مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه منطق
>
منطق قدیم
>
معنا
>
مقولات
>
مقولات عشر
>
جوهر
>
جوهر مجرد
>
عقل(منطق)
عقل بالفعل
عقل بالملکه
عقل فعال
عقل هیولایی
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
تعداد رکورد ها : 328
عنوان :
رابطه عقل و دین از دیدگاه شیخ مفید
نویسنده:
سمیه ثبوتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
شیخ مفید
,
دین
,
علوم انسانی
,
عقل و دین
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
عقل(منطق)
,
نقل (معرفت شناسی)
,
درباره شیخ مفید
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
چکیده :
مسأله رابطه عقل و دین از کهنترین موضوعات فلسفی و کلامی بوده که تاریخ بر سابقه دیرینه آن گواهی میدهد. عقل و دین به عنوان دو منبع اصلی معرفت و دو عامل اساسی رشد و ارتقای حیات انسانی همواره مورد توجه متفکرین بوده است.بررسی آراء کلامی شیخ مفید که سهم عمدهای در شکلگیری و گسترش کلام شیعه ایفا نموده است، بیانگر آن است که شیخ مفید قائل به سازگاری میان عقل و دین است. به عقیدهی وی عقل از سمع جدایی ناپذیر است. شیخ مفید با توجه به عصری که در آن میزیسته و بر مبنای تفکراتش، تلاش نموده با پایبندی تمام به اصول و شیوههای منطقی، به اثبات عقاید شیعه و دفاع از آن بپردازد. وی عقل را به عنوان وسیلهای برای دفاع از آموزههای وحیانی لازم و ضروری میداند و از تقلید کورکورانه در پذیرش احکام و آموزههای وحیانی منع کرده است. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا پس از بررسی سرگذشت عقل و دین در میان متکلمان اسلامی به بیان دیدگاه شیخ مفید در این خصوص پرداخته و جایگاه عقل و معارف دینی و رویارویی این دو را در اندیشه شیخ مفید تبیین نمود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سعادت در عقل و نقل با نظر به آثار شیخ الرئیس (ره) و علامه طباطبایی (ره)
نویسنده:
مهرداد گودرزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
لذت گرایی
,
استدلال
,
شادی
,
معارف اسلامی
,
سنت
,
عقل
,
عقل
,
عقل(منطق)
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
طباطبائی، سیدمحمدحسین
,
ابن سینا، حسینبن عبدالله
,
لذّتگرایی
,
هنر و علوم انسانی
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
ابن سینا، حسینبن عبدالله
,
سعادت (خوشبختی)
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
انسان به طور فطری خواهان دستیابی به لذت وسعادت است .لکن هر شخص با توجه به شناختی که از خود وعالم یا عوالم پیرامونش دارد درمصداق خارجی به دنبال نوعی خاص از سعادت می رود .اما عقل سلیم و نقل معصوم تنها نوع خاصی از سعادت را حقیقی ولایق شان انسان دانسته ودیگر سعادتها را مجازی ونالایق انسانمی داند . در اینجا ازحیث عقلی به فرموده های دو فیلسوف عقل نگر علامه سید محمد حسین طباطبایی(ره) وشیخ الرئیس بو علی سینا (ره)واز حیث نقلی به آیات الهی و روایات معصومین(علیهم السلام )نظری می افکنیم.شیخ با پذیرش سعادت بدن به واسطه تعدیل درقوای جسمانی سعادت حقیقی را مربوط به نفس وآنرا در این می داند که نفس ناطقه به جهانی عقلی تبدیل شود که در آن، صورت همهی هستی و نظام معقول آن و خیری که به آن إفاضه میشود، نقش بندد .درنتیجه بتواند چیزی را که حُسن و خیر مطلق و کمال حق است، مشاهده کند و با آن متحد شود.