جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
خواجه نصیر الدین طوسی, محمد بن محمد (فیلسوف و متکلم ایرانی سده هفتم، موسس کلام فلسفی، شیعه امامی), 579ق./1201م.توس،ایران- 672ق./1274م.کاظمین،عراق
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 961
روش نظام‌مند خواجه‌نصیرالدین طوسی در مواجهه با منتقدان فلسفه اسلامی
نویسنده:
حسام الدین مؤمنی شهرکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
خواجه‌نصیرالدین طوسی را میتوان در شمار برترین مدافعان فلسفۀ اسلامی در دوران غربت تفکر و فلسفه‌ورزی دانست. او با تلاشها و حمايتهاي علمي و فلسفي خود، مانع از خاموشی چراغ اين اندیشة اصيل شد. خواجه‌نصيرالدين براي دفاع از فلسفۀ اسلامي در برابر منتقدان آن، از روشي نظام‌مند بهره برده كه موجب تحول بنیادین در روند فلسفه و کلام اسلامی شد. پژوهش حاضر با استفاده از راهبردهاي توصیفی، تحلیلی و استدلالی و روشهای اسنادی، تحلیل منطقی و قیاسی، بدنبال تبیین نظام علمي‌ـ‌دفاعي خواجه‌نصير در مواجهه با منتقدان فلسفۀ اسلامی است. یافته¬های اين تحقیق نشان میدهند که شاخصه‌های روش نظام‌مند وی عبارتند از: تبيين عدم تعارض میان فلسفه و دین، گفتگو با ساير اندیشمندان، شرح فلسفة سینوی، نقد آراء مخالفـان و منتقـدان فلسفه، ترکیب فلسفة مشائـی و اشراقـی، نشان‌دادن کاربرد فلسفه با ارائة کلام فلسفی، رویکرد عقلی و بدون غرض‌ورزي در شرح و نقد، و رعایت اخلاق در نقد. نتایج پژوهش حاکی از آنست که عقل فلسفی و رويكرد عقلانی خواجه، اساس و محور اصلي نظام علمی‌ـ‌دفاعی اوست.
صفحات :
از صفحه 111 تا 128
مشخصات اثر
سیاست دوستی در اندیشۀ سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی
نویسنده:
طاهره شریف ، ابراهیم برزگر ، محمدباقر خرمشاد ، نفیسه السادات قادری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
دوستی مدنی بین انسان‌ها فضیلت والا و پیش‌شرط سعادت و وجه ممتازی است که به اندازۀ تاریخ بشر قدمت دارد. جوهرۀ سیاست به تعبیر اشمیت در دوگانۀ دوستی-دشمنی خلاصه می‌شود. درواقع نفس سیاست منازعه‌برانگیز است. در قرون اخیر در جهان اسلام، ادبیات منازعه و ستیزه‌جویی بسط و گسترش یافته است. مصداق عینی این ادعا کنش‌های فرقه‌هایی مانند وهابیت و گروه‌های جهادی-تکفیری در منطقه است. از آنجا که اصل بر منازعه و وظیفۀ سیاست حل منازعه مبتنی بر دوستی است، پژوهش حاضر درصدد بسط «سیاست دوستی» در ایران و میان ملت‌های مسلمان است. برای نیل به این مقصود، فضای فکری متفکر مؤثر عصر زرین اندیشۀ اسلامی یعنی خواجه نصیرالدین طوسی را به‌دلیل اهمیتی که به محبت در سیاست می‌دهد و آن را بالاتر از عدالت می‌داند و ظرفیت خوبی برای پرورش سیاست دوستی دارد، با نگاهی نو قرائت می‌کند. پرسش اصلی این جستار آن است که سیاست دوستی در دستگاه فکری اندیشمند چگونه شکل می‌گیرد. فرضیه آن است که عناصر شکل‌دهندۀ سیاست دوستی در دستگاه فکری خواجه نصیر نظیر خوشبختی عمومی، قدرت، برابری، پذیرش تفاوت، پذیرش دیگری، دوستی مسئولانه و عشق بستر شکل‌گیری سیاست دوستی را فراهم می‌کند. یافتۀ پژوهش این است که اندیشۀ سیاسی خواجه نصیر براساس الگوی نظری طراحی‌شده در زمینۀ دوستی سیاسی و مدنی قابلیت معاصرسازی دارد. این پژوهش با بهره‌گیری از نظرات اندیشمندان مغرب‌زمین در زمینۀ این سیاست دوستی (آرنت و دریدا) با جرح‌وتعدیل و نیز یک شاخص از امام خمینی سازۀ نظری را طراحی کرده است.
