جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 486
حيات پيشين انسان از ديدگاه متكلمان بغداد
نویسنده:
امداد توران
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
درحاليكه محدثان و محدث متكلمان كوفه و قم، قولِ به حيات پيشينِ اهل بيت ع و عموم انسان ها را پذيرفته بودند، متكلمان بغداد، از جمله شيخ مفيد، سيدمرتضی و شيخ طوسی، موضعی منفی در برابر اين قول اتخاذ كرده اند. مقاله حاضر می كوشد، به عوامل نظری روی گردانی ايشان از اين موضع بپردازد. اين عوامل نظری، از آنچه خود اين متكلمان به تصريح يا تلويح بيان كرده اند، به دست می آيد. اين مقاله نشان می دهد، اتخاذ رويكرد تأويلی به روايت، قول به عدم حجيت خبر واحد، عارضی بودن و قائم به نفس نبودن روح، بطلان غلو، بطلان تناسخ كه لازمه قول به حيات پيشين است و ياد نياوردن ماجرای حيات پيشين، مبانی و ادله ای بوده كه بغداديان را به انكار حيات پيشين سوق داده است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 26
نقش عقلانیت در فرهنگ و علوم اسلامی
نویسنده:
فاطمه علیپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
چکیده :
برخی از صاحب نظران حوزه دین با هر گونه تعقل و ژرف نگری در دین مخالفت می ورزند و ممارست در معقولات و تفلسف را مردود می دانند . در حالی که یافتن حقیقت دین نیازمند تعمق و ژرف نگری است . از آنجا که در دین مبین اسلام، عقل و خردورزی بسیار ارزشمند بوده و از جایگاه ویژه ای برخوردار است از عقل و شرع در کنار یکدیگر یاد می شود و فرهنگ غنی اسلامی بر دو ستون محکم عقل و نقل استوار گردیده است و عقل دارای دو کارکرد در مقام تحقیق در دین و درباره دین و نیز در امر دین داری و مقام تحقق می باشد . یکی از کارکردهای آن مربوط به نقش عقل در ایجاد معرفت و فهم دین است و فلسفه اسلامی که حاصل خردورزی اندیشمندان مسلمان می باشد همسو و با قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام، راهبردهای برون شریعتی فراوانی را ارائه نموده است که قادر است پاره ای از معارف دینی را در حوزه توحید، نبوت و معاد تولید نماید . راهبرد درون شریعتی عقل نقش معنایابی و معناسنجی آن است. بدین معنا که بدون راهبرد عقل، درک نقل میسر نخواهد بود . عقل علاوه بر این دو کارکرد در اصول اعتقادی، در استنباط احکام شرعی در کنار کتاب و سنت نقش آفرینی می نماید.
صفحات :
از صفحه 31 تا 55
إمامة و الصیرورة التاریخیة: کیف تغیر مفهوم الإمامة عند الشیعة بمرور الزمن؟
نویسنده:
الشیخ محسن کدیور , مترجم: منال باقر
نوع منبع :
مقاله
وضعیت نشر :
لبنان ،بیروت: موسسة دلتا للطباعة و النشر,
چکیده :
این مقاله معتقد است که در طول تاریخ شیعه مفهوم امامت دچار دگردیسی و تحول شده است. تحول مفهوم امامت در تاریخی شیعه سیری از دیدگاهی معتدل نسبت به ائمه و بشری بودن آنها به سوی اسناد صفات فرابشری به ائمه معصومین و گاه قول به الوهیت آنهاست که متأثر از برخی مباحت مطرح شده در عرفان نظری همچون انسان کامل است . این مقاله در صدد است که این سیر را ترسیم کند.
