مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
احکام خداشناسی ادله توحید (کلام) اسمای الهی توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) توحید (علم توحید) صفات الهی معرفت تنزیهی خدا Apophatic theology
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1282
بررسی آراء و اندیشه های خداشناسی علامه مصباح یزدی
نویسنده:
محبوبه کریمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهآراء و اندیشه های کلامی علامه مصباح یزدی در زمینه خداشناسی، در برخی موارد متفاوت از دیگر اندیشمندان کلامی بوده حاوی نوآوری هایی می باشد.جمع آوری نظرات ایشان در این عرصه با نظم مشخص و بیان و در بعضی موارد تحلیل آنها از آثار استاد و دیگر منابع مرتبط با این بحث، با هدف دست یابی به مجموعه منسجم این آراء، کمک کرده تا مقصود از نوشتار حاصل گردد. از حیث روشی سیر علامه مصباح در بررسی مسائل خداشناسی از تحلیل معنایی مفردات و داده های بحث آغاز شده و در ادامه با توضیح و تحلیل محتوا و ذکر استدلالهای عقلی و در نهایت تطبیق نقلی و بیان نظر مختار و دلایل ارجحیّت آن پایان می پذیرد.همچنین سیر زندگی ایشان از ابتدا تا کنون و تطوّرات آن از حیث بهره گیری از اساتید مبرزی همچون حضرت امام خمینی ره و علامه طباطبایی ره و آشنایی با علوم جدید از استاد یک اندیشمند ممتاز در عرصه های مختلف علوم دینی خصوصا کلام ساخته است که بررسی افکار و آرائش ضروری می نماید.شناخت خدا از دیدگاه علامه مصباح هم حضوری است که بر اساس مراتب انسانها دارای درجات ومنازلی می باشد و هم حصولی است که از راه مفاهیم کلی بدست می آید. از نظر استاد شناخت فطری نیز گاهی حضوری و گاهی حصولی است.راههای شناخت خدا متناسب با قدرت فهم و درک و نیاز انسانها به سطوح ساده، متوسط و استدلالی تقسیم می- پذیرد. ایشان مستفاد از آیه 22 سوره انبیاء را که مشهور از آن برهان تمانع استفاده کرده اند ناظر به وحدت نظام عالم دانسته و این تقریر را دارای مزایایی نسبت به تقریر مشهور می داند.نظام انتساب صفات به خداوند متعال در نگاه علامه مصباح مانند نظام وجود در حکمت صدرایی، تشکیکی است، و اگر صفتی دارای معنای کمالی بود، در أعلی در جه خود و خالی از هر گونه نقصی به خداوند متعال نسبت داده می شود. کلید واژه ها :کلام، خداشناسی، شناخت، توحید، صفات خدا .
مشخصات اثر
آیا می توان خدا را شناخت؟
نویسنده:
حسن میلانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
متن
کلیدواژه‌های اصلی :
01. خداشناسی (کلام)
چکیده :
اشاره: گرچه شناخت خداوند متعال آنچنانکه باید، مطلوب فطرى هر ذى شعور، و فراترین درجه کمال هر موجود متکامل است، اما جاى تأسف بسیار است که ذهن جستجوگر انسان و تعمق بى‏پروا و نا به جاى او، بسیارى از اوهام و خیالات را، جایگزین حقایق توحیدى نموده است.در این باب، بین احکام عقل و وهم خلط هاى فراوان بوده است؛تا آنجا که نگرش بسیارى از اندیشمندان بزرگ بشر به متن قرآن و حدیث نیز-که حقیقت توحید جز در آن یافت نمى‏شود-واقعیت آن را دگرگون ساخته، و آن را به اوهامى نادرست و دور از حقیقت آلوده است.