مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
آدم نخستین آدم هفتمین اطفال انسان ارضی انسان الهی انسان حی انسان طبیعی انسان عقلانی انسان کامل (کلام) انسان لاهوتی انسان مادی انسان مثالی انسان محسوس انسان مختار انسان مضطر انسان معصوم انسان معقول انسان ممسوخ انسان میت انسان نفسانی
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1264
بررسی آراء و اندیشه‌های کلامی شیخ‌محمود شبستری
نویسنده:
تقی فلاح نژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پایان‌نامه با یک پیشگفتار و شش بخش به بررسی آراء و اندیشه‌های کلامی شیخ‌محمود شبستری می‌پردازد. در قسمت اول پیشگفتار به مساله تحقیق، فرضیات ، اهداف و روش آن پرداخته شده است . بخشهای رساله عبارتند از: 1 - بخش اول : در این بخش براساس اسناد و مدارک موجود گزارشی به اختصار در باره زندگی و آثار شیخ‌محمود شبستری ارائه گردیده است . 2 - بخش دوم : در این بخش ، جهت تقریب ذهن مخاطب با مباحث و مسائلی که در بخشهای آینده مطرح می‌گردد. در باره علم کلام، تعاریف ، موضوعات فایده و غایت همچنین منزلت علم، کلام در بین مسلمین، تشابه و تمایز فلسفه و کلام علل پیدایش علک کلام در بین مسلمانان، مطالبی به تحقیق رسیده است . 3 - بخش سوم : در این بخش آراء و اندیشه‌های کلامی شبستری در باره وجود و ماهیت خدا، روشهای خداشناسی برهانهای اثبات وجود خدا، امکان شناخت ذات باری‌تعالی بررسی گردیده است . 4 - بخش چهارم : در این بخش مباحث اسماء و صفات خداوند. تعریف اسم، صفت و ذات - فرق آنها همچنین صفات و اسماء صفات ، افعال و اسماء افعال، شما را سماءالله، توقیفیت اسما، زیادت صفات بر ذات و صفات ثبوتی و سلبی، کلام باری، مساله رویت و تشبیه و تنزیه، در اندیشه شبستری مورد مداقه قرار گرفته است . بخش پنجم : در این بخش افعال باری‌تعالی و افعال انسان : خلق جهان، حدوث و قدم آن - انسان، حقیقت انسان، بحث جبر و اختیار، مساله قضا و قدر - نظریه کسب امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، غرض در افعال الهی، بحث رزق - معاد - معاد جسمانی - معاد روحانی معاد جسمانی روحانی - مطرح گردیده است . بخش ششم : در این بخش از فرق و مذاهب اسلامی و ادیان دیگر که به نحوی در اندیشه کلامی شبستری مورد نقد و داوری قرار گرفته‌اند. گزارشی به اختصار ارائه شده است . موارد اختلاف و نزاع شبستری با فرق و مذاهبی چون : معتزله، اشاعره، کرامیه، مرجئه روافض اسماعیلیه حشویه تناسخیه فلاسفه، صائبه، نصاری، نسطوریه، یعقوبیه، ملکانیه، معطله - یهود - و ... که قابل توجه است در این بخش به آن پرداخته شده است .