صفحات :
از صفحه 64 تا 80
مشخصات اثر
نقش خواجه نصیرالدین طوسی در توسعه علم ریاضی و علم نجوم در جهان اسلام
نویسنده:
رمضان محمدی، محمدباقر خزائیلی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
چکیده :
مقاله حاضر با عنوان«نقش خواجه نصیر طوسی در توسعه علوم» با هدف کشف و توصیف نحوه و چگونگی تاثیرخواجه نصیرالدین(م.۶۵۳)، در علوم ریاضی و نجوم صورت گرفته است. خواجه از مشهورترین دانشمندان شیعی که در حوزه‌های مختلف علمی پیشرفت های فراوانی را ایجاد کرد. بدون تردید نقش وی در حوزه ریاضی و نجوم بسیار برجسته است. رصد خانه مراغه تنها بخشی از از سازمان علمی خواجه بود که اعتبار جهانی یافت.کتاب «شکل‌القطاع» او تحولی شگرف در حوزه علوم ریاضی خصوصاً هندسه بوجود آورد. وی با تبدیل هندسه سه‌بُعدی به هندسه دوبُعدی در علم هندسه توانست در حوزه ریاضیات(هندسه) گام‌های اساسی بردارد. طبق یافته‌ها می توان گفت مهم‌ترین تحول در علم نجوم قبل از کپرنیک توسط خواجه صورت پذیرفت. خواجه با طرح جفت‌های طوسی انتقاد جدی به نظریه زمین‌محوری بطلمیوس کرد واثبات کرد که خورشید مرکز است و زمین به دور خورشید می‌چرخد؛ کاری که بعدها اساس تحولات نجوم جدید شد. این پژوهش با طرح این سؤال که خواجه به عنوان یک دانشمند شیعی، چه تحولی در علم ریاضیات و نجوم ایجاد کرد؟ این فرضیه را مطرح می‌نماید که انتقادات جدی خواجه به نظریات ریاضی و نجوم یونانی و طرح نظریات جدید، مبنای تحولات علمی در اروپا شد.
صفحات :
از صفحه 91 تا 111
مشخصات اثر
وجه اشتراک و افتراق نظرگاه فخررازی و خواجه نصیرالدین طوسی در مسأله معرفت شناسی کلّی ها
نویسنده:
داریوش بابائیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
مسأله کلی ها بیش از هر موضوع فلسفی دیگری محل مناقشه و معرکه ی آراء بوده است. کلی را از دو جنبه ی هستی شناسی و معرفت شناسی می نگرند؛ هستی شناسی در باره ی نحوه ی وجود کلی و معرفت شناسی در باره ی نحوه ی ادراک مفاهیم کلی بحث می کند. در این مقاله وجه معرفت شناسی کلی ها مورد کاوش قرار می گیرد. فخررازی و خواجه طوسی دیدگاه درخور توجهی در این زمینه دارند، و کمتر بدان ها توجه شده است، تبیین و تحلیل دیدگاه آنان می تواند به باز شدن افقهای جدیدی در این بحث مهم فلسفی بیانجامد. دراین نوشتار به دنبال پاسخی برای این سوال هستیم که این دو متکلم صاحب نام چه تبیینی از نحوه ی ادراک کلی دارند؟ نتیجه ای که از این مقاله به دست می آید آن است که گرچه این دو متکلم در مباحثی همچون مفهوم کلی، اقسام کلی، تعقل کلی و تجرد مفاهیم کلی و محل آنها رویکرد تقریباً مشابهی اتخاذ کرده اند، اما در مواردی مانند کلی عقلی، صورت های معقول، تشخص و تجرید با هم اختلاف نظر دارند.
