آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4398
بررسی قلمرو جامعیت قرآن در نگرش تفسیری فخر رازی و آلوسی بغدادی
نویسنده:
ماشاءالله جشنی، خدیجه خدمتکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از ویژگی های قرآن کریم و باورهای بنیادی مسلمانان، جامعیت کلام الهی است که همانند جهان شمولی و جاودانگی قرآن مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان از گذشته تاکنون بوده است. امام فخر رازی (544-606) صاحب تفسیر مفاتیح الغیب و آلوسی (1217-1270)، مولف تفسیر «روح المعانی فی تفسیر العظیم و السبع المثانی» از جمله مفسرانی هستند که به موضوع جامعیت قرآن توجه کرده اند. با توجه به اینکه فخر رازی از مفسران متقدم به شمار می رود، در تفسیر جامعیت قرآن رویکردی حداقلی دارد و قرآن را در حوزه اصول و فروع دین جامع می داند، در حالی که به نظر وی مساله اشتمال قرآن با جامعیت تفاوت دارد و در مواضعی از تفسیر خود، از اشتمال قرآن بر بسیاری از علوم سخن به میان آورده است، اما آلوسی هر چند در تفسیر خود از امام فخر رازی بسیار تاثیر پذیرفته و به نقل و نقد آرای تفسیری او پرداخته است، در تبیین قلمرو جامعیت قرآن از آرا مطرح شده در باب جامعیت بهره گرفته و در کنار پذیرفتن نظریه حداقلی فخر رازی، رویکرد حداکثری در حوزه جامعیت را مطرح کرده است و دامنه آن را به اشتمال آن بر بسیاری از علوم گسترش داده است. با توجه به اینکه امروزه مقایسه تطبیقی بین اندیشه های متفکران مسلمان در حوزه پژوهش های قرآنی مورد نیاز است و از رهگذر این تطبیق ها، منشا اصلی یک اندیشه و یا اثر پذیری یک مفسر از مفسر دیگر و همچنین تحول موضوعهای قرآنی آشکار می شود، لذا نویسنده این نوشتار در پی آن است تا نگاه دو مفسر قدیم و جدید از اهل سنت را نسبت به موضوع جامعیت قرآن بررسی کند و تحول و گستردگی این موضوع را در دو زمان با هم مقایسه کند.
صفحات :
از صفحه 69 تا 88
پیامدهای باور به شهود شاهدان و اشتیاق به دیدار خداوند در حیات بشر از منظر قرآن و زیارت امین اله
نویسنده:
اعظم پرچم، نازیلا عادل فر، مهدی مطیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
خداوند بصير، خود در همه حال شاهد تمام اعمال و افكار مخلوقاتش است؛ اما برای اتمام حجت بر بشر، شاهدان ديگری برايشان قرار داده است. برخی از آن شهود كه دارای علم اند، اجازه شفاعت نيز دارند. از اين رو باور به شهادت آنها در زندگی دنيوی و اخروی انسان ها نقش بيشتری دارد. اين نوشتار در صدد است ضمن معرفی اجمالی شاهدان قيامت، پيامدهای باور به آنها را در حيات بشر و تربيت دينی افراد به روش تحليلی بيان نمايد. از منظر قرآن و با استفاده از زيارت امين الله ارتباطی بين باور به شهود، با كاهش گناه و افزايش اعمال صالح به دست مي آيد. به تبع آن ازدياد اميد به ملاقات خدا با شادی نتيجه گيری می شود. پيامدهای اين افزايش اميد عبارت است از رضايت به سرنوشت، شكرگزاری و صبوری. موارد ياد شده، به بهبود زندگی فردی و اجتماعی كمك می كند؛ اميد به زندگی را بالا برده و تحمل سختی های آن را آسان می نمايد.