بسیار به جا و زیبنده است که از دیدگاهى براساس برهان و عقل-که پایه استوار شرایع و علوم الهى است-در مسائل توحیدى تأمل کرده و دریابیم که آیا برهان و عقل و کتاب و سنت نیز همان را مى‏گویند که اندیشمندان مزبور، یا اینکه بین این دو راه فاصله است و جدایى و تباین؟!! اینک، با جستجوى اندکى که در متن قرآن و حدیث، و تأمّل مختصرى که در براهین مسلم و آشکار عقلى آنها نموده‏ایم، به خواست خداوند متعال و ولیش(عجل اللّه تعالى فرجه)در این بخش از سخن، به بیان شناخت خداوند متعال بر این اساس مى‏پردازیم، و در آینده، ضمن بیان چگونگى نسبت خالق متعال با زمان و مکان و سایر پدیده‏ها، و معناى صحیح وحدت و یگانگى او، به نقد مبانى وحدت وجود و یا علیت ذات خالق نسبت به خلق به نحو صدور و تولد و عدم تناهى و شمول او نسبت به زمان و مکان و ازلیت خلق و حرکت جوهرى و...اشاره‏اى خواهیم داشت. آیا تا به حال درباره حقیقت ذات خداوند اندیشیده‏اید؟!بلکه آیا کسى هست که تا کنون در این باره فکر نکرده باشد، و نخواهد معبود خود را بشناسد؟و پى به حقیقت هستى او ببرد؟!کدامین مکتب یا فلسفه است که تا کنون پاى در این وادى ننهاده باشد؟!آیا براستى خدا چیست؟!او او را به چه عنوانى باید شناخت و پرستید؟!
مشخصات اثر
آیا خداوند جسم دارد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
خداوند جسم ندارد. جسم يک چيزي است که محدوديت دارد يعني داراي اندازه وطول وعرض وعمق است .اگر خدا بخواهد جسم داشته باشد يعني بايد طول و عرض وعمق داشته باشد يعني خدا محدود وخلق شده است . درحالي که خداوند خالق است و خالق ، آفريدگار جسم است اگر خدا جسم و بیشتر ...
مشخصات اثر
مکر و چگونگی انتساب آن به خداوند
نویسنده:
محمد شریفی؛ نسرین اشتیاقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
در آیاتی از قرآن کریم به‌ویژه پس از نسبت دادن مکر به غیر خدا این صفت به خدا نیز نسبت داده شده است و این شبهه را در ذهن ایجاد می‌کند که آیا خداوند هم مانند انسان‌ها مکر می‌کند و چرا خداوند خود را با صفت خیر الماکرین وصف نموده است؟ نگارندگان در این پژوهش بر آن‌اند تا با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به آیات قرآن و دیدگاه مفسران، تفاوت مکر انسان و مکر الهی و ویژگی‌های مکر الهی را واکاوی نمایند.
صفحات :
از صفحه 27 تا 43
مشخصات اثر
قرآن صراحتاً اعلام می‌دارد که وجود دو خدا در یک جهان موجب فساد است. حال آیا فرض وجود چند جهان مجزا با خدایان جداگانه که هر کدام عالم خود را اداره می‌کند، محال است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
برای پاسخ به این پرسش، ابتدا باید به دو نکته اشاره نمود: نکته اول این‌که شبهه مذکور که به شبهه «ابن کمونه» معروف است،[1] بعد از اثبات وجود خدای متعال و در اثبات صفت توحید برای او مطرح می‌شود؛ به همین دلیل از پرداختن به براهین اثبات واجب الوجود صرف نظ بیشتر ...
مشخصات اثر
تشبیه، تفویض و تأویل در مکتب اصحاب حدیث
نویسنده:
هادی حجت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
آیات صفات بخشی از متشابهات قرآن به شمار می روند. مسلمانان در برابر این آیات دیدگاه های مختلفی دارند، در واقع در این باره سه نظر عمده وجود دارد: تشبیه، تفویض و تأویل. تشبیه همانند ساختن خداوند در ذات یا صفات به مخلوقات و اسناد صفات خلق به خالق است. تفویض آن است که معنای صفات خبریه خداوند متعال برای ما معلوم نیست و لذا مسأله را بایستی به خداوند متعال تفویض و در این باره سکوت کرد. تأویل، تفسیر این آیات مطابق با شأن خداوند باری تعالی است گرچه با ظهور ابتدایی الفاظ مخالف باشد. اهل حدیث به شدت از تأویل این آیات و احادیث مشابه آن اجتناب کرده و به ناچار به تشبیه یا تفویض رو آورده اند. در این مقاله نشان داده ایم تأویل ضرورتی است که نه تنها امامان شیعه که جمعی از صحابه، تابعان و حتی برخی از بزرگان اصحاب حدیث نیز با بهره گیری از آن به تفسیر و تبیین آیات پرداخته اند.
