جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 11
آیات الفتح فی القرآن الكریم: دراسة دلالیة مقارنة
نویسنده:
رضوان منیسی
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قاهره: دار النشر للجامعات,
چکیده :
کتاب آیت الفتح فی القرآن الکریم به بررسی مفصل فتح در قرآن، واژه فتح ، دلالت های آن و... می پردازد.
اسلوب خطاب و نقش آن در تبیان معارف قرآنی
نویسنده:
داوود معماری، زهرا غلام زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
یکی از جنبه های اعجاز قرآن کریم، اعجاز بیانی و وجه زبان شناختی آن است. بدان گونه که از اسلوب های گوناگون ادبی برای تعلیم و تربیت مخاطبان استفاده کرده، در خلال این اسلوب ها بر قلب، فکر و رفتار آن ها تاثیر گذاشته است. مقاله حاضر به بررسی اسلوب خطاب وتاثیر این شیوه ادبی- به عنوان یکی ازمقدمات تفسیر- بر تبیین معارف قرآنی می پردازد. معارف قرآنی، مباحث اعتقادی، اخلاقی و احکام شرعی را در بر می گیرد. ترتیب این سه نوع دانش نیز بسیار با معناست، یعنی در طبقه بندی آموزه های دینی، ابتدا عقاید و نظام بینشی مورد توجه و شناخت قرار می گیرد، پس از آن به نظام ارزشی یعنی اخلاق و اصول مربوط به آن پرداخته می شود تا به فوائد آن که سلامت روان فرد و تقلیل و حل کشمکش های جامعه است، آگاهی لازم حاصل شود و در نهایت نظام عملی و احکام مقرر شده از جانب خداوند حکیم بررسی می گردد.
صفحات :
از صفحه 9 تا 26
ادله‌ ادبی دلالت فراسیاقی قرآن
نویسنده:
علی راد، محمدخطیبی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
برخی از آیات قرآن کریم افزون بر معنایی که در ضمن فضای سیاقی و بافت زبانی افاده می‌کنند، قابلیت دلالت بر معانی دیگر، با چشم‌پوشی از سیاق متنی را نیز دارا هستند که از این معانی، در این پژوهش به مدلول فراسیاقی یاد می ­شود. کشف چنین دلالت‌هایی در کنار پایبندی به اصول و ضوابط تفسیری، در سایه جداسازی و تقطیع گزاره‌های قرآنی و یا فرانگری از تنگناهای سیاق متنی آیات، امکان‌پذیر است. شیوه بیانی بی‌بدیل، قرآن به دلیل برخورداری از شاخصه‌ها و مؤلفه‌هایی چون ذو وجوه بودن، جامعیت دلالی در قالب ساختارهای موجز، قابلیت چند معنایی و تکرار گزاره‌های یکسان در مجموعه‌ها و سیاق‌های معنایی متفاوت، که جملگی برخاسته از ماهیت زبانی و ساختار خاص ادبی آیات قرآن کریم است، اعتبارمندی استنباط‌های فراسیاقی را فراهم می‌آورد. در این پژوهش، کوشش بر آن است تا با رویکردی توصیفی تحلیلی، بر پایه ویژگی‌های زبان‌شناختی و ادبی آیات قرآن، با تکیه بر منابع اصیل علوم قرآن و مصادر ادبی، ضمن ارائه نمونه‌ها و شواهدی عینی از آیات قرآن به اعتبارسنجی این رویکرد معناشناختی، در تبیین آیات پرداخته شود. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که در روایات تفسیری اهل بیت(ع) نیز، مدلول فرا سیاقی قرآن، معتبر شناخته شده است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 25
