جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شخصیت ابراهیم(ع) در قرآن با ابعادی همچون «پدر و تبار عالی»، «پدر ذریه و امت بسیار» و «صاحب دعا و دعوت های سرنوشت ساز» معرفی شده است. او پیامبر احتجاج های برهانی و پیشوای خردمند و محترم نزد ملل و نحل مختلف است و از جمله دعاهای حضرت ابراهیم(ع)، داشتن ذریه ای مومن و مسلم و باقی ماندن زبانی گویا و صادق پس از اوست.از نگاه قرآن و روایت ها، نسل حضرت ابراهیم(ع) تا پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت ایشان امتداد یافته و در نهایت به امام رضا(ع) و البته چهار امام بعد رسیده است. اما موقعیت امام رضا(ع) در این بین، بارز و میان او و حضرت ابراهیم شباهت های متعددی مشهود است: امام رضا(ع) دارای مقامی شاخص در زمینه احتجاج ها و براهین فطری است و مناظره ها و جدال احسن او با دانشمندان ادیان، فصلی شاخص در تاریخ امامت است. دو امام مذکور همچنین در دو نقطه و موقعیت تمدنی زاده شده اند و دعوتشان، جنبه های سیاسی و تمدنی یافته است. این مقاله در پی بررسی تطبیقی سیره این دو پیشوای بزرگ و بیان ابعادی از حساب و حکمتی است که در کار آن دو در تاریخ نبوت و امامت تعبیه شده است.

در قیام شکوهمند حسینی، به مدد معماری هوشمندانه و شجاعت دوراندیشانه آن یگانه دوران، تمامی ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی واقعه کربلا، چنان سنجیده و در آرایشی بی بدیل، در کنار هم قرار گرفتند که سیر زمان، دم به دم بر استحکام، عمق و اثرگذاری آن می افزاید. با این حال، یکی از مهم ترین دلایل این اثرگذاری، سیره ائمه اطهار(ع) در زنده نگه داشتن یاد و راه سیدالشهدا(ع) است. این مقاله، تلاش کرده تا روش ها و رویکردهای فرهنگی امام علی بن موسی الرضا(ع) را به منظور پاسداشت و محافظت از قیام سالار شهیدان(ع)، مورد بررسی قرار دهد. نتایج نشان از آن دارد که حضرت برای زنده نگه داشتن یاد و راه سیدالشهدا(ع)، روش ها و راهکارهای ویژه ای داشتند، ازجمله: تبیین جایگاه والای امام حسین(ع) در میان سایر ائمه(ع)، ابراز تنفر از قاتلان آن حضرت، تبیین نتایج بی حرمتی و احترام نسبت به عاشورا، ترغیب شاعران به مرثیه سرایی بر سالار شهیدان(ع)، توصیه به روزه داری در ماه محرم، تقدیس تربت سالار شهیدان(ع)، توصیه به زیارت قبر آن حضرت و تعیین زمان ها و دعاهای مخصوص برای آن و تبیین نتایج این زیارت مانند: رسیدن به قرب الهی، برخورداری از شفاعت و برابری آن با حج، برپایی سوگواری و بیان نتایج آن همچون حفظ دستاوردهای نهضت عاشورا، آگاهی از حقیقت دین، پیوند با سیدالشهدا(ع)، آمرزش گناهان و رهایی از هول و هراس روز قیامت.