علامه نیز با پذیرش سعادت بدن- به سبب دوری از افراط وتفریط در قوای بدنی- کمال جوهر عاقل یعنی نفس را درآن می داند که با رهایی از عالم ماده وخیال به عالم عقلی نائل آمده در آن تعقل ذات و حق نخستین تا جایی که وصول به آن ممکن باشد با روشنی خاص خود تحقق یابد. پس در این هنگام به جمیع لذائذ و سعادات بدون هیچگونه اشتغال بعضی از بعض دست می یابد در واقع کمال حقیقی برای انسان، همان وصول او به کمال حقیقی خویش، از نظر ذاتی و عوارض ذاتی است یا وصول او به کمال نهایی خود، از نظر ذات و وصف و فعلکه همان «فنای ذاتی» و «فنای وصفی» و «فنای فعلی» در حق سبحان است که از آن تعبیر به توحید ذاتی و اسمی و فعلی میشود [وَحدَهُ، وَحدَهُ، وَحدَه] و این مقام عبارت است از اینکه انسان در اثر این شهود در مییابد که هیچ ذاتی و وصفی و فعلی، جز برای خداوند سبحان برای دیگری وجود ندارد. و اما خداوند ومفسران کلام او ( تعالی)یعنی ائمه معصومین(علیهم السلام)خوشبختی وسعادت بدن ونفس انسان را مورد توجه قرارداده خوشبختی بدن مادی را دررسیدن به بهجت وسرور فردی واجتماعی البته به شرط حفظ شان وکمال روح که حقیقت انسان است میدانند وخوشبختی وسعادت نفس را دردخول انسان در بهشت ابدی وتنعم از نعمتهای آن معرفی می نمایند جایی که الم وغمی در آن راه نداشته لذائذ غیر قابل وصفی رادر خود جمع کرده ورضوان الهی راجلوه گر مینماید.بنابرآنچه مذکور گردید :عقل ونقل گرچه خوشبختی مادی را فی الجمله می پذیرند ولکن کمال و سعادت حقیقی انسان رادر رسیدن به بالاترین مراتب عقلانی و لقائ حق مطلق میدانند که دراین دنیا به سبب ضعف عالم ماده در مرتبه ای نازلتر ودر عالم آخرت در مرتبه ای والاتر است. (ناگفته پیداست که: با چنین وصفی که از سعادت حقیقی بیان گردید لذتها وسعادتهای مادی گرایانه که تنها مربوط به بدن فانی محفوف به انواع آلام وغمها وزودگذرمی باشند مجازی بوده ودر مقابل سعادت واقعی نفس ناطقه که جاودانه خالص و ابدی است بسیارپست و ناچیز است.)
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش عقل در نقد و فهم حدیث از دیدگاه شیخ مفید (ره)
نویسنده:
محمد علی مهدوی راد، محمد علی تجری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نقد حدیث
,
فقه الحَدیث
,
عقل(منطق)
,
نقل (معرفت شناسی)
,
درباره شیخ مفید
کلیدواژههای فرعی :
جعل حدیث ,
حجیت خبر واحد ,
جایگاه عقل در معرفت دینی ,
مرجئه (فرق کلامی) ,
خلق افعال ,
عصمت حضرت فاطمه(س) ,
ایمان ابوطالب ,
حدیث غدیر ,
حجیت حدیث ,
ذبائح اهل کتاب ,
قلم ,
حجیت معرفت نظری ,
نقد ایجابی حدیث ,
نقد سلبی حدیث ,
مسائل عقلی کلام شیعه ,
مسائل نقلی کلام شیعه ,
محدوده فقهی عقل ,
علم به صدور حدیث ,
نقش عقل در نقد حدیث ,
نقش عقل در فهم حدیث ,
فهم عقلی مفردات حدیث ,
رفع ید از ظاهر ,
تخصیص عقلی عام ,
کشف لوازم حدیث ,
موحد بودن آباء پیامبر ,
وقوع اطاعت از کافر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
چکیده :
شیخ مفید دانشمند بلند آواز جهان تشیع نه تنها در مباحث کلامی و اعتقادی - که بالطبع رویکردی عقلی دارد- از عقل و استدلالهای عقلی بهره برده بلکه در مباحث نقلی بویژه در نقد و فهم متون حدیثی نیز از عقل، فراوان سود جسته و بهرهرگیری از آن تأکید کرده است. در عرصه نقد، وی عقل را یکی از معیارهای نقد حدیث و بر این باور است که در پرتو عقل میتوان به صحت و شقم شماری از احادیث پی برد. از نظر وی مطابقت مفاد حدیث با عقل، نشان دهندۀ صحت حدیث و مخالفت مفاد آن با عقل، دلیل بر ضعف و عدم صحت آن است و این بدان معناست که همواره بین نقل صحیح و عقل سلیم سازگاری وجود دارد و وحی هرگز گزارهای بر خلاف گزاره عقل ندارد. در زمینه فهم حدیث، مهمترین نقش عقل، نقش اسکتشافی است. عقل در این عرصه هم به عنوان یک منبع و هم به عنوان یک ابزار یا مشعل، نقض ایفا میکند و شیخ مفید از آن در فهم مفاد واژگان، رفع ید از ظاهر، تأویل متن، تخصیص عمومات قرآن و روایات و درک استلزامات کلام، بهره جسته است که این مقال به بررسی آن میپردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 165 تا 186