بررسی اغراض بلاغی اسلوب های تهکّم و استهزاء در قرآن کریم
نویسنده:
عزت الله مولایی نیا، رسول دهقان ضاد، مرضیه سادات کدخدایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
زمانی­که گوینده یا نویسنده، سخنانی را بر زبان یا صفحه کتاب، جاری می­ سازد و با کلام خودگروه خاصی را مخاطب قرار می ­دهد، بی گمان با گزینش واژگان ویژه در پی تحقق اغراض خاصی است و با توجه به این اغراض است که واژه ها، جمله ها، ساختارها و اسلوب های خود را تعیین می­ کند و در قالب آنها کلام خود را هدفمند ساخته و سامان می دهد. از جمله این ساختارها، اسلوب تهکم و استهزاء است که متکلم در بهره گیری از آن،اغراضی همچون توبیخ مخاطب، تحقیر، تعجیز و ... را دنبال می کند. مقاله حاضر به بررسی اغراض بلاغی این اسلوب در قرآن کریم اختصاص یافته و نمونه هایی از آیات مربوط به این اسلوب را با تکیه بر منابع و مآخذ اصیل قرآنی- ادبی و بلاغی به بحث و گفتگو نهاده و نتایجی را به دست داده که برای تفسیر پژوهان در کشف مقاصد هدایتی قرآن کریم بسیار راه گشا است. برای این منظور پس از استخراج آیات مربوط به این اسلوب با مراجعه به کتب بلاغی و تفاسیر ادبی به بررسی اغراض بلاغی مورد نظر آنها پرداخته و در نتیجه روشن شد که اسلوب مورد نظر در بسیاری از آیات قرآن وجود دارد و خداوند متعال از به کارگیری آن اهداف متعددی دارد که از مهمترین آنها می ­توان به تحقیر، تعجیز، توبیخ و ... نسبت به شنوندگان اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 122 تا 136
زبان‌شناسی فعل مجهول، دانشی برای تصویرگری صحنه‌های غیبی قرآن‌کریم
نویسنده:
ابوالفضل سجادی، حسین احمدی آموئی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
فعل مجهول ساختاری است که در زبان عربی از اهمیت خاصی برخوردار است. این امر به دلیل اهتمام خاصی است که در این زبان به بیان و شیوه تعبیر داده شده است و نمود این ظرافت را در متن اعجاز گونۀ قرآن کریم به روشنی می ­توان مشاهده کرد. وجود صحنه ­های غیبی در قرآن به کمک فعل مجهول، این­گونه صحنه ­های نامحسوس را در حدّ توان فهم و قوای دنیوی قابل درک می ­کند. از ویژگی‌های قرآن کریم می‌توان به تصویر‌سازی و مفهوم‌سازی‌های بی بدیل به نسبت هر صحنه و هر موقعیت اشاره کرد، حال آنچه مهم است توانایی‌های ذهن بشر است که با استفاده از قوای تخیل خویش هر صحنه را به نحوی مطابق با صحنه‌های محسوس مفهوم‌سازی می‌کند. آنچه در این جستار مطمع نظر نگارندگان است، اشاره به توانایی‌های ذهن انسان در درک صحنه‌های نامحسوس و غیبی قرآن‌کریم می‌باشد و کوشیده‌ایم تا اینگونه صحنه‌ها را با توجه به چند مفهوم اساسی زبانشناسی شناختی یعنی مفهوم انطباق ذهنی، چشم انداز، مفهوم طرح صحنه و ضبط صحنه بررسی کنیم تا از این رهگذر بر اهمیت تصویر سازی بیرونی و مفهوم سازی درونی ذهن اشاره کنیم.