دوستی از دیدگاه ارسطو و ارزیابی آن از منظر قرآنی
نویسنده:
فریدون صادقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تاریخ را که ورق بزنی جایی را نمی توانی پیدا کنی که انسانی به تنهایی و بدون نیاز به کمک دیگران در جایی دور افتاده زندگی کرده و از تعامل با دیگران سرباز زده باشد؛ مگر در داستان‌های تخیلی. نیاز به دوستی برخاسته از عواطف و احساسات است و دوستی برآورنده این نوع از نیازهای وجود آدمی می باشد. گرایش طبیعی به ارتباط و برقراری روابط با دیگری موجب شده است تا انسان در جست و جوی ابزارهای ارتباطی و کنش های خاصی باشد که این ارتباط را ممکن و شدنی کند. یکی از این ابزار‌ها، رفتارهایی است که انسان با ایجاد و تقویت آن می‌کوشد تا بتواند دیگری را تحت تاثیر قرار دهد و از آن برای منافع خاصی چون ایجاد آرامش روحی و برآوردن نیازهای عاطفی و احساسی و یا حتی مادی و جسمی بهره گیرد. از این کنش ها و واکنش های ارتباطی به دوستی یاد می شود. در قرآن کریم هنگامی که از خلقت انسان سخن به میان می‌آید از دیگری به عنوان جفت و زوج نام برده می‌شود تا در کنار یکدیگر به آرامش دست یابند. ارسطو نیز به عنوان یک فیلسوف و متفکر دیدگاهی شبیه به این دارد‌‌، آنجا که می گوید: «حتی انسان‌هایی که از نظر فضائل به کمال رسیده‌اند نیز خود را بی‌نیاز از آن نمی‌یابند بلکه آن را فضیلتی می‌دانند که در تکامل آنها موثر است». دراین پایان‌نامه سعی بر این است تا دیدگاه ارسطو-یکی از فیلسوفان یونان که تأثیرگذارترین فیلسوف در فلسفه اخلاق اسلامی است‌- درباره دوستی بررسی شده و سپس از دیدگاه قرآنی ارزیابی شود. تا با بررسی دقیق قواعد دوستی از منظر دین و فلسفه تبیینی دیگر از این مسأله مهم صورت پذیرد و با رویکردی جدید این مسأله را مورد بررسی قرار دهیم تا جوانان و نوجوانان با درک بهتری از این موضوع در انتخاب دوست خود دقت بیشتری نمایند. روش، کتابخانه‌ای است و مطالب، از منابع و مأخد مختلف گردآوری شده و در قالب یک پایان نامه ارائه شده است.
اخلاق نقد مذاهب
نویسنده:
قاسم جوادی (صفری)
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
از آغاز یکی از مهم‌ترین اهداف انبیا، اصلاح اخلاق در سطح جامعه بوده است؛ همان اخلاقی که ایشان به بشریت عرضه داشته‌اند. متأسفانه بخشی از رهبران مذاهب و حافظان دین و شریعت و نیز پیروان ایشان، در مواجهه با دیگران اخلاق حسنه را رعایت نمی‌کنند؛ در حالی‌که تحقق کامل پیام انبیا در صورتی است که این اخلاق را ابتدا رهبران دینی در عمل آورند که الگوی پیروان ادیانند. توجه به اخلاق در همه جا و بر همگان لازم است، اما رعایت آن از جانب رهبران ادیان، ضروری‌تر به نظر می‌رسد. رعایت این اخلاق به ویژه در مواجهه با سایر مذاهب و به هنگام فهم و مطالعۀ مذاهب دیگر، اهمیت بسیار دارد. بررسی تاریخی مواجهۀ مذاهب با یکدیگر، تصویر مقبولی از این موضوع به دست نمی‌دهد. غالباً مطالعات ادیان، با نوعی بدبینی، بدفهمی و گاه اهانت به دیگران همراه بوده است. از این‌رو لازم است اخلاق مرتبط با مطالعۀ ادیان و مذاهب به دقت مورد بررسی شود تا زمینه برای عمل بدان فراهم شود. «رعایت انصاف»، «فهم درست» و «عدم توهین» از ضروری‌ترین اصول اخلاقی در مواجهۀ علمی با مذاهب است.
صفحات :
از صفحه 123 تا 146
رویکرد متکلمان امامیه در بغداد به معتزلیان شیعه شده (با تاکید بر سیدمرتضی، ابن راوندی و ابوعیسی وراق)
نویسنده:
عباس میرزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم,
چکیده :
معتزلیانِ شیعه شده از جریان های فرهنگ ساز در سیر تفکر امامیه در سده های سوم و چهارم هجری هستند که مقایسه آنان با میراث کلامی متکلمان امامیه در بغداد می تواند به بازشناسی جایگاه و نقش آنان در تاریخ فکر شیعه کمک کند. نوشتار حاضر می کوشد تا از طریق بازخوانی گزارش های موجود در آثار نوبختیان، شیخ مفید و سیدمرتضی، نوع مواجهه اینان با ابوعیسی وراق و ابن راوندی از دو جنبه شخصیتی و علمی تحلیل کرده و با تبیین داوری متکلمان بغدادی درباره معتزلیان شیعه شده، جایگاه آنان را ترسیم کند. هم چنین در نگاهی کلان تر سعی می کند با نشان دادن سیر تحول کلام امامیه از سده سوم تا پنجم به بازسازی صحنه ای از تاریخ کلام شیعه بپردازد. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که نمی توان در میراث برجای مانده از متکلمان امامیه در بغداد درباره ابوعیسی وراق و ابن راوندی مواضع یکسانی را مشاهده کرد؛ اگرچه در بحث امامت نشانه هایی از هم سونگری وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 86
بررسی تطبیقی مبانی عقلی و نقلی "اعواض" ازدیدگاه محقق طوسی و فخر رازی با نظربه مباحث جدید فلسفه‌دین
نویسنده:
فاطمه لطفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رنج و آلام موجود در این دنیا برای همگان قابل درک است و تحلیل و بررسی آن اهمیت بسیاری دارد. عدم پاسخگویی به چرایی و علت وجود این آلام و سازگاری آن با قدرت، حکمت، خیرخواهی و عدالت خداوند، ایمان انسان‌ به خدای یگانه، عکس العمل مناسب در مقابل این آلام، داشتن اخلاق اجتماعی و بسیاری از مسائل مهم زندگی او را تحت تأثیر قرار می‌دهد. فلاسفه و متکلمان همه ادیان، نظرات و توجیهات مختلفی ارائه داده‌اند که در میان آنها متکلمین اسلامی با بهره‌گیری از عقل و استمداد از قران و روایات معصومین(علیهم‌السلام) نظریه‌ "اعواض" را مطرح کرده‌اند که توانسته است به خوبی از عهده پاسخ به شبهات مربوط به "آلام" و به تعبیر فلاسفه "شرور" برآید. لازمه جهان مادی وجود آلام است. از طرفی حکمت و لطف خداوند متعال اقتضا می‌کند که انسان را در رسیدن به کمال شایسته‌اش یاری کند. لذا گاهی او را دچار آلام و بلایای غیراستحقاقی می‌کند و برای جبران این آلام غیراستحقاقی، عوض آن را عطا می‌کند. در برخی از آیات و روایات نیز دلایل وجود آلام ابتدایی و ایصال عوض به سبب این آلام مطرح شده است.اعطای عوض، از نظر عدلیه به دلیل حکمت و عدالت خداوند، بر او واجب است. البته بهتر است برای رسیدن به یک پاسخ تام وکامل، در استفاده از واژه عدلیه دقت کرد.