صفحات :
از صفحه 229 تا 246
مشخصات اثر
بررسی و تصحیح رساله خطی «فضیلة امیر المؤمنین (علیه السلام)» اثر خواجه نصیر الدین طوسی
نویسنده:
اکبر اسد علیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
رساله «فضیلة امیر المؤمنین (ع)» نوشته خواجه نصیر الدین طوسی(597- 672ق) از متکلمان و مبتکران علم کلام و اثرگذار در ترویج عقائد اسلامی است. از این دانشمند بزرگ جهان تشیع آثار ارزشمند و گران سنگی در زمینه های مختلف کلامی بر جای مانده است، هر چند بیشتر آثار خطی ایشان تاکنون تصحیح و تحقیق شده است، اما اکثر آنها آن گونه که باید تصحیح و تحقیق نشده است لذا نیاز به تحقیق مجدد دارد، از جمله آن رساله یاده شده است که محقق طوسی آن را با رویکرد کلام نقلی(آیات قرآنی) با مهارت خاصی در باره فضیلت امام امیر المؤمنین علی 7و مقایسه آن حضرت با اولینان خلائق یعنی پیامبران مرسل و آخرینان خلائق یعنی صحابه پیامبر اکرم9 نگاشته است. این اثر در نوع خود در زمینه فضائل و مناقب امام اول شیعیان منحصر به فرد است، بررسی ، شرح و تفصیل این مقایسه از نگاه آیات و روایات از جمله تأملاتی است که می توان نسبت به رویکرد محقق طوسی در این رساله بیان کرد. این رساله براساس پنج نسخه که در کتابخانه‌های مجلس شورای اسلامی و دانشگاه تهران موجود بوده، تصحیح انتقادی شده است.
صفحات :
از صفحه 271 تا 292
مشخصات اثر
هرمنوتیک، کتاب و سنت
نویسنده:
محمد مجتهد شبستری
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: طرح نو,
چکیده :
(فرآیند تفسیر وحی) کتاب «هرمنوتیک، کتاب و سنت » توسط حجه الاسلام والمسلمین محمد مجتهد شبستری در سال ۱۳۷۵ به رشته تحریر در آمده است. ناشر آن طرح نو می باشد و در همان سال به چاپ دوم رسید. کتاب از دو بخش و دو پیوست تشکیل شده است. بخش اول کتاب، « پیش فهم ها، علائق، انتظارات مفسران وحی » نام دارد و بخش دوم به « نقد، اصلاح و بازسازی اندیشه دینی » می پردازد. البته عمده مضامین و مطالب آن، قبلا تحت عناوین مختلف در مجلات به چاپ رسیده بود. در پیشگفتار می خوانیم: «موضوع کتاب این است که مفسران وحی اسلامی همیشه بر اساس پیش فهم ها، علائق و انتظارات خود از کتاب و نت به تفسیر آن پرداخته اند». پشت جلد کتاب نیز موضوع آن را چنین معرفی کرده است: «موضوع کتاب این است که مفسران وحی اسلامی همیشه بر اساس پیش فهم ها، علائق و انتظارات خود از کتاب و نت به تفسیر آن پرداخته اند. بدین جهت کتاب حاضر، هرمنوتیک، کتاب و سنت نامیده شده است ». نویسنده تلاش می کند تا نشان دهد که تفسیر و اجتهاد عالمان دین اسلام نیز مشمول اصل کلی دانش هرمنوتیک یعنی استناد تفسیر و فهم متون بر پیش فهم ها و علائق و انتظارات مفسر بوده است و استثنایی در کار نیست. در عین حال در مقام تجویز، این کتاب عالمان دین را بدین نکته دعوت می کند که تنقیح تمام عیار پیش فهم ها در هر عصر شرط اساسی و اصلی هرگونه تفسیر و افتاء صحیح دینی است و تکامل دانش دین بدون این بازنگری میسر نیست. برون شدن جهان اسلام از مشکلات نظری و عملی که تمدن پیچیده امروز برای آن بوجود آورده، تنها با این بصیرت و توجه ممکن می شود».
مشخصات اثر
ماهیت منطق و منطق ماهیت: تحویر و تحلیل شروح فخرالدین رازی و نصیرالدین طوسی برنهج‌های یکم و دوم منطق اشارات ابن‌سینا
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
منابع دیجیتالی :
صفحات اولیه کتاب
وضعیت نشر :
قم: حکمت اسلامی وابسته به موسسه مجمع عالی حکمت اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
شرح و بررسی منطق ابن‌سینا از کتاب "اشارات" ایشان است. در این اثر به شرح مباحث منطقی نهج اول و دوم از کتاب مذکور پرداخته شده و مهمترین مباحث مربوط به علم منطق و ماهیت آن و چیستی مباحث منطقی، زبان‌شناسی، دلالت زبانی و برخی دیگر از قواعد علم منطق بیان شده است. در ابتدای این اثر به بحث در مورد چیستی، چرایی و ضرورت علم منطق پرداخته شده و پس از آن چگونگی پیدایش علم زبان‌شناسی و شاخه‌های دیگر از منطق بیان شده است. در ادامه به بحث در مورد دلالات پرداخته شده و مباحثی همچون: کلی و جزئی، مفرد و رکب، ذاتی و عرضی، انواع کلی (کلیات خمس) اعم از جنس، نوع، فصلف عرض عام و عرض خاص، انواع حد و تعریف، ماهیت و اسیب‌شناسی تعریف منطق بیان شده است. نویسنده این مطالب را با استناد به مباحث منطقی نهج اول و دوم از کتاب "اشارات" ابن‌سینا بیان نموده و آن‌ها را شرح نموده است.