صفحات :
از صفحه 44 تا 71
زیبایی شناسی اسلوب حکیم در قرآن (بررسی موردی ده جزء میانی قرآن)
نویسنده:
محمد میرحسینی، نرگس انصاری، زهرا سلیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
اسلوب حکیم یکی از عناصر زیباشناختی در متون است که گوینده بنابر اقتضاهای بافتی وموقعیتی، روش خردمندانه و حکیمانه ­ای برای بیان غرض خود در پیش می­ گیرد. این عنصر اگرچه گاه در بدیع و گاه در استفهام مطرح می­ شود اما به دید غالب در علم معانی و موارد خروج کلام از اقتضای ظاهر است که به کارگیری آن بر بلاغت کلام می ­افزاید و بلیغ بودن قائل آن را ثابت می­ کند. به کارگیری این شیوۀ هنری در زبان قرآن که متصف به بلاغت بوده و جنبۀ بلاغی آن از جمله موارد اعجاز زبانی آن به شمار می ­آید، اهمیت این مسأله را روشن می­ سازد. اثبات بلاغت قرآن کریم با بررسی این آرایه برای نشان دادن زیبایی وبخشی از وجوه اعجاز قرآن کریم و عمق بخشیدن به فهم کلام وحی الهی، با بیان اسرار و اغراض بلاغی مورد نظر خداوند در به کار بردن آن، از اهداف این پژوهش هست که تلاش شده ­است با روش توصیفی- تحلیلی واز طریق ذکر نمونه ­هایی از ده جزء میانی قرآن کریم و نیز نموداری آماری به آن دست یابیم. اشاره به فراوانی و میزان کاربرد این آرایه برای اثبات تاثیر کارآمدی آن در جهت نشان دادن و تثیبت بلاغت قرآن کریم وتقسیم­ بندی این آرایه بر چهار وجه مذکور از مهم­ترین مشخصه­ های این پژوهش است. رویارویی با عناد و ناسازگاری مخالفان پیامبر اکرم (ص) مبنی بر خواسته­ هاو بهانه­ هایی غیر قابل قبول برای نپذیرفتن ربوبیت خداوند متعال و رسالت رسول اکرم (ص)، از جمله دلایل به کاربردن آرایه ادبی اسلوب حکیم است .
صفحات :
از صفحه 47 تا 64
بررسی روانشناختی تشبیه در سوره ی بقره
نویسنده:
احمد رضا حیدریان شهری، حمید صباحی گراغانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
تشبیه یکی از پربسامدترین اسلوب­های ادبی قرآن به شمار می­رود که عمدتاً برای بیان مفاهیم انتزاعی بکار گرفته شده است؛ از آنجا که این اسلوب، مورد اهتمام بسیاری از لغویان و بلاغیان بوده است؛ در این جستار تلاش می ­شود تا ابتدا رویکرد قدما پیرامون این پدیده و نگاه ناقدان معاصر به این رویکرد، مورد بررسی قرار گیرد و برآنیم تا ضمن بررسی و نقد نگاه قدما به تشبیه، رویکردی ارائه دهیم تا در تحلیل تشبیه در کنار توجه به تناسب و تطابق بیرونی و حسی بین طرفین تشبیه، به بافت کلام و تناسب روانشناختی بین آنها نیز توجه شود. چرا که معتقدیم هر واژه و هر جمله در کنار معنای لغوی خود، دارای ظرفیت عاطفی و هیجانی ویژه ­ای است که از نظامی وراء نظام زبان بر این نظام تحمیل شده که صفوی از این نظام با عنوان نظام شناختی یاد می ­کند و آزگود (osgood) آن را معنای تلویحی (connotative meaning) می­ نامد که متأثر از بازخوردها و نگرش­ ها است. با بررسی این رویکرد در سورۀ بقره دریافتیم که گفتمان قرآن در بافت­های گوناگون و با توجه به نوع مخاطب متفاوت است و تصاویر و واژگانی که برای این موارد انتخاب شده ­اند، ظرفیت­های عاطفی و هیجانی بالایی دارند. یافته ­های پژوهش ضمن تأیید رویکرد ارائه شده، نشان می­ دهد که در تبیین تشبیهات قرآنی نباید نگاه جزئی و بریده از متن به آن­ها داشت بلکه باید آن­ها را به بافت متن ارتباط داد و به ایفای نقش و کارکردشان در ضمن ساختار عام یا تصویر کلی پرداخت.