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حرکت و اخلاق در فلسفه رواقی
نویسنده:
محمد اخوان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها دانشگاه معارف اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ماتریالیست
,
آتش
,
حرکت
,
وحدت وجود
,
اراده انسان
,
نظریه ذره
,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم)
,
حکمت رواق
,
علم اخلاق
,
اصطلاحنامه منطق
,
عقل(منطق)
,
رواقی
,
ثنویت (آموزههای ادیان ایران باستان)
,
طبیعت
کلیدواژههای فرعی :
جسمانی ,
کمیت ,
مفاهیم ,
نظریه دینامیکی ماده ,
تجربه گرایی (مسائل جدید کلامی) ,
فلسفه یونان ,
اصالت تسمیه(فلسفه) ,
کیف ,
جدل ,
دلیل ( برهان ) ,
شناخت ,
حس گرایی (مانع معرفت) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 48
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
زیبایی شناسی فلسفی و تحلیل نظریه «اصالت زیبایی» در حکمت مطهر
نویسنده:
مهدی گنجور، مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
زیبایی شناسی
,
زیبایی شناسی حکمت مطهر
کلیدواژههای فرعی :
اعیان ثابته ,
حسن و قبح عقلی ,
حکمت متعالیه ,
ابلیس ,
خیر اخلاقی ,
عشق الاهی ,
حسن و قبح ,
محبت ,
لذت ,
التذاذ نفس ,
ابلیس ,
عشق حقیقی ,
قرآن ,
اصالت زیبایی ,
التذاذ ,
حب (محبت) ,
عشق و محبت ,
عشق عقلی ,
حسن و قبح ذاتی ,
حسن و قبح عقلی ,
حکمت متعالیه ,
لذت حسی ,
مُثُل ,
خیر اخلاقی ,
قرآن ,
عقل(منطق) ,
رویکرد تجربی عرفانی ,
تلازم زیبایی و عشق ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
تأمل در زیبایی و جمال، همچون دیگر مقوله های فلسفه و علوم انسانی، بیش از دو هزار سال قدمـت دارد، چنان که یونانیان باستان، آن گونه که از رسالات هیپاس بزرگ افلاطون و بوطیقای ارسطو برمی آید، سهم عمده ای در تکوین آن داشته اند. البته اطلاق لفظ زیبایی شناسی به این نوشته ها، خالی از تسامح نیست. اما نمی توان آثار و تأملات متفکران بشر را در مقوله زیبایی، انکار کرد و دیدگاه ها و نظریه های متنوع و ژرف ایشان را نادیده گرفت. در این نوشتار، سعی بر این است که از جنبه های گوناگون به بررسی این مقوله پرداخته شود . برای این منظور، ابتدا با رویکردی فلسفی– عرفانی به تعریف و تبیین زیبایی و تلازم معرفتی آن با عشق پرداخته شده و در پی آن مکتب «اصالت زیبایی» مورد تحلیل قرار گرفته است. دیدگاه حکمت متعالیه صدرایی پیرامون نقش زیبایی در عشق آفرینی، مسأله ای دیگر است که در این نوشتار مورد پژوهش واقع می شود. زیبایی شناسی در پرتو عقل، که بیانگر موضوعیت و مرجعیت عقل در مقوله زیبایی شناسی اخلاقی و فلسفی است، یکی از موضوعات محوری بحث حاضر به حساب می آید. این پژوهش، در نهایت، مدعی نقش زیبایی در ایجاد محبت و آفرینش عشق با رویکردی تجربی – عرفانی شد و با استناد به برخی آراء و نظریه ها به اثبات این ادعا پرداخته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 146
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی شرایط امکان اخذ میراث فلسفی یونان در آغاز تأسیس فلسفه در عالم اسلام : سال 5، شماره 3 : حکمت اسراء
