مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

نوع تعاملات در نهاد خانوده، معرف ساختار و جهت و سبک زندگی است. خانواده ی فضیلت گرا، بستر رویش نسلی اثرگذار است و در چنین خانواده ای شخصیت های بزرگ تاریخی به ظهور می رسند که هر کدام از آنان، الگوی عملی و رفتاری در گذر تاریخ قرار می گیرند. الگوگیری از چنین خانواده ای، سازنده و تحول آفرین است و سبک و ساختار زندگی را جهتی تکاملی می دهد. چنین الگوی تحول بخشی، در تاریخ اسلامی درمحضر پیامبر اکرم(ص)، شکل یافت. آن الگو، کانون خانواده ی علی و زهرا(س) است که جامعه ی اسلامی، بنابر اصل گزینش الگو و مقتدا باید به آنان اقتدا نماید. در این کانون مقدس، تقرب به خدا، به عنوان اصلی محوری و اساسی، مورد توجه واقع گردید و ازدواج آنان با همین هدف والا و متعالی شکل یافت. ازدواجی که در عالم ملکوت رقم خورد. در ازدواج این دو نمونه ی عالم هستی، توجه به نیازهای جسمی و روحی همراه با همتایی و هم شأنی، سادگی و سهولت، عشق و صمیمیت مشهود و نمایان گردید. آنان، داری اهدافی متعالی بودند. اهداف والای آنان در چهار حوزه ی رفتاری متجلی گردید. 1 ) در ارتباط با یکدیگر: که در این مقوله، همدلی و وفاق، قناعت، مقاومت در سختی های معیشتی و... الگویی کامل را نشان داد. 2 ) پیوند با خدا: که در سه مقوله ی مهم معرفت، عشق به خدا و عبودیت و معرفت الهی سرآمد تاریخ اسلامی شدند. 3 ) در ارتباط با فرزندان: ایجاد کلاس عالی تربیتی و برآوردن شخصیت های بزرگ تاریخی ثمره ی این پیوند مبارک بود. این مهم، با روش های محبت، تکریم شخصیت و روش الگویی، مورد توجه آنان واقع گردید. 4 ) در خصوص پیوندها و تلاش در حوزه ی اجتماعی، در شبکه های اعضای خانواده، زنان مدینه، صاحب نفوذان و خواص جامعه ی آن روز، با پیوندهای مستقیم و غیرمستقیم، پیوندهای مؤثر و روشن گری را ارائه نمودند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 3 تا 40

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اخلاق اقتصادی (معیشت)

نویسنده:

غلامعلی معصومی نیا

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تولید , علم اقتصاد , ضوابط اخلاقی , اخلاق اقتصادی , اقتصاد اسلامی و اخلاق اسلامی , فلسفه اخلاق (عام) , اقتصاد اسلامی , تعالیم اقتصادی اسلام , اخلاق معیشت , توزیع , مصرف

کلیدواژه‌های فرعی :

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

چکیده :

علم اقتصاد در بستر فلسفة اخلاق متولد شد و رشد نمود و به صورت یکی از شاخصه های اخلاق مطرح گردید. اسلام به عنوان یک دین جامع از ابتدای ظهورش تمامی فعالیت های اقتصادی را با ارزش های اخلاقی توأم نموده است. دنیا یعنی وابسته بودن انسان به امکانات دنیوی را نکوهش فرموده اما انجام کار اقتصادی را عبادت و وظیفة فرد مسلمان شمرده است. توزیع نامناسب را معلول سرکشی و ناسپاسی انسان ها دانسته و برای رفع آن تعالیم زیادی وضع فرموده است. برخی از این آموزه ها عبارت است از: تحریم کنز، نکوهش تکاثر، نکوهش غش و احتکار، توصیه به مواسات و احسان.در حوزۀ مصرف نیز ضوابط اخلاقی مانند: تحریم اسراف و تبذیر و اتراف، نکوهش نیازهای کاذب، توصیه به تقدیر معیشت و اعتدال و قناعت و انفاق از جمله مصادیق اخلاق اقتصاد در اسلام است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 33 تا 62

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سبک زندگی و روابط همسران با یکدیگر در سیره و سخنان امام رضا (علیه السلام)

نویسنده:

مراد شهگلی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق دینی , امام علی بن موسی الرضا , امام رضا(ع) , اخلاق در خانواده , خانواده اسلامی , زن و شوهر , روابط زوجین , اخلاق دینی , ‌ سبک زندگی (فلسفه تحلیلی) , آداب معاشرت در خانواده , آداب معاشرت زوجین

کلیدواژه‌های فرعی :