صفحات :
از صفحه 95 تا 123
تبیین میدان معناشناسی واژه «توکل» در نهج البلاغه
نویسنده:
نصراله شاملی، علی بنائیان اصفهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله، پس از ریشه شناسی واژه توکل، تطور دلالی و معانی آن در نهج البلاغه، توضیح داده می شود. سپس واژه توکل در نهج البلاغه مورد تحلیل معناشناختی قرار می گیرد. چنانکه در آثار عارفان و سالکان طریق الهی بیان شده است، واژه توکل دارای طیف وسیعی از مصادیق است که در قالب های مختلف عقلی (فلسفیی) کلامی، عرفانی، تفسیری، روائی و اخلاقی خودنمائی می کنند و شبکه ای وسیع از معانی را تشکیل می دهند. این شبکه، بسیار پیچیده است و بسته به عوامل درونی و بیرونی تنظیم می گردد. در این مقاله همچنین، واژه «تفویض» از نظر علم لغت و در اصطلاح عرفانی، توضیح داده می شود و ارتباط آن با توکل تبیین می گردد. واژه «توکل» اگر چه ممکن است با تفویض هم معنا باشد، ولی با ملاحظات سیستمی دیگر، از جنبه معنایی با یکدیگر متفاوت اند. همچنانکه «توکل» در قرآن، دارای وجوه معنایی است، در نهج البلاغه نیز معانی متعددی بر آن بار شده است. چنانکه «توکل» مرکز ثقل سیستم معنایی باشد، تفویض که از نظر معنایی به «توکل» بسیار نزدیک است می تواند با آن هم معنا گردد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
اراده ی خدا نسبت به افعال انسان از منظر فخر رازی و طبرسی
نویسنده:
حسن نقی زاده، اکرم ده پهلوان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
دیری است که متکلمان مسلمان در خصوص تعلق اراده خداوند به افعال انسان به منازعه برخاسته اند و این نزاع در کاوش های تفسیری نیز به ظهور رسیده است. در این میان، رویکرد دو مکتب اشعری و شیعی در نگاه دو مفسر، «فخر رازی» و «طبرسی» نسبت به موضوع یادشده در خور تامل است. از نظر فخر رازی، خداوند خالق همه کائنات و از جمله اعمال انسان و تحقق بخش همه آن هاست و بی آن که فرقی بین اعمال خوب یا بد انسان باشد، همه آن ها مشمول قضا و اراده الاهی واقع شده اند. اما طبرسی تعلق اراده خدا به شرور (و از جمله اعمال ناپسند انسان) را مطلقا نفی می کند. جای این پرسش است که آیا اختلاف پدیدآمده لفظی است یا واقعی، اگر به فرض، مراد اشاعره از تعلق اراده خدا به کفر و ایمان، اراده تکوینی باشد و مراد طبرسی از عدم تعلق اراده خدا به کفر، اراده تشریعی، کلام هر دو در جای خود صحیح خواهد بود. این مقاله، ضمن بحثی کلامی ـ قرآنی، به تبیین و تحلیل دیدگاه های دو مفسر پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 83 تا 110
دین‌مداری و دنیاداری در نهج‌البلاغه
نویسنده:
سوسن آل‌رسول، فاطمه مسجدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
دنیا ازجمله مقولاتی است که تفسیر و برداشت‌های مختلفی از آن شده است و دربارۀ بهره‌مندی از آن، دیدگاه‌های افراطی و تفریطی وجود دارد. در مقالۀ حاضر، تحلیل رابطۀ میان تدین و بهره‌مندی از دنیا با توجه به کلام امیرمؤمنان علی (ع) در نهج‌البلاغه مطالعه و بررسی شده است. آن حضرت (ع) از سویی با بیان ویژگی‌های مذموم دنیا و عواقب دنیاطلبی و از سوی دیگر با تأکید بر استفادۀ صحیح از دنیا، زندگی دنیوی انسان دین‌مدار را در مسیر حیات اخروی او می‌دانند که این همان دنیاداری دین‌مدارانه است. راهکار دستیابی به این زندگی، زهد و شاخصۀ آن ارجحیت دین بر دنیا است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مبانی نظری هستی‌شناسی حکمت سیاسی متعالیه
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، محمدقاسم الیاسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
