مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
ادبیات عرفانی اصطلاحات عرفانی تاریخ عرفان اسلامی تفسیر عرفانی عارفان (مسلمان) عرفان شیعی عرفان عملی عرفان نظری عرفان و شریعت کرامت (عرفان)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 749
عرفان الإسلامي بين نظريات البشر و بصائر الوحي
نویسنده:
سيد محمد تقي مدرّسي
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت لبنان: دار البيان العربي,
چکیده :
کتاب "الـعرفان الإسلامي بين نظريات البشر و بصائر الوحي" اثر استاد سيد محمد تقي المدرّسي می باشد که توسط دار البيان العربي لبنان در سومین بار به چاپ رسیده است. بحث و بررسی درباره‌ی عرفان اسلامی، موضوع اصلی کتاب است که در سه مبحث اصلی به زبان عربی شکل گرفته است: 1- تاریخ علوم عقلی نزد مسلمانان (کلام، فلسفه و تصوف)، 2- بحث‌هایی درباره‌ی وجود و موجود (جهان میان حقیقت و مثل دیدگاه‌هایی درباره‌ی وحدت وجود، تنزیه و تشبیه)، 3- جهان میان دیدگاه "فیض" و آگاهی و بینش "مردم".
بررسی نظریۀ «توحید وجود» (ذوق التأله) از منظر جلال‌الدین دوانی متقدم و متأخر
نویسنده:
حسن ابراهیمی، کرامت ورزدار
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
جلال­ الدین دوانی بنابر اکثر آثار به جای مانده از او دارای مشربی اشعری بوده است و گرایش به اصالت ماهیت در آثارش فراوان دیده می­ شود. وی در رسائل و کتاب­های خویش با این دیدگاه به تبیین نظریۀ «ذوق التأله» خود پرداخته است و به وحدت وجود در حق و کثرت ماهیات منسوب به حق قائل شده است. او به نوعی سعی دارد، علاوه بر حفظ مواضع اشعری خویش، از دیدگاه عرفا در مسئلۀ «صدور کثیر از واحد» تفسیری اشعری بیان کند. اما وی در طی یک انقلاب درونی و یک مبشرۀ علوی از مواضع پیشین خود دست کشیده است و با نگارش رسالۀ «الزوراء» روی به سوی اهل عرفان و معرفت می­ گرداند. وی در این رساله وجود را منحصر در حق می­ داند و صراحتاً اشاره می­ کند که معلول به اعتبار ذات خود معدوم و بلکه ممتنع است و فقط در نسبت با علت است که موجود خوانده می­ شود. با تأمل در این رساله روشن می ­شود که برداشت رایج از نظریۀ ذوق التأله مبنی بر اصالت وجود در حق و اصالت ماهیت در ممکنات، برداشتی بدون توجه به منویات دوانی متأخر (دوانی به روایت الزوراء) است. همچنین، روشن می­ گردد که مراد وی از نسبت و اضافه، اضافۀ اشراقی است و در واقع معلول عین نسبت و اضافه به علت است. وی صراحتاّ از تجلی دم زده، غیر حق را از شؤون و اطوار حق دانسته است و بیان می ­دارد که این وجود حق است که در ممکنات به ظهور رسیده است و در نتیجه به اندیشۀ عرفا و علی الخصوص محیی‌الدین ابن عربی نزدیک می­ شود
صفحات :
از صفحه 23 تا 39
مطالعه تطبیقی کارکرد ضمیر ناخودآگاه در تجارب عرفانی و سوررآلیستی
نویسنده:
رحمان مشتاق مهر، ویدا دستمالچی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
ضمیر ناخودآگاه به دلیل رابطه ای که با فطرت آدمی دارد، راهی برای نزدیک شدن به «حقیقت برتر» به شمار می آید. در تلاش های مبتنی بر جست وجوی ناخودآگاه، «عقلانیت» به عنوان بزرگ ترین مانع ظهور ناخودآگاه، کنار گذاشته می شود تا راه برای فعالیت این ضمیر باز شود. عرصه هایی از زندگی آدمی که خالی از نیروهای اراده و عقل و آگاهی است، بهترین جولانگاه ضمیر ناخودآگاه است. چنانکه به عنوان نمونه خواب و رویا یکی از مظاهر ناخودآگاهی و ارتباط با دنیای فراواقعی و حقیقت برتر شمرده می شود. سوررآلیسم با شباهت های بسیار زیادی که با معرفت عرفانی دارد، به تبع عرفان، از امکانات ناخودآگاه در رسیدن به هدف متعالی اش بهره ها جسته است. با اینکه در موارد گوناگون، نوع به کارگیری ابزارهای مشترک بین عرفان و سوررآلیسم متفاوت، و گاه حتی متمایز است، و چنین استفاده ای به طور طبیعی بر تفاوت در نتایج تلاش های این دو تأثیر خواهد گذاشت، اما ابزار و اهداف نسبتا مشترک عرفان و سوررآلیسم در استفاده از ضمیر ناخودآگاه برای کشف حقیقت، بررسی مقایسه ای را ضروری تر و منطقی تر می کند.