مشخصات اثر
مبانی انسان‌شناسی در دعای عرفه با تکیه بر حکمت متعالیه
نویسنده:
مهدی افشاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
دعای عرفه یادگار علمی امامحسین (ع) دارای مفاهیم بلندی است که اگر از زاویهحکمت متعالیه بدان نگریسته شود عمق بیشتری از ژرفای محتوای آن نصیب انسان می شود. درمورد دعای عرفه شروح و مباحث فراوانی وجود دارد ولی تأکید بر ارتباط مفاهیم این دعا با حکمت متعالیه از نو آوری های این پژوهش است. با احصاء مسائل انسان شناسی در دعای عرفه به روش کتابخانه ای و مطالعه مبانی انسان شناسی در حکمت متعالیه در جمع آوری مسائل و ثبت فهم و ادراک خود از فرازهای دعا کمک گرفته ایم. دعای عرفه در مکان و زمان مقدسی ازنفس شریف امام حسین(ع) انشاء شده است. این دعا دارای محتوایی بسیار غنی است و معارف عمیقی ازخداشناسی، معاد شناسی، پیامبر شناسی، جهان شناسی و انسان شناسیدر جوهره ی آن مندرج است. مباحث خلقت انسان به نحوی جامع و با ابعاد جسمانی و روحانی در پیکره ی این دعا نقش یافته و مباحث مربوط به فطرت در آن به منزله یچراغی است که در نفس انسان تعبیه شده تا در مسیر تکاملی خود راه را از بیراهه تشخیص دهد. در دعای عرفه معرفت انسان به خدای عالم جایگاه ویژه ای دارد به طوری که همه ی مسیر نیل اوبه کمال حقیقی اش را در بر می گیرد. استعانت از طهارت به منزله ی شایستگی ظرف نفس برای در یافت معارف الهی، عبور از موقف استدلال به استظهار، رویت جمال حق و درک حضور و قرب الهی که منجر به وصال و توحید حق متعال است سیری است که در انسان شناسی دعای عرفه موجود است. در روح کلی دعا رابطه عاشقانه انسانی خداباور به مبدأهستی ادراک می شود. حکمت متعالیهبا اثبات وحدت وجود که از مبانی انسان شناسی و هستی شناسی تجرد نفس، حدوث جسمانی و بقای روحانی آن وحرکت جوهری و اتحاد عاقل و معقول و تطابق نفس ناطقهانسان با عوالم سه گانه نتیجه شده است و علامه حسن زاده آملیتوحید صمدی را از آن استخراج نموده در فهم این روش کمک شایانی نموده است. تبیین ارتباط مفاهیم مرتبط با انسان شناسی در دعای عرفه و حکمت متعالیه و اینکه این دعا از مبانی وحیانی نشأت گرفتهو اینکه حکمت متعالیه جیره خوار این سفره می باشد، رابطه عاشقانه انسان با خدا و آثارش برخیاز نتایج این پژوهش است.
مشخصات اثر
بررسی عوالم وجودی انسان از منظر قران کریم
نویسنده:
عوض تقی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قرآن کریم اقیانوسی بیکران و سرشار از علوم و معارف ناب بی حد و حصری است که همانند آن را نمی-توان یافت. از جمله مباحثی که این کتاب الهی در لابلای آیات خود به صراحت از آن سخن گفته ‌بحث از انسان، عوالم وجودی و موت و حیات اوست، در این رابطه آیات بسیاری وجود‌ دارد که ویژگی‌ها و حالات وجوی انسان را از آغاز تا انجام مورد بررسی قرار داده‌ است. قرآن کریم چهار دوره‌ی وجودی را برای انسان در دو حالت «موت» و «حیات» مطرح می‌کند. از این رو سیر و حرکت انسان با حالت موت، از عالم ذر شروع و پس از گذر از حیات دنیوی و موت برزخی در دوره آخرت با محشور شدن وی خاتمه می‌یابد. البته اولیای الهی و مقتولان فی سبیل الله استثنا بوده و در برزخ نیز زنده هستند. انسان‌ها در عالم ذر پس از کسب معرفت الهی و بهره مندی از شعور و عقل و اختیار، و تعلق روح هر بدنی به آن، به خالقیت و ربوبیت خدای متعال پی برده‌اند. در این دوره خداوند از تک تک آنان عهد و میثاق گرفته تا حجت را بر آنان تمام کرده و راه‌های عذر و بهانه‌ را بر آنان ببندد، سپس امانتی عظیم را که همان ولایت الهیه است، بر عهده آنان گذاشته است. با ورود انسان به عالم دنیا که از میان این دوران‌ها، مهم‌ترین دوره‌ی وجودی انسان است سعادت یا شقاوت ابدی وی به اختیار و انتخاب خود رقم می خورد. همزمان با فرا رسیدن مرگ آدمی و توفی نفوس آنان توسط ملائکه، انسان‌ها به استثنای اولیا و شهدای فی سبیل الله به حالت موت می‌روند و تا برپایی قیامت در آن عالم به سر برده و از لذایذ یا آلام آن بهره‌مند خواهند شد. نهایتا با شروع قیامت، ابدان انسان‌ها به صورت رشد جنینی در دل خاک و روی همین زمین، بازسازی شده و پس از پیوستن به روح به سزای اعمال صالح و طالح خود خواهند رسید. از آیات قرآن کریم چنین بر می‌آید که افراد بشری پس از حساب و کتاب و طی مسیری، به سوی بهشت و جهنم که در خارج از زمین قرار دارد رانده خواهند شد. در این پژوهش هر یک از عوالم وجودی انسان با تکیه بر آیات قرآن کریم بصورت مجزا و جداگانه بررسی می‌شود.
