مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 611
عقل و عقلانیت در تفکر و آثار خواجه نصیرالدین طوسى
نویسنده:
اعظم شادمان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از مهم‌ترین مسائل شگفت‌انگیز زندگى خواجه نصیرالدین طوسى، گستردگى آثار و جامعیت علمى او مى‌باشد؛ زیرا وى در هنگامه طوفان‌زده و پرآشوب حمله مغولان به ایران، که خواجه نیم قرن از عمر خود را در زندان سپرى کرد، توانست در فرصت اندک تهاجم نظامى مغولان را با انقلاب فرهنگى و فکرى و نهضت علمى پاسخ دهد و در زمینه قلمرو عقل نظرى به علوم متعدد عقلى دست یابد و با خلّاقیت خود، نظریات متعددى ارائه دهد و صاحب آثار گران‌‌بهایى گردد. در زمینه حوزه عقل عملى و ورود به سیاست و حکومت نیز با تدبیر و نبوغ خاصى توانست از تمدن و سرزمینى ویران‌شده دوباره به بازسازى علمى و فرهنگى بپردازد و با تلاش در زمینه گسترش علم و فرهنگ، ایران را مهد علم و دانش نماید. وى با جذب دانشمندان نامور آن زمان، توانست پیوندى نو میان مغزهاى اندیشمندان فرارى از کشور با نسل جدید دانش‌پژوه در دانشگاه مراغه برقرار سازد و دو رشته فلسفه و پزشکى را دوباره رونق بخشد. تمامى اندیشه‌هاى نظرى و عملى خواجه، مدیون پیوند دو حوزه عقل نظرى و عقل عملى مى‌باشد.
زبان قرآن و تعلیم و تربیت
نویسنده:
محمد احسانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
قرآن کریم کتاب هدایت است و برای تربیت انسان نازل شده و بر این اساس، مهم‏ترین وظیفه پیامبر تعلیم و تربیت بوده است. از این‏رو، زبان قرآن، زبان آموزش و پرورش و زبان هدایت است. قرآن شیوه‏های متفاوتی را به کار گرفته است تا انسان را به کمال روحی و معنوی‏اش برساند. این نوشتار به تبیین گونه‏های زبان قرآن و ارتباط آن با تعلیم و تربیت پرداخته، مفاهیم کلیدی تعلیم و تربیت از قبیل مبادی، مبانی، اصول، روش‏ها و ابعاد تعلیم و تربیت را از قرآن کریم استنباط و ارائه کرده است. نیم‏نگاهی هم به اندیشه شهید مطهّری در این باب شده است. هدف از این مقاله استخراج مبانی و اصول محوری تعلیم و تربیت از زبان قرآن است. روش پژوهشی نیز روش توصیفی، اسنادی و کتابخانه‏ای است.
تحوّل فرهنگی؛ کلید موفقیت حضرت مهدی(علیه السلام)
نویسنده:
محمدجواد یاوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در سیره ائمّه اطهار علیهم‏السلام، به عنوان رهبران دینی ـ سیاسی جامعه مسلمانان، چند اصل زیربنایی وجود دارد که به اندیشه و تفکرات آنان قوام بخشیده و عامل توسعه علمی ـ فرهنگی حکومت و جامعه اسلامی است. یکی از این اصول، که در این پژوهش به آن پرداخته شده، اصل «تعلیم و تربیت» است. تشویق به یادگیری علم و دانش در تمام زمینه‏های عقلی، نقلی و تجربی، و نیز تربیت دینی از جمله مهم‏ترین تعالیم اسلام است و توجه هر مرد و زن مسلمانی به علم و ادب از ضروریات حرکت و رشد و تکامل به شمار می‏آید. این نوشتار کوشیده است تا با تحقیق در منابع کهن اسلامی و بخصوص شیعی روشن کند که ائمّه اطهار علیهم‏السلام در این تلاش ارزشمند، از چه شیوه‏ها، ابزارها، و مواد آموزشی بهره برده‏اند و هدف اصلی و فرعی آنان در توجه به این اصل چه بوده است. روش پژوهشی در این مقاله، اسنادی، توصیفی و کتابخانه‏ای است.