مشخصات اثر
سیر تطور کلام شیعه: از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی (دفتر ۲)
نویسنده:
محمدصفر جبرئیلی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
منابع دیجیتالی :
صفحات اولیه کتاب
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
مشخصات اثر
شرح تجرید العقائد لنصیرالله و الدین محمد بن‌ محمد الطوسی
نویسنده:
علاءالدین‌ علی‌ بن‌ محمد قوشجی؛ ویراستار: محمدحسین زارعی‌رضایی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
منابع دیجیتالی :
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم : نشر رائد,
کلیدواژه‌های اصلی :
شرح تجرید فاضل قوشچی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
شرح و بررسی عقاید اسلامی با رویکردی عقلانی است. در این نوشتار به شرح و بررسی امور عامه به جهت موارد متعدد استعمال آن در مسایل اعتقادی به ویژه توحید و خداشناسی پرداخته شده است. در همین زمینه نویسنده ابتدا به بحث در مورد مباحث مربوط به وجود و عدم پرداخته و اشتراک معنوی وجود، زیادتی وجود بر ماهیت، اقسام وجود، احکام آن، تلازم وجود و شیئیت، نفی واسطه بین وجود و عدم، ویژگی موجود مطلق و مقید، بساطت وجود و نسبت بین وجود و عدم در بین نسبت‌های چهارگانه منطقی را مورد شرح و بررسی قرار داده است. آنگاه به بحث در مورد مواد ثلاث (امتناع، امکان و وجوب) و رابطه آن‌ها با وجود پرداخته و احتیاج داشتن وجود ممکن به وجود واجب و معنای امکان استعدادی را بررسی نموده است. در ادامه نویسنده به خواص موجود واجب و موجود ممکن اشاره نموده و تصور وجود عدم یا ممتنع الوجود را بر اساس ضوابط عقلی بیان کرده است. بررسی احکام مربوط به ماهیت، وحدت و کثرت، وجود بسیط و مرکب، علت و معلول و اقسام علل از دیگر مندرجات مهم مطرح شده در این نوشتار است.
مشخصات اثر
تأمّلى بر دیدگاه ابن ‏سینا و شیخ اشراق در اصالت وجود یا ماهیت
نویسنده:
مجید احسن، حسن معلّمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
چکیده :
مسئله اصالت وجود یا ماهیت یکى از مهم‏ترین مسائل فلسفى مى‏باشد که اگرچه به طور مستقل از زمان میرداماد و ملّاصدرا مطرح شده است، امّا محتوا و مبانى آن را مى‏توان در اندیشه فیلسوفان پیشین نیز سراغ گرفت؛ بدین لحاظ، در این مقاله، سعى داریم تا این مسئله را از دیدگاه ابن‏سینا و شیخ اشراق به عنوان نمایندگان مکتب‏هاى فلسفى مشّاء و اشراق بررسى کنیم. بنابراین، پرسش اصلى پژوهش حاضر این است که دیدگاه ابن‏سینا و شیخ اشراق در این‏باره چیست؟ مدّعاى مقاله این است که: اگرچه شیخ اشراق کلام ابن‏سینا در مورد عروض وجود بر ماهیت را عروض خارجى فهم کرده و با انتساب قول به زیادت ذهنى و خارجى وجود بر ماهیت به مشّاء، خود به نفى زیادت خارجى وجود بر ماهیت پرداخته و آن را به گونه‏اى نفى کرده که به نفى زائد یعنى وجود منتهى گشته (و در نتیجه، شیخ معتقد شده که ماهیتْ امر متحقّقِ خارجى و اصیلى است که منشأ انتزاع مفهوم وجود مى‏گردد، و بدین لحاظ، مجعولیت ذاتى از آنِ ماهیت مى‏باشد)؛ امّا این انتساب باطل است، زیرا ابن‏سینا با ملاحظات دقیق خویشْ بر عروض ذهنى ـ و نه خارجى ـ وجود بر ماهیت تأکید دارد. بدین لحاظ، ابن‏سینا به تحقّق خارجى و اصالت وجود تصریح کرده و جعل و علّیت را نیز از شئون وجودى دانسته است.
صفحات :
از صفحه 11 تا 36
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 961