جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
سهروردی (شیخ اشراق), شهاب الدین یحیی بن حبش (با عمر بن محمد سهروردی عارف اشتباه نشود، مؤسس مکتب اشراق، احیاگر حکمت خسروانی، خواهرزاده عمر بن محمد سهروردی عارف), -549ق/1155م. سهرورد، زنجان، ایران 587ق/1191م. حلب، سوریه
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
تعداد رکورد ها : 1548
عنوان :
حواس باطنى نفس؛ ماهيت، كاركرد، و جايگاه
نویسنده:
احمد سعيدی، على قنبريان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم النفس ملاصدرا
,
علم نفس
,
حکمت متعالیه
,
حواس باطن(مقابل ظاهر)
کلیدواژههای فرعی :
صفات افعال اختیاری ,
ادراک تخیلی ,
علم نفس به قوای مدرکه ,
افعال نفس ,
خواص نفس حیوانی ,
خواص نفس نباتی ,
صورت حسی ,
وحدت قوای نفس ,
سعادت اخروی ,
قرآن ,
قوه متصرفه ,
تخیل(راه های معرفت) ,
معرفت حافظه ای ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
حواس باطن(مقابل ظاهر) ,
حس مشترک ,
واهمه ,
حافظه ,
خیال(معرفت شناسی) ,
ادراکات جزئی ,
تعادل حواس باطنی ,
ادراکات وهمی ,
تادیب قوا با عبادت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
امام خمینی
چکیده :
طبق علم النفس صدرايى، نفس انسان در عين بساطت، با قواى فراوانى وحدت يا اتحاد دارد. بر اين اساس، قواى نفس از شئون و اطوار وجودى آن هستند و از حيث كمال و نقص متفاوتند و به همين دليل، هر كدام در مرتبه اى جداگانه از نفس جاى دارند. علوم جزئى انسان به قواى ادراكى مرتبه حيوانى نفس كه برخى ظاهرى هستند و برخى باطنى، مربوط مى شوند. ادراكات جزئى و بيرونى انسان، كار ويژه حواس پنج گانه ظاهرى، و تثبيت، دگرگونى، و يادآورى همه ادراكات جزئى درونى و بيرونى انسان، كار ويژه حواس پنج گانه باطنى است. نقش مهم حواس باطنى در ادراكات و تأثير ادراكات در رفتارها و صفات اختيارى انسان، لزوم شناخت حواس باطنى و تربيت و تعديل آنها را نمايان مى كند. در واقع، بخشى از معاصى و رذايل، معلول عدم تعادل حواس باطنى هستند. بنابراين، لازم است براى رسيدن به سعادت ابدى، قواى مزبور را شناخت و از افراط و تفريط آنها جلوگيرى نمود. نوشتار حاضر تحليلى ـ توصيفى بوده و تبيين، تفسير، كاركرد و جايگاه حواس باطنى را از ديدگاه انديشمندان مسلمان بررسى كرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 13 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مناسبات میان سهروردی و ابن عربی
نویسنده:
صمد موحد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
,
عارفان (مسلمان)
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان نظری
,
اندیشه ابن عربی
,
اندیشه سهروردی
کلیدواژههای فرعی :
سهروردی ,
عرفان ابن عربی ,
ابن عربی ,
مراتب وجود(خاص) ,
اندیشه ابن عربی ,
عرفان سهروردی ,
مقام کن ,
چکیده :
سهروردی و ابن عربی علاوه بر همزمانی، در مناطق واحدی زیسته و با مراکز قدرت مشترکی در ارتباط بوده اند. علاوه بر آن نوعی از همسویی و سنخیت میان آراء و عقاید آنها دیده می شود. این دو نکته تامل درباره رابطه صوری و معنوی شیه اشراق با ابن عربی را موجه می سازد. در مقاله حاضر به اختصار روابط صوری و معنوی سهروردی و ابن عربی بررسی شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 32 تا 39
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
«هورقلیا» در نزد سهروردی
نویسنده:
بابک عالی خانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سیاوش
,
کنگ دژ
,
قلعه خورشید
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
فلسفه اسلامی
,
هورقلیا
,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام)
کلیدواژههای فرعی :
حکمت خسروانی ,
جابلقا و جابلسا ,
روایت پهلوی ,
حکمة الاشراق (کتاب) ,
چکیده :