نقش و راهکارهای حکومت در تربیت دینی مردم از دیدگاه امام علی علیه السلام
نویسنده:
طیبه راهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دین ابعاد گسترده ای دارد و تمام ابعاد وجودی انسان را می‌شناسد و در جهت سعادت بشری برنامه صحیح و روشمندی را تنظیم نموده است. یکی از عرصه‌هایی که دین مورد توجه خاص قرار داده ،تربیت به خصوص تربیت دینی است. تربیتی که در ضمن شکوفایی استعدادهای آدمی ،گفتار و اعمال و در کل تمام جوانب زندگی او را جهت دهی الهی و توحیدی کرده و سعادت دنیوی و اخروی را تأمین نماید. یکی از بهترین زمینه‌های تحقق این تربیت درجوامع انسانی برپایی حکومت دینی است. حکومتی که اهداف و وظایف خود را از دین می‌گیرد و در راستای این تحول، فرامین و قوانین فردی و اجتماعی دینی را در جهت رشد و کمال حقیقی انسانها محقق می‌سازد. با بررسی منابع بنیادین اسلامی، قرآن و حدیث مشخص می‌شود که حکومت دینی علاوه بر آنکه در ایجاد امنیت و رفاه عمومی جامعه و تنظیم روابط اجتماعی مسئول است؛ در هدایت جامعه به سمت کمال و تربیت دینی مردم نیز وظیفه‌ای سنگین بر دوش دارد.در ادامه بررسی این ادله و ادله مختلف دیگر می‌توانیم ادعا کنیم که بدون شک حکومت در تربیت اجتماعی مردم دخالت دارد زیرا مسئول به حفظ مصالح عموم جامعه و پیشبرد آن به سمت اهداف خاصی است؛ ولی در عرصه تربیت فردی تنها در مواردی حق دخالت دارد که حریم خصوصی افراد با حقوق دیگران و عفت و حیا و در کل مصالح عمومی و شریعت دینی تزاحم پیدا کند. حکومت دینی از رهگذر راهکارهای مختلفی می‌تواند در تربیت دینی مردم نقش موثری را ایفا کند. نخستین راهکار، ایجاد بسترهای لازم جهت تربیت دینی مردم مانند،ایجاد عدالت اقتصادی و ساماندهی خانواده و جلوگیری از مسئولیت افراد ناشایست و راهکار دیگر تبیین صحیح باورهای دینی از طریق راهها و ابزارهای مناسب و آخرین راهکار مطرح شده تنبیه و تشویق به جا و مناسب است.در صورت حرکت حکومت و مردم در مسیر صحیح و همکاری کامل آنها با یکدیگردر پیش برد اهداف دینی ، می‌توان انتظار جامعه ای سعادتمند در دنیا و آخرت را داشت.
بازشناسی مفهوم دینی عقل، مبنایی برای تعلیم و تربیت در اسلام
نویسنده:
هادی وحدانی فر
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کرمان: دانشگاه شهید باهنر,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مقاله حاضر به بازشناسی ماهیت و مفهوم دینی عقل و نقش آن به عنوان مبنایی برای تعلیم و تربیت در اسلام، پرداخته است؛ در این پژوهش با واکاوی عقل از منظر لغویان، روایات و قرآن کریم به وجوه معنایی آن، از جمله: «موجود مجرد»، «قوه­ ی درک»، «اندیشه»، «تمییز»، «انزجار از قبایح» و «کسب کننده علم»، دست یافته است؛ وجه اشتراک همه آن معانی، «موجود» است؛ که در عالم ملکوتی، «مخلوقِ روحانی» نام دارد، در عالم مُلکی، «قوه». ماهیت این موجود، در دو معنای «درک» و «بازدارندگی» ظهور می‌نماید. همچنین، عقل در مقابل «جهل» و «احمقی»، واقع می‌شود. عقل بر خلاف جهل، تمایل به خیرات «نظری» و «عملی» دارد و نسبت به تعلیم و تربیت «قبیح»، اثر بازدارندگی از خود نشان می‌دهد. روایات از «خیر و شر»، به عنوان «وزیران» عقل و جهل یاد می‌کند؛ از این رو نقش تعلیم و تربیت عقل، از سوی معلّم و متعلّم، در حوزة نظری و عملی به سوی «عاقل شدن» است؛ قرآن نیز عاقل و جاهل را مدح و ذم نموده و مصادیقی از خیر و شر را در تعلیم و تربیت دینی، امر و نهی کرده است. از این رو عاقل در حوزه تعلیم و تربیت، کسی است که در میدان حُسن «فاعلی» و «فعلی»، پا نهاده باشد؛ همچنین در پرتو آن، عقل با مجموعه‌ای از جذب «خوبی ها» و دفع «بدی‌ها»، همراه گردیده است؛ تا عقل به سبب تربیت دینی، از قوه به فعل مبدّل گردد؛ بنابراین، در این باره می‌توان، اهمّ مبانی تعلیم و تربیت عقل را، در پنج ضلعِ «علم نیک»، «ایمان نیک»، «نیّت نیک» ، «گفتار نیک» و «عمل نیک» خلاصه نمود؛ اولین مصداق بارز تعلیم و تربیت دینی در دو حوزة عقل نظری و عملی، خداشناسی و خداپرستی است.
