جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

وهابيت بازنگرى از درون، ترجمه «مفاهيم يجب أن تصحّح»، تأليف سيد محمد بن علوى مالكى است كه توسط انسيه خزعلى به فارسى ترجمه شده است. دهه‌هاى اخير شاهد ظهور افراد شجاع و دين‌باورى بود كه تصميم گرفتند با وجود همه تضييقات و فشارها از حقايقى كه سال‌ها با تبليغات وهابيت پوشيده و مكتوم مانده بود، پرده برداشته و عامه مسلمين را متوجه بدعت‌ها و برداشت‌هاى نارواى اين فرقه نمايند. از جمله اين اصلاحگران، آقاى علوى مالكى است كه از درون وهابيت برخاسته و با قلمى زيبا، متين، علمى و مستند به آيات و روايات صحيح اهل سنت، در كتاب وزين خويش با عنوان «مفاهيم يجب أن تصحّح» خواستار تصحيح برداشت‌هاى غلط وهابيت از روايات و سنت نبوى گرديد و در برابر آنان، كه مسلمين را متهم به شرك و كفر می‌كردند، قد علم كرده با سلاح كلام و قلم و با احتجاج از طريق احاديث و روايات مورد پذيرش آنان، عقايد باطلشان را به چالش كشاند و با استقبال بى‌نظير علماى تمامى كشورهاى اسلامى روبه‌رو گرديد. اين كتاب مورد عنايت قاطبه علماى اهل سنت و جماعت قرار گرفت. گويا كه مرهمى بر زخم قرون گذشته و نيشترى براى خروج چرك‌هاى دمل دردناك پيكر جامعه اسلامى و روزنه اميدى براى بهبودى و شفاى آن بود. به دليل اين توجّه و استقبال، تأليف مذكور، بارها و بارها به چاپ رسيد و ناياب شد. البته مطالب مطروحه در كتاب، خوشايند وهابيت و برخى علماى حنبلى نبود و با عكس‌العمل شديد آنان روبه‌رو شد و نویسنده آن از سوى علماى جامد وهّابى طرد و تكفير شد؛ به‌گونه‌اى كه مدت‌ها مؤلّف آن در محاصره و تحت نظر بود و چاپ و انتشار كتاب وى ممنوع گرديد؛ ولى اين امر مانع انتشار اين اثر ارزنده نگشت؛ بلكه در كشورهاى گوناگون از جمله: مصر، سوريه، امارات، پاکستان، مغرب و... مكرر به چاپ رسيد و علماى بزرگ اين بلاد بر آن تقريظ نوشتند. كتاب بعد از مقدمه مترجم و مؤلف در سه باب بدين شرح تنظيم گرديده است: باب اول: مباحث عقيدتى كه به فساد مقياس‌هاى تكفير و گمراهى در عصر حاضر مى‌پردازد. باب دوم: مباحث نبوى كه به خصائص و حقيقت انسانى پيامبر پرداخته و مفهوم تبرک به پيامبر و آثار او را تبيين مى‌كند. باب سوم: مباحث گوناگون و از جمله زندگى برزخى و مشروعيت زيارت پيامبر(ص) و مسائل مرتبط با آن از قبيل آثار، مشاهد و مناسبت‌هاى دينى را مورد بررسى قرار مى‌دهد

حسین علیه السلام شهید آگاه و رهبر نجات بخش اسلام کتابی است درباره‌ی هدف امام حسین از قیام و رد کتاب «شهید جاوید تالیف نعمت الله صالحی نجف آبادی» که توسط لطف الله صافی گلپایگانی نوشته شده است. کتاب حاضر که به شهید آگاه نامبردار است، ردّیّه‌ای است بر کتاب شهید جاوید و در میان ردّیه‌هایی که بر آن نوشته‌اند، از همه مهم‌تر. به نظر نویسنده، هدف امام حسین (ع) در قیام، شهادت بود، نه تأسیس حکومت، و کتاب شهید جاوید، که هدف امام را تشکیل حکومت اسلامی دانسته، از اساس باطل است. نویسنده در آغاز کتاب می‌گوید: آنچه از اخبار صحیح متواتر استفاده می‌شود، این است که امام حسین (ع) متعبّد به قیام و شهادت بود و