مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

اصل تعمیم‌پذیری، که ما را ملزم می‌دارد تا در وضعیت‌های مشابه، داوری‌های مشابه داشته باشیم، به عنوان یک اصل مهم در فلسفه اخلاق مطرح است؛ اصل تعمیم‌پذیری جایگاه ویژه‌ای در فلسفه‌ی اخلاق کانت دارد، کانت با بیان امرمطلق و صورت‌های مختلف آن، معیاری برای اخلاقی بودن یک عمل به دست می‌دهد، وی معتقد است تعمیم‌پذیری مهم‌ترین بعد اخلاقی بودن یک عمل است و در واقع تعمیم‌پذیری به عنوان یک معیار گزینش احکام اخلاقی، تعبیری از امرمطلق کانت است که در صورت‌بندی قانون کلی تجلی می‌یابد. ریچارد مروین هیر نیز از فیلسوفانی است که تعمیم‌پذیری نقش کلیدی در فلسفه‌ی اخلاق وی دارد و آن را از ویژگی‌های حکم اخلاقی می‌داند؛ هیر معتقد به توصیه‌گرایی است و به باور وی، تفاوت بین توصیه‌های اخلاقی و غیر‌اخلاقی یا اوامر، در تعمیم‌پذیر بودن توصیه‌های اخلاقی است؛ هیر با ورود اصل تعمیم‌پذیری به فلسفه‌ی اخلاق، استدلال اخلاقی را موجه و راه ورود عقل به حوزه‌ی اخلاق را هموار می‌سازد و هم اینکه سهمی برای آزادی در نظر می‌گیرد. این دو فیلسوف احکام اخلاقی را تعمیم‌پذیر می‌دانند، اگرچه در روش و مبانی فلسفه اخلاق خود متفاوتند، هیر ناشناخت‌گرا و کانت شناخت‌گراست؛ هر دو تکلیف‌نگر و غیرواقع‌گرا هستند. روش کانت نقد شناخت و توانایی و کاربرد آن و پی‌افکندن اخلاقی فارغ از هرگونه اتکا به تجربه است و روشی که هیر به کار می برد تحلیل زبان است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقد شوپنهاور از فلسفة اخلاق کانت

نویسنده:

محمدرضا عبدالله نژاد

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه کانت

چکیده :

مفهوم «اراده» جزء یکی از مفاهیم کلیدی فلسفة اخلاق "کانت" و "شوپنهاور" محسوب می شود. در نظام اخلاقی کانت، اراده زمانی وجهة اخلاقی پیدا می‌کند که کاملاً تابع عقل و قوانین ماتقدم و مطلق آن باشد. اما شوپنهاور معتقد است که چون ارادة انسان مقدم بر عقل اوست، بنابراین عقل نمی‌تواند اراده را به انجام کاری وادارد. او به‌جای عقل، انگیزه‌ها و محرکها را به‌عنوان منشأ اصلی شکل‌گیری هر عمل ارادی- ازجمله عمل اخلاقی- می‌داند. ولی نکتة مهم اینجاست که او با تقسیم محرکها به سه نوع «همدلی»، «اگوئیسم» و «سوء‌نیت»، فقط همدلی را به‌عنوان محرک عمل اخلاقی یا پایة اصلی اخلاق قرار می‌دهد و دو محرک دیگر را به‌عنوان محرک‌های ضداخلاقی کنار می‌گذارد. او با انجام این کار پایة عقلانی اخلاق کانت را در قالب سه نوع استدلال مورد انتقاد قرار می‌دهد: او ابتدا فرمالیسم اخلاقی کانت و ادعاهای ماتقدم آن را زیر سؤال میبرد، سپس تزلزل مفهومی موجود در اخلاق کانت را (که ناشی از ناسازگاری میان ادعای ظاهری او مبنی‌بر تأسیس اخلاق بر پایة عقل و علاقة باطنی‌اش به اخلاق کلامی است) مورد انتقاد قرار داده و درنهایت نظام اخلاقی کانت را متهم به اگوئیسم میکند. در نتیجه، مقالة حاضر سعی می‌کند با توصیف انتقاد شوپنهاور از نظام اخلاقی کانت، جایگاه و ویژگی اصلی اخلاق شوپنهاور را مشخص نماید.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

انسانی شدن علم و دین در فلسفه کانت

نویسنده:

قدرت اله قربانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق(ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دین , اخلاق , انسانیت , احکام تالیفی پیشین , فلسفه کانت , معرفت(ادراک جزئی) , نومن((اصطلاح وابسته)، مقابل فنومن) , فنومن((اصطلاح وابسته)، مقابل نومن) , دین در فلسفه کانت

کلیدواژه‌های فرعی :

