مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
اندر حکایت عقل‌گریزی صوفیان
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
در بخشی از ادبیات عرفانی و سخنان برخی از منسوبان به عرفان، عقل و عرفان در برابر هم قرار گرفته، دو راه ناسازگار و مخالف یکدیگر تلقی شده‌اند. این گروه، عقل را یک منبع یا راه تحصیل معرفت نمی‌دانند و برای دستاوردهای عقل و در نتیجه علوم بشری، اعتباری قائل نیستند. از نظر ایشان، عقل نه تنها منبع معتبری برای معرفت نیست، بلکه مانع معرفت و موجب گمراهی نیز می‌باشد. جالب آن که برخی از اینان برای اثبات بی‌اعتباری عقل، به استدلال‌های عقلی متوسل شده‌اند. در این نوشتار، پاره‌ای از ادله ایشان طرح و بررسی خواهد شد. باید تأکید کرد که مقابله بعضی از عارفان یا مدعیان عرفان با عقل، به معنای مخالفت همه عرفا با عقل یا ناسازگاری عرفان و عقل نیست؛ چراکه این مخالفت می‌تواند از سوء فهم نسبت عرفان و عقل ناشی باشد. به نظر ما عرفان و عقل نه تنها ناسازگار نیستند، بلکه مؤید و معاضد یکدیگرند. اوج این تعامل و تعاضد را می‌توان در حکمت متعالیه صدرایی شاهد بود.
صفحات :
از صفحه 53 تا 81
عینیت ناگروی در اخلاق نسبی انگاری فرهنگی و شخصی انگاری اخلاقی
نویسنده:
جیمز ریچلز
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
نسبی انگاری فرهنگی و شخصی انگاری اخلاقی، دو نظریه مخالف عینی گرایی اخلاقی اند. در این نوشته، جیمز ریچلز، نشان می دهد که نسبی انگاری فرهنگی مبتنی بر استدلالی نامعتبرست؛ پیامدهای جدی انگاشتن آن نامعقول اند؛ و اختلاف نظر اخلاقی را بیش از آن که هست، تصویر می کند. در عین حال بر آنست که می توان درسهایی از این نظریه آموخت.نویسنده، در ادامه، دو روایت شخصی انگاری اخلاقی را مطرح و نقد می کند؛ روایت اول را بدلیل آنکه منکر دو واقعیت خطاپذیری انسانها و اختلاف نظر اخلاقی آنهاست، مردود می شمارد (شخصی انگاری ساده)، و روایت دوم را بدلیل اینکه نمی تواند نقش عقل و استدلال را در اخلاق توضیح و تبیین کند، ناقص قلمداد می کند (عاطفه گروی). وی نشان می دهد که اقامه دلیل و استدلال در اخلاق ممکن و مطلوب است و به همین دلیل اخلاق، عینی است، نه تابع ذوق و سلیقه شخصی یا مقبولات فرهنگی یک جامعه خاص.
صفحات :
از صفحه 183 تا 215
قلمرو شناخت عقل نظری و محدودیت‌‌های آن از نظر دکارت و ملاصدرا
نویسنده:
مینا مهدی‌زاده، علی کرباسی‌زاده اصفهانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مقایسه‌ی قلمروی شناخت عقل نظری و محدودیت‌های آن در سه بخش، صورت گرفته است. اول، ثابت و ازلی‌بودن یا مخلوق و مجعول‌‌بودن اصول و احکام عقلی که به‌نظر ملاصدرا، اصول عقلی فی‌نفسه ثابت و ازلی هستند، اما ازنظر دکارت، این اصول، مخلوق و تحت‌اراده‌ی خداوند هستند. دوم، محدودیت عقل در شناخت خداوند که ازنظر ملاصدرا، درک مفهومی عقلی و مابه‌ازائی از خداوند نمی‌توان داشت. وی راه حقیقی شناخت خداوند را شهود می‌داند، اما به‌نظر دکارت، مفهوم خداوند واضح‌ترین و متمایزترین مفهوم ذهنی است، هرچند درک احاطی به آن ممکن نیست. سوم، پژوهش درباره‌ی اموری که پیش‌زمینه‌ی بروز خطا و درنتیجه، ایجاد محدودیت در شناخت عقل هستند، ازجمله اشتغال به امور محسوس و هوای نفس، پیش‌داوری و تقلید و لزوم به‌کارگیری روش علمی صحیح در درک حقایق.
صفحات :
از صفحه 81 تا 106
بررسی تطبیقی آیات و روایات تجرد نفس از دیدگاه علامه مجلسی و صدرالمتألهین
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، عالمه علامی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
مسئله تجرد نفس به دليل پيوند تنگاتنگ با ديگر مسائل مطرح در حـوزه اسـلام، در زمـره مباحثی است كه همواره مورد توجه عالمان مسلمان بـوده اسـت. علامـه مجلسـی بـه دليـل آنكه ادله عقلی را در اين زمينه مخدوش و غير قابل اعتنا می شمارد، گـاه تنهـا بـا تكيـه بـر ظواهر روايات به جسمانيت نفس معتقد است؛ گرچه در مواردی توقـف نمـوده، تجـرد را نيز محتمل می داند. در مقابل، ملاصدرا با عنايت به ادله متعدد عقلـی و نيـز شـواهد نقلـی، نفس را موجودی مجرد می داند. با توجه به اينكه هر دو انديشمند، در اثبات ديدگاه خـود درباره تجرد نفس، به آيات و روايات اشاره كرده اند، در اين پژوهش تلاش كرده ايم ادله نقلی آنان را در اين زمينه واكاوی كنيم. مطالعه آثار اين دو دانشمند و نيز بررسی آيـات و روايات مربوط به نفس، اين فرضيه را تقويت می سازد كه ديدگاه ملاصدرا مبنی بـر تأييـد تجرد نفس با ادله نقلی، از پشتوانه منطقی واستواری برخوردار است.
