مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور > نمودار درختی موضوعات

1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology

03. انسان شناسی Human nature

جبر و اختیار(کلام)

جبر determinism

جبر الهی

جستجو در برای عبارت

شامل عبارت باشد

تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن

نوع منبع:

فرمت:

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

تعداد رکورد ها : 17

عنوان :

بررسی و نقد الهیات لایب نیتس

نویسنده:

صالح حسن زاده

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,

کلیدواژه‌های اصلی :

خدا , جوهر (منطق) , مناد , الهیات فلسفی , الهیات لایب نیتس , هماهنگی پیشین بنیاد

کلیدواژه‌های فرعی :

اراده آزاد , جبر الهی , انجیل , صفات خدا , الهیات مسیحی , فلسفه یونان , فلسفه دکارت , علیت , علیت حقیقی , فلسفه اسپینوزا , نظم عالم , اصل کمال , نظم عقلانی عالم , God will , خدا در فلسفه اسپینوزا , علم پیشین الهی و اختیار انسان , فلسفه مالبرانش , خدای دکارت , جبر اخلاقی , خدای قادر ,

چکیده :

فلسفه لایب نیتس و تصور وی درباره خدا از حوزه های فلسفی و الهیات مسیحی، فلسفه اسپینوزا و فلسفه دکارت متاثر است. همچنین لایب نیتس از بعضی مکالمات افلاطون هم تاثیر پذیرفته است. در عین حال، شان کلامی آثار لایب نیتس از آثار دکارت و اسپینوزا بیش تر است و فلسفه او مانند فلسفه مالبرانش خدامحور است. به نظر لایب نیتس، علت فاعلی و علت غایی در جهان طبیعت توسعه و تداوم علیت خداوند است. لایب نیتس با این تفکر به قاعده «لا موثر فی الوجود الا الله» نزدیک می شود. لایب نیتس در نظریه هماهنگی پیشین بنیاد علیت ماشینی را تحت علیت غایی قرار می دهد. لایب نیتس برداشت دکارت از خدا را مورد حمله شدید قرار می دهد و آن را به خدای اسپینوزا تشبیه می کند که اصل چیزهاست و نوعی قادر مطلق است که با طبیعت اولیه نامیده می شود و فاقد اراده و فاهمه است. موجود کامل دکارت آن خدایی نیست که ما تصور می کنیم و به او امیدواریم، یعنی خدای عادل و عاقل که هر ممکنی را برای خیر مخلوقاتش انجام می دهد. خدایی ساختگی مثل خدای دکارت برای ما هیچ تسلای دیگری جز تسلای صبر از روی جبر باقی نمی گذارد. اسپینوزا هر تصور یا تعریفی از خدا را به عنوان موجودی عاقل و صاحب اراده رد می کند. به باور وی، خدا از طریق اراده آزاد عمل نمی کند. اراده و عقل با طبیعت خدا همان نسبت را دارند که حرکت و سکون. از این رو، جهان یک نظم و نظام مکانیکی و ریاضی است و به هیچ معنا انسانی، هدفمند و اخلاقی نیست. هر چیز مطابق با قانون عینی و انعطاف ناپذیر علت و معلول رخ می دهد. لایب نیتس با انتقاد شدید از نگرش اسپینوزا به خدا می گوید: خدا یک ذهن، یک شخص و یک جوهر معین است، اما در عین حال کامل ترین جوهرهاست، خدا، مناد منادهاست که با نظم ریاضی دقیق خود، اعمال و تاثیرات ظاهری منادها را هماهنگ می سازد. لایب نیتس بعد از فراز و فرودها، سرانجام یک طبیعت، یعنی جوهر منفرد یا «مناد منادها» را به عنوان موجود کاملا متعالی یا خدا معرفی می کند که به حکم ضرورت اخلاقی مجبور است بهترین جهان ممکن را بیافریند. آیا لایب نیتس در نهایت به فلسفه اسپینوزا – که آن را به شدت رد می کرد- نزدیک نشده است؟ جبر و ضرورت اخلاقی لایب نیتس با ضرورت و جبر طبیعی اسپینوزا چه تفاوتی دارد؟ در این مقاله تلاش کرده ایم: 1- الهیات لایب نیتس را تبیین کنیم. در الهیات لایب نیتس نکات بدیعی وجود دارد که توجه بیش تر به دکارت در مراکز فلسفی ایران مانع دریافت آنها شده است.2- برخی از آراء لایب نیتس را در الهیات با نظران افلاطون، ارسطو، دکارت، مالبرانش و اسپینوزا تطبیق و مقایسه کنیم.3- الهیات لایب نیتس را از برخی جهات و در حد گنجایش مقاله مورد نقد و داوری قرار دهیم.