سهروردی تنها در دو موضع از آثار خود، از «هورقلیا» سخن گفته است: یک بار در کتاب المشارع والمطارحات، و بار دیگر در کتاب حکمه الاشراق؛ در کتاب اول، هورقلیا به عنوان یک عالم (عالم اشباح مجرده و مثل معلقه) و در کتاب دوم، به عنوان یک مدینه مثالی قلمداد شده است. قبل از سهروردی، هیچ مولفی را نمی شناسیم که اصطلاح هورقلیا را به کار برده باشد. در این مقاله، استدلال شده است که هورقلیا در حکمت سهروردی همان شهر عتیق سیاوش، شاهزاده کیانی است؛ در متون پهلوی، آن شهر به نام «کنگ دژ» خوانده می شود و ویژگی های آن در متون گوناگون پهلوی، مانند دینکرد، بندهشن، روایت پهلوی، یادگار جاماسپی و زند بهمن یسن به کوتاهی ذکر شده است. کنگ دژ، که می توان آن را در قیاس با مدینه فاضله یونانی (مذکور در آثار افلاطون)، مدینه فاضله ایرانی خواند، شهری است محفوظ در دیوارهای توبرتو؛ پردیسی است سبز و خرم با کاخ ها و گنبدهای استوار که به ویژه محل استقرار خسرو، پیر مغان و میر مغان، دانسته می شود. درباره واژه هورقلیا تاکنون چند نظریه مطرح شده است: برخی دانشمندان هورقلیا را اقلیم خورشید دانسته اند و برخی دیگر آن را کالبد اختری معنی کرده اند، اما بر اساس آنچه درباره کنگ دژ به میان آمد، می توان هورقلیا را «قلعه خورشید» انگاشت که همان کنگ دژ سیاوش و کیخسرو است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 87 تا 104
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حاکم آرمانی و عالم خیال در حکمت سیاسی اشراقی
نویسنده:
احمد بستانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
حاکم آرمانی
,
عرفان اسلامی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
فلسفه سیاست
,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت)
,
اندیشه سیاسی در اسلام
کلیدواژههای فرعی :
عرفان و سیاست ,
سلوک عرفانی ,
عقل فعال ,
مقام ولایت(قسیم مقام نبوت و رسالت و خلافت ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
نظریه اضافه اشراقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
شهاب الدین سهروردی با تاسیس حکمت اشراقی تحولی عظیم در تاریخ اندیشه ایرانی ایجاد کرد. حکمت اشراقی نگرش نوینی فراهم آورد که بر وجوه مختلف حیات فکری ایرانیان، و از جمله اندیشه سیاسی ایرانی، تاثیری جدی و تعیین کننده برجای گذاشت. نظام وجودی و معرفتی اشراقی میدان فلسفی و فضای نوینی فراهم آورد که در ذیل آن شرایط امکان پیدایش افقی نو در تاریخ اندیشه سیاسی ایرانی فراهم گشت. از آنجا که مهم ترین پرسش در فلسفه سیاسی اسلامی به حاکم آرمانی و خصوصیات او مربوط می شود، شیخ اشراق با عرضه پاسخی جدید به این پرسش تحولی در تاریخ اندیشه سیاسی فراهم آورد. تا پیش از سهروردی، نظریه حکومت فیلسوف، که به ویژه به دست فارابی و حکمای سیاسی مشایی بسط داده شد، نظریه غالب در فلسفه سیاسی اسلامی بود؛ اما، شیخ اشراق برای نخستین بار به طرح لزوم حکومت «قطب» که همان انسان کامل عرفانی است، پرداخت و اعتقاد داشت تنها در صورت حکومت چنین فردی نظام سیاسی هماهنگ با سامان عالم و تحت تدبیر الهی قرار خواهد گرفت. عنایت سهروردی به لزوم حکومت چنین فردی بر مبانی وجودشناختی و معرفت شناختی مبتنی است که در علم الانوار اشراقی تدوین گشته اند و همان گونه که هانری کربن (1903-1979)، سهروردی شناس برجسته معاصر، توضیح داده است، «عالم خیال» را باید یکی از مهم ترین عناصر آن دانست. در پژوهش حاضر می کوشیم ضمن تبیین اندیشه سیاسی سهروردی و بازسازی نگرش وی به مساله حاکم آرمانی و ویژگی های وی، نسبت میان عالم خیال، به مثابه عالمی مابین عوالم معقول و محسوس که پشتوانه وجودی شهود اشراقی است، با بحث حاکم آرمانی و مشروعیت سیاسی او در آیین سیاسی اشراقی پیوند برقرار کنیم و نشان دهیم در اندیشه سیاسی اشراقی مهم ترین ویژگی حاکم آرمانی را باید در ارتباط وی با عالم خیال، به مثابه دریچه ای بر عوالم برتر و واسطه ای برای تحقق تدبیر الهی بر روی زمین جستجو کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 31