سعادت , صبغه , محبت , میانه روی , صبر , ازدواج , امانتداری , عفو , مشورت , مدارا , آرامش , عفت , محبت , اهل بیت(ع) , قرآن , احساسات , بیان احساسات , تمکین , حسن معاشرت , هدیه , مدیریت خانواده , آموزه های رضوی , وظایف , عفت , وفاق , آسیب شناسی خانواده , تمجید , نظافت شخصی , اخلاق مدارا , آرامش روحی , ماهیت سعادت حقیقی , قرآن , احکام ( وظایف ) , نکاح ( عقد ) , عفو , تمکین کامل زوجه , آداب العشرة , پاکیزگی , احترام , صلح , صبر , عفت , قناعت , مدارا , هدیه , اعتدال در زندگی , آراستگی , آداب مشورت , اخلاق معاشرت , فطرت(سرشت) (معرفت شناسی) , احترام متقابل , امامان معصوم علیهم السلام , قدرشناسی , آراستگی ظاهر , الگوی مطابق با فطرت , شالوده خانواده , جایگاه خانواده , عقلانیت گرایی , بیان عواطف , اطاعت از همسر ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

شاپا (issn):

چکیده :

امروزه حجم انبوهی از چالش‌ها و تهدیدها، کانون خانواده را در معرض تضعیف و اضمحلال قرار داده است. آموزه‌های دین اسلام کامل‌ترین راه حل برای برون رفت از مشکلات پیش روی خانواده معاصر است. در این راستا آموزه‌های رضوی مجموعه کاملی از این معارف و احادیث گرانقدر است که می‌تواند بهترین و جامع‌ترین الگوی مطابق با فطرت برای خانواده معاصر باشد. آموزه‌های رضوی از یک طرف به آسیب شناسی روابط زوجین می‌پردازد و از طرف دیگر راهکارهای تقویت روابط طرفین را برای دستیابی به سعادت بیان می‌فرمایند. از آنجا که زن و شوهر رکن اصلی خانواده را تشکیل می‌دهد. بهبود این دو، سبب تقویت شالوده خانواده می‌شود. لذا در این پژوهش وظایف مشترک و مختص هر یک از زن و شوهر بر اساس احادیث حکیمانه امام رضا (علیه السلام) ذکر می‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 9 تا 41

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی آموزه‌های اخلاقی در شاهنامه‌ی فردوسی و مقایسه‌ی آن با مفاهیم آیات قرآن و نهج‌البلاغه

نویسنده:

مهرانگیز عزیزی منامن

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , علوم انسانی , علم و دانش , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن کریم , تقوا , قناعت , شاهنامه‌ی فردوسی

چکیده :

شاهنامه‌ی فردوسی یکی از مهم‌ترین و ارزنده‌ترین آثار ادبی است که فردوسی آن را در سده‌ی چهارم هجری به نظم درآورده است. این اثر جاویدان مجموعه‌ی عظیم و بی‌نظیر فرهنگ اصیل ایران باستان، سند هویت ماست که در آن فردوسی با ذکر روایات ملی با محوریت و درون‌مایه‌ی اخلاقی «کردار نیک، پندار نیک و گفتار نیک» به عظمت و گذشته‌ی ایرانیان اشاره می‌کند. فردوسی در این اثر ارزشمند در خلال داستان‌ها و حکایات، گاه در آغاز و گاه در پایان، به بیان آموزه‌ها و نصایح اعم از فضائل و رذائل اخلاقی پرداخته و خواسته است مخاطب را به شایستگی‌های اخلاقی سوق دهد و از هرگونه کج‌روی و انحراف برحذر دارد. با این وجود از مجموع سرگذشت‌های ذکر شده در شاهنامه، آموزه‌های اخلاقی و عفت و شرم و دادپروری و نیکی به‌نحو درخشانی به‌چشم می‌رسد و اندرزگوئی پادشاهان و قهرمانان به یکدیگر و سفارش راجع به مکارم اخلاقی مرسوم بوده است. پندها و حکمت‌های فراوانی که فردوسی، غالباً در آغاز و انجام حوادث و وقایع و بعد از پیروزی یا شکست‌های پادشاهان و پهلوانان و انقراض سلسله‌ها که دگرگونی و تبدل اوضاع و احوال را درپی داشته، از سر عبرت و نصیحت به مناسبت آورده، و نوع دیگر اندرزها و وصایا و مواعظ و حکمی است که از قول بعضی از پادشاهان و وزیران و موبدان و پهلوانان و دیگر بزرگان آمده است؛ اندرزهای شاهنامه گواهی می‌دهد که فردوسی دنیای خود را به‌خوبی شناخته و در عمر دراز خویش تجربه‌های بسیار اندوخته و گاه‌گاه چون عالم اخلاق با تجربه و چون فیلسوفی خردمند و سنجیده و مهربان و انسان‌دوست زبان به اندرزگوئی و راهنمائی مردم گشوده و حاصل تجربه‌ها و سنجیده‌های خود را عرضه داشته و شاید هم با سرودن این‌گونه اشعار خواسته است گاهی تنوعی در شعر حماسی ایجاد کند. از جمله آموزه‌های اخلاقی که در این پایان‌نامه مورد بررسی قرار گرفته و در شاهنامه به‌طور گسترده‌ای به‌چشم می‌خورد، عبارتند از: منزلت علم و دانش، خرد و خردورزی، ناپایداری و بی‌اعتباری دنیا، تشویق به نیکی، دادورزی و دادگری، پرهیز از کاهلی و سستی، بی‌آزاری، پرهیز از درشتی و بدخویی، صبر و بردباری، نفی آز و طمع، نفی رشک و حسد، سخن سودمند گفتن، تشویق به کار و کوشش و... اما در موضوعاتی نظیر: قضا و قدر، آزمایش ایزدی، آیین سوگند خوردن، جایگاه زن و ازدواج با محارم از عمده‌ترین تفاوت‌های شاهنامه با قرآن کریم و نهج‌البلاغه می‌باشد که به تفصیل اشاره گردیده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مدیریت فکر و شناخت در حوزه اخلاق براساس آیات و روایات

نویسنده:

سمانه مطلق مجد

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

آفرینش (اِبداع) , 01. خداشناسی (کلام) , شناخت , گناه , اخلاق , معارف اسلامی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , آیات , تکبر (فقه) , تفکر , قناعت , خود شناسی , خداشناسی , گناه , تکبر (اخلاق) , تفکر , شناخت , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , گناه , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , روایت (اصول) , روایت (اصول) , روایت (اصول) , روایت (اصول) , هنر و علوم انسانی , روایت (اصول) , روایت (اصول) , هنر و علوم انسانی , روایت (اصول) , هنر و علوم انسانی

چکیده :

با تأمل در نظام تربیتی اسلام درمی‌یابیم که هدف نهایی این مکتب تربیت انسان‌های کامل و سعادتمند است که رکن اساسی آن اخلاق می‌باشد. آموزه‌های دینی نشان می‌دهند که تفکر و شناخت از مهم‌ترین راه‌کارها برای نیل به اخلاق پسندیده و دوری از رذائل است. لذا در کلام خداوند و به تبع آن معصومان (علیهم السلام) بر شناخت فرد از یک سلسله معرفت‌های بنیادی در مقام اصلاح و مدیریت اخلاق تأکید جدی شده است.بررسی گزاره‌های قرآنی و روایی مرتبط با این موضوع حکایت از آن دارد که شش دسته شناخت در اصلاح و مدیریت اخلاق مهمند. این شناخت‌ها عبارتند از: شناخت انسان از خود و ویژگی‌هایی که خداوند در اختیار او قرار داده است و نیز ویژگی‌هایی که به صورت اکتسابی به آن دست می‌یابد. شناخت کرامت انسان سبب دوری از گناهان و پیروی از امیال نامشروع، ناچیز دانستن دنیا و صبر در برابر مشکلات می‌شود. نیز خویشتن شناسی از جنب? پستی آغاز و انجام سبب می‌شود تا انسان از خود بزرگ بینی و تکبر دوری کند.شناخت دیگر، شناخت دنیا است. شناخت واقع بینانه نسبت به دنیا سبب می‌شود تا انسان با توجه به فنا پذیری دنیا از اندوه، حرص و طمع بپرهیزد و با توجه به سختی‌های دنیا از جزع دوری کند. توجه به زودگذر بودن دنیا نیز سبب زهدورزی می‌گردد. همچنین توجه به این که زندگی دنیا، زندگی در لحظه حال است، نه در گذشته و نه در آینده سبب می‌شود تا انسان فقط رنج و نگرانی لحظه‌ای را که در آن قرار دارد تحمل کند و صبور باشد. همچنین شناخت ناپایداری و عدم بقای دنیا سبب دوری از آرزوی طولانی، تکبر و تفاخر می‌گردد.شناخت مرگ به عنوان واقعیتی دیگر از هستی، سبب دوری از آرزوی طولانی، اندوه دنیا و کاهش ترس و اضطراب به گاه مرگ می‌شود. شناخت آخرت نیز به عنوان سرایی پایدار سبب زهدورزی در دنیا، پرهیز از حرص، عجب و دوری از گناهان می‌شود. همچنین شناخت خدا از جنبه‌های گوناگون موجب برخی تأثیرات اخلاقی دیگر می‌شود. شناخت رازقیت خداوند سبب دوری از ترس از فقر، غم و اندوه، گناه، حرص، طمع و بخل می‌گردد. همچنین شناخت و یقین به قدرت و توانایی او بر انجام هر کاری سبب دوری از خشم و حزن می‌شود. شناخت عظمت و بزرگی خداوند نیز سبب دوری از تکبر و ایجاد خشیت می‌گردد توجه به علم خداوند سبب رهایی انسان از ترس و اضطراب، دوری از زشتی‌ها و حیاورزی می‌شود. نیز یقین به لطف و رحمت او سبب دوری از غم، اندوه و یأس و نا امیدی می-شود.شناخت دیگری که در متون دینی به کرات به آن اشاره شده است، شناخت پیامد برخی خلق‌ها و اعمال است. این شناخت خود به دو دسته شناخت پیامد نیک اعمال و پیامد منفی اعمال تقسیم می‌شوند. در ذیل شناخت پیامد نیک اعمال مواردی چون آسایش و راحتی دل، برتری و بلندی رتبه، عنایت ویژه خداوند در روز قیامت، ایجاد محبت، برطرف شدن کینه، پاداش و اجر الهی، پیروزی و موفقیت قرار دارد و در ذیل شناخت پیامد منفی اعمال مواردی چون از بین رفتن ایمان، ایجاد ناراحتی و غم، عذاب اخروی و دنیوی، پستی و ذلت، ندامت، کینه و احباط عمل قرار دارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تأثیر قناعت در آرامش در قرآن و حدیث

نویسنده:

فریبا کاکایی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , آرامش , اصطلاحنامه علوم قرآنی , طمع , قناعت , طمع , حرص

چکیده :

این پژوهش به تأثیر قناعت در آرامش در قرآن و حدیث می‌پردازد.مباحثی از جمله قناعت، عوامل ایجادزمینه برای قناعت و شیوه های دستیابی و تقویت آن، آثار سوء قانع نبودن، دلایل پذیرش قناعت، آرامش و انواع آن، آثار قناعت در آرامش است. هدف این پژوهش یافتن راهکار مناسب برای دوری از حرص و طمع، رسیدن به آرامش در زندگی ناشی از قناعت، تهذیب نفس،سربلندی و عزت در دنیا و رسیدن به سعادت و خوشبختی در سایه قناعت است.این پژوهش بصورت توصیفی، تحلیلی و کتابخانه ای است که بر داده های قرآنی و روایی مبتنی است.یافته های این پژوهش ضرورت توجه به اهمیت قناعت از دیدگاه لغت شناسان، علم اخلاق، قرآن و روایات، عوامل ایجاد و دلایل پذیرش قناعت، آثار سوء قانع نبودن، زمینه های مقابله با حرص و طمع و پدید آمدن آرامش، حس رضایت از خدا، رشد روحیه امیدواری، قناعت آرامش دنیا و آخرت، پرهیز از اسراف رسیدن به آرامش، سربلندی در دنیا ناشی از قناعت عاملی برای آرامش، قناعت آرامش و بی نیازی نفس و جان، عمر طولانی ثمره قناعت در آرامش، فزونی نعمت و مهمتر از همه رهایی از فقر از ثمرات قناعت است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی اغراض جملات انشایی در صد خطبه اول نهج البلاغه

نویسنده:

مهوش صفرنژاد

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , توبه , امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) , علم معانی , انشا , بلاغت اسلامی , قناعت , هنر و علوم انسانی

چکیده :

بلاغت علم سخنوری و سخن پردازی است و به معانی، بیان و بدیع تقسیم می‌شود. علم معانی اصول و قواعدی است که با آن‌ها مطابقت کلام با مقتضای حال شناخته می‌شود. در این علم، کلام به دو بخش خبری و انشایی تقسیم می‌شود. کلام خبری و انشایی گاه معنای اولیه‌ای را که برای آن وضع شده نمی‌رساند بلکه از مقتضای ظاهر خارج شده و در معنای غیر حقیقی به کار می‌رود. در این پژوهش تلاش بر این است تا به روش توصیفی و تحلیلی، جمله‌های انشایی صد خطبه اوّل نهج‌البلاغه مورد بررسی قرار گیرد و نشان داده شود که اغراض و معانی غیر حقیقی منحصر به موارد مذکور در کتب بلاغت نیست و می‌توان معانی دیگری را نیز استخراج کرد و بر آن اغراض نو‌یافته نام نهاد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آرزوهای دراز از نظر امام علی (ع)

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF نسخه htm

وضعیت نشر :

دائرة المعارف اسلامی طهور,

زبان :