مشخصات اثر
خدای «متشخص» و «انسان‌وار» از منظر قرآن و عهد جدید
نویسنده:
عظیم حمزئیان، علی سنایی، زینب عرب
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
چکیده مقاله: مقاله حاضر با هدف شناخت خدای معرفی شده از نگاه دو کتاب مقدس در اسلام و مسیحیت(قرآن و عهد جدید) با روش تحلیلی‌‌ـ‌مقایسه‌ای نوشته شده است. اگر چه مسئله مقایسه توحید از نگاه مسیحیت و اسلام به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد، اما نگرش‌های تازه‌ای در مورد آن در الهیات معاصر مطرح است که از جهتی به بحث الهیات طبیعی و وحیانی مربوط می‌شود. بر اساس آموزه‌های دو دین اسلام و مسیحیت، انسان با خداوند رابطه دوسویه دارد. در این میان، کتاب‌های مقدس این دو دین نیز مواردی از ارتباط دو سویه را مطرح نموده‌اند. با مقایسه موارد و کیفیت این رابطه می‌توان بیان نمود که در مواردی میان تعبیرات و توصیفات انجیل‌های موجود و پذیرفته‌شده از سوی کلیسا، از خداوند و یا لوازم تعبیرات آنها با تعبیرات قرآن‌کریم و لوازم آنها، اشتراک‌ها و تفاوت‌هایی وجود دارد. از جمله اینکه موارد و مصادیق این ارتباط و کیفیت آن در مواردی در قرآن و در مواردی در عهد جدید، بیشتر است، ضمن آنکه قرآن تلاش نموده در این رابطه از شبهه انسان‌انگاری خدا بپرهیزد و تعالی و علو الهی و جنبه تنزیهی حق را محفوظ نگاه دارد اما در عهد جدید به واسطه مسئله تجسد، پدر بودنِ خداوند و فرزند بودنِ حضرت مسیح و مسئله عشق و محبت و به صلیب رفتن عیسی، این ارتباط جنبۀ انسان‌وار به خود گرفته است که متأثر از دیدگاه این دین درباره وحی و کتاب مقدس است.
صفحات :
از صفحه 113 تا 139
مشخصات اثر
خوانشی هستی‌شناختی از شاکله سازوارگی وحی و انسان در هندسه معرفتی صدرالمتألهین
نویسنده:
راحله بطلانی اصفهانی، جعفر شانظری، مجید صادقی حسن آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده آن‌چه را ابوالفتوح رازی «طریقت احتیاط» می‌نامد صورتِ استدلالی است که مشهورترین روایت آن‌ـ دستِ کم در منابع غربی‌ـ «شرط‌بندی پاسکال» نامیده می‌شود. برخی از قدیمی‌ترین تقریر‌های این استدلال را می‌توان در میراث حدیثی ائمۀ شیعی سراغ گرفت. گروهی نیز معتقدند ریشۀ استدلال پاسکال را باید در کتب متفکران مسلمان پیدا کرد. در جُستار پیشِ رو قصد بر این است روایت‌های اسلامی این استدلال با تقریر پاسکال بازخوانی و مقایسه شود. مدعای پژوهش انطباقِ نسبی صورت آن‌ها در عین نا‌همخوانی محتوا و غایت است. این امر از پیش‌فرض‌های متفاوتی نشئت می¬گیرد که هر یک از تقریرها متکی بر آن‌ها هستند. در مرتبۀ سنجش، ابتدا صورت روایت‌ها با یکدیگر مقایسه می¬شود، سپس در چهار موضعِ قدرت عقل نظری در شناخت خداوند،‌ نظریۀ ایمان، جمع سو¬د دنیوی و اخروی و جدلی یا برهانی¬بودن استدلال‌ها نقاط هم‌خوانی و افتراق احصا می¬شود.
