جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
سهروردی (شیخ اشراق), شهاب الدین یحیی بن حبش (با عمر بن محمد سهروردی عارف اشتباه نشود، مؤسس مکتب‌ اشراق، احیاگر حکمت خسروانی، خواهرزاده عمر بن محمد سهروردی عارف), -549ق/1155م. سهرورد، زنجان، ایران 587ق/1191م. حلب، سوریه
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1548
بررسی آراء جان والبریج در باب نسبت میان فلسفۀ سهروردی و سنت شرق گرایی فلسفی بر اساس کتاب حکمت شرق عرفانی
نویسنده:
احد هاشم‌ لو؛ استاد راهنما: مهدی اخوان؛ استاد مشاور: سعید انواری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
شهاب‌الدین سهروردی فیلسوف شهیر قرن ششم و بنیان‌گذار مکتب اشراقی در فلسفه اسلامی است. اقوال و آرای کثیری پیرامون فلسفۀ او مطرح شده است. بسیاری او را احیاگر حکمت ایران باستان می‌دانند. در این میان کسانی هم هستند که چنین نظری را نمی‌پذیرند. از جمله جان والبریج، سهروردی پژوه معاصر که سه تک‌نگاری در باب فلسفۀ او دارد. پژوهش حاضر به ترجمه و بررسی سومین کتاب جان والبریج با عنوان «حکمت شرق عرفانی» پرداخته است. در این پژوهش، نسبت میان فلسفۀ سهروردی و سنت شرق‌گرایی فلسفی از نگاه جان والبریج بررسی شده است. از منظر والبریج، سهروردی در حلقۀ نو افلاطونیانی است که تصوری آرمانی از شرق داشته‌اند. در حقیقت والبریج در پنج فصل کتاب «حکمت شرق عرفانی» از رهگذر سهروردی به سیر شرق‌گرایی افلاطونی پرداخته است. فصل اول کتاب در باب آثار مشکوک‌الاعتبار شرق‌گرایانه در یونان است و در نهایت والبریج نتیجه می‌گیرد که سهروردی یک شرق‌گرای افلاطونی بوده است. او در فصل دوم کتاب از تاریخ اسطوره‌ای حکمت شرقی در آثار سهروردی و پیروان نزدیکش سخن رانده و این تاریخ را مرتبط با هرمس و مصر دانسته است. والبریج در فصل سوم به ارتباط فلسفۀ سهروردی و ایران باستان، به ویژه مفاهیم «نور» و «ظلمت» پرداخته است. او در فصل چهارم به نوتن‌یابی و تناسخ در آثار سهروردی پرداخته و در پی پاسخِ این سوال است که چرا سهروردی این موضوعات را به شخصیتی چون بودا نسبت می‌دهد. والبریج در فصل پایانی، به مرکزیت‌یافتن عناصر ایرانی در تفکر سهروردی و همچنین ربط و نسبت میان سهروردی و ملی گرایی ایرانی پرداخته و علل تاریخی آن را بررسی کرده است.