صفحات :
از صفحه 139 تا 163
میرزا مهدی الاصفهانی؛ رائد التفکیک فی المعرفة الدینیة
نویسنده:
جمعي از نويسندگان؛ مترجم: عباس جواد
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , مجموعه مقالات
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت: مرکز الحضارة لتنمية الفکر الاسلامی,
چکیده :
کتاب «میرزا مهدی الاصفهانی؛ رائد التفکیک فی المعرفة الدینیة» را جمعی از نويسندگان گردآورده و عباس جواد ترجمه کرده است. محمدمهدی غروی اصفهانی (مشهور به میرزا مهدی اصفهانی) از فقهای معاصر شیعه بوده است. وی را مؤسس مکتب تفکیک یا مکتب معارف خراسان می‌ دانند. نام مکتب تفکیک و یا مکتب معارف خراسان بعدها توسط شاگردان او بر روش تدریسش تعلق گرفت. ایشان با این پیش فرض که فلسفه و عرفان با معارف اهل بیت تغایر دارند، تلاش در جداسازی علوم بشری (فلسفه و عرفان و تصوف) از معارف اهل بیت داشت.
بررسی تطبیقی کاربرد آینه در آثار عین القضات همدانی و مولوی
نویسنده:
عظیم حمزئیان، سمیه خادمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
آینه در میان آثار عارفان مسلمان نمودی فراوان داشته است. براساس مستندات تاریخی، سابقه استفاده نمادین از آینه، در تبیین مسأله توحید عرفانی، به حضرت علی بن موسی الرضا(ع) می‌رسد. این واژه درآراء و متون منظوم و منثور عرفای اسلامی، برای بیان تجلّی و ظهور حضرت حقّ و توضیح مسأله مهم وحدت وجود به کار رفته است. آینه به عنوان یک نماد عرفانی، در آثار عین‌القضات همدانی و مولوی نیز بسیار مورد توجّه واقع شده است. به‌طور کلی می‌توان کاربرد آینه در آثار این دو عارف را، در سه بخش وجود‌شناسی عرفانی، جهان‌شناسی عرفانی و انسان‌شناسی عرفانی، تحلیل و بررسی کرد. توجه عین‌القضات به آینه، بیشتر برای بیان ناتوانی عقل درشناخت حقّ، وابستگی اشیاء به حقّ، جایگاه انسان کامل و صفت آینگی انسان است؛ اما مولوی به نحو بسیار گسترده‌تری از این مفهوم، بهره برده و نحوه بیان متفاوتی نیز نسبت به عین‌القضات داشته است. او علاوه بر تأکید بر نقش انسان کامل و آینگی او، به مباحثی درحوزه عرفان نظری از اسماء و صفات حق، وحدت وجود و تجلی حقّ در اشیاء، به عوالم وجود نیز اشاره کرده است و از نور و رنگ نیز سخن گفته است که مرتبط با نماد آینه است.