صفحات :
از صفحه 71 تا 96
مشخصات اثر
جایگاه اسپینوزا در فلسفه ژیل دلوز
نویسنده:
سجاد امجدی ایدیشه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دلوز می گوید مطابق اندیشه اسپینوزا، هستی عبارت از مجموعه ی تأثیرها، مشارکت ها، نسبت ها و توانایی ها، و کنش هاست. و موجودیت هر شیء را میزان کنش گریِ آن تعیین میکند. اشیاء بنا به قدرتِ فعالیت شان و در نسبت با هم قابل تعریف اند. یک چیز "آنچه هست" نیست بلکه "آنچه می تواند انجام دهد" است؛ به عبارت بهتر هستیِ یک چیز(حالت)، "قدرتِ" آن است،توان و ظرفیتِ خاص آن چیز در میزانِ تأثیر پذیری و تأثیرگذاری هایش. هیچ شیء منفردی وجود ندارد بلکه همواره نسبت ها و اتصالات وجود دارند. هستی در فلسفه اسپینوزا مطلق و درونماندگار است و باوجودِ تعدّدِ صفات و کثرتِ حالات، تک معنا و یگانه است. مقصود اسپینوزا و دلوز درک و دریافت معنایی جامع از قدرت است که راه را بر تمایزِ استعلایی می بندد، زیرا علت و معلول جزئی از آفرینش اند. هستی علت درونی و پیشینیِ حالات است(وجود متعلق به ماهیت است) یعنی همان آفرینشِ و زندگیِ هستی است. این گونه هستی شناسی و این مدلِ علّییّت(مدلِ درونماندگاری) جوهر و حالات و وجوه هستی را یکی می انگارد؛ علت و معلول نسبت به هم درونمانگارند و نه استعلایی و هیچ سلسله مراتبی در هستی نیست. یک حالت را کارکردهای آن تعریف و مشخص می سازد و حالات، ذوات هستند. کارکردهای برسازنده یک شیء نسبت ها و اتصالات و ظرفیتِ معین تأثیرپذیری و تأثیرگذاری های آن شیء است. جوهر طبیعتِ طبیعت پذیرش را از طریق طبیعتِ طبیعت آفرینش بیان می کند.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی جایگاه نفس انسان در جهان هستی از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
آرزو درفشی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
یکی از مسائل جذاب در حیطه نفس آدمی این است که نفس از چه جایگاهی در هستی برخوردار است ؟ خداوند چه مقام و جایگاهی برای آدمی قرار داده است ؟ با دو دید می شود به تبیین این مساله پرداخت : دید عرفانی و فلسفی که هر دو با اینکه حقیقت آدمی را به نفس او می دانند ولی به دلیل مبانی متفاوتی که دارند تصویری که از این جایگاه می دهند نیزتا حدی متفاوت است . ابن عربی نفس آدمی را نسخه الهی ، جامعیت کبری ، و در نهایت عالم صغیر می داند که با گذشتن از عوالم سه گانه وجود یعنی عالم مادیات ، عالم میانی یعنی عالم مقداری و محسوسات که عالم مثال نیز نام دارد و سومین نشئه عالم یعنی عالم صور عقلی و مثل مفارق به مرتبه ای می رسد که عنوان « حضره الخلیفه » و « مرآت الحضره الهیه » را به خود اختصاص می دهد زیرا که مظهر ذات ، به جمیع اسماء حسنی « انسان کامل است » .ولی در حکمت متعالیه گویی این دو در هم آمیخته می شوند و تفاوتها به حداقل می رسد به عبارت دیگر دیدگاه ملاصدرا در مورد نفس و جایگاه آن در نظام هستی تا حدودی بیان فلسفی دیدگاه ابن عربی می باشد ، بنابراین میتوان گفت که دیدگاه صدرالمتالهین در این مورد نوعی زمینه عرفانی داشته است ، با وجود این ، تفاوتهایی نیز بین این دو دیدگاه وجود دارد که در ضمن این پژوهش به آنها اشاره خواهد شد . لذا در ابتدا به تبیین این جایگاه در عرفان می پردازیم وبه مراتبی که ابن عربی برای هستی قائل است و جایگاه آدمی در این سلسله مراتب ، و در نهایت به نظر ملاصدرا اشاره می شود که همچون پلی ارتباطی بین فلسفه و عرفان عمل می کند .