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
کاربردها و کارکردهای شگرد التفات در قرآن
نویسنده:
محمد آ.س. عبدالحلیم
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
عبدالحلیم در این جستار، کارکردها و کاربردهای شگرد التفات را در قرآن بررسی می‌کند. ابتدا به دیدگاه برخی مستشرقین مانند نولدکه، وات‌ـ‌بل و وانزبرو درباره برداشت اشتباه از این شگرد اشاره می‌کند. آن‌گاه در بخش اول و دوم مقاله، ابتدا دربارۀ معنای التفات، واژه‌های مترادف التفات، توجه جدی به التفات در کتب بلاغت، انواع خاص و عام التفات، و نیز جایگاه التفات در علم بلاغت بحث می‌کند و در کنار صنعت التفات، مشخصه‌های تطبیقی آن، از جمله تغییر دستور زبانی در راستای اهداف بلاغی را برشمرده، تحلیل می‌کند. عبدالحلیم معتقد است گرچه برخی از این مشخصه‌ها در مقولۀ التفات جای نمی‌گیرند، اما بیش و کم با صنعت التفات در ارتباطند و ازاین‌رو، در بررسی‌ نمونه‌های خاص اشاره می‌کند که این تغییرات کجا حادث می‌شوند و تلاش می‌کند تأثیر آنها را توجیه و تبیین کند. سرانجام به کارکرد کلی التفات و مشخصه‌های مرتبط با آن نیز اشاره می‌کند. عبدالحلیم امیدوار است تمام این مباحث، ماهیت این مشخصة سبکی را شفاف و کاربرد آن را در قرآن تبیین کند.
صفحات :
از صفحه 54 تا 81
فنون و صنایع ادبی در قرآن
نویسنده:
مستنصر میر
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
متن پیش‌رو، ترجمه‌ مقاله‌ای است پیرامون برخی فنون و صنایع ادبی به کار رفته در قرآن. فنون و صنایع ادبی عموماً به دو دسته تقسیم می‌شوند. شگردهایی که به واسطه آرایش چشمگیر واژگان (موسوم به تمهیدات) معنا را پررنگ می‌کنند و شگردهایی که به واسطۀ به کارگیری واژگان در معنایی غیرمتعارف (موسوم به مجازها) معنا را تقویت می‌کنند. در پرتو این تمایز، می‌توان فصل و وصل بلاغی، مراعات نظیر، مراعات نظیر معکوس و اختمام را جزء تمهیدات و جان‌بخشی، و مجاز جایگزینی، مجاز جزء به کل و بالعکس، استخدام و هم‌بندی نحوی را جزء مجازها قلمداد کرد. با این حال، این تقسیم‌بندی در سطح دانشگاهی حائز اهمیت است. آنچه به واقع اهمیت دارد، هدفی است که از به کارگیری این شگردها مستفاد می‌شود و تأثیری است که این شگردها ایجاد می‌کنند. نویسنده در این جستار نشان داده ‌است که استفادۀ قرآن از فنون و صنایع ادبی حائز اهمیت است و این مقاله به برخی از توانمندی‌های زبان قرآن که جای بحث و بررسی دارد، اشاره کرده است.
صفحات :
از صفحه 154 تا 179
ترجمه‏ پذیری قرآن میان نفی و اثبات
نویسنده:
شهره شاهسوندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکى از مباحث قرآنى مورد بحث اندیشمندان مسلمان ترجمه پذیرى و ترجمه ناپذیرى قرآن است. برخى قایل به ترجمه پذیرى آن و گروهى نیز آن را امرى غیر ممکن و حرام تلقى نموده اند. هر دو دیدگاه در میان متقدمان و متأخران طرفدارانى دارد. این مقوله از جنبه شرعى و نیز از جنبه زبان شناختى و امکان برگردان متن قرآن به زبان هاى دیگر قابل بررسى است. مقاله حاضر، به ترجمه پذیرى و ترجمه ناپذیرى قرآن از منظر زبانى پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 6 تا 25
  • تعداد رکورد ها : 11