صفحات :
از صفحه 43 تا 84
بررسی تطبیقی مفهوم "خود" از دیدگاه روان‌شناسی انسان‌گرا و عرفان اسلامی و استنتاج دلالت‌های تربیتی آن
نویسنده:
زهرا فریدونی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بررسی تطبیقیمفهوم خود از دیدگاه روان‌شناسی انسان‌گرا وعرفان اسلامی و استنتاج دلالت‌های تربیتی آندر چندین سال اخیر نظریه‌های روان‌شناسی در برنامه‌های آموزشی و تربیتی کشورمان جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است. از این میان می‌توان به روان‌شناسی انسان‌گرایی اشاره کرد. تصویری که این روان‌شناسان از انسان به دست می‌دهند، خوشبینانه و امیدبخش است.. آن‌ها محور اصلی نظام فکری خود را بر "خود" و "خودشکوفایی" بنا نهاده‌اند. مکتب عرفان اسلامی نیز که ریشه در منابع اصیل اسلامی دارد، منبعی غنی از مباحث انسان‌شناختی است؛ و یکی از مکاتبی است که در سطح وسیع به موضوع"خود" و"خودشناسی" پرداخته است. با توجه به اهمیت مفهوم"خود" به عنوان یکی از ارکان تعلیم و تربیت، هدف کلی این پژوهش، بررسی تطبیقی مفهوم خود از دیدگاه روان‌شناسی انسان-گرا و عرفان اسلامی و استنتاج دلالت‌های تربیتی آن می‌باشد. با توجه با این هدف، ابتدا دیدگاه مازلو و راجرز به عنوان اصلی‌ترین نمایندگان روان‌شناسی انسان‌گرا و نجم الدین رازی و عزیزالدین نسفی به عنوان نمایندگان عرفان اسلامی بررسی و سپس به شباهت‌ها و تفاوت‌های این دیدگاه‌ها در خصوص مفهوم خود پرداخته شده است و دلالت‌های تربیتی برآمده از آن مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر کهاز نوع تحقیات کیفی است با رویکردی غیر پیدایشی به استخراج مقوله‌های مورد نظر پرداخته است. داده‌های مورد نیاز با روش اسنادی جمع‌آوری شده است. تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده نیز با رویکرد توصیفی- تفسیری صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که گرچه میان روان‌شناسان انسان‌گرا و عرفان اسلامی دررابطه با خود و خودشناسی تفاوت‌هایی وجود دارد اما این تفاوت‌ها به گونه‌ای نیست که آن‌ها را در مقابل هم قرار دهد . از طرف دیگر شباهت‌های زیادیمیان این دو دیدگاه در خصوص خود و خودشناسی ‌وجود دارد که دلالت‌های تربیتی مشترکی را نیز در پی دارد و چنان‌چه تلفیق و گفتمانی سازنده میان آن‌ها صورت پذیرد کارکردشان در تعلیم و تربیت بیش‌تر و بهتر می‌شود.
بررسی تطبیقی عرش در عرفان اسلامی و عرفان یهود
نویسنده:
فریبا تاج میرعالی، حمید محمودیان، علی اکبر افراسیاب پور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
چکیده :
یکی از ویژگی های مشترک در دین اسلام و یهود موضوع عرش می باشد که در این تحقیق به شناخت و تشابهات و تفاوت آن در این دو دین می پردازیم. در عرفان اسلامی موضوع عرش، بسیار دقیق در آموزه های قرآنی روشن گردیده است و دیدگاه برخی از بزرگان صوفیه درباره عرش بدانجا رسید که عرش را قلب مومن می دانند و استوای الهی را بر این عرش حضور خداوند در دل مومن می انگارند و قلب انسان کامل را عرش الرحمن معرفی می کنند. عرفان مرکبه (عرفان عرشی) قدیمی ترین نوع عرفان بوده است که روح برای بازگشت به اصل خدایی باید از هفت آسمان یا هفت قصر یا هفت فلک عبور کند که نهایتا شهود خداوند بر عشر یا «ارابه» می انجامد. سالک در جستجوی خدا مانند شاهد درگاه شاهانه باید از راه ها و تالارهای باشکوه عبور کند تا به شهود عرش الهی نایل شود. کسی که مشتاق ورود به عرش و قصرهای ملائکه است می بایست روزهای متوالی روزه دار باشد و سرش را بین دو زانو قرار دهد، و مزمورات و ادعیه روحانی و سروده های ربانی تلاوت کند و در عرفان یهود توصیف انسان وار پروردگار در آن بسیار مشهود است.
صفحات :
از صفحه 181 تا 205
«عقل» و «تجربه دینى» از نگاه امام على (علیه السلام)
نویسنده:
مسعود امید
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از جمله وجوهى كه مى توانيم در مبحث عقل و دين آن را مطرح ساخته و مورد تأمل و بررسى قرار دهيم و از آن منظر در بحث عقل و دين نظر افكنيم، نسبت عقل و تجربه دينى است. در اين منظر مراد از عقل معارف انتزاعى، تحليلى و استدلالى و يا به تعبيرى شهود و تجربه عقلانى است و مقصود از تجربه دينى تجربياتى است كه در قالب سه دسته از رويدادها رخ مى دهد: 1. وحى، تجربه اى است متعالى و برين كه صرفا در ارتباط انبياى الهى (عليهم السلام) با خداوند رخ مى دهد. اين رخداد تجربى تنها مربوط به انبياى الهى است 2. احساسات و حالات درونى كه از وضعيتى معنوى برخوردارند؛ حالات معنوى و دينى كه در نتيجه ارتباط با خداوند يا امور دينى براى انسان حاصل مى شود؛ از قبيل خشوع، خشيت، خوف از خداوند، احساس محبت، شوق و... به خداوند 3. تجارب عرفانى، كشف و شهودهايى كه علاوه بر انبيا و اوليا، انسان هاى سالك و اهل عرفان و معنا نيز از آن ها برخوردارند. در اين مقال در پى بررسى نسبت تجربه دينى، به معناى تجربه عرفانى، با عقل هستيم.
بررسی تطبیقی ولایت عرفانی از دیدگاه آقا محمد رضا قمشه ای و امام خمینی
نویسنده:
مهدی حسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ولایت از زمره نعمتهای الهی میباشد که سر مکنون و مکتوم حقیقت عرفان میباشد و از مکتوم ترین حقایق انسان کامل است که پس از زهد وریاضات و مقامات بدین حقیقت نائل می آید .از صدر اسلام تا کنون عرفای ناموری پا در عرصه هستی گذاشته و هر یک به سهم فهم و مقام خویش بیانی از اسرار الهی داشته اند و نیز به بیان حقیقت و مراتب ولایت قدم برداشته اند.از جمله این عرفای نامی حضرت آقا محمد رضا قمشه ای و نیز حضرت امام خمینی میباشد. دراین تحقیق سعی بر آن شده است تا به بیان نظرات این دو بزرگور پرداخته شود .جناب قمشه ای که بیشتر نگاشته هایش در حوزه ولایت و ختم آن میباشد،ولایت را ظهور الوهیت و باطن نبوت و امری دائمی و الهی میدانند که در پایان اسفار اربعه شخص سالک بدان نائل می آید و قائل به اقسام عامه و خاصه ولایت می باشند.ایشان به صراحت مصداق ختم ولایت را علی بن ابی طالب معرفی مینمایند.از سویی دیگر حضرت امام خمینی که به نوعی می توان ایشان را از وارثان فکری حکیم صهبا نام برد در آثار متعددی که از خود به یادگار گذاشته اند به بیان اندیشه ولایت و مراتب و حقایق آن پرداخته اند که از اهم آن می توان به کتاب مصباح الهدایه اشاره کرد.ایشان هم چون آقا محمد رضا سعی بر آن دارند که میان کشف ذوقی و عرفا نی و عقل نورانی جمعی را به وجود آورندو نخستین اسم مستفیض را الله-اسم جامع جمیع اسما و صفات است- میدانند و خلافت کلیه الهیه را اولین ظهور آن می دانند و هم چون حکیم صهبا و بسیاری از عرفای دیگر ولایت را باطن نبوت قلمداد می کنند چنان که نبوت حضرت ختمی مرتبت عبارت از انبا و تعلیم در تمام عوالم وجود است و منبئی از ذات و صفات است.
بررسی دیدگاه استیس دربارۀ وحدت وجود در عرفان اسلامی
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری، رقیه خسروشاهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این مقاله برآنیم به بررسی نظریۀ «وحدت وجود» از دیدگاه استیس و عرفای اسلامی بپردازیم. نخست نظر عرفای اسلامی را دربارۀ وحدت وجود بیان کرده و، سپس، نظر استیس را در این باره آورده و، در پایان، به مقایسۀ بررسی و نقد سخنان ایشان پرداخته‌ایم. عرفای اسلامی ـ برخلاف بیان استیس، که آنها را دوگانه‌انگار همراه با گرایش‌های یگانه‌انگاری و کم‌و‌بیش وحدت وجودی می‌داند ـ به‌یقین، قایل به وحدت وجودند. و این همان است که استیس در شطحیۀ وحدت وجود بیان می‌کند؛ «یکسانی در عین نایکسانی خدا و جهان» در بیان استیس همان «وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت» عرفای اسلامی است. تفاوت این نظرگاه‌ها تنها در نحوۀ بیان و عمق درک مطلب و، در نتیجه، چگونگی توجیه وحدت و کثرت می‌باشد که استیس، به سبب عدم درک عمیق این مطلب، آن را حکمی متناقض‌نما و، البته، قابل توجیه می‌شمارد. وی حوزۀ عرفان را بیرون از حوزه منطق و، لذا، فراذهنی و فراعقلی معرفی می‌کند، در حالی که عرفای اسلامی نه تنها «وحدت وجود» را خارج از حیطه منطق و برهان ندانسته‌اند بلکه با جرئت تمام آن را برهانی و قابل توجیه می‌دانند
صفحات :
از صفحه 118 تا 143
  • تعداد رکورد ها : 749