صفحات :
از صفحه 125 تا 156
مشخصات اثر
طرحى نو در طبقه بندى اسمای الهى و ارتباط بین آنها
نویسنده:
مهدی افتخار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مساله تطبیق نظام پیوسته ظهور عوالم با نظام کمالات الهی، که در قالب اسمای الهی از آن سخن گفته می شود، از قدیمی ترین مسایل حکمت الهی و عرفان بوده و سعی اهل عرفان در شناسایی پدیده ها، بر شناخت ارتباط آن ها با صفتی از صفات علیای خداوند متمرکز شده که مبدا ظهور آن بوده است. این مقاله در پی جمع آوری و طراحی اصول و بیان مفاهیمی است که درک بهتر معانی اسمای الهی و ارتباط بین آن ها و ترتیب تنزل آن ها را امکان پذیر نموده، بازخوانی جدیدی از نور، حیات و جایگاه جلال و جمال و طبقات اسمای الهی و ترتیب نزول آن ها را با جمع بندی بین کلمات اهل عرفان و قرآن مجید و کلام اهل بیت علیهم السلام ارایه می دهد.
صفحات :
از صفحه 83 تا 104
مشخصات اثر
چگونگی رابطه انسان با خداوند متعال بر اساس مبانی هستی‌شناختی عرفانی
نویسنده:
زهرا محمدعلی میرزایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تمامی مباحث عرفان نظری، بر وحدت شخصیه وجود بنا شده است و تقریباً سخن تمامی عرفا در این امر یکی است؛ بدین بیان که یک وجود بیش نیست و کثرات، تجلّیات او هستند زیرا عدم تناهی‌اش، جایی برای غیر نمی‌گذارد. بنابراین، اگر عرفا از چینش مراتب هستی سخن می‌گویند که پس از ذات، تعیّنات علمی عالم إله و تعیّنات خلقی عالم کون را دربرمی‌گیرد، منافاتی با وحدت وجود نداشته بلکه این کثرات، شئون حق هستند. ارتباط حق‌تعالی با کثرات، از دو راه سلسله ترتیب و وجه خاص می‌باشد. مراد از سلسله ترتیب، وسائط فیض الهی بوده و وجه خاص که اوّلین بار، محیی‌الدین بر آن تصریح نموده، ارتباط بی‌واسطه با حق است. اساس تحلیل عرفا از این رابطه، وحدت وجود و خاصیت اطلاقش است که حق، به تبع این اطلاق و عدم تناهی، در تمامی کثرات که مظاهر مقیّد او هستند، حضور وجودی دارد. بر اساس وجه خاص، حق‌تعالی با هر شیء البته به میزان حصه وجودی‌اش مرتبط است؛ با این حال، از جهت اکثر افراد به دلیل غلبه احکام امکانی، این باب به طور طبیعی بسته‌است که با کسب طهارت روحی و تلاش در جهت افزایش احکام وحدت، گشوده می گردد. با وجه خاص، حق‌تعالی از خود انسان به او نزدیک‌تر بوده و به جهت غلبه احکام وجوبی، حقیقت بیشتری از وی را نسبت به خودش داراست حتی اگر انسان این امر را درک نکند. وجه خاص با عین ثابت اشیاء که سهم شیء را از حصه وجود حقّانی معیّن می‌کند، پیوند داشته به علاوه، با انسان کامل نیز در ارتباط است چرا که وی، واسطه اصلی فیض الهی بوده و از آنجا که اسم جامع حق در او پیاده شده، به سریان او در تمامی مظاهر، سریان دارد. وجه خاص در توجیه بسیاری از مسائل عرفانی و شرعی مانند علم حق به جزئیات و توحید أفعالی نیز، بسیار کارگشاست. پژوهش حاضر، در صدد بررسی چگونگی رابطه انسان با حق بر اساس مبانی هستی‌شناختی عرفانی است که با توجه به قدمت این بحث، اکثر منابع این اثر، کتب دست اوّل در عرفان نظری می‌باشد. با نظر به اهمّیت وجه خاص، در این نوشتار، سعی شده با نگاهی نسبتاً جامع، احکام آن مورد بررسی قرارگیرد.
مشخصات اثر
بررسی مقایسه‌ای مبانی معرفت شناسی و خداشناسی احمدبن حنبل و شیخ صدوق
نویسنده:
مجتبی بیگلری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
چکیده :
در این پژوهش ، به تطبیق و مقایسه ی آراء و اندیشه های دو محدث بزرگ یعنی ؛ احمدبن حنبل و شیخ صدوق ، از دو مذهب بزرگ اسلامی پرداخته ایم . مباحث تطبیقی و مقایسه ای بدین معنایند که آراء مختلف دو یا چند اندیشمند و یا دویا چند مکتب فکری، مورد مقایسه و سنجش قرار می گیرند ، روش ما در این تحقیق ، استخراج آراء و عقاید این دو دانشمند نص گرا از میان آثار به جا مانده ی از ایشان ، روایات و احادیث نقل شده و معتمَد آنان و در برخی موارد، آثار شارحان اندیشه های آنها ، و آنگاه ، مقایسه و تطبیق یافته ها بدون هیچ قضاوتی و نقدی و گزینشی است . شیخ صدوق ، از نظر فکری ، متعلق به مکتب اخباریان متقدم قم و احمدبن حنبل هم، از بزرگترین محدثان و نص گرایان پیرو طریقه ی اصحاب الحدیث است . نگرش هر دو به اخبار و احادیث ، با اختلاف درجات ، تا حدودی یکسان است ، لکن پایبندی بی چون و چرای ابن حنبل به ظواهر نصوص و پرهیز از هر گونه تاویل و برداشت درایی در فهم آنها و اثبات معانی همه نصوص بر وجه حقیقی و نه مجاز ، او را از صدوق متمایز می سازد ، و به دلیل همین رویکرد خاص ، صعوبت استخراج آراء کلامی وی به روشنی قابل درک است . هرچند شیخ صدوق هم به مانند ابن حنبل ، هرگونه مباحثه و مجادله کلامی را در حوزه عقاید ممنوع می شمارد ، اما در مواردی بسیار به طرح این نوع از مباحث پرداخته که خود تفاوت مبانی معرفت شناسی آنان را از حیث حجیت عقل و اعتبار آن در فهم کتاب و سنت روشن می سازد.
مشخصات اثر
نقش قرآن در شکوفایی حیات عقلانی تمدّن اسلامی
نویسنده:
قدرت الله قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدّن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکل گیری تفکّر عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهم ترین پرسش ها و مسائل پیش روست. به نظر می رسد که جامعیّت قرآن در ارائة آموزه های جهان شمول برای بسترسازی تحقّق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینه های حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهان شناسی، انسان شناسی، اخلاق، سیاست و اجتماع برخی آموزه های لازم و جهت دهندة اندیشة متفکّران مسلمان، اعمّ از متکلّمان و فلاسفه بیان شده باشد. از این رو، ملاحظة نظام عقلانی اوّلین فیلسوفان مسلمان چون فارابی و ابن سینا موارد گوناگونی از تأثیرپذیری نظام فلسفی آنان را از قرآن نشان می دهد که محوریّت هستی شناسی توحیدی و تبیین خاصّ از معرفت شناسی وحیانی از مهم ترین آنهاست. در این تحقیق، تلاش می شود با توجّه به اوصاف کلّی قرآن و با ذکر برخی آموزه های حکمی، عقلانی و فلسفی آن، نحوة تأثیرپذیری فیلسوفان اسلامی چون فارابی و ابن سینا از آن در ابعاد گوناگون فلسفة خود بیان شود تا نشان داده شود که فلسفة اسلامی، علی رغم منابع غیراسلامی، تنها در پرتو تعالیم عقلانی و فلسفی قرآن بود که ویژگی «اسلامی» را به خود گرفت.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1282