صفحات :
از صفحه 147 تا 169
تربیت عقلانی(با توجه به آیات جزء بیست و هفتم قرآن کریم)
نویسنده:
سیدحمیدرضا علوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هر کدام از مکاتب فلسفی- تربیتی، فلسفه تربیتی خاص خود را دارند. مکتب اسلام نیز از این قاعده مستثنی نمی­ باشد. عالی­ترین مراتب تبلور و تجسم چنین فلسفه ­ای را می ­توان در قرآن کریم که مبین بنیان اساسی اسلام است جستجو نمود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی تربیت بعد عقلانی شخصیت انسان در مکتب فلسفی- تربیتی اسلام با توجه به آیات جزء بیست و هفتم قرآن می­باشد. به منظور وصول به این هدف در قالب تحقیقی کیفی، نظری و کتابخانه­ ای با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، مطالب مورد نظر مورد استخراج و استنتاج قرار گرفته ­اند. نتایج این پژوهش نشان می­ دهد که هر کدام از صفات و خصوصیاتی که در این جزء خاص از قرآن کریم برای خداوند متعال ذکر شده ­اند به نوعی می­ توانند پیام ویژه خود را برای مربی و متربی داشته باشند و منزلت معرفت به گونه ­ای عظیم و والا معرفی گردیده که برای هر مربی و متربی، انگیزه آفرین است. به همین ترتیب، تنها به توصیف چنین ارزشی برای شناخت اکتفا نشده؛ بلکه به نحوه صحیح آموزش و تربیت نیز اشاراتی اساسی گردیده و در این راستا به تحریض در تعلیم و تربیت در قالب صوری نظیر سوگند، تکرار، تشریح صفات و ویژگی ها عنایتی ویژه مبذول شده است.
صفحات :
از صفحه 45 تا 68
مطالعه‌ تطبیقی مدل تربیت دینی از دیدگاه صدرالمتالهین و اریک فروم
نویسنده:
قاسم پورحسن , خدیجه هاشمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشکده ادبیات و علوم انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«تربیت دینی»، تربیتی جامع و منشوری کامل در جهت ارتقای انسان به سوی کمال است. و مقاله‌ حاضر نیز در این راستا و با توجه به این ضرورت، به بررسی مبادی، مبانی و ره ‌آوردهای دو مدل تربیتی در خور استنتاج از آرای دو متفکر بزرگ در دو حیطه‌ تاثیرگذار بر زندگی انسان می ‌پردازد. دیدگاه یک روان ‌شناس به نام اریک فروم (1980-1900) و یک فیلسوف اسلامی به نام ملاصدرا که هر دو مساله‌ دین و کارکردهای خداباوری را در کانون توجه خود قرار داده‌ اند. اریک فروم که از طرفداران روان ‌شناسی اجتماعی است و روان ‌شناسی فردی را مردود می شمرد، به شدت از تاثیر اجتماعی دین دفاع می ‌کند و از این منظر، به تبیین روان ‌شناختی دین می ‌پردازد و صدرا نیز فیلسوفی است که معتقد است هر موجودی از شوق و عطشی فطری نسبت به کمال ویژه‌ خود برخوردار است. او حس کمال‌ جویی و سعادت ‌طلبی را در نهاد همه‌ موجودات، اعم از محسوس، طبیعی و نفوس و حتی عقول، متمرکز می ‌داند. مقاله‌ حاضر با مقایسه‌ مفاهیم بنیادین دین، تربیت و تاثیرات متقابل این دو بر یکدیگر از دیدگاه این دو اندیشمند، به مقایسه‌ مدل تربیت دینی در ساحت فکری ایشان پرداخته و با اشاره به نقاط هم ‌سو و در عین حال، جهات افتراق دیدگاه آنها و بیان وجوه مختلفی هم ‌چون حرکت و شدن، عشق ‌ورزی، اخلاق، آزادی، دست ‌یابی به سعادت و ... در نهایت برتری نگرش صدرایی را آشکار خواهد نمود.