مشخصات اثر
بررسی دلایل دفاع سهروردی از مثل افلاطون و نسبت آن با نظام انوار اشراقی
نویسنده:
راضیه محمدی انائی؛ استاد راهنما: قاسم پورحسن؛ استاد مشاور: سعید انواری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
رساله‌ی حاضر تحت عنوان بررسی دلایل دفاع سهروردی از مُثُل افلاطون و نسبت آن با نظام انوار اشراقی صورت گرفته است. هدف اصلی این رساله، بررسی نظریه‌ی عالم مُثُل از دیدگاه افلاطون و سهروردی و همچنین بیان دیدگاه دیگر فیلسوفان و ارائه‌ی ادله‌ی آنها در انکار و قبول این نظریه است. مُثُل که به معنای ایده، تصور و صور کلی است، توجه انسان را از امور محسوس و دنیوی به حقایق آسمانی و ماوراء طبیعی معطوف می‌کند. مُثُل افلاطون، در میان متفکران غرب و اسلام از جایگاه خاص و ویژه‌ای برخوردار است.استفاده‌ی افلاطون از مُثُل منحصر در بحث معرفت‌شناسی نیست بلکه بحث از هستی‌شناسی را نیز مطرح کرده است. شیخ‌اشراق یکی از فلاسفه‌ی اسلامی است که توجهاساسی به مبحث مُثُل نموده است. یکی دیگر از فیلسوفانی که به مبحث مُثُل پرداخته، صدرالمتألهین است. ولی ابن‌سینا به شدت با آن مخالفت کرده است و براهینی فلسفی در رد آن آورده است.نظریه‌ی نظام نوری با تمام جنبه‌ها و گستردگی‌اش، از نوآوری‌های فلسفی سهروردی است و پیش از وی، هیچ یک از فلاسفه‌ی مشائی، چنین مسئله‌ای را مطرح نکرده است. نظام ‌هستی‌شناسی سهروردی نظام نوری می‌باشد یعنی او هستی را نور و نور را هستی می‌داند. در دایره‌ی نظام او هر چه هست یا نور است و یا سایه‌ی نور. سهروردی در تبیین «نظریه نور» خود از سخنان زردشت الهام گرفته است، آنجا که نخستین آفریده‌ی اهورامزدا را «بهمن» معرفی می‌کند.مسئله‌ی دیگری که در این رساله به آن پرداخته شده بحث از عالم مثال و تفاوت آن با عالم مُثُل افلاطونی است.عالم مثال که آن را برزخ نیز می‌نامند مرتبه‌ای از هستی است که از ماده مجرد می‌باشد ولی از آثار آن برکنار نمی‌باشد. یک موجود برزخی یا مثالی موجودی است که در عین اینکه از کم، کیف، وضع و سایر اعراض برخوردار است از ماده مجرد می‌باشد.
مشخصات اثر
سیر دلایل و آراء تجرد نفس در فلسفه اسلامی (ارسطو، ابن سینا، شیخ اشراق، ملاصدرا) و بررسی انتقادی آن
نویسنده:
وحیده عامری؛ استاد راهنما: صدرالدین طاهری؛ استاد مشاور: عبدالله نصری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نفس از پیچیده ترین و شگفتی آورترین موجودات هستی و همچنین از مهم ترین مسائل فلسفی است و تجرد مهم ترین ویژگی نفس است که آراء فلاسفه درباره آن موضوع رساله را تشکیل می دهد. نتیجه‌گیری و پیشنهادات: بحث از نفس در فلسفه ابن سینا در مبحث طیعیات آمده چرا که نزد وی نفس به صرف اضافه و تعلقی که به ماده دارد نفس نامیده می شود و لاجرم از آن همراه با ماده بحث می شود بدین طریق که نفس جوهری است که در مقام ذات مجرد و در مقام فعل محتاج به ماده است و اصولا کمال اول برای طبیعی عالی است. بعدها توسط شیخ اشراق و مخصوصا ملاصدرا را بحث از نفس وارد الهیات می شود. از نظر صدر المتالهین میان ذات نفس و نفسیت نفس تفاوتی نیست و حقیقت نفس چیزی جدا از سرپرستی و تدبیر نیست. بنابراین نفس در مقام حدوث مادی و در مقام بقا مجرد است. مساله تجرد نفس مساله‌ای است که همه حکما بدان پرداخته اند اما ملاصدرا تجرد نفس را هم در مرتبه برزخی اثبات می کند، هم در مرتبه عقلانی. وی همچنین تجرد نفوس حیوانی را مدلل می سازد، حال آنکه نزد ابن سینا نفوس حیوانی مادی و منطبع در جسم می باشد.