شهادت آن حضرت محبوب و مطلوب خداوند بود و تعبد به شهادت امری بی‌سابقه نیست. به عبارت دیگر، امام مأمور بود علیه یزید قیام کند و ابطال حکومت او را اعلان نماید و امتناع خود را از این بیعت شوم، علنی و آشکار سازد (ص 34). وی سپس می‌افزاید: بررسی مختصر در احادیث شیعه و دقت در مضمون زیارت‌ها و احادیثی که دربارهٔ علوم امامان رسیده و اینکه خداوند علم پیغمبر (ص) را به آنان عطا فرموده است، ثابت و آشکار می‌کند که امام از آینده‌ای که در جلو داشت [شهادت]، آگاه بود و تأسیس حکومت اسلامی و پیروزی نظامی و ظاهری را [که نویسندهٔ کتاب شهید جاوید گفته است]، پیش‌بینی نمی‌فرمود (ص 45)، فراتر از این، نویسنده می‌گوید: در چگونگی علم امام هرگونه رأی و نظری باشد، در خصوص امام حسین (ع) یقین است که از شهادت خود در کربلا به است بنی‌‎امیه خبر داشت و نظر به اخبار بسیار که از جد و پدرش رسیده بود. می‌دانست که تأسیس حکومت اسلامی در برنامهٔ کار امامان، به استثنای مدت خلافت ظاهری حضرت امیرالمؤمنین (ع) و حضرت مجتبی (ع) فقط در برنامهٔ حضرت قائم آل محمّد (ع) است (ص 51). همچنین نویسنده در بحثی مستقل با عنوان «امام علیه‌السلام آگاه بود» (ص 56-72)، 33 دلیل آورده است که امام می‌دانست در کربلا به شهادت می‌رسد. به نظر نویسنده «اساس کتاب شهید جاوید باطل است» (ص 80)، و دلایل نویسندهٔ آن، که نظر خود را موافق نظر شیخ مفید و سید مرتضی و شیخ طوسی دانسته، مردود است و سخنان ایشان در پاسخ اهل سنت و با توجه به مقتضیات عصرشان است. در جایی از کتاب تصریح شده که همهٔ کتاب شهید جاوید بر محور سخنی از سید مرتضی در تنزیه الانبیاء دور می‌زند (ص 149)، اما در نهایت تفاوتی میان نظر سید مرتضی و مؤلف شهید جاوید گذاشته شده است. کتاب شهید آگاه، مانند شهید جاوید، در پنج بخش تنظیم شده و هر بخش آن در ردّ یک بخشی از کتاب مزبور است. نویسندهٔ شهید جاوید، در چاپ دوازدهم کتابش بحثی مستقل با این عنوان گشوده است: «نقد شهید آگاه: پاسخ به حجت الاسلام آقای لطف الله صافی گلپایگانی» (ص 473-524). وی در این بحث، که در کتاب عصای موسی (ع) نیز آمده (ص 167-211)، عهده‌دار ردّ کتاب شهید آگاه شده و اساس آن را باطل دانسته است.

این اثر در حدود 44 سالگی در پاسخ به رساله ‏‏«اسرار هزار ساله‎‏»‏‏ علی اکبر‏‎ ‎‏حکمی زاده (منتشره در سال 1322 در 38 صفحه) به رشته تحریر درآمد.‏‎ ‎‏حکمی زاده در جزوه خویش علاوه بر طرح شبهاتی نسبت به مذهب تشیع و اهانت‏‎ ‎‏و تبلیغات سوء علیه روحانیت، درباره مسائل حکومتی اسلام نیز اظهار نظرها و‏‎ ‎‏خرده گیرهای نموده بود. امام پس از مشاهده این جزوه انحرافی دو ماه‏‎ ‎‏درس های خود را تعطیل نمودند تا در اسرع وقت پاسخی مناسب برای آن فراهم و‏‎ ‎‏از حریم روحانیت و تشیع دفاع کنند. ‏‏کشف الاسرار‏‏ اولین بار در سال 1323 و‏‎ ‎‏چاپ سوم آن در سال 1327 در 334 صفحه توسط کتابفروشی علمیه اسلامیه‏‎ ‎‏تهران انجام شده و سپس بارها تجدید چاپ گردید. کتاب فوق از فصل بندی و‏‎ ‎‏نظم مشخص در مطالب برخوردار نبوده و ظاهراً به مقتضای مسائلی که در کتاب‏‎ ‎‏اسرار هزار ساله‏‏ نوشته