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه «ایجاب بتی» نزد سهروردی، دلیل ها و پیامدهای آن
نویسنده:
اسداله فلاحی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
عقدالحمل
,
تعهد وجودی
,
ایجاب بتی
,
سالبه
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
اصطلاحنامه منطق
,
قضیه سالبه
,
قضیه موجبه
کلیدواژههای فرعی :
قاعده فرعیه ,
قاعده نقض محمول ,
قضیه محصوره ,
قضیه شخصیه ,
قضیه ذهنیه ,
عقد الوضع ,
عکس مستوی ( قضیه ) ,
سلب و ایجاب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
سهروردی بر این باور است که در میان محصوره ها، سالبه ها، نیز، مانند موجبه ها، بر وجود موضوع دلالت دارند و از این رو، می توان سالبه های محصوره را به موجبه ها برگرداند و تعداد قیاس ها و قواعد منطقی را کاهش داد. این نظریه را «ایجاب بتی» می نامیم. این نظریه (برخلاف نظریه «ضرورت بتاته» که ممکنه ها را به ضروریه برمی گرداند) از استحکام کافی برخوردار نیست؛ زیرا نه دلایل اقامه شده بر آن قانع کننده است نه پیامدهای آن پذیرفتنی. از سخنان سهروردی چهار دلیل برای نظریه یادشده استنباط می شود: 1. «در سالبه ها، عقدالوضع ایجابی است و بنا به قاعده فرعیه، بر وجود موضوع دلالت دارد»؛ این دلیل تنها در صورت عطفی بودن رابطه عقدالوضع و عقدالحمل پذیرفتنی است و به قضایای کلیه که رابطه عقدین در آنها شرطی است، تعمیم پذیر نیست. 2. «سلب جزء قضیه است و اجزای قضیه را می توان جزء محمول قرار داد». این دلیل، نیز، به دلیل کذب، کبرای آن پذیرفتنی نیست. 3. «سلب ضروری همان ایجاب امتناع است» و 4. «سلب و ایجاب در ممکن مساوی هستند»، این دو دلیل نیز به خلط «سلب جهت» و «جهت سلب» دچار هستند. این از نادرستی ادله؛ اما، از پیامدهای نادرست نظریه «ایجاب بتی»، نیز، می توان به ناسازگاری آن با برخی از قوانین مسلم منطقی، مانند قانون تناقض میان محصورات، اشاره کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 49 تا 71
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین رویکردها و فرایند روششناختی حکمت اشراق
نویسنده:
عبدالحسین خسروپناه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
,
عقل ( جوهر )
,
روش شناسی فلسفی
,
شهود(اسماء اول عرفان نظری)
,
نقل (معرفت شناسی)
کلیدواژههای فرعی :
شکاکیت(مسائل جدید کلامی) ,
فلسفه الهی ,
عارفان (مسلمان) ,
عرفان نظری ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
چکیده :
در عصر سهروردی متکلمان، فقها و صوفیان به مخالفت با فلسفه برآمدند؛ در چنین موقعیتی، سهروردی نظامی معرفتی بنا گذاشت که در آن عرفان و قرآن و برهان در کنار یکدیگر قرار گیرند. او ضمن تبیین اعتبار عقل، نقل و شهود، به عنوان سه منبع برای پاسخ به پرسشهای معرفتی؛ نظامی فکری از سنخ حکمت و فلسفه عرضه نمود و یافتههای این سه منبع را به صورتی منسجم و هماهنگ در کنار یکدیگر قرار داد. این انسجام و عدم التقاط، ناشی از فرایند روششناسی حکمت اشراق است که از یک سو مبانی و اعتبار منابع معرفت را با رویکرد عقلی اثبات میکند و بنابراین از سنخ حکمت و فلسفه است؛ و از سوی دیگر برای یافتههای شهودی و نقلی اقامه برهان میکند، و چون مدعی است حکمت حقیقی حاصل دریافت از انوار ملکوت است؛ اشراقی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 65 تا 79
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسى رويكرد عقلانى به چگونگى ارتباط خداوند با عالم
نویسنده:
هادى فنائى نعمتسرا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حدوث
,
فاعلیت
,
هستی شناسی اسلامی
,
الهیات(کلام جدید)
,
علیت
کلیدواژههای فرعی :
امکان فقری ,