پژوهش حاضر مبانی و مبادی را به عنوان سرچشمه‌های نخستین و اصول بنیادین هر علم و دانش قلمداد می‌کند. از‌این‌رو، به این پرسش پاسخ می‌دهد که کدام مبانی و اصول فلسفی هستی­شناسی و روش بنیادین در حکمت سیاسی متعالیه وجود دارد. برای رسیدن به پاسخ این پرسش، مبانی هستی‌شناسی حکمت سیاسی متعالیه را در نسبت با روش بنیادین بررسی کرده، رابطه آن را با حکمت سیاسی متعالیه نشان می­دهیم. در این پژوهش، با مبانی گونه‌گونی مانند: اصالت وجود، تشکیکی بودن وجود، خیریت وجود، حقانیت وجود، وحدانیت وجود، بساطت وجود، توحید افعالی و توحید تکوینی و تشریعی خداوند در ارتباط با حکمت سیاسی متعالیه روبرو هستیم. مجموع این مبانی می‌تواند به راحتی روش بنیادینی را برای تولید حکمت سیاسی متعالیه پدید آورد که حیات سیاسی ـ اجتماعی آدمیان را با تبیین عقلانی تأمین نماید و سعادت دنیا و آخرت‌شان را تضمین کند. مفاهیمی مانند عزت، تدبیر، عدالت، آزادی، حکمت، حکومت و حاکمیت، اقتدار و مشروعیت تنها با شناختن اصول برآمده از این مبانی امکان تحقق دارند. این مبانی و لایه­های معرفتی آن می­توانند شناختی حقیقی را به جای شناختی پنداری در حکمت سیاسی ارائه کنند و جامعه را مظهر عالم ربوبی سازند.
صفحات :
از صفحه 119 تا 145
سازگاری جبر و اختیار نزد سازگارگرایان جدید غربی و ملاصدرا
نویسنده:
فخرالسادات علوی، یوسف شاقول
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
چکیده :
مسأله جبر و اختیار (اجبار یا آزادی اراده انسانی) یکی از مسائل بنیادین تاریخ اندیشه بشری، و محل مواجهه آراء متنوع و بعضا متضاد انواع مکاتب جبر گرا، آزادی گرا و سازگار گرا بوده و هست. آنچه در پیش رو دارید حاصل بررسی و تأملی در اهم رویکرد های سازگار گرایانه اخیر فلاسفه غربی و نیز راهبرد خاص ملاصدرا در عالم اسلامی به منظور دفاع از آزادی اراده است؛ این رویکرد ها توانسته اند با نگاهی واقع نگرانه و در پرتو تعدیل معنا و لوازم آزادی، به نزاع دیرینه آزادی و جبر پایان داده و سازگاری این دو سویه به ظاهر ناسازگار را نشان دهند.
صفحات :
از صفحه 57 تا 72
بن‌‏مایه‏‏‏ های تفسیری - کلامی امامت در قصص قرآن در کلام شیخ مفید
نویسنده:
محسن دیمه کار، محمد حسن رستمی، حسن نقی زاده، سید محمد امام زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
چکیده :
شیخ مفید از فقهاء و مجتهدان، متکلمان و محدثان بزرگ امامیه در قرن سوم و چهارم هجری است که در آثار ارزشمندی که از وی بجامانده عقل‏گرایى و شکوفایی اجتهاد در عرصه‏‏‏های گوناگون علمی موج مى‏زند. در این میان دیدگاه‏‏‏های اجتهادی وی در حوزه تفسیر قرآن همچون عرصه‏‏‏های دیگر به خوبی گویای اجتهاد وی در تفسیر قرآن است که استنباط کلامی وی از قصص قرآن در باب امامت از بارزترین زمینه‏‏‏های ابتکار و نوآوری او در تبیین مباحث کلامی امامت و پاسخگویی به شبهات آن است. لذا این نوشتار در صدد است تا بن‌‏مایه‏‏‏های تفسیری - کلامی امامت در قصص قرآن در کلام شیخ مفید مورد بررسی و تبیین قرار دهد. بررسى‌ها در میراث علمی شیخ مفید نشان مى‏دهد اعلم بودن، صدور معجزه، عصمت، محدَّث بودن از مهمترین بن‌‏مایه‏‏‏های کلامی در حوزه شرائط و لوازم امامت در قصص قرآن است و از سوی دیگر پنهانى‌بودن ولادت امام عصر (علیه السلام)، تصدی مقام امامت در کودکی، غیرعادی نبودن غیبت، طول عمر امام عصر (ع)، عدم تعارض حدیث «من مات و هو لایعرف إمام زمانه مات میتة جاهلیة» با غیبت امام، استمرار نیاز به امام در حال غیبت نیز از مهمترین بن‌‏مایه‏‏‏های کلامی در حوزه مسائل تخصصی مهدویت در قصص قرآن در کلام شیخ مفید است. بررسی شبهه انحصار معجزه به انبیاء نیز از دیگر مباحث این نوشتار می ‏باشد.
صفحات :
از صفحه 129 تا 148
فطرت نمونی زبان دین و قرآن
نویسنده:
رمضان علی تبار فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
در مقاله حاضر به بحث زبان‏شناسى دین و قرآن، که از مباحث مهم الهیات، فلسفه دین و کلام جدید مى‏باشد، پرداخته شد. ابتدا پس از مفهوم شناسی و بیان پیشینه مسأله زبان شناسی، دیدگاه های مختلف در زمینه زبان دین مورد نقد و بررسی قرار گرفت. تئوریهای زبان دین در دو دسته غیر شناختاری و شناختاری تقسیم شده است. تئوری های غیر شناختاری که خاستگاه غربی دارد مورد نقد و بررسی قرار گرفت سپس نظریه های شناختاری زبان دین طرح گشته و در ادامه دیدگاه صحیح و ادله آن بیان شد. نظریه مختار این است که زبان دین و قرآن همان زبان عرف عقلاست که با فطرت و سرشت انسانی سازگار و همخوان است و به این دلیل به زبان فطرت و هدایت تعبیر شده است. بنا بر این زبان دین، زبان فطرت است؛ بدین معنا که زبان و ساختار دین، سازگارى و تطابق آن با فطرت انسان است نه تحمیل بر آن. چرا که هدف اصلى و اساسى دین ، هدایت همه انسان‏ها، در همه اعصار، در همه مکان‏ها و در همه زمینه‏ها می ‏باشد و این هدف، زمانى عملى و ممکن است که زبان آن نیز داراى ویژگى‏هاى فوق (فرازمانى، فرامکانى و...) باشد. یگانه زبانى که این ویژگى‏ها را داراست، زبان فطرت مى‏باشد که فرهنگ عمومى و مشترک همه انسان‏ها در همه زمان‏ها و مکان‏ها است و هر انسانى به آن آشنا و از آن بهره ‏مند است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 33
جایگاه حدیث در تفاسیر عصری با تأکید بر تفسیر الفرقان
نویسنده:
محمد مولوی، مهدی جلالی، علی اسدی، محمد علی رضایی کرمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بهره‌گیری از احادیث و روایات در تفسیر قرآن در دو قرن اخیر کاهش داشته است. شاید بتوان دلیل این امر را در گسترش عقل‌گرایی، تفسیر قرآن به قرآن، دوری جستن از تفسیر مبهمات، ارائه تفسیری روان و بدون پیچیدگی، گسترش روش تفسیر علمی و توجه به مسائل اجتماعی و تربیتی قرآن دانست. این مقاله، پس از بررسی اجمالی تفاسیر عصری، به صورت موردی به بازکاوی دقیق جایگاه و میزان بهره‌گیری از حدیث، و علل و عوامل کاهش بهره‌مندی از آن در تفسیر الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنّه که یکی از مهم‌ترین تفاسیر عصری است می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 179 تا 206
  • تعداد رکورد ها : 4398