مشخصات اثر
طباع تام در حکمت سهروردی و فرهنگ اسلامی ـ ایرانی
نویسنده:
مژگان فضل الهی؛ استاد راهنما: سعید انواری؛ استاد مشاور: صدرالدین طاهری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
اعتقاد به یک هادی آسمانی که انسان را در وصال به حقیقت یاری می کند و سرانجام فرد میتوانند با تهذیب نفس به دیدار این هادی آسمانی نایل شود با نام «طباع تام» درآثار سهروردی جلوه کرده است. از آنجا که شناخت و بررسی جامعی در مورد چیستی و هویت این هادی آسمانی صورت نگرفته است، سوال هایی درباره ی حقیقت و ماهیت این هادی آسمانی، مکان دیدار با طباع تام، ریشه ی اعتقاد به طباع تام و اسامی حکمایی که از این هادی آسمانی سخن به میان آورده اند؛ بی پاسخ مانده است. همچنین انجام این تحقیق ما را در فهم بهتر حکمت اشراق یاری می کند.طباع تام با دئنا در ایران باستان، خضردر متون عرفانی و رب النوع تطبیق داده شده است؛ برای رسیدن به شناخت صحیح درباره ی ماهیت طباع تام، جا دارد این تطبیق ها بررسی شوند. از سوی دیگر این سئوال مطرح است که با توجه به تفاسیر و تعبیرات مختلفی که از جام جهان نما در ادبیات فارسی ارائه شده است؛ آیا می توان طباع تام را تعبیر جدیدی از جام جهان نما دانست؟در این رساله در سه بخش به بررسی ماهیت طباع تام، ملاقات های انجام شده با طباع تام و مصادیق قابل تطبیق با آن پرداخته ایم. مصادیقی که امکان تطبیق آنها در این رساله بررسی شده است عبارتند از: جام جهان نما، رب النوع، دئنا و خضر. همچنین با ذکر مواردی که از اصطلاح طباع تام در آثار دوران اسلامی استفاده شده است، مواردی از ملاقات های قابل تطبیق با طباع تام مورد بررسی قرار گرفته اند.درپایان این بررسی ها می توان گفت طباع تام همان من ملکوتی و نفس انسان است و با دئنا در ایران باستان و جام جهان نما قابل تطبیق است و نماد درونی خضر به شمار می آید. اما درباره ی مطابقت طباع تام و رب النوع، با وجود مشابهت های ظاهری، بهتراست رأی به عدم همانندی آنها داده شود.
مشخصات اثر
ارزیابی رابطه تاویلات عرفانی با تعبیر خواب بر اساس نظریه‌ی ‌شیخ اشراق
نویسنده:
فاطمه اسماعیلی اردکانی؛ استاد راهنما: سعید انواری؛ استاد مشاور: قاسم پورحسن
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
شیخ اشراق به رابطة میان تاویل و تعبیر اشاره کرده‌ است و معتقد است که گاهی نفس برای بیان حقیقتی معنوی آن را به مشابه یا ضد آن تغییر می‌دهد که در این صورت نیازمند تفسیر باطنی هستیم. این تفسیر باطنی در صورتی که در مورد مطالب دریافت شده در بیداری باشد تاویل نامیده می‌شود و در صورتی که در مورد مطالب دریافت شده در خواب باشد، تعبیر نامیده می‌شود. بدین ترتیب تاویل و تعبیر فرایندی واحد هستند که در دو حالت متفاوت بیداری و خواب مطرح می‌شوند. بدین ترتیب از آنجا که برای درک یک حقیقت واحد در حالت خواب نیازمند تعبیر و در حالت بیداری نیازمند تاویل هستیم، قاعدتا به نحو معکوس نیز از طریق تعبیر و تاویل یک نماد واحد، به حقیقتی واحد بازخواهیم گشت. براین‌اساس این فرضیه مطرح می‌شود که قاعدتا باید میان تاویلات عرفانی و تعبیرات خوابگزاران در مورد مصادیق واحد، تشابه و تناظر وجود داشته باشد. این پایان‌نامه با بررسی موارد مشابه میان تاویلات عرفا و تعبیرات خوابگزاران به بررسی این فرضیه پرداخته است.
مشخصات اثر
مساله اعتبارات عقلی از دیدگاه شیخ اشراق و پیشینه تاریخی و ثمرات آن
نویسنده:
ملیحه عنابستانی؛ استاد راهنما: صدرالدین طاهری؛ استاد مشاور: یحیی یثربی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
هدف تحقیق: بررسی مساله اعتبارات عقلی از دیدگاه شیخ اشراق و پیشینه تاریخی و ثمرات آن‌است. پذسش های تحقیق:اعتبارات عقلی از نظر شیخ اشراق چه چیزهایی هستند‭ ؟‬ضوابط معیارها و ویژگی های اعتبارات عقلی از نظر سهروردی چیست‭ ؟‬فلاسفه پیش از سهروردی تا چه حد درباره اعتبارات بحث کرده‌اند‭ ؟‬ثمرات و کاربردهای اعبتارات در فلیفه چیست‭ ؟‬یافته های تحقیق: ثمرات و نتایج حاصل عبارتند از آشنایی بیشتر با یکی از مهمترین فلاسفه اسلامی شیخ اشراق و دیدگاههای فلسفی او خصوصا در مساله اعتبارات. طرح و بررسی مسایل مختلف مربوط به اعتبارت یا معقولات ثانیه. آشنایی با ثمرات و کاربردهای اعتبارات در فلسفه است.