رویکرد تفسیری فخر رازی در مواجهه با ادلۀ شیعه ذیل آیات ولایت و خلافت
نویسنده:
حامد دژآباد، زهره بابااحمد میلانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
ﻣﻔﺴﺮان اﻫﻞﺳﻨﺖ، ﺑﻪﺧﺼﻮص ﻓﺨﺮ رازی، در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ادﻟه ﺷﻴﻌﻪ ذﻳﻞ آﻳﺎت وﻻﻳﺖ و ﺧﻼﻓﺖ، سعی ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺎ روشﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮنی در ادﻟه ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﻛﺮده و ﺿﻤﻦ ﺗﻀﻌﻴﻒ اﻳﻦ ادﻟﻪ، دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ روشﺷﻨﺎسی ﻓﺨﺮ رازی ذﻳﻞ اﻳﻦ آﻳﺎت ﭘﺮداﺧﺘﻪ و روش ﻫﺎی او را ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺑﺮرسی ﻗﺮار می دهد. روشﻫﺎی ﻓﺨﺮ رازی در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ادﻟه ﺷﻴﻌﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ رواﻳﺎت ﺿﻌﻴﻒ و جعلی، اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﺳﻴﺎق، اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ادبی، ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن، ﻋﺪم ذﻛﺮ اﻗﻮال و رواﻳﺎت ﻣﺨﺎﻟﻒ، ﻏﺒﺎرآﻟﻮد ﻛﺮدن ﻓﻀﺎی ﺑﺤﺚ و آوردن اﻗﻮال ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪون هیچ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮﺟﻴﺢ.
صفحات :
از صفحه 65 تا 86
آموزه بدا در قرآن، آرای کلامى شیعه، و آثار مولوى
نویسنده:
حسین حیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
دیرپای‌ترین آموزه مورد اختلاف ادیان بزرگ، ماجرای تشبیه و تنزیه، یا انسان‌پنداری و تعالی خداوند، در موضوعاتی از این قبیل است: که آیا قدرت، علم و اراده او نیز همانند آدمیان دگرگونی می‌‌پذیرد یا خیر. این مقاله نشان می‌دهد که مولانا بر خلاف جبرگرایان اشعری، و تا حدودی همسو با شیعه امامیه و مرجئه، براساس اعتقاد به کرم بی منتهای حق تعالی، معتقد است که دست کرم و جود خداوند در هیچ آنی بسته نیست، بلکه با اندک بهانه‌ای، رحمت جدید او شامل کائنات می‌‌گردد. این ویژگی خداوند او را قادرتر نشان می‌‌دهد. در نگاه مولوی، با نپذیرفتن تغییر اراده و مشیت خداوند (باور به بدا) دعا کردن کوششی بیهوده است. وی حتی روز قیامت را نیز عرصه تغییر اراده حق و تغییر سرنوشت آدمیان می‏شمارد و آن جهان را نیز شهری پربازار و کسب می‏خواند . نتیجه عملی چنین باوری، امید پیوسته و دعای مدام است.
صفحات :
از صفحه 203 تا 224
معنا شناسی واژه «صابئین» در قرآن
نویسنده:
محمدرضا حاجی اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
از واژه صابئین و صابئون در سه آیه قرآن یاد شده است. نگرش قرآن نسبت به آیین صابئین همانند دیگر ادیان توحیدى مبتنى بر گرایش به مبدأ و معاد و رستگارى در آخرت است با این همه دیده می ‏شود که مترجمان و مفسران قرآن در تبیین مفهوم این واژه و تعیین مذهب گروندگان به این آیین با شک و ابهام و به گونه‏ اى سربسته و نامفهوم سخن گفته و حتى پاره ‏اى از فقیهان از یادکرد این گروه در شعار اهل کتاب استنکاف ورزیده ‏اند. این مقاله تحقیقاتى است در معناشناسى واژه صابئین با رویکرد تفسیرى، فقهى، تاریخى با تأکید بر این نکته که کاربرد این واژه در یک مقطع از تاریخ دچار تحویل گردیده است و این آمیختگى در انتساب واژه موجب گردیده تا نزد مترجمان و مفسران قرآن و برخى فقیهان این چنین پراکندگى آراء پدید آید. روش این مقاله تبیین سه آیه مورد نظر از قرآن و مقایسه ترجمه‏ هاى گوناگون فارسى از این واژه و بررسى اسناد تاریخى و آراء تفسیرى مفسران و فقیهان و بیان دیدگاه ایشان است.
صفحات :
از صفحه 174 تا 191
  • تعداد رکورد ها : 486