مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
تفسیر موضوعی استقرائی تفسیر موضوعی برون گرا تفسیر موضوعی درون گرا تفسیر موضوعی سیستمی تفسیر موضوعی گزینشی
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 136
تفسیر تجزیه ای و تفسیر موضوعی
نویسنده:
محمد باقر صدر؛ ترجمه سعید عباسی نیا
نوع منبع :
مقاله , سخنرانی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : موسسه نمایشگاه های فرهنگی ایران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
سید محمدباقر صدر
چکیده :
این مقاله برگرفته از دو سخنرانی از فیلسوف و متفکر بزرگ اسلامی شهید محمد باقر صدر است که دو مسئله تفسیر موضوعی و تفسیر ترتیبی قرآن را مورد بررسی قرار می دهد و به تفاوت آن دو و مزایای تفسیر موضوعی می پردازد. در این مقاله از مسئله مهم پیوند قرآن با حیات اجتماعی بشر به واسطه تفسیر موضوعی سخن گفته می شود.
صفحات :
از صفحه 36 تا 39
مشخصات اثر
تفسیر روایی داستان حضرت عیسی (ع)؛ مدل تفسیری، روایی، شیعی داستان حضرت عیسی (ع)
نویسنده:
سیده‌زینب علوی نژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
داستان انبیای الهی به عنوان یکی از شاخص‌های مهم پندآموزی و عبرت، همواره مورد توجه همگان بوده است. قرآن کریم به عنوان یک کتاب هدایت، تنها به آن قسمت از داستان، که در رسیدن به این هدف ضروری بوده، اشاره داشته است، لذا در این میان، بسیاری از زوایای زندگی انبیای الهی در هاله‌ای از ابهام بوده است. در شفاف‌سازی داستان‌ها، روایات تفسیری، می‌توانند به عنوان یکی از منابع مهم و تنها به عنوان مکمل و موید به مفسر کمک کنند، اما به سبب وجود اشکالات در سند و متن برخی روایات تفسیری و نفوذ اسرائیلیات فراوان در این زمینه، پژوهشگر را بر آن می‌دارد تا با پالایش این‌گونه روایات از منابع حدیثی و تفسیری، گوشه‌ای از داستان انبیاء را به درستی بیان کند. در میان داستان انبیاء :، داستان حضرت عیسی 7از جلوه‌ای خاص برخوردار است و دقت در زوایای زندگی ایشان، با توجه به قرآن و سنت صحیح، می‌تواند نقش به سزایی در بیان حقیقت و معرفی یک الگو و روش مناسبِ زندگی داشته باشد. بر اساس آیات و روایات، محتوای داستان حضرت عیسی 7، در شش مرحله ی تولد، شخصیت اخلاقی، معجزات، نبوت، سرانجام حضرت مسیح 7و سرانجام مسیحیان جای می‌گیرد، که در این میان، با استفاده از روایات، بسیاری از آیات، خلاف ظاهر و برخی متناسب با ظاهر برداشت می‌شوند. در روش تفسیر رواییِ موضوعی، اقوال و روایات مختلف در تفاسیر قرآنی و جوامع روایی، در نهایت دقت، تجزیه، تحلیل و نقادی شده و این روایات در دسته‌بندی خاص، بر اساس مقاطع زندگی آن حضرت جای گرفته و تفسیری مطابق با قرآن، عقل و نقلِ صحیح ارائه شده است. یافته‌های به دست آمده از داستان حضرت عیسی 7، با بررسی 199 روایت از دامنه منابع حدیثی و با تأکید بر دو کتاب تفسیر روایی شیعیِ البرهان و نور الثقلین، بدین صورت است که از این مجموع، حدود یک چهارم کل روایاتِ بررسی شده، مربوط به ایضاح مفهومیِ آیات است و ارزیابی سندی روایات نشان می‌دهد که بیش از نیمی از کل روایات، ضعیف و کمتر از یک چهارم، صحیح هستند، که در این میان، 15 روایت مورد نقد مفسران قرار گرفته‌اند. ضعف سندی تعداد قابل‌توجهی از روایات، نقدهای وارد به برخی از آن‌ها و فقدان روایات تفسیری ذیل برخی آیات است، نشانگر آن است که برای ارائ? تفسیری جامع از قرآن کریم، روایات به تنهایی کافی نیست و علاوه بر آن‌ها منابع و مبادی دیگری نیز برای ارائ? تفسیری سلیس و روان از این کتاب آسمانی لازم است.