شده پاسخگویی پرداخته است. کتاب ‏‏کشف الاسرار‏‎ ‎‏محتوی مطالب متنوع اعتقادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بوده و در عین حال‏‎ ‎‏خیانتهای رضاخان در آن با صراحت بیان شده است. نقدهای حکمی زاده درباره‏‎ ‎‏مسائل حکومتی اسلام بناچار امام را که متکفل پاسخ به همه اشکالات او بودند را‏‎ ‎‏به وادی مباحث ولایت فقیه و شأن فقها کشانده است. مطالب مربوط به ولایت فقیه‏‎ ‎‏را در صفحات 179 تا 192 و 221 تا 224 این کتاب می توان مورد مطالعه قرار‏‎ ‎‏داد. ولایت فقیه در عصر غیبت در این کتاب بدون توضیح وافی و پرداختن به‏‎ ‎‏فروع مسأله مطرح شده است و حتی با تردید همراه بوده است امام در این زمینه‏‎ ‎‏می فرمایند: «ولایت مجتهد که مورد سؤال است از روز اول میان خود مجتهدین‏‎ ‎‏مورد بحث بوده؛ هم در اصل داشتن ولایت و نداشتن و هم در حدود ولایت و دامنۀ‏‎ ‎‏حکومت او، این یکی از فروع فقهیه است که طرفین دلیلهائی می آورند که عمده‏‎ ‎‏آنها احادیثی است که از پیغمبر و امام وارد شده است.‎ امام با توجه به شرایط‏‎ ‎ ‎‏زمانی و حال و هوای تألیف کتاب و هوچیگریهای نویسنده کتاب ‏‏اسرار هزار ساله‏‎ ‎‏و وضع استثنائی کشور به نظریه نظارت فقها بر قوانین مجلس و حکومت پادشاهان‏‎ ‎‏صحه گذاشته‏‎‏ تا بلکه از این طریق در حفظ و اجرای دستورات اسلام و نگاه‏‎ ‎‏داشتن حکومت از فساد موفق شوند. البته حضرت امام اشاراتی مبنی بر حداقل‏‎ ‎‏بودن این نظریه داشته و روایاتی که به شأن مطلوب فقها اشاره دارد را ذکر‏‎ ‎‏نموده اند. ‏ ‏‏این کتاب مجموعاً سند گویایی از ظلم ستیزی و مبارزه با استعمار و افشای چهره‏‎ ‎‏رضاخان و عمال او بوده و نشان دهنده عمق تفکر ضد استبدادی و ضد استعماری‏‎ ‎‏امام خمینی می باشد. (منبع : http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_124286)

تحلیلی از تحریفات دینی و بدعت های به وجود آمده در حکومت علوی(ع) و پیامدهای آن و نحوه رویارویی امام علی(ع) با آنها است. نویسنده به ریشه یابی چالش هایی که علی(ع) با آنها روبرو بود و منجر به سقوط ظاهری حکومت آن حضرت شد، می پردازد و عوامل فکری و نوع نگرش دینی را در رویارویی با حکومت علوی(ع) مورد تحلیل و ارزیابی قرار می دهد. وی ابتدا به بدعت های به وجود آمده بعد از پیامبر(ص) در دوران حکومت خلفا در عرصه دین و حکومت اشاره کرده و علل بروز این بدعت ها را در اموری مانند تهی شدن دین از درون، ترک کتاب الهی، تحریف سیمای نبوی، تحریف سیمای علوی، راهیابی خرافه و افسانه در دین، راهیابی بدعت های اهل کتاب و اسرائیلیات به حوزه فکری و عقیدتی مسلمانان، ایجاد پرسش های نو ظهور در دین، انحراف عقیدتی و معرفتی مسلمانان، حزب سازی و گروه گرایی، پیدایش فتنه، دستیابی منافقان به ارکان حکومت و قدرت و مسخ حکومت دینی دانسته است. در قسمت های دیگر کتاب به علل بدعت و انگیزه نوآوران و نو قاریان دینی، قیام علی(ع) در مبارزه با بدعت ها و احیای سنت نبوی، راهکارهای امام علی(ع) برای از بین بردن بدعت و احیای سنت، رویارویی سنت و بدعت و بررسی ارتباط تجددطلبان دینی و سقوط حکومت علوی پرداخته شده است.