صفحات :
از صفحه 21 تا 42
اوصاف اخلاقی مستقل و وابسته؛ تعریف و تقسیمی نوین در اخلاق
نویسنده:
مسعود صادقی، عسکر دیرباز
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
تاکنون اوصاف اخلاقی مطابق با معیارهای گوناگون به مطلق و نسبی، فردی و اجتماعی، خادم و مخدوم، زمانمند و ابدی و... تقسیم‌شده‌اند. حداقل فایده این تقسیمات و تفکیکات، کمک به ارتقای اخلاق پژوهی و نیز فاعلان اخلاقی در فهم بهتر و روشمندتر از ارزش‌ها و ضد ارزش‌های اخلاقی است. در این نوشتار تلاش شده مبتنی بر رابطه زمینه‌ساز و لازم و ملزومی که ممکن است میان برخی از فضائل و رذایل وجود داشته باشد، اوصاف اخلاقی به دودسته کلی "مستقل و وابسته" و به‌تبع آن دسته‌ای دیگر تحت عنوان مستقل ـ وابسته یا دوگانه تقسیم‌شده و ازاین‌جهت یک تعریف و طبقه‌‌بندی نوین در اخلاق‌شناسی (و مشخصاً فرا اخلاق) عرضه و تبیین گردد. دو آزمون بهشت تخیلی و جهنم تخیلی دو محک برای تفکیک آسان‌تر اوصاف مستقل از وابسته است که با استمداد از تخیل اخلاقی این مهم را ممکن می‌سازد. در ادامه ضمن تشریح مصداقی و نیز محک این تقسیم‌بندی، بخشی از فواید و توابع نظری و عملی این تعریف و تقسیم‌بندی تازه مورداشاره قرارگرفته‌اند.
صفحات :
از صفحه 41 تا 58
نقش تربیتی نفس از دیدگاه علامه حسن زاده املی
نویسنده:
سمیه قیصوری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده نوشتار حاضر می‌کوشد مسأله‌ی نفس را از دیدگاه استاد علامه حسن زاده آملی، با بهره گیری از شیوه‌ی توصیفی – تحلیلی بررسی کند و مسائلی چون مراتب نفس، جایگاه و تعریف حقیقی نفس و راه های رسیدن به معرفت نفس را از دیدگاه ایشان روشن سازد و با توجه به این دیدگاه ها، دلالت های تربیتی آن را تبیین نماید. معرفت نفس از نظر علامه، " قطب قاطبه‌ی معارف ذوقیّه، و محور جمیع مسائل علوم عقلیّه و نقلیّه و اساس همه‌ی خیرات و سعادات " است.روح و نفس از نظر علامه گاهی یک چیز است؛ ولی در برخی موارد تفاوت هایی دارند. از جمله اینکه " روح جنس است و نفس لا جنس؛ روح در بدن جای می گیرد بر خلاف نفس." علامه راه کارهایی را برای رسیدن به معرفت نفس بیان می کنند؛ از جمله : مراقبه، یاد مرگ، بقاء، علم و عمل ، توسّل به قرآن و اهل بیت(ع). و در آخر ایشان اعتقاد دارند که خودشناسی مقدمه‌ی خداشناسی است. در راستای همین معرفه الله، انسان به لقاء الله می‌رسد.کلمات کلیدی : نفس، تربیت، معرفت، علامه حسن زاده‌ی آملی
تبیین تطبیقی مبانی فلسفی رویکرد سنت گرایانه سید حسین نصر و رویکرد نوگرایانه نصر حامد ابوزید در آسیب شناسی تربیت دینی
نویسنده:
حسن باقری نیا
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی قابلیت‌های دو رویکرد جدید در حوزه آسیب شناسی تربیت دینی می‌باشد. برای دست‌یابی به این هدف از روش تحلیل و تفسیر انتقادی مفاهیم و نیز قیاس عملی و الگوی فرانکنا بهره گرفته شد. یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد که هر دو رویکرد سنت گرا و نوگرا با وجود تفاوت‌هایی که در مبانی فلسفی با یکدیگر دارند، با کثرت گرایی و مدارا همراه هستند. سنت گرایی نصر بر گوهر ادیان و وجه عرفانی و زیبایی شناختی آنها تکیه می‌کند و قائل به وحدت متعالیه ادیان است و بر پشتوانه متافیزیکی اخلاق در تربیت دینی تاکید ویژه‌ای دارد. نوگرایی ابوزید نیز بر تأویل و درک فحوای نصوص دینی و جدایی دین و معرفت دینی تکیه می‌کند. از این رو، با انحصارگرایی در فهم دین سازگاری ندارد و تا حد ممکن تفسیر از دین را هرچه معقول‌تر و مقبول‌تر می‌نماید. تربیت دینی سنت گرای نصر به خودشناسی و تربیت اراده‏ و خواسته‏ ها و نیز هیجان‌ها و عواطف می‌پردازد. در حالی که رویکرد نوگرایانه ابوزید به تربیت توانایی‌های ذهنی در جهت روشنگری، آزادی و عدالت و برابری انسان‌ها می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 104 تا 122
  • تعداد رکورد ها : 611