مشخصات اثر
مفهوم شناسی غیب در قرآن
نویسنده:
عصمت نیری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
غیب در لغت و اصطلاح به چیزی گفته می شود که از چشم ها پنهان است و کسی جز خدا یا به اذنخدا ، از آن آگاهی ندارد؛و از آن جهت که در تحت حواسّ ظاهری نمی گنجد با شهود متفاوت است.طبق تقسیم بندی آیاتی که در مورد غیب صورت گرفت، علم غیب اصالتا وبالذات برای خداست که بااذن الهی، پیامبران و اولیای خدا از آن بهره مند می گردند؛ بر خلاف غیب مطلق که در همه مقاطعوجودی و برای همگان پوشیده است، غیب نسبی ازدیگر اقسام غیب است که در برخی از مقاطعوجودی، بر بعضی از افراد پوشیده نیست. هم چنین وحی ، ملائکه ، قیامت ، ملکوت ، اسماء الهی و رجعت ، علاوه بر این که از هم سان های غیب به شمار می روند از جملهمصادیق آن نیز هستند. ملائکه محافظان غیب اند که از طریق آن ها ، وحی به پیامبران می رسد.قیامت یکی دیگر از مصادیق غیب است که انسان را وا می دارد تا از جهان محسوسات فراتر رفته، به ساحل همیشگی حقیقت برسد.البته پرداختن به شبهاتی که در این بحث جلوه گر می شود ضرورت دارد؛ که به آن ها نیز پاسخ داده شده است.
مشخصات اثر
تفسیر موضوعی در بحارالانوار
نویسنده:
کبرا ارمیده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حیات علامه محمدباقر مجلسی مصادف با دوران حکومت صفویان بود. این دوران شاهد شکوفایی مسائل دینی بود که هر یک نقشی چشم‌گیر در تحوّلات ساختار ایران داشتند. در این دوران ساختار دینی ایران از سویی در پیوند نزدیک با ساختار سیاسی فعالیت می‌کرد و از سوی دیگر با بهره‌گیری از این نزدیکی بر شکوفایی علمی و پژوهشی خویش می‌افزود. آنچه در پرتو این تحوّلات چشم‌گیر علمی شکل گرفت دگرگونی در ساختار تنظیم و شیوه ارائه معارف دینی به جامعه در جهت فهم دینی بود؛ مجلسی در این فضا در مقام تبیین مقاصد شریعت و بر اساس طرح ذهنی خود در خصوص موضوعات گوناگون و با تأکید بر همراهی قرآن و سنت، پس از یادکرد آیات هر باب ـ که به شیوه‌ای عالمانه انتخاب و مورد استناد قرار گرفته‌اند ـ ؛ به تفسیر مفاهیم آن‌ها در پیوند با روایات پرداخته است.بحارالانوار بی‌تردید یکی از مهمترین جوامع حدیثی و پرکاربردترین دایرهالمعارف شیعه که آیات و روایات را در خود جمع کرده است، گرچه در نگاه نخستین چنین به نظر می‌رسد که این کتاب فقط جامع حدیثی است ولی با استمرار توجّه و مراجعه به آن خواهیم دریافت که این کتاب، یک دوره از تفسیر آیات قرآن را نیز دربردارد، چنان‌که بزرگان علوم و تفسیر قرآن به این مسأله اذعان داشته‌ و این کتاب را نخستین تفسیر موضوعی جامع آیات به شمار آورده‌اند، و آن را یکی از مهمترین نوآوری‌ها و ابتکارات علامه مجلسی دانسته‌اند. تفسیر موضوعی به معنای گردآوری آیات مربوط به یک موضوع و تبیین آنها برای بیان نظر قرآن کریم راجع به آن موضوع که مبتنی بر دسته‌بندی آیات و جمع‌بندی مدلول‌های آنها است. در بحارالانوار پیوند عمیقی میان آیات و روایات است که مجلسی با استخراج موضوعی از قرآن، آن را در روایات جستجو کرده، تا نشان دهد آنچه در روایات است جدا از قرآن نیست و روایات مبیّن و مفسّر آیات به شمار می‌روند. تفسیر موضوعی با رویکرد جامع و فراگیر و عطف توجه به گستره موضوعات قرآن شیو‌ه‌ای است، که به نظر می‌رسد مجلسی عملاً در تبیین جوانب آن نقش مهمّی ایفا کرده است. این نوشتار بر آن است تا در حدّ توان به بررسی تفسیر موضوعی در بحارالانوار بپردازد، بدان امید که سرآغازی باشد برای تحقیقات و پژوهش‌هایی گسترده و ژرف‌تر.
