جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1574
تحلیل و بررسی اجزای نظریه سهروردی درباره علم با ملاحظه نقدهای صدرایی
نویسنده:
زهره زارعی، امیر شیرزاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث علم و مباحث پیرامون آن در جای جای آثار سهروردی به طور پراکنده مطرح شده که تبیین نظر نهایی وی را دشوار ساخته است. به منظور استقصا و بازکاوی اجزای نظریه او، این اقوال و آرای پراکنده در دو جزء سنت زدایی و نظریه اشراقی بازسازی شده است. در جزء سنت زدایی به نقد مشائین پرداخته و بر نظریه-های مختلف علم، مخصوصاً علم به واسطه تعریف، ادراک حسی، مفاهیم اولی یا مقدم بر تجربه انتقاد کرده و در جزء دیگر که نظریه اشراقی اوست، ضمن ارجاع علم به بصر، نظریات مختلف درباره کیفیت ابصار همچون نظریه خروج شعاع و نظریه انطباع را نقل و نقد کرده و حقیقت ابصار را اضافه اشراقی و حقیقت علم را حضور و ظهور اشیاء دانسته است. در نوشتار حاضر ضمن استقرای آراء و بازکاوی اجزای نظریه سهروردی درباره علم، به طرح و تبیین نقدهای ملاصدرا بر آن، و تحلیل و بررسی موارد اختلاف آن ها پرداخته می شود.
صفحات :
از صفحه 71 تا 87
ملاصدرا و روش‌شناسی انتقادی فهم ظاهرگرايانه از دين
نویسنده:
سمیه ملکی، مهدی امامی جمعه، نفيسه اهل‌سرمدي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تفاسير ظاهرگرايانه و سطحي از دين همواره در تاريخ اجتماعي دين جريان داشته و بعضي از اين تفسيرها سبب ظهور جريانهاي متحجر و تكفيري و در نتيجه بروز چهره‌يي خشن، خشك و متعصب از دين شده است. ملاصدرا يكي از فيلسوفاني است كه نقد اين نوع تفاسير، يكي از محورهاي اساسي انديشه» او بوده است. اين پردازش نقادانه تا آنجا است كه دستكم دو مورد از آثار خود ـ كسر اصنام الجاهليه‌ ‌و رساله‌ ‌سه اصل‌ ‌ـ را بطور كامل بدان اختصاص داده است. اين نقد در انديشة ملاصدرا ساحتهاي مختلفي دارد كه كمتر به آن توجه شده، بنابرين نوشتار حاضر از طريق روش اسنادي، تحليل محتوا و توصيف‌گرايانه به طرح و بررسي آنها پرداخته ‌است. اين ساحتها عبارتند از: بررسي عوامل زباني، عوامل عقلاني و عوامل نفساني در فهم دين. بررسي مجموع عوامل در اين ساحتهاي سه‌گانه نشان ميدهد كه ظاهرگرايي ميتواند موجب بروز جمودگرايي ديني، ‌شكلگيري گفتمان خشونت، دنياگرا شدن علما، پيدايش شبه‌ علما بجاي عالمان واقعي و شكلگيري فرهنگ ريا و نفاق شود.