مشخصات اثر
آسیب شناسی کرامت انسانی و راههای درمان آن از منظر قرآن و نهج البلاغه
نویسنده:
صمد بهروز
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این تحقیق نخست اصل کرامت انسان و چیستی و مبانی آن تبیین و سپس عوامل و زمینه‌‌سازهای آسیب‌پذیری کرامت انسان و سقوط او از آن مقام رفیع انسانی و جایگاه ویژه‌ در نظام آفرینش و نیز عوامل عجز و ناتوانی او از به فعلیت رساندن آن استعدادهای بالقوه، از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه بررسی شده‌است. برخی از این عوامل و زمینه‌سازها، به ساختار وجود انسان برمی‌گردد و برخی دیگر، متأثر از عوامل و زمینه‌سازهای بیرونی است. زمینه‌سازها و عواملی که به ساختار وجود انسان برمی‌گردد، برخی جنبه معرفتی و شناختی دارد و باور و شناخت نادرست انسان از خود، دنیایی که در آن زندگی می کند، خدای خود، هدف زندگی و دین حق و نوع تعامل بین عقل و دین در آسیب‌پذیری کرامت انسانی تأثیرگذار است، برخی به نوع مدیریت او بر غرایز و تأمین خواسته‌های نفسانی برمی‌گردد و نتیجه عدم تعدیل و مدیریت صحیح بر آن نیازهاست و برخی دیگر، جنبه رفتاری دارد. زمینه‌سازهای رفتاری آسیب‌پذیری کرامت انسان نیز به رفتار و تعامل نادرست انسان با خود، خدای خود، دنیا و آخرت و نحوه به-کارگیری ابزار هدایت عقل برمی‌گردد.عوامل و زمینه‌سازهای بیرونی نیز اموری مانند نقش خانواده، زمینه‌سازهای فرهنگی- اجتماعی، زمینه‌سازهای اقتصادی، هم‌نشینی‌ها، تأثیر نخبگان و گروه‌های مرجع را دربرمی‌گیرد.هم‌چنین در این تحقیق، راه‌های درمان آسیب‌های کرامت انسان از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه برررسی شده‌است که شامل اصلاح باورها و نگرش‌های انسان نسبت به موضوعات مختلف، اصلاح و تربیت گرایش‌های غریزی و نیز اصلاح رفتار و عمل انسان در ارتباط با موضوعات مختلف است.
مشخصات اثر
کرامت تکوینی (ذاتی) انسان از منظر قرآن و حدیث
نویسنده:
اله یار ملکشاهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
کرامت در لغت به معنی شرافت و بزرگواری و در اصطلاح به نوعی عطیه‌ی الهی اطلاقمی-گردد،که در نهاد بشر بوده و هویتش را تشکیل می‌دهد، و به دو دسته‌ی ذاتی و اکتسابی تقسیم می‌شود، ولی بغرنج‌ترین مسئله‌ی عصر حاضر آن است که غالب تحقیقات، کرامت اکتسابی، و به ندرت کرامت ذاتی را از جنبه‌ی مواهب معنوی مورد بررسی قرار داده‌اند، که در این میان به فضلیت جسمی بشر، بر سایر مخلوقات توجهی نشده است، و هر فرقه‌ای با داشتن نوعی پیش‌فهم نادرست مبادرت به تعریف بسته و درون دینی از انسان نموده، که این امر نتیجه‌ای جز تضارب افکار و تضییع حقوق وی را در پی نداشته است. بنابراین محوریترین بحث‌‌ پژوهش‌حاضر، استخراجملاک-های کرامت ذاتی انسان از منظرقرآن و روایات، در دو ساحت روح و جسم، و معرفی آن‌ها به جهانیان به عنوان بهترین منشور حقوقی بشر بوده است. بر این اساس مهمترین نتایج و دستاورد-های قرآنی و روایی تحقیق حاضر عبارتنداز: تبیین و اثبات کرامت تکوینی انسان در دو بعد ظاهری و باطنی، تعریف جامع انسان بنا بر ویژگی‌های فراطبیعی‌ آن، افشای بی‌اعتباری دیدگاه‌ها و رویکرد-های متعارض کرامت ذاتی انسان، پناه بردن به اجتهاد کلان، در اصلاح برخی از قوانین فقهی فرعی نادرست و قوانین بین المللی مغایر با مبانی‌ تکریم انسانی، محور قرار دادن «انسانیت» و «عطایای ذاتی پروردگار» به انسان در برخورداری از حقوق شهروندی و نه امور فعلی که عارضی‌اند، بهره‌مندی همه‌ی ادیان، مذاهب، مستضعفان فکری، کافران و حتی افراد لائیک از حرمت انسانی، محوریت قرآن و روایات معتبر در استخراج مبانی کرامت، توجه به نقش ارج نهادن به منزلت انسان در خلق آثاری ارزشمند چون محبت، همدلی، وحدت و عدالت در دنیاو به ارمغان آوردن صلحی پایدار و جهانی .