نویسنده:
مهدی عطایی، اباصالح تقیزاده طبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
حکمت یونان باستان
,
تاریخ فلسفه اسلامی
,
فلسفه اسلامی
,
میراث فلسفی یونان
,
فلسفه یونان
,
علوم انسانی (سایر)
,
امکان فلسفه اسلامی
,
علوم انسانی غربی
,
شروط تاسیس فلسفه اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
نهضت ترجمه ,
بنی امیه ,
بنی عباس ,
تفکر ,
خلفای بنی عباس ,
دانشگاه جندی شاپور ,
فلسفه عربی ,
قرن اول هجری ,
مکتب اسکندریه ,
شرایط امکان ,
آغاز فلسفه ,
عقل(منطق) ,
امویان ,
قرن دوم هجری ,
طلب حقیقت ,
موسس فلسفه اسلامی ,
آغاز تفکر ,
مدرسه رُها ,
نصیبین ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
در پژوهش پیشرو تلاش بر آن است تا با سود جستن از مفهوم شرایط امکان، آغاز فلسفه اسلامی در جهان اسلام مورد بحث قرار گیرد. البته مدنظر این نوشتار، بررسی شرایط امکانِ آغازِ فلسفه اسلامی در نسبت با میراث فلسفی یونان است. به عبارت دیگر میخواهیم ببینیم متفکران مسلمان به واسطه چه شروطی، با میراث فلسفی یونان مواجهه پیدا کردند و توانستند این میراث را به درون کشیده و از آنِ خود کنند. فهمِ این شرایط در آن دوره تاریخی، اگر با فیلسوفان مسلمان وارد گفتگو شویم، امکانهایی را برای امروز ما در برقراریِ نسبت با علوم انسانیِ غربی و بنا نهادن علوم انسانیِ اسلامی خواهد گشود. نشان خواهیم داد که «طلب حقیقت» و «توجه به تفکر از ناحیه تفکر» از شروط مهمی بودند که تاسیس فلسفه اسلامی را در نسبت با میراث فلسفه یونانی ممکن کردند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 59
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش تعقل فلسفی در تعمیق فهم قرآن کریم
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، روح الله آدینه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
تاویل قرآن
,
عقلانیت فلسفی
,
قرآن
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
تفسیر قرآن
,
میزان
,
فهم قرآن کریم
,
تفسیر المیزان (کتاب)
کلیدواژههای فرعی :
تأویل ,
تفسیر قرآن با سنت ,
حدیث ثقلین ,
شناخت حقایق وحی ,
تفسیر به رأی ,
تفسیر قرآن به قرآن ,
آیات متشابه قرآن ,
رأی ,
اهل بیت(ع) ,
حدیث ثقلین ,
وحی ,
آموزه های وحیانی ,
تفسیر عقلی ,
علم تفسیر ,
وحی الهی ,
هرمنوتیک ,
رَأَی ,
آیات متشابه ,
تفسیر به رأی ,
تفسیر اجتهادی ,
تفسیر قرآن با قرآن ,
اجتهاد ,
عقل(منطق) ,
قرآن و اجتهاد ,
قرآن در اسلام ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
تفسیر قرآن به عقل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
0
چکیده :
به طور کلی، تمام علوم انسانی متأثر از انگارههای فلسفی است و علم تفسیر متون دینی از این امر جدا نیست. به نظر میرسد مفسرانی که در فلسفه صاحب تفکر و اندیشهاند در مبانی و روش تفسیر و فهم آیات قرآن به قواعد و ملزومات روش تفلسف خود پایبند باشند. دغدغه و مسئله پژوهشِ حاضر فهم و شناخت امکانات منحصر به فردی است که روش تعقل فلسفی در تفسیر و فهم عمیق آیات قرآن کریم در اختیار مفسر قرار میدهد. برای تبیین و توضیح این مسئله، با ابتنا بر نظریات موجود، ابتدا از مفاهیمی همچون تفسیر و تأویل و عقل بحث میشود و سپس، با تبیین دقیق تفسیر عقلی و تفاوت آن با تفسیر به رأی، ادله موافقان و مخالفان تفسیر عقلی بیان میگردد و با تمسک به نظریات مختلفی که در باب رویکرد تعقل فلسفی به تفسیر وجود دارد، مهمترین امکانات تفسیری این روش در فهم آموزههای وحیانی بازشناسی میشود. از این رهگذر، نگاهی اجمالی به کاربست روش مذکور در تفسیر المیزان، اثر شهیر فیلسوف و مفسر قرآن کریم علامه طباطبایی، خواهد شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 111 تا 138