مشخصات اثر
جاودانگی نفس در اندیشه ی سهروردی و نقد ملاصدرا بر آن
نویسنده:
فاطمه دیناروند؛ استاد راهنما: قاسم پورحسن؛ استاد مشاور: عبدالله نصری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
از زمانی که انسان به تفکر در چیستی و آغاز و انجام زندگیش پرداخت، با دریافتن این موضوع که علی رغم تغییر در جسم خود در گذر زمان، هویتی ثابت و تغییر ناپذیر برایش باقی می ماند، تصور نفس برایش حاصل شد .پیرو این ثبوت و عدم تغییر نفس در عالم دنیا، اندیشه ی حیات نفس در جهان دیگر مطرح گشت .سهروردی در آثار مختلفش نفس را نوری مجرد، و در اصطلاح خویش نور اسپهبد می نامد .رویکرد وی در رابطه با بحث نفس رویکردی نو اندیشانه در زمان خود بود که تحت تأثیر فلسفه ی خاص وی است که در آن اصالت با نور است .وی با توجه به نور بودن و تجرد نفس به بقای آن پس از مفارقت از بدن معتقد است .شیخ اشراق چگونگی بقای نفوس را پس از ترک بدن با توجه به دسته بندی ای که از نفوس ارائه می دهد محشور به صفات الهی و یا متعلق به مثل معلقه ی مستنیره یا ظلمانی می داند که در همین زمینه ملاصدرا دیدگاه سهروردی را به دلیل عدم بیان صحیح معاد جسمانی که بر اساس شریعت و نص صریح قرآن همان عینیت بدن دنیوی و اخروی است، دارای قصور دانسته و به نقد وی در این رابطه می پردازد
مشخصات اثر
بررسی چگونگی استفاده سهروردی از تاویلات قرآنی در نظام اشراقی
نویسنده:
مصطفی بابایی؛ استاد راهنما: قاسم پورحسن درزی؛ استاد مشاور: صدرالدین طاهری، محسن حبیبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
الهیات سهروردی در تاثیر و تاثری متقابل، بسیاری از یافته های فلسفی خود را با محک قرآن سنجیده و در بیان اندیشه خود به صورتی فراگیر و گسترده به آن استناد و استشهاد کرده است. او بر این باور است که وی در حکمت اشراقی خود به کلیدی دست یافته است که پیشینیان یا از آن بی بهره بوده اند و یا اینکه سهم اندکی از آن را بدست آورده اند. و آن کلید، کشف اسرار نهفته ای است که او در پرتو سلوک معنوی و رهایی از هواجس عالم جسمانی، بدان دست یافته است. شیخ اشراق تصریح کرده است که وی در واقعه ای عرفانی، واجد قدرت تاویل، و راهیابی به اسرار و بواطن آیات قرآنی شده است. از این رو سهروردی را باید اولین فیلسوف اسلامی دانست که در نظام اشراقی خود بیشترین بهره را از آیات قرآنی برده است و با تاویل آیات مختلف قرآنی به اثبات و استشهاد برای حکمت نوری خود پرداخت. سهروردی بر این ادعا است که اندیشه های خود را بر قرآن عرضه می کند و در صورت تایید و مطابقت با قرآن آن را می پذیرد و اصولا کلامی که میزان قرآن مطابق نیاید، از هیچ گونه ارزش علمی نیز برخوردار نخواهد بود.بسیاری از برداشت های سهروردی از قرآن متاثر از بن مایه هایی است که او از اندیشه های فلسفی قبل از خود، بخصوص اندیشه های فلسفی ایران باستان داشته است، همان گونه که مجموعه ای از یافته های اشراقی وی متاثر از نوع تاویلاتی است که او از قرآن کریم کرده است.