مشخصات اثر
بررسی مقایسه ای دیدگاه حلاج و سهروردی درباره ی خدا
نویسنده:
زینب حدادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
همواره در میان فلاسفه و عرفای اسلامی، دیدگاه های مختلفی در مورد خدا مطرح بوده است. فلاسفه ی قبل از سهروردی با استفاده از دلایل فلسفی صرف، و عرفا با استفاده از شهود باطنی خویش ، به اثبات وجود خداوند می پرداختند. یکی از فیلسوفانی که با استفاده از افکار مختلف فلاسفه و عرفا و ادیان الهی نظامی نوین ابداع کرده سهروردی است. وی فلسفه ی خویش را بر پایه ی افکار مختلف این افراد و تلفیق آن ها، و هم چنین بر پایه ی تجربه های عرفانی خویش ایجاد کرده است. سهروردی فلسفه ی خویش را حکمه الاشراق می نامد، که در آن بر خلاف نظام های فلسفی دیگر از مفاهیمی چون نور و ظلمت استفاده می کند. یکی از مباحث اصلی در فلسفه ی او بحث از خدا یا نورالانوار و افعال و صفات اوست که در این نوشتار به آن پرداخته خواهد شد. سهروردی معتقد است که وجود خداوند امری است بدیهی و دلایل اثبات خداوند صرفاً دلایلی می باشند برای آگاهی بیشتر ما. وی در ادامه به ذکر دلایل فلسفی و اشراقی خویش می پردازد. به نظر می رسد که سهروردی در ابداع فلسفه ی خویش از اندیشه ی عرفایی چون حلاج بهره برده باشد. نقطه ی اصلی اندیشه ی حلّاج در مورد شناخت خداوند، این است که او نیز معتقد است که ما انسان ها هرگز نمی توانیم درک و شناختی درخور وجود خداوند از او داشته باشیم، و شناخت ما تنها به اندازه ی مرتبه ای است که ما در آن قرار داریم. وی معتقد است که صفات خداوند تنها اسمائی هستند برای ما انسان ها که بتوانیم خداوند را با آن اسماء مورد خطاب قرار دهیم. سهروردی در بسیاری از نظرات خود درباره ی خدا تابع حلّاج بوده است. لذا این پرسش شایان طرح است که به درستی عقیده ی سهروردی و حلّاج در باره ی خداوند و اسماء و صفات او و هم چنین رابطه ی او با انسان و نظام هستی چیست؟ آیا این دو عارف و فیلسوف تلقی واحدی از خداوند و اسماء و افعال او دارند؟ تمایز و شباهت های اندیشه ی آن دو چیست ؟ هم چنین در این نوشتار به بررسی فرضیه های مطرح شده در طرح پژوهشی می پردازیم، چنان که در فصل دوم به فرضیه ی مربوط به حلاج، در فصل سوم به فرضیه ی مربوط به سهروردی و در فصل چهارم به فرضیه ی سوم یعنی شباهت ها و تفاوت های نظرات آن دو پرداخته خواهد شد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1264