تحلیل نظریه شیئیت معدوم در حکمت سینوی و صداریی
نویسنده:
محمدجعفر جامه بزرگی، محمد جعفر حیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مسایل فلسفه‌اسلامی که نتیجه برخی مباحثات و منازعات عقیدتی مشارب فکری در میان اندیشمندان کلام اسلامی بوده است و دامنه آن مباحث هستی شناختی فیلسوفان را نیز درگیر خود نمود مساله «شیئیت معدوم» و اصولا تمایز یا عدم تمایز میان موجود و شیء است. معتزله با انگیزه تصحیح علم ازلی الهی به ممکنات و برداشت نادرست از آموزه‌های افلاطونی- ارسطویی قائل بر شیئیت معدوم شدند. فارغ از بررسی ادله مثبتین و منکرین، نگاه تحلیلی و تاریخی به این مساله نشان از شکاف و اختلاف هستی‌شناختی نه پیرامون الفاظ بلکه در شناخت مبادی تصوری این معانی در میان معتزله، عرفا و فیلسوفان است و از این رو می توان گفت موضوع این دو مفهوم هم به لحاظ ساختار و هم به لحاظ محتوای از اختلاف زیادی برخوردار است. این مقاله نشان می‌دهد که غفلت از حقیقت وجود و نگاه ماهوی به هستی- هستی مملو از اشیاء متباین و منفک از هم- منشاء ایجاد دو تصویر متفاوت معتزله و فلاسفه به مسئله معدوم، زیادت وجود بر ماهیت، نوع رابطه وجود و ماهیت و همچنین علم و فاعلیت الهی در ارتباط با ممکنات شده است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 42
رابطه معاد و معنای زندگی در انديشه ملاصدرا
نویسنده:
سعدی صفاری، رضا رسولی شربیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
به اعتقاد برخي مرگ زندگي را بيمعنا ميكند و زندگي زوالپذير و محدود، ارزش زيستن ندارد؛ بويژه اگر همراه با گرفتاري و رنج باشد. برخلاف اين گروه، ملاصدرا با اثبات جاودانگي نفس معتقد است همانگونه كه حقيقت هستي سقف ماهوي و محدوديت ندارد، انسان نيز سقف ماهوي ندارد و زندگي انسان منحصر به عالم ماده نميشود. حركت انسان با سعي و تلاش دنيوي آغاز ميشود اما با مرگ استمرار پيدا ميكند و زندگي حقيقي و حيات برتر در ساية مرگ حاصل ميشود. زندگي در صورتي معناي كامل پيدا ميكند كه به آخرت و جاودانگي نائل شود. او براي انسان اهداف عالي و متوسط تعريف ميكند و مراتب سعادت را به مراتب تكامل نفس ميداند. ملاصدرا ذات و حقيقت انسان را عقل نظري ميداند و سعادت حقيقي را در اين قوه دانسته و حركت عقل عملي در مسير سعادت را زمينه‌يي براي تعالي عقل نظري قلمداد ميكند. او دنيا را نمادي از برزخ و برزخ را نمادي از قيامت ميداند. دنيا وآخرت يك وجود ذو مراتب است كه نه تنها تقابلي با هم ندارند بلكه آخرت مرحلة تكامل يافتة دنيا است. معاد يعني سعة وجودي يافتن و رسيدن به مرحلة عقلاني كه همان مرحلة حقيقي وجود انسان است. همة انسانها از قدر مشترك معناي زندگي برخوردار خواهند بود اما معناي حداكثري و حقيقي شامل كساني خواهد شد كه داراي مراتب عالي وجود و مقام تجرد باشند.
روح الحداثة: المدخل إلى تأسيس الحداثة الإسلامية
نویسنده:
طه عبدالرحمن
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
كشف عن مناهج الأدلة في عقائد الملة
نویسنده:
محمد بن احمد ابن رشد
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت : مرکز دراسات الوحدة العربية,
چکیده :
این اثر در موضوع کلام براى بيان عقائد مؤلّف در مسائل توحيد نگاشته شده است. قصد مولف تطبيق حكمت بر شريعت است. این کتاب در سه باب: ذات الهى، صفات الهى و افعال الهى، تأليف شده است.
کتاب: گوهر مراد
نویسنده:
ملاعبدالرزاق فیاض لاهیجی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
گوهر مراد شامل امّهات مسائل کلام و حکمت و اخلاق و عرفان و اصول خمسه است، دارای یک مقدّمه و سه مقاله و یک خاتمه است که مقدّمه آن در مورد مرتبهٔ وجود انسان و روشن نمودن راه خدا و فایده علم حکمت و کلام است و سه مقالهٔ آن در خودشناسی و خداشناسی و شناخت فرمان خدا و ابلاغ کنندگان و مجریان راستین آن یعنی انبیاء و امامان-علیهم السلام-و نتیجه عمل به آن یعنی معاد است و خاتمهٔ آن نیز پیرامون تهذیب اخلاق و سلوک مقامات العارفین است. تبویب گوهر مراد، تبویبی خاص است و در دیگر کتب کلامی دیده نمی‌شود. این کتاب علاوه بر مباحث کلامی به مباحث مسائل اخلاقی و عرفانی نیز می‌پردازد. مباحث فلسفی به کتاب راه یافته است؛ از این جهت گوهر مراد را کتابی کلامی-فلسفی می‌توان دانست. اندیشه‌های عرفانی مؤلف کتاب بر مباحث کتاب دیده می‌شود.
معرفت شناسي مفاهيم فلسفي در انديشه علامه طباطبائي و آيت‌الله مصباح
نویسنده:
زينب درويشي، محمدحسين ايراندوست، حسن معلمي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تحليل و بررسي معقولات ثاني از گذشتۀ دور در ميان فيلسوفان مطرح بوده است. معرفت‌شناسي مفاهيم فلسفي به بررسي نحوه انتزاع اين مفاهيم مي‌پردازد و در نوشتار حاضر، با روش توصيفي ـ تحليلي، معرفت‌شناسي مفاهيم فلسفي در انديشه علامه طباطبائي و آيت‌الله مصباح واکاوي شده است. از رهگذر اين جستار مشخص مي‌شود که علامه طباطبائي نخستين فيلسوفي است که نحوه انتزاع مفاهيم فلسفي از جمله مفهوم وجود و عدم را مطرح ساخته است. به باور وي، مفاهيم فلسفي با بهره‌گيري از علم حضوري انتزاع مي‌شوند. آيت‌الله مصباح برخلاف علامه طباطبائي، علم حضوري و تجربه دروني را براي انتزاع هريک از نخستين مفاهيم فلسفي کافي نمي‌داند، بلکه معتقد است که علاوه بر آن بايد با هم مقايسه شوند و رابطه خاصي ميان آنها در نظر گرفته شود. به باور آيت‌الله مصباح، روش علامه طباطبائي در انتزاع مفاهيم فلسفي از عموميت برخوردار نيست.
بررسي و نقد براهين فيلسوفان اسلامي بر ابطال مذهب ذره‌گرايي
نویسنده:
محمدمهدي کمالي، محمدمحسن کمالي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث حقيقت جسم يکي از مباحث مهم فلسفي است که ديدگاه‌هاي بسياري درباره‌اش مطرح شده است. يکي از مهم‌ترين اين ديدگاه‌ها که سابقه‌اي ديرين دارد، مذهب ذره‌گرايي است که منسوب به ذيمقراطيس است. در اين ديدگاه جسم حقيقتي متشکل از هزاران جزء ريز منفصل و جدا از هم است که قرار گرفتن آنها کنار يکديگر موجب به وجود آمدن اجسام بزرگ شده است. اين اجزاي ريز اگرچه قابليت تقسيم در وهم يا توسط عقل را دارند، ولي امکان تقسيم خارجي در آنها نيست. اين ديدگاه در تقابل با نظريه بيشتر فيلسوفان مسلمان است که جسم را نه متشکل از اجزاي منفصل، بلکه جوهري مرکب از ماده اولي و صورت جسميه دانسته، آن را امري ممتد و ذاتاً متصل مي‌دانند که قابل هرگونه انقسام حتي انقسام فکي تا بي‌نهايت است. ازآنجاکه بسياري از براهين اثبات هيولا اولي متوقف بر ابطال نظريه ذيمقراطيس و اثبات قابليت انقسام فکي در اجسام است، فيلسوفان مسلمان براهين مختلفي در رد اين نظريه اقامه کرده‌اند. در اين مقاله به بررسي و نقد پنج برهان از براهين مذکور پرداخته و در نهايت همه آنها را مخدوش دانسته‌ايم.
جبر فلسفي در انديشه محقق اصفهاني
نویسنده:
عليرضا کاوند، محمدعلي اسماعيلي، حسن رضائي هفتادر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«جبر فلسفي» بيانگر جبرگرايي در سايه مسائل فلسفي همچون «تسلسل اراده‌ها»، «قاعده ضرورت سابق» و «تعلق اراده الهي به افعال ارادي انسان» است. محقق اصفهاني با ژرف‌نگري به تحليل و ارزيابي اين مسائل پرداخته و سازگاري اين مسائل فلسفي با اختيار فاعل را اثبات کرده است. از رهگذر اين جستار مشخص مي‌شود که در انديشه وي، معيار اختياري بودن فعل، مسبوقيت آن به اراده است نه مسبوقيت اراده به اراده ديگر، تا تسلسل اراده‌ها لازم آيد. قاعده ضرورت سابق نيز نه‌تنها با اختيار فاعل ناسازگار نيست، بلکه مؤيد و مؤکد اختيار اوست. اراده الهي نيز به افعال ارادي انسان، مقيد به اراده وي تعلق مي‌گيرد. در نوشتار حاضر با روش توصيفي ـ تحليلي به دسته‌بندي، تنظيم، تبيين و ارزيابي ديدگاه محقق اصفهاني در مسئله جبر فلسفي پرداخته شده است.
  • تعداد رکورد ها : 1574