تکلیف اخلاقی , قانون اخلاقی , عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , احکام ((کانت)، اصطلاح وابسته) , مقولات((کانت)، اصطلاح وابسته) , اخلاق و دین نزد کانت , تعارضات عقل محض , قوه فاهمه , احکام مابعدالطبیعی ,

چکیده :

کانت یکی از تاثیرگذارترین فیلسوفان غرب در دوره مدرنیته بر اندیشه فلسفی و نیز بر مساله علم و دین بوده است، اهمیت این مساله از آنجاست که تاریخ فلسفه مدرن را می توان به دو دوره ماقبل و مابعد کانت تقسیم کرد؛ زیرا بر اثر فلسفه کانت بود که نگرش جدید انسان به هستی، که از دکارت شروع شده بود و به کمال نهایی خود رسید تا آنجا که بعد از کانت، فلسفه و مابعدالطبیعه به مسیر جدیدی قدم گذاشتند که در این رهگذر علم و دین معنا و هویت جدیدی را به خود گرفتند. موضوعات اندیشه فلسفی کانت را از جهتی می توان انسان، خدا و جهان و از جهتی دیگر علم، مابعدالطبیعه، اخلاق، دین و هنر دانست. در هر حال، کانت در آثار اساسی خود چون «نقد عقل محض»، «نقد عقل عملی و دین در محدوده عقل تنها»، انسان و تواناییهای او را محور اساسی پژوهش فلسفی خود قرار می دهد و این انسان دارای تواناییهای شناسایی، اخلاقی، دینی، هنری و غیره است که معرفت، اخلاق و دین برای ما در این پژوهش دارای اهمیت خاص است. کانت محور هستی را انسان قرار می دهد؛ زیرا او تقسیم عالم، فهم حقیقت، اخلاق، علم و دین را تنها در پرتو تواناییها و اراده و تکلیف انسان دارای معنا و اعتبار می داند که این همان علم و دین انسان مدار یا انسانی شدن علم و دین است. ضمن اینکه جهان واقعی این انسان نیز، همان جهان پدیداری و تجربی است؛ یعنی واقعیت دین و علم بیشتر در همین دنیای تجربی و تنها در حد و توانایی فهم و اراده انسان دارای اعتبار و ارزش است. در نتیجه، برای انسان هیچ واقعیتی فراتر از دنیای مادی و خواستها و تواناییهای او وجود ندارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 145 تا 172

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی ارتباط عقل و دین در فلسفه های کانت و ابن رشد

نویسنده:

منوچهر قدیری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه کانت , دین در فلسفه کانت

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

لطفاً اندکی راجع به نظریّات کانت، در مورد نقد خرد و عقل، توضیح بفرمائید و اصولاً چرا فلسفة کانت تا این حد مشکل و دارای اصطلاحات پیچیده‌ای می‌باشد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

ايمانوئل كانت (1724 ـ 1804 م) يكي از فلاسفة مشهور جهان و بزرگ‌ترين فيلسوف آلمان در قرن 18 م، بنيان‌گذار فلسفة نقدي (Transcen dental idealism) است. كانت عقايد فلاسفه بزرگ پيش از خود از جمله عقايد عقل‌گرايان مانند ولف و لايب نيتز از بين طرف و از طرف د بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام جدید , عقل و دین , فلسفه کانت , عقل(منطق)

کلیدواژه‌های فرعی :

فلسفه کانت (فلسفه) , نقد عقل محض کانت , معقولات در فلسفه کانت ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقد و بررسی کتاب فلسفه فضیلت کانت ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , ترجمه اثر , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , نقد و بررسی کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه کانت

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مکان فی نفسه و اشیا فی نفسه تفسیر فلسفه استعلایی کانت درباره مکان

نویسنده:

دیباج سیدموسی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

مکان , فلسفه استعلایی کانت , پدیدارهای فضایی , عرشیه مکانیه , فریده مکانیه , فلسفه کانت , شیء فی نفسه = نومن (فلسفه/متافیزیک)

چکیده :

در نظریه کانت مکان و زمان شرط و ممهد نسبت اشیا با یکدیگر (Verbaltnis) در مکان (و زمان) است، اما همچنین مکان (و زمان) با ما نسبت و رابطه ای (Beziebung) دارد که غیر از نسبت و رابطه اول است. ما در این تحقیق بیان خواهیم کرد که چنانچه نسبت اشیا با یکدیگر در مکان، نسبت و رابطه ای صرفا مکانی باشد، کانت باید به اصالت مکان پیش از نسبت مکان با ما و نیز اصالت مفهوم مکان پیش از مفهوم زمان اقرار نماید. این تحقیق متضمن مطالعه متنی از نقد عقل محض کانت است که در تعقیب دیگر تحقیقات درباره مساله جوهریت مکان- آنچنان که در عرشیه مکانیه و فریده مکانیه ظاهر شده است- می آید.مکان از طریق تجربه روابط پدیدارهای مکانی ظاهر نمی شود، بلکه بازنمایی مکان امکان تجربه مذکور را میسر می سازد و یقین ما به واقعیت مکان نسبتی با شناسایی تجربی ندارد و ما بی هیچ تجربه ای پیشاپیش در مکان گرفتار هستیم. کانت باید مکان را مطلقا بیرونی لحاظ کند، زیرا خود وی بیرون بودن اشیا از من را به معنای مکانی آن بازگردانده است، بدین معنی که مکان غیر از آنچه که در صورت محض در دسترس فاهمه است، خود از جایی است که بالاصاله از من شناسا متمایز و جداست و اعتبار آن ورای اعتبار شناسایی و فاهمه ما از مکان است. اما برای کانت، مکان صرفا شرط ظهور اشیائی است که در خارج بر ما ظاهر می گردد، گرچه نسبتی با تعینات مربوط به اشیا فی نفسه ندارد. بدین ترتیب، می توان پرسید که پس کجاست آن مکانی که مکان اشیا فی نفسه است.ما هیچ دلیل ایجابی ای از جانب کانت مبنی بر نفی مکان فی نفسه حامل اشیا نداریم و این امر که مکان یکی از ویژگی های شی فی نفسه نیست، بدین معنی نیست که شی فی نفسه در مکان نیست. به نظر ما عبارات کانت در مرز تصدیق مکان به مثابه جوهر است. چنانچه مکان همچون امر داده شده، پیشینی باشد، هیچ گاه به ویژگی شی فی نفسه تقلیل نمی یابد و شی فی نفسه به مثابه جوهر در مکان با جوهر مکان مواجهه و مناسبتی ندارد. اما چنانچه نپذیریم که مکان جایی است که اشیا فی نفسه در آن اند، پس از اشیا فی نفسه در کجا هستند؟

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 75 تا 83

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی نقد کانت بر برهان وجودی اثبات وجود خداوند

نویسنده:

سیدمسعود سیف

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

برهان وجودی , محمول منطقی , اصل تعیین تام , حقیقی ترین موجود , محمول واقعی , مفهوم محض عقل , موجود مطلقا ضروری , براهین خداشناسی , اثبات وجود خدا , فلسفه کانت , فلسفه دین

کلیدواژه‌های فرعی :

فاهمه , برهان جهان شناختی , شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) , شهود حسی(قسیم شهود عقلی و محض) , احکام ((کانت)، اصطلاح وابسته) , معرفت شناسی کانت , برهان طبیعی - کلامی , وجودشناسی کانت , برهان وجودی دکارت ,

چکیده :

برهان وجودی از مهم ترین براهین اثبات وجود خداوند است که تقریرهای مختلفی از آن در آثار آنسلم، دکارت، اسپینوزا و لایب نیتس آمده است و معروف ترین ناقدان آن آکویناس و کانت بوده اند. از آنجا که نقد کانت بر این برهان بر مبانی معرفت شناسی او استوار است، در این مقاله سعی بر آن است که جایگاه آن نقد در معرفت شناسی و وجودشناسی کانت روشن شود و معلوم شود که چگونه می توان از آن، فهمی درست و متناسب با آن جایگاه داشت و سپس، در خصوص اعتبار یا عدم اعتبار آن قضاوت کرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 20

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رابطه گزاره های پیشینی و ضروری

نویسنده:

محمد سعیدی مهر

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , فلسفه کانت , گزاره های پیشینی , گزاره های ضروری , رهیافت تعریفی , رهیافت شهودی

کلیدواژه‌های فرعی :

مفاهیم پیشینی , معرفت پیشینی , تضمین , پیشینی , ضروری , پسینی , مستقل از تجربه , فاعل شناسا , تجربه حسی , ابطال ناپذیری گزاره ضروری , معرفت شناسی پسینی , معرفت شناسی پیشینی , تجربه ذهنی , ماهیت ممکن , معرفت شهودی , معرفت پسینی , احکام تألیفی پیشینی , قضیه تحلیلی , ضروریه , اصل امتناع تناقض , جهان های ممکن(اصطلاح وابسته) , توجیه استنتاجی(مقابل توجیه غیر استنتاجی) , اعتمادگرایی (معرفت شناسی) , برهان پیشینی , قضایای ضروری , گزاره فلسفی , وابستگی به تجربه , موصوف پیشینی , ضرورت پیشینی , صدق باور , معرفت اثباتی , معرفت پیشینی شهودی , معرفت مستقل از تجربه , معرفت ریاضی پیشینی , حقیقت پیشینی , پیشینی گرایی معتدل ,

شاپا (issn):

6123 2251

چکیده :

بر پایه یک دیدگاه، همه گزاره های پیشینی ضروری اند (و بالعکس). این دیدگاه سنتی که به تساوی مصداقی دو مفهوم "پیشینی" و "ضروری" باور دارد و ریشه آن به کانت باز می گردد، چندی است مورد بررسی مجدد فیلسوفانی غربی قرار گرفته است. با مروری بر ادبیات این بحث می توان دو رهیافت گوناگون را، که من آنها را رهیافت تعریفی و رهیافت شهودی می نامم، از یکدیگر باز شناخت. هدف این مقاله بررسی رهیافت تعریفی است. این هدف با طی مراحل ذیل محقق می شود: الف) پاره ای تعاریف مهم که اخیرا برای "پیشینی" مطرح گردیده، بررسی می گردد. ب) عنصر مشترک میان آنها، که مفهوم "عدم وابستگی به تجربه" است، تحلیل می شود. ج) نتایج این تعاریف در خصوص نسبت دو مفهوم ضروری و پیشینی تبیین می شود. در پایان، نتیجه می شود که اکثر تعاریف جدید برای گزاره پیشینی با دیدگاه سنتی در باب نسبت مفهوم "پیشینی" و "ضروری" ناسازگاراند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 19 تا 44

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقایسه دیدگاه جان هیک و سید حسین نصر در باب کثرت گرایی دینی

نویسنده:

محمد محمدرضایی، طاهر کریم زاده

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

اصفهان: دانشگاه اصفهان,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

سید حسین نصر , جان هیک , گوهر دین , حکمت خالده , برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) , کثرت گرایی دینی , فلسفه دین

کلیدواژه‌های فرعی :

تنوع دینی (تنوع مذهبی) , وحدت متعالی ادیان , عقل نظری , سنت اسلامی , واقعیت غائی , تساهل و تسامح دینی , انجیل , دین الهی , دین انسانی , عرفان اسلامی , رستگاری (مسائل جدید کلامی) , تجربه حسی , دین و معرفت شناسی , الهیات مسیحی , حقانیت ادیان , فلسفه کانت , عقل ( جوهر ) , علم واجب , قرآن , گناه ذاتی , وحدت باطن ادیان , 1. ادیان religions , تثلیث مسیحی , شهود(اسماء اول عرفان نظری) , محدودیت در شناخت , معرفت شناسی کانت , منشأ ادیان , سیر تحول ادیان ,

شاپا (issn):

2008-9651

چکیده :

پلورالیسم دینی به دنبال راهی برای اثبات حقانیت ادیان گوناگون و رستگاری پیروان آنهاست. جان هیک به عنوان بزرگترین حامی این تفکر، با بهره گیری از معرفت شناسی کانت، ادعا می کند که پیروان ادیان مختلف، به حقیقت فی نفسه دسترسی ندارند و فقط نمودی از امر مطلق را دریافت می کنند. او قلمرو معرفت شناسی کانت را از تجربه های حسی فراتر دانسته، آن را شامل تجربه های دینی نیز می داند. از دیدگاه هیک، در واقع هسته اولیه تمام ادیان، تجربه های دینی آنهاست و این فرهنگ ها و ادراکات گوناگون است که در ارایه تفسیر این تجربه دخالت کرده، تفسیرهای متکثر از آن ارایه می دهد. هیک با مبنا قرار دادن معرفت شناسی کانت، هم دچار تهافتها و نقدهای وارده بر کانت شده و هم علاوه بر آن رویکرد وی نقدهای بسیاری را در باب شناخت واقعیت غایی، متحمل گردیده است. سید حسین نصر نیز به عنوان یک مسلمان سنت گرا از کثرت گرایی دینی حمایت می کند. او با استفاده ار مبانیی که عمدتا متاثر از عرفای اسلامی است، به دفاع از این دیدگاه می پردازد؛ ولی نقدهایی نیز بر وی وارد است. در مقام مقایسه، اعتقاد به حقانیت ادیان و رستگاری پیروان آنها، بزرگترین وجه تشابه و استفاده هیک از مبانی تجربه گرایانه و قایل بودن وی به انسانی بودن آموزه ها و تفاوتهای ادیان و لزوم جرح و تعدیل آنها و در مقابل، الهی و آسمانی دانستن تمام آموزه های ادیان مختلف و جایز ندانستن دستکاری آنها از منظر نصر، بارزترین وجه اختلاف این دو متفکر در باب کثرت ادیان به شمار می آید.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 19 تا 40

مشخصات اثر

ثبت نظر

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

تعداد رکورد ها : 400

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.