مشخصات اثر
بازخوانی تقسیم جوهر و عرض بر اساس مبانی معرفت نفسیِ شیخ اشراق
نویسنده:
مهدی سپهری ، امیر حسین آقایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
یکی ازتقسیم‌بندی های رایج برای دسته‌بندی حقائق، تقسیم اشیاء به «جوهر» و «عرض» است. طبق قرائت سینوی و صدرایی با همه اختلافی که دارند، اما جوهر ماهیتی‌ست که یا در خارج بدون موضوع تحقّق دارد یا اگر در موضوع تحقّق دارد، موضوع هم برای تحقّق خود بدان محتاج است. در مقابل عرض، ماهیتی‌ست که همواره در موضوعی که از آن بی‌نیاز است، یافت می‌شود. این تقسیم‌بندی براساس قیام یا عدم ‌قیام وجودی ماهیات است. نکته اینجاست که آیا چنین تقسیم بندی‌ای با همین ملاک در فلسفه شیخ اشراق اوّلاً و بالذّات مطرح است یا نه؟ نقطه شروع شیخ اشراق برای بحث از حقیقت، «من» و وجدان«من» است، نه وجود. در این نگاه، «من» یک حقیقت خودپیداست که به خود علم دارد و علم به غیر هم با اضافه اشراقیه و پرتوافکنی و ظهورِ غیر محقّق می‌شود. بنابراین آنچه در گام اوّلِ ظهور اشیاء، توجّه «من» را به خود جلب می کند، وجدان و خودیابی اشیاء است. سپس در گام دوّم از دریچه شهود، نحوه قیام اشیاء مورد توجّه «من» قرار می گیرد بدین ترتیب که اگر حقائق نورانی‌ای که خود سراسر حضور و نور هستند و خود را ادراک می کنند، قائم به خود یافت و وجدان شوند، «جوهر نورانی» بوده و اگر قائم به غیر یافت و وجدان شوند ، «عرض نورانی» هستند. همچنین در مقابل اگر حقائقی که از خود غائب یافت می‌شوند، مستقلّ از غیر یافت و وجدان شوند، «جوهر غاسق» بوده و اگر قائم به غیر، یافت و وجدان شوند، «عرض غاسق» نامیده می شوند.
صفحات :
از صفحه 127 تا 152
مشخصات اثر
دروس شرح منظومه جلد4
نویسنده:
يحيى انصاري شيرازی
نوع منبع :
کتاب , درس گفتار،جزوه وتقریرات , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست
وضعیت نشر :
قم: دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم بوستان کتاب,
چکیده :
دروس شرح منظومه که مشتمل بر دوره چهار جلدی دروس شرح منظومه، مجموعه بیانات مرحوم آیت‌الله انصاری شیرازی است و با تاکید و به سفارش علامه حسن‌زاده آملی، از روی سخنان درسی وی - که روی بیش از ۶۰۰ نوار ضبط و پس از مراحل پیاده‌سازی و ویرایش به تأیید وی رسید - پس از شش سال فعالیت مداوم از سوی موسسه بوستان کتاب قم منتشر شده است. قبل از اینکه این کتاب به زبان فارسی ترجمه شود، مرحوم آیت‌الله شیرازی بیش از چهار سال به تدریس این کتاب در حوزه‌ علمیه اشتغال داشت. این اثر شرحی است که آیت‌الله حاج شیخ یحیی انصاری به سبکی شیرین و دلنشین غوامض و پیچیدگی‌های «شرح منظومه ملاهادی سبزواری» را باز کرده و خواننده را با رمز و رازهای آن آشنا می‌کند. شرح منظومه حکیم سبزواری شامل «منطق و حکمت» است که استاد انصاری در جلد اول این مجموعه، به شرح بخش «منطق» و در سه جلد بعدی آن به شرح بخش «حکمت» می‌پردازد. این اثر همچنین کتاب برگزیده نخستین جشنواره «مرزبانی وحی و خرد» در سال ۱۳۸۷ شد. کتاب ملاهادی سبزواری از آثار برجسته در میراث فلسفه و حکمت اسلامی است که با چیره‌دستی کامل، مباحث حکمی و فلسفی در آن تبیین شده و سال‌هاست که در حوزه‌های علمیه و رشته روانشناسی دانشگاه‌ها تدریس می‌شود.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1548