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی مقوله خردستیزی در اثار نجم الدین رازی
نویسنده:
حلیمه دل افروز
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
عشق
,
علوم انسانی
,
نجم الدین رازی
,
عقل
,
عقل(منطق)
,
اصطلاحنامه عرفان
چکیده :
عرفان ارزشمندترین و زیباترین بخش ادبیّات ایران است و فلسف? ایرانی و اسلامی ـ اگر چه از فلسف? یونانی و غربی وامهایی ستانده است ـ پایههای تعقّل و خردورزی را در فرهنگ و ادبیّات ایرانی استوار کرده است. بحث عقل و عشق بهعنوان دو ابزار متفاوت در معرفت، و تقابل آن دو، همواره از مباحث دیرینه عرفا و فلاسفه بوده است. در ادبیات فارسی کمتر اثر عرفانی می توان پیدا کرد که نشانههای این تقابل در آن یافت نشود. جدال عرفا با فلاسفه و فلسفه، خصوصاًَ نوع یونانی آن که نشانههای نفوذ آغازین آن را در عصر ساسانی در روزگار خسرو انوشیروان در ایران میبینیم، بعد از اسلام نیز، ادامه یافت. عرفا و اندیشمندان ایرانی گاه به جهت آنکه عقل، منبع و مصدر تمام براهین و استدلالات متقن است جانب خرد را نگه داشتهاند؛ امّا در بیشتر موارد، عشق و عرفان و معرفت شهودی را بر عقل رجحان نهادهاند. شیخ نجمالدین رازی نیز یکی از برجستهترین صوفیان نیمه قرن هفتم است که نشانههای خردستیزی در آثارش نمایان شده است. در این پژوهش کوشش شده است که خردستیزی و مخالفت نجم رازی را با عقل به عنوان یکی از خصائص فکری او مورد بررسی قرار داده و تقابل عقل و عشق را که به نوعی تقابل عرفان و فلسفه است در آثارش نشان داد. نتایج این پژوهش، نشان میدهد که مخالفت نجم رازی با عقل به دو شکل مستقیم و آشکار و گاه غیرمستقیم و در لایههای پنهانی نمایان شده است. مخالفت او با عقل بدین معنا نیست که او همیشه و در هم? زمینهها با عقل مخالف بوده و همیشه آن را سرکوب کرده است؛ بلکه او نیز همچون دیگر عرفامحدود? اختیارات و حدّ توان عقل را در امر معرفت تعیین میکند و بر آن است که باید ابتدا معنای واژ? عقل مخالف با عشق را از میان سایر معانی عقل بیرون کشید تا بتوان به قضاوتی درست دربار? هریک رسید. او معتقد است که اگر عقل، بینور شرع در معرفت قدم نهد به شبهه میافتد و نجم از میان هم? اقسام عقل، تنها با عقل انسانی که مخالف عشق بوده، مخالفت کرده است. پیداست عرفا و صوفیانی همچون نجمالدین رازی که اندیشههای عرفانی آنها جایگاه برجستهای در ادبیات عرفانی فارسی دارد، این گونه نبوده است که در صدد نزاع با عقل شریف انسان برآمده باشند به خصوص که با مطالعه و تفکّر در آثار آنها برتری اندیشههای آنان نمایان است و آشکار است که خود او در رسیدن به آن اندیشهها، از تعقّل فراوانی بهره بردهو به جرأت میتوان او را در زمر? متفکّران بزرگ عصر خود به شمار آورد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رشد عقل از دیدگاه قرآن
نویسنده:
منصوره دیبند خسروی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
روایت
,
فطرت(کلام)
,
کمال
,
متکلمان
,
معارف اسلامی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
عقل
,
جنون
,
جنون
,
عقل(منطق)
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
چکیده :