عشق الهی ,
هرم هستی ,
اسباب و مسببات ,
قوانین حاکم ,
عالم ماده ,
برهان غایت شناختی ,
متعلق شناخت ,
قاعده «الواحد» ,
طبیعت گرایی فلسفی ,
محرک اول ,
حرکت جوهری ,
عقل اول ,
ماده عالم ,
اعیان ثابته ,
مُثُل ,
ماهیت علت غایی ,
امکان ذاتی ,
شی ء بالفعل ,
اسماء واجب(حکمت نظری) ,
فیض الهی ,
نظام احسن ,
مغالطه اخذ ما بالعرض مکان ما بالذات (منطق) ,
مظهر وجود مطلق(وجود منبسط) ,
ساعت ساز لاهوتی ,
فیض مدام ,
تعقل ذات واجب ,
جهان بینی مکانیکی ,
چگونگی ارتباط خداوند با عالم ,
فیلسوف طبیعی ,
نیاز به خداوند در حدوث و بقاء ,
تمثیل ارتباط خداوند با عالم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
جستار حاضر به بررسى رويكردهاى عقلانى به ارتباط خداوند با عالم مى پردازد. ارتباط فاعلى ـ علّى، از شايع ترين و متداول ترين ارتباط هاى تصويرشده از سوى فيلسوفان است. همچنين رويكردهاى حداكثرى و حداقلى ارتباط خداوند با عالم نيز قابل سنجش است. در اين مقاله با بررسى واكاوانه برخى ديدگاه هاى دانشمندان عقل گراى يونان باستان و قرون وسطا، انديشه ماشين انگارى جهان و نيز ديدگاه فلاسفه اسلامى، اين تأكيد حداكثرى بر ارتباط فاعلى ـ علّى خداوند ترسيم شده است؛ سپس در گامى ديگر به سنجش و بررسى توانمندى و موفقيت تبيين هاى ارائه شده پرداخته، و در گام نهايى با گذر كردن از انحصارگرايى درباره ارتباط خداوند با عالم و نقادى آن، به تحليلى جامع و فراگير از ارتباط كه داراى مؤلفه هايى نظير كارآمدى است، دست يافته ايم. در اين الگو و تصوير، ارتباط صرفا فاعلى ـ علّى نيست؛ بلكه علاوه بر آن شامل ارتباط هاى ديگر نظير ارتباط تدبيرى، قيومى، رازقى، شاهدى و علمى نيز مى شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 99
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش خیال در مکاشفات صوری از دیدگاه سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
محمد ابراهیم نتاج
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ادراک تخیلی
,
خیال منفصل
,
خیال متصل
,
مکاشفه صوری
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
فلسفه اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
صورت مثالی
,
عالَم مثالی(حکمت اشراق)
,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت)
,
مکاشفه(معرفت شناسی)
کلیدواژههای فرعی :
انوار اسپهبدیه ,
عالم عقول ,
سلوک ,
قوه جسمانی ,
عقول طولیه ,
عقل فعال ,
سالک ,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) ,
خیال(معرفت شناسی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
کاربرد خیال در مباحث هستی شناسی و معرفت شناسی عرفان همواره مورد توجه اهل نظر در علوم فلسفی و شهودی بوده است؛ در این میان خیال در تحقق و تبیین بخش عظیمی از مکاشفات پیش روی عارف، نقش اساسی ایفا میکند. سهروردی و ملاصدرا در تبیین این مسأله، خیال را به دو قسم متصل و منفصل تقسیم میکنند. خیال متصل یکی از قوای باطنی انسان و نگهدارنده صور خیالی است و خیال منفصل عالمی مستقل است که حد فاصل میان عالم عقل و عالم حس است. از نظر ملاصدرا نفس عارف با سلوک باطنی میتواند توسط خیال متصل با خیال منفصل ارتباط و اتحاد برقرار کرده، صور مثالی را که به خیال متصل تنزل کرده است مکاشفه کند. ثمره این مکاشفه، اتحاد نفس با مشهود خود و علم حضوری به آن است. اما سهروردی گرچه برغم ملاصدرا قوه خیال را مادی میداند و سنخیت میان این قوه با عالم مثال را نمیپذیرد، ولی چون مدرِک اصلی صورتهای مثالی را نفس میداند، پس تبیین سهروردی از چگونگی تحقق مکاشفه صوری، منطقی خواهد بود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 183 تا 204
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تقابل هستی شناسی عرفانی و سلفی مطالعه موردی ابن عربی و ابن تیمیه