مشخصات اثر
امکان سنجی معرفت شناختی رابطه قرآن و جامعه شناسی
نویسنده:
محمد میرسندسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
نسبت بین معارف وحیانی و علوم بشری از دیرباز مورد توجه اندیشمندان حوزه‌های مختلف علوم بوده است و یکی از اولین مواجه‌های آن را شاید بتوان چگونگی تعامل عالمان علوم طبیعی با کلیسا تلقی نمود که در دوره‌های مختلف، اشکال و نسبت‌های متفاوتی را به خود گرفت. موضوع این مقاله بررسی امکان یا امتناع تبادل بین دو حوزه معرفتی قرآن به‌عنوان یک منبع وحیانی، و جامعه‌شناسی به‌عنوان یک علم انسانی است. برای پاسخ به این سؤال، محقق به بازخوانی مواجه‌های تاریخی مختلفی که بین این دو حوزه معرفتی رخ داده است و نقش آنها در شکل‌گیری چگونگی این تعاملات می‌پردازد. همچنین، نگاه سنت‌های فکری مختلف را در باب این تعامل مرور می‌کند. سپس با مرور و تصویر سطوح معرفتی مختلف شکل‌گیری جامعه‌شناسی، به تعریف رویکرد پیشنهادی خود در این خصوص می‌پردازد که آن را تحت عنوان تقریب‌گرایی تعاملی مفهوم‌سازی می‌نماید. در پایان، دستاوردها و فواید مختلفی را که هر یک از این دو حوزه معرفتی می‌توانند برای دیگری داشته باشند، ذکر کرده و شرح می‌دهد. به‌طور خلاصه باید گفت این مقاله کوشیده است فضای ارتباطی بین قرآن و جامعه‌شناسی را روشن سازد و از امکان‌ها صحبت کند.
صفحات :
از صفحه 100 تا 117
مشخصات اثر
شبکه معنایی موضوعات قرآن
نویسنده:
محمد خامه گر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
روش تفسیر موضوعی یکی از روش‌های کارآمد و نوین در عرصه قرآن پژوهی است. با کمک تفسیر موضوعی می‌توان معارف قرآن را به شیوه‌ای سامانمند و سازگار با نیازها و موضوعات بی‌شمار هر عصری ارائه نمود و پاسخ‌ها و راهکارهای عملی از قرآن دریافت نمود. توانمندی‌های ذاتی تفسیر موضوعی موجب شده تا محققان به رویکردهای جدیدی از تفسیر موضوعی بیندیشند. در این نوشتار افزون بر رویکرد رایج تفسیر موضوعی، به رویکردهای دیگر تفسیر موضوعی مانند تفسیر موضوعی به حسب نزول، تفسیر موضوعی به ترتیب مصحف، تفسیر موضوعی بر مبنای ساختار سوره، تفسیر موضوعی به سبک مصحفی ـ ساختاری و تفسیر موضوعی به سبک نزولی‌ـ‌ساختاری نیز پرداخته شده است و مبانی، قواعد و اصول هر یک با ارائه یک نمونه گزارش شده است. با توجه به اینکه سبک‌های مختلف تفسیر موضوعی هر یک از زوایه‌ای به مطالعه دیدگاه قرآن درباره یک موضوع می‌پردازند، اما هیچ‌ یک نگاهی جامع و کامل از مدل قرآن در تحلیل و بررسی موضوع ارائه نمی‌دهد. در انتهای نوشتار پیشنهاد شده برای دستیابی به روشی جامع، با استفاده از قابلیت‌ها و توانمندی‌های سبک‌های مختلف، شبکه معنایی موضوعات قرآنی ترسیم گردد.