صفحات :

از صفحه 91 تا 119

مشخصات اثر

عنوان :

قدمت قران و جبر

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

اگربه صورت خلاصه بخواهيم بحث قديم و يا حادث بودن قران مطرح کنيم ميشود گفت اگر مراد از قران محتواي آن باشد , محتواي قرآن ريشه در علم الهي داردو قديم است چون علم خداوند ذاتي است وقديم و اگر مراد الفاظ وحروفي باشد که بر پيامبر گرامي اسلام وحي شده قران ح بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

تأملی بر مفهوم آزادی و اختیار از منظر اگزیستانسیالیسم (با تکیه بر آراء کی یرکگور)

نویسنده:

حمید رضانیای شیرازی، مجتبی اعتمادی نیا

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

مشخصات اثر

عنوان :

خلقت امامان(ع) و جبر الهی

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

آفرينش و حديث «لولاك...» روايت «لولاك لما خلقت الافلاك» در بحارالانوار(1) آمده است. در اين باره، يكى از سه معناى زيرشايان توجه است: 1. هدف از خلقت جهان، چيزى است كه جز با وجود پيامبرصلى الله عليه وآله تحقق نمى‏يابد. از ديدگاه قرآن، همه جهان براى انسا بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی دیدگاه ویلیام کریگ در باب مسئلۀ تقدیرگرایی کلامی

نویسنده:

عبدالرسول کشفی ؛ متین طائفه رستمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

کلیدواژه‌های اصلی :

علم ازلی الهی , اختیار انسان , مولینیسم , فلسفه دین , تقدیر گرایی کلامی , علم میانه

کلیدواژه‌های فرعی :

اراده الهی , جبر الهی , شرطی خلاف واقع , علم واجب , عالم مطلق , اثبات علم میانه , صدق شرطی خلاف واقع , ضرورت لازم , ضرورت لزوم , تغییر گذشته ,

چکیده :

ویلیام لین کریگ معتقد است که استدلال تقدیرگرایی کلامی که در صدد نشان دادن عدم اختیار انسان است از دو جهت عمده گرفتار اشکال است. در این استدلال در تفسیر «در محدودۀ قدرت قرار داشتن» میان ضروت لازم و ضرورت لزوم خلط شده است. همچنین این استدلال به تمایز میان تغییر گذشته و تأثیرگذاری خلاف‌واقع بی‌توجه بوده است. در کنار نقد کریگ بر این استدلال، شاهد نظریۀ ایجابی او در اثبات اختیار انسان هستیم که او را در جرگۀ مولینیست‌ها قرار می‌دهد، زیرا او برای اثبات اختیار انسان از نظریۀ علم میانه بهره می‌گیرد. از نظر کریگ، نظریۀ علم میانه نیازمند اثبات فلسفی نیست و در عین حال می‌توان دلایل الهیاتی متعدد مبنی بر صحت آن ارائه کرد. از جمله می‌توان به مشیت الهی و علم پیشین الهی به عنوان دو مفهوم الهیاتی اشاره کرد که علم میانه در تبیین آنها مؤثر است. اما به نظر می‌رسد که روش کریگ در اثبات اختیار انسان با استفاده از نظریۀ علم میانه گرفتار اشکال است. در کنار اشکالات تومیست‌ها، همچون عدم وجود متعلق برای این علم و انفعال‌پذیری علم الهی، نظریۀ علم میانه با تلقی کریگ با اختیار انسان نیز سازگار نیست.

صفحات :

از صفحه 223 تا 245

مشخصات اثر