نویسنده:
محمد نصیری، محمد محسن مروجی طبسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن تیمیه
,
ابن عربی
,
مسایل جدید هستی شناسی
,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی)
,
سلفیه (فرق اسلامی)
,
وهابیت (فرق اسلامی)
,
عرفان نظری
,
هستی شناسی سلفی
,
درباره ابن تیمیه
کلیدواژههای فرعی :
رؤیت خدا ,
ادراک حسی ,
علم الهی ,
فیلسوفان اسلامی ,
اعیان ثابته ,
حس گرایی (مانع معرفت) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
تقابل دو دیدگاه عرفانی و سلفی در حوزه هستیشناسی با تأکید بر دیدگاه دو صاحب نظر صاحب سبک یعنی ابنعربی و ابنتیمیه از جهاتی چند حائز اهمیت است. تفاوت مبانی نظری اندیشه ابنعربی به عنوان مؤسس عرفان نظری و ابنتیمیه به عنوان مؤثرترین شخصیت در تفکر سلفی پیش از این در پژوهشی مستقل مورد بحث قرار نگرفته است. تأکید ابنعربی بر وحدت وجود و اینکه تنها مصداق وجود حقیقی، خداوند است و سایر موجودات اعم از مجرد و محسوس در واقع مظهر وجود مطلق هستند، کاملاً در برابر اندیشه کثرتگرایانه ابنتیمیه قرار دارد که به نوعی وجود خداوند را محسوس دانسته و ضمن انکار وجود خارجی مجردات، وجود حقتعالی را نیز حسشدنی میداند. تفاوت دیدگاه هستیشناسانه این دو شخصیت در مباحثی چون نوع نگاه به هستی خداوند، وجود و ماهیت، نظریه اعیان ثابته قابل جستجو است. چنانکه در قلمروهای دیگری چون انسانشناسی، معرفتشناسی و معادشناسی نیز قابل بررسی و تأمل است. پژوهش پیشرو با تکیه بر مهمترین کتابهای این دو شخصیت و به روش تحلیلی، زوایایی از تقابل و تضاد مبنایی این دو شخصیت که متعلق به دو مدرسه فکری در جهان اسلاماند را مینمایاند. هر چند عدم امکان جمع بین این دو دیدگاه از نکات مورد تأکید این تحقیق است، تصریح به پیامدهای این دو گونه باور و اعتقاد، از اهداف این تحقیق نیست. گرچه این امر نیز بهطور تلویحی فراچنگ خواننده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 137 تا 158
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی معانی حق در فلسفه ابن سینا
نویسنده:
محسن حبیبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حق
,
ابن سینا
,
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
صدق
,
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
,
علم حضوری(مقابل علم حصولی)
,
نظریه مطابقت
,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول و عقل ,
راه کشف و شهود ,
حکمت عملی ,
حکمت نظری ,
عنایت ,
غسل شهید (خاص) ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
فارابی حق را به سه معنا مورد استفاده قرار داده و ابنسینا نیز به تبع او همین معانی را برای حق در نظر گرفتهاست. دو معنای وجودی و یک معنای معرفتشناسانه. حق به معنای وجود مطلق (دائم) و وجود بالفعل و حق به معنای صدق. قول یا اعتقاد (حکم) را هنگامی که مطابِق واقع است صادق و هنگامی که واقع مطابَق با آن است حق مینامند. فلاسفه مسلمان بالاتّفاق مطابقت را به عنوان ملاک صدق در نظر گرفتهاند. ضمناً ابنسینا از بُعد عقل عملی نیز برای حکمت، شأن عملی قائل است. عدالت به عنوان رکن اصلی عقل عملی است و او در حکمت عملی حق را ملاک عدل گرفتهاست. با وجود آنکه ابنسینا رویکرد استدلالی را در فلسفه اخذ کردهاست اما بهنحوی نگاهی اشراقی و عارفانه نیز دارد. سومین لحاظی که حق نزد ابنسینا مورد توجه قرارگرفته بُعد شهودی و عرفانی حکمت است. ابنسینا در کنار اعتقاد راسخ به علم حصولی (مبتنی بر صورت ذهنی) به علم حضوری قائل است. نزد شیخ حق وجه وجودی نیز دارد، پس با اعتقاد به علم حضوری است که حق با بُعد معرفتشناسانه اتّصال و به معنای دقیقتر اتحاد مییابد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
تعداد رکورد ها : 1548
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید