفع نیازهای شریعت یکسان نقش ایفا می کنند. بنابراین رابطه قرآن و سنت براساس حدیث ثقلین رابطه ای مستحکم و پایدار خواهد بود. و هریک از مسلمان باید به هر کدام برای رفع نیاز هایشان متوسل شوند تا روز قیامت که بر حوض کوثر بر پیامبر(ص) وارد شوند.