صفحات :
از صفحه 105 تا 136
قلمرو دین و ضوابط علوم دینی
نویسنده:
سعید ضیائی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این نوشتار درباره یکی از زاوایای مسئله قلمرو و دین بحث می‌کند و آن، دین یا غیر دینی بودن ضوابط فهم دین و علوم دین است. اجمالاً دو دیدگاه در این زمینه وجود دارد؛ دیدگاهی که ضوابط فهم دین را هم در قلمرو دین می‌داند و دیدگاهی که ضوابط فهم دین را علی الاصول در قلمرو دین نمی‌داند. در این نوشتار این دو دیدگاه به همراه ادله شان بررسی شده است و در پایان نمونه‌ای از تاثیر گذاری این دو دیدگاه بر مباحث دین شناختی مطرح گردیده است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 94
حقیقت انسان در قرآن
نویسنده:
الهام فلاح
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
این تحقیق تحت عنوان « حقیقت انسان در قرآن» می باشد که در سه بخش گردآوری شده است. بخش اول باعنوان « آفرینش انسان» است که متشکل از دو فصل می باشد ، در فصل اول آن به مراحل خلقت انسان اشاره شده که اولین انسان از خاک وگل وزمین ، سپس نسل او از نطفه و علقه وپس از آن از مضغه، عظام و لحم آفریده شده است. در فصل دوم، ساحت روحانی انسان با دلایل عقلی و نقلی مورد بررسی قرارگرفته و از جمله مهمترین دلایل نقلی ذکر شده در این زمینه ، آیه ایی می باشد که در آن از روح تعبیر به خلق دیگر می کند، و همچنین از جمله مهمترین دلایل عقلی ذکر شده بر اثبات روح : آن می باشد که انسان حقیقتی دارد و از آن به کلمه « من» در تمام عمر نام می برد. بخش دوم ، با عنوان« جایگاه و منزلت انسان از منظر قرآن» می باشدکه در دو فصل گردآوری شده ، در فصل اول آن به اثبات خلاف? الهی انسان از دیدگاه آیات و روایات پرداخته شده و اینکه خلافت منحصر به شخص حقیقی حضرت آدم? نیست و شامل همه نوع انسان می گردد. با این توضیح که : قرآن کریم ، رمز خلافت آدم?را تحمل و آگاهی او به چیزی می داند که فرشتگان توان تحمل و استعداد درک آن را ندارند و آن اسمائی است که غیب آسمان ها و زمین به حساب می آید. در فصل دوم آن به کرامت انسان در قرآن اشاره شده و کرامت را به معنای سخاوت ، شرافت ، و عزت می داند چرا که کرم اسم عامی است که ،اگر وصف خدا واقع شود ، مراد از آن احسان و نعمت آشکار خداست و اگر وصف انسان باشد ، نام اخلاق و افعال پسندیده اوست که از وی ظاهر می شود و نحو? وجود و هستی خاصی است که کامل ترین مصداق آن برای خدای سبحان ثابت است. بدین منظور در توصیف شخصیت و کرامت انسان از دو جهت سخن به میان آمده : یکی در باره داشته ها و ظرفیت های وجودی که از آن به کرامت ذاتی تعبیر می شود و دیگری از یابد ها و نباید هایی که آن داشته ها را تقویت می کند و از آن به کرامت اکتسابی تعبیر می شود، و در همین راستا هریک از آنها با توجه به آیات کریمه قرآن و روایات ائمه معصومین ( علیهم السلام) مورد بررسی قرارگرفته است. بخش سوم با عنوان « انسان و اختیار» می باشدکه در دو فصل گردآوری شده ، در فصل اول به بیان حقیقت اختیار و اینکه خداوند انسان را موجودی مختار آفریده و همچنین اثبات اختیار از دو راه علم حضوری و علم حصولی پرداخته شده است ،در فصل دوم آن ، آراء متکلمان در تفسیر اختیار با توجه به قواعد و اصول کلامی مورد بررسی قرار گرفته ودر همین راستا به بیان سه دیدگاه ( تفویض ، کسب ، و امر بین الامرین) پرداخته شده است. چراکه مفوضه بر این عقیده اند که : خداوند انجام کارها را به انسان واگذار کرده و خود را از این قدرت کنار کشیده است. به این معنا که : فعل اختیاری انسان فقط توسط او پدید می آید و مخلوق خداوند نیست. از طرفی معتقدان نظریه کسب نیز بر این عقیده اند که : افعال انسان فقط به قدرت خداوند تحقق می یابد و قدرت و اختیار انسان در تحقق افعال او هیچ تأثیری ندارد. بلکه تنها با وقوع فعل تقارن دارد ، بدون اینکه قدرت او در وجود فعل تأثیری داشته باشد ، جز اینکه انسان محل وقوع فعل است. بنابراین آنچه در این میان صحیح به نظر می رسد نظریه امر بین الامرین است. که در آن دو مطلب اساسی بیان شده است: 1.نهی گناهکار. 2.بازنداشتن جبری او از گناه. چراکه مطلب نخست بیانگر این است که انسان به کلی به خودش واگذار نشده است و در نتیجه : اندیشه تفویض باطل است چنانکه مطلب دوم بیانگر مجبور نبودن او در مورد گناهی است که انجام می دهد.