صفحات :
از صفحه 236 تا 271
مشخصات اثر
روش آیت الله معرفت (ره) در «التفسیر الأثری الجامع»
نویسنده:
طاهره رجایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
روش شناسی تفاسیر، از جمله مباحث فلسفه تفسیر بوده و از حوزه های نوپایی است که امروزه مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. شناخت روش مفسّر راه را برای آشنایی با تفاسیر و دیدگاه مفسّران آنها هموار می سازد. این مقاله روش تفسیری آیت الله معرفت (ره) در «التفسیر الاثری الجامع» را بیان و بررسی می-کند. در آن شناخت نامه ای از مفسر ارائه شده تا خواننده با زندگی نامه مفسر و آثار او آشنا گردد. توصیفی از التفسیر الأثری الجامع ارائه گردیده، روش تفسیر مفسر در آن بیان شده و به تحلیل و نقد آن پرداخته است. نگارنده در انتها ویژگی های التفسیر الاثری الجامع را بیان نموده و روش غالب آن را، روش نقلی دانسته است.
صفحات :
از صفحه 352 تا 383
مشخصات اثر
نگاهی کوتاه به فرهنگ موضوعی تفاسیر
نویسنده:
محسن سادات فخر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
تفسیر و تعلیم کتاب حکیم، بنابر مفاد آیه های قرآن، از شئون رسالت و در مرتبه مسئولیت های اصولی پیامبر(ص) قرار دارد «كَما اَرْسَلْنا فيكُمْ رَسُولَاً مِنْكُمْ يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آياتِنا وَ يُزَكّيكُمْ وَ يُعَلِّمُكُمُ الْكِتابَ وَالْحِكْمَةَ وَ يُعَلِّمُكُمْ مالَمْ تَكُونُواتَعْلَمُونَ» بقره/ 151 «وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ» نحل/ 45
صفحات :
از صفحه 70 تا 85
مشخصات اثر
ارزیابى معجم ‏هاى موضوعى قرآن (بخش نخست)
نویسنده:
محمد هاشم زمانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
این مقاله به معرفى و ارزیابى معجم هاى موضوعى قرآن مى پردازد. نویسنده نخست از ضرورت معجم موضوعى سخن گفته سپس اهداف معجم نویسى موضوعى را مطرح مى کند. آنگاه پیشینه معجم هاى موضوعى را به صورت فشرده بررسى مى کند و سپس معجم ها و فرهنگ هاى موضوعى قرآن را که به زبان عربى و فارسى منتشر شده است به صورت جداگانه بررسى و ارزیابى کرده نقاط قوت و ضعف آنها را بیان مى کند و در پایان به ارزیابى «فرهنگ قرآن» فراهم آمده توسط آیت الله هاشمى رفسنجانى و پژوهشگران مرکز فرهنگ و معارف قرآن پرداخته و ویژگى هاى ممتاز آن را توضیح مى دهد.
صفحات :
از صفحه 216 تا 233
مشخصات اثر
ترجمه‏ پذیری قرآن میان نفی و اثبات
نویسنده:
شهره شاهسوندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی , سید محمدباقر صدر
چکیده :
یکى از مباحث قرآنى مورد بحث اندیشمندان مسلمان ترجمه پذیرى و ترجمه ناپذیرى قرآن است. برخى قایل به ترجمه پذیرى آن و گروهى نیز آن را امرى غیر ممکن و حرام تلقى نموده اند. هر دو دیدگاه در میان متقدمان و متأخران طرفدارانى دارد. این مقوله از جنبه شرعى و نیز از جنبه زبان شناختى و امکان برگردان متن قرآن به زبان هاى دیگر قابل بررسى است. مقاله حاضر، به ترجمه پذیرى و ترجمه ناپذیرى قرآن از منظر زبانى پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 6 تا 25
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 136