عقل در قرآن کریم بسیار ستایش شده و مراد از آن تفکری خاص و مبتنی بر ندای فطرت است که به عنوان مهمترین ابزار برای رسیدن به سعادت ابدی به انسان عطا شده است. رساله حاضر ضمن تفاوت قائل شدن میان عقل و فکر با هدف بررسی عوامل و زمینه های موثر بر رشد عقل و بیان نتایج حاصل از آن تدوین شده است. بر این اساس ابتدا در بخش کلیات عقل، ضمن بیان تعاریف متعددی از عقل، به تعریف آن در فرهنگ قرآن، انواع عقل و همچنین مترادفها و متضادهای آن اشاره شده و در پایان این بخش، نظرات چند تن از مفسران درباره عقل مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در فصل بعدی این رساله به عوامل موثر رشد عقل با استناد به آیات و روایات بیان گردیده است. در این بخش هرچند مواردی مثل علم، ایمان، تعلیمات پیامبران و غیره به عنوان عوامل موثر بررشد عقل مطرح گردیده اما در عین حال، تأثیرعقل بر این موارد نیز مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع حاکی از ارتباط متقابل این عوامل با عقل است.در فصل پایانی آثار و نتایج حاصل از رشد عقل در قالب اوصاف و ویژگیهای اولوالالباب که مظهر کامل عقل رشد یافته هستند، ذکر شده است و در نهایت هم نتیجه گیری کلی از مباحث ارائه شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی ماهیت ایمان دینی از دیدگاه ملاصدرا و کی یرکگور
نویسنده:
احترام کریمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
ماهیت ایمان
,
علوم انسانی
,
اراده
,
ایمان (فرجام شناسی)
,
عقل
,
عقل(منطق)
,
اراده
,
ایمان
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
ایمان و ماهیت آن یکی از موضوعات مهم فلسفه¬ی دین است. پژوهش حاضر به منظور ارائه و تطبیق دیدگاه صدرالمتألهین شیرازی و سورن¬آبیه¬کی¬یرکگور در باب مسئله بحث¬برانگیز ماهیت ایمان است. با توجه به اینکه شناخت و آگاهی از مفهوم ماهیت ایمان در میان نحله¬های متعدد جایگاه بسیار مهمی دارد، این پژوهش در نظر دارد که با ارائه و تطبیق دیدگاه این دو متفکر اسلامی و مسیحی در باب این مسئله¬ی مهم بپردازد. برای این منظور سعی شده است که پس از بیان دیدگاه ملاصدرا و کی¬یرکگور در باب تعریف و توجیه ماهیت ایمان دینی،¬ به تطبیق دیدگاه این دو اندیشمند در باب ماهیت ایمان دینی، ذومراتب بودن ایمان، ایمان و تعقل و متعلقات ایمان بپردازد. صدرالمتألهین ایمان را از سنخ علم می¬داند و معتقد است حقیقت ایمان دینی گونه و مرتبه خاصی از علم است که انسان به واسطه آن نسبت به امور غیبی و ماورائی دارای آگاهی برهانی یا شهودی می شود. از این¬رو وی در توجیه ماهیت ایمان محوریت را به معرفت و تصدیق می¬دهد و ایمان منهای تعقل را فاقد اعتبار می¬داند به اعتقاد او کامل-ترین و والاترین نوع ایمان ایمانی است که از طریق کشف و شهود و توسط سیر و سلوک حاصل می¬شود. این در حالیست که دیدگاههای کی¬یرکگور درست در مقابل دیدگاههای ملاصدرا قرار دارد. او ایمان را جست زدن و خطر کردن معرفی می¬کند و کمال آن را نقطه¬ی سیر باطن می¬داند. وی ساحت عقل و ایمان را جدا می¬انگارد و عقل را در رسیدن به معرفت و حقیقت ناتوان می¬داند. لذا در این اثر بر آن شدیم تا با روش توصیفی، تحلیلی به بیان مقایسه نظرات ملاصدرا و سورن کی¬یرکگور در رابطه با ماهیت ایمان بپردازیم و سعی نمودیم تا در این اثر، علی رغم بضاعت ناچیز علمی خود با استمداد از الطاف حق تعالی و با مطالعه اکثر نوشته¬های این بزرگواران در باب ایمان به بحث ظریف و دقیقی در این رابطه بپردازیم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
تعداد رکورد ها : 328
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید