جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 573
عینیت اسماء با ذات به چه معنا است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
پاسخ تفصیلی:
یکی از مباحث مهم درباره اسماء الهی بحث اتحاد و یا عدم اتحاد اسم با مسمّی است، این بحث، هم در مباحث عرفانی و هم در بحث های کلامی و فلسفی مطرح شده است و مفسرین هم غالباً در تفاسیر به آن اشاره ای داشته اند. آنچه متکلمان اشعری درباره اتحاد اسم بامسمّی گ بیشتر ...
احیا علوم الدین غزالی و ضرورت احیا آن در روزگار ما
نویسنده:
شهرام پازوکی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
احیاء علوم الدین مهم ترین کتاب غزالی است که در قرن پنجم هجری نوشته شده است. در این کتاب، غزالی به عنوان یک مجدد دینی، به دنبال احیای علم دین است و به سبک اصحاب هرمنوتیک، یادآور معنای اولیه الفاظ مهم دینی می شود که در زمانه او تحریف شده یا به معانی خاصی تخصیص یافته اند. در تاریخ تفکر اسلامی، عنوان این کتاب، مبدل به یک سرمشق و یک طرح (project) دینی شده و هر بار که متفکران بزرگ اسلامی، از مولوی تا ملاصدرا، به دنبال احیای علوم دین برآمده اند، به این کتاب نظر داشته اند. در روزگار ما که تجدید و احیای علم حقیقی دین، بیش از هر زمان دیگر ضروری شده است، با توجه به برخی ادعاهای کاذب موجود برای احیای دین، توجه به احیای علم دین غزالی بیش از هر زمان دیگر ضروری است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 49
تاثیرپذیری ابواب الجنان از مجموعه ورام (کبر و عجب، ریا و سمعه)
نویسنده:
محمدرضا نجاریان , ندا حاتم پور
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
مجموعه ورام يكی از منابع معتبر در ميان شيعه و سنی در زمينه آيات و احاديث و اخبار، متعلق به شيخ ابوالحسين ورام بن ابی فراس بن حمدان مالكی نخعی، فقيه و محدث امامی قرن ششم و آغاز قرن هفتم است. اين اثر مشتمل بر دو جزء است. جزء اول، گزيده ای از احياء علوم الدين غزالی است شامل مواعظی در اخلاق عملی همچون سفارش به زهد و تهذيب اخلاق، بر شمردن صفات رذيله و شيوه های درمان آن ها، ذكر فضائل و راه كسب آن ها، مطالبی درباره آداب معاشرت و ديگر جزئيات زندگی، فصول متعددی درباره مرگ و حيات اخروی و وصف قيامت. در جزء دوم نيز همين مضامين تكرار شده است. ملا محمد رفيع الدين واعظ قزوينی يكي از شاعران، فضلا و اديبان قرن يازدهم هجری است كه اثری معروف به نام «ابواب الجنان» از خود به جا گذاشته است. باب اول (مجلد) اين اثر، دربردارنده چهارده مجلس از مجالس وعظ است كه نويسنده در آغاز هر مجلس با بيانی ادبی و با استفاده از انواع آرايه های بلاغی به ذم يكی از صفات پست انسانی می پردازد سپس متناسب با موضوع طرح شده آياتی از قرآن كريم را بيان كرده، ذيل هر آيه با شيوه ادبی خود به تفسير آيات می پردازد و احاديث مورد نظر را از كتبی چون: مجموعه ورام، ارشادالقلوب، كنزاللطايف، زهره الرياض، امالی ابن بابويه، عده الداعی، امالی شيخ طوسی، امالی شيخ صدوق و نهج البلاغه طرح مي كند. نكته قابل توجه اينكه ملا واعظ از تنبيه الخاطر و نزهه الناظر معروف به مجموعه ورام بيشترين بهره را برده است. از آنجا كه موضوع مجالس هشتم و نهم ابواب الجنان، كبر و عجب و ريا و سمعه است، نگارندگان در اين مقاله برآنند تا ضمن تبيين راهكارهای ملا واعظ برای غلبه بر اين صفات، تاثيرپذيری ابواب الجنان را در اين زمينه ها از مجموعه ورام تحليل كنند.
صفحات :
از صفحه 99 تا 128
بررسی روایی علل فقدان نام ائمه اطهار (ع) در قرآن کریم
نویسنده:
پرویز رستگار ,علیرضا پوربرات
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
خلافت و جانشینی پیامبر اکرم (ص) و در اختیار گرفتن آن توسط خلفای پیش از امام علی (ع)، موضوعی چالش برانگیز بین شیعه و اهل سنت است که از دیر باز در بسیاری از محافل به صورت مجادلات کلامی و استمداد نابخردانه از ابزاری چون روایات برای غلبه بر حریف بازتاب یافته است. در این بین، ذهن بسیاری از افراد خواسته یا ناخواسته به این سمت می رود که چرا نام حضرت علی (ع) و تصریح به ولایت ایشان با توجه به نقش تکمیل کننده آن برای اسلام و مسلمانی که پیام آیه تبلیغ نیز هست، در قرآن یاد نشده است. بر این اساس شاید برخی از افراط گرایان درصدد برآیند تا با استفاده از روایاتی نایاب، تصور وجود نام ائمه در قرآن را به شکل حقیقتی قابل باور جلوه دهند.در این پژوهش با بررسی چند روایت در این زمینه، به وجود غالیان و افراد مجهول در سند روایات پی می بریم و با توجه به معنای اصلی هم خانواده واژه هایی چون اقرا، تنزیل و نگاهی به ساختار مصاحف به معنایی جز معنای اصطلاحی آن دست می یابیم. پس از آن، قرائن و نشانه ها و حکمت های چندی در نبود نام ائمه (ع) در قرآن را بازگو و در نتیجه تلاش بیهوده قائلان به وجود نام ائمه (ع) در قرآن را روشن خواهیم ساخت.
صفحات :
از صفحه 5 تا 43
ارزیابی تبیین عرفا از ضرورت خلافت الاهی بر اساس روایات اهل بیت (ع)
نویسنده:
رضا نوروزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مباحث مهمی که در بحث خلافت الاهی انسان، در متون دینی مطرح شده است، ضرورت وجود خلیفه در عالم است. در هستی‌شناسی عرفانی، به تبع متون دینی، به تبیین ضرورت وجود خلیفه، که همان انسان کامل است، پرداخته شده است. علاوه بر عرفان اسلامی، در علوم مختلف اسلامی، همچون کلام و فلسفه نیز در این باره مباحث مختلفی مطرح شده است و هر کدام از زوایای فکری خاص خود و با توجه به مبانی مخصوص آن علم، به این بحث پرداخته‌اند. در این نوشتار پس از بررسی روایات اهل بیت (ع) در باب ضرورت وجود خلیفه الاهی، به تبیین ضرورت خلافت از منظر عرفان اسلامی می‌پردازیم و میزان مطابقت تبیین عرفا را با مکتب اهل بیت (ع) روشن می‌کنیم.
صفحات :
از صفحه 61 تا 78
واژه ادب و موضوعات علوم ادبی
نویسنده:
عباسعلی بهاری اردشیری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
واژه «ادب» از کلماتی است که معنی آن همراه با تحول زندگی قوم عرب و انتقال آن از بدویت به مدنیت تغییر یافته و پی درپی معنای نزدیک به هم پیدا کرده است و تا این معنی را که امروز به ذهن متبادر می شود به خود گرفته است و آن عبارت از سخنی است رسا، که به نیت تاثیر در عواطف خواننده یا شنونده به شعر یا نثر انشا شود. در این مقاله سعی شده است که با کندوکاو در سنت نظم و نثر عرب کلمه ادب ریشه یابی شده و تحول معنای آن در طول تاریخ ادبیات عرب پی گرفته شود و انواع آن و مابه ازای معنایی آن در هر دوره استخراج گردد.
صفحات :
از صفحه 345 تا 370
حیات برزخی از دیدگاه آیات و روایات
نویسنده:
مرضیه خزعلی، سید مرتضی موسوی گرمارودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
چگونگی حیات برزخی و مراحل پس از آن از جمله مسائلی است که همواره ذهن انسان را به خود مشغول ساخته است. برخی از آیات قرآن نظیر: مومنون / 101 ـ 100؛ آل عمران / 170 ـ 169؛ یس / 27 ـ 26؛ مومن / 11 و 46؛ منافقون / 10؛ نحل / 32؛ به روشنی بیانگر وجود عالم برزخ و ویژگی های آن است، چنان که حیات جاویدان شهیدان راه خدا و پاداش های آنان گواه روشنی بر عالم برزخ و نعمت های برزخی است. همچنین روایات فراوانی ـ که در برخی از آنها ادعای تواتر شده است ـ درباره عالم برزخ و کیفیت زندگی در آن و گزارش های مربوط به احوال اولیای الهی و انسان های متقی و گنهکار و میزان و کیفیت رابطه آنها با دنیا و مراحل عالم برزخ، در منابع فریقین آمده است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 92
زبان شناسی عارفانه فیض کاشانی در تفسیر متشابهات قرآن
نویسنده:
حامد شیواپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
درباره واژه های متشابه قرآن چهار دیدگاه اصلی وجود دارد: دیدگاه اهل ظاهر، نظریه اشتراک لفظی، نظریه حقیقت و مجاز و نظریه روح معنا. طبق نظریه روح معنا الفاظ بر ارواح معانی وضع شده اند و خصوصیات مصادیق در معنای آن ها در نظر گرفته نشده است. از این رو کاربرد آن ها می تواند در مصادیق معقول نیز حقیقی باشد. بنابراین الفاظ متشابهی که در قرآن به کار رفته اند در مصادیق مجرد و معقول به نحو حقیقی و نه مجازی استعمال شده اند.این دیدگاه فلسفی- عرفانی درباره زبان را نخستین بار غزالی و پس از وی بزرگان فرهنگ اسلامی تا روزگار ما پیوسته مطرح کرده اند. به ویژه بزرگانی چون ملاصدرا، علامه طباطبایی، حکیم سبزواری و امام خمینی از آن گفته اند. در این پژوهش، به طور خاص تبیین فیض کاشانی از این نظریه بررسی می شود.
صفحات :
از صفحه 57 تا 84
ارتباط  بین علم کلام و علم عرفان از منظر غزالی و فیض کاشانی
نویسنده:
زینب بوستانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علم کلام علمی است که موضوع آن اصول اعتقادات ،اصول دین است وروش آن استدلال عقلی وهمراه با مبادی نقل می باشد و به هدف خود که دفاع از عقاید اسلامی است می پردازد وعلم عرفانعلمی است که موضوع آن شناخت حق واسماء وصفات خداوند است و روش آنکشف وشهود می باشد و هدفش رسیدن به قرب الهی است. موضوع پایانامه ارتباط بین علم کلام وعلم عرفان ازمنظر غزالی وفیض کاشانی می باشد نگاه نخست غزالی به علم کلام نگاهی ابزاری ومبتنی بر تمثیل طبیب ونگهبان است او علم کلامرا واجب کفایی وضروریمی داندفیض کاشانی نیز نگاه او به کلام نگاهی ابزاری و مبتنی بر تمثیلنگهبان وطبیب است، از طرفی غزالی تصوف را طریقی مطمئن برای رسیدن به سعادت می داند،اما آنرا در گرو تقیّد به شریعت و دارا بودن استعداد و پیروی از مرشدی آگاه می‌داند. فیض نگاه همدلانۀ غزالیبه تصوف را ندارد.اهمیت این پایانامه در این است که بررسی این ارتباط می‌تواند به درک بهتری از اندیشه‌های این دوو وضعیت کنونیاین اندیشه‌ها در تفکر اسلامی وعلمی بیانجامد. هدف این تحقیقبازخوانی و مقایسه بین اندیشه غزالی و فیض کاشانی در رابطه با ارتباط عرفان و کلاممی باشدو روش آن به صورتگرداوری کتابخانه ای می باشد و نتایج به دست آمده نشان می دهدغزالی نگاهی بدبینانه به علم کلام دارد و نگاه غزالی به تصوف متأثر از منهج کلامی او یعنی کلام اشعریست.کلاماشعری مبنای تصوفی است که غزالی در ساحت نظر از آن دفاع می‌کند. تصوف غزالی ریشه ی کلامی دارد
مراتب نفس از منظر فیض کاشانی و امام خمینی
نویسنده:
لعیا ده پرور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انسان بر اساس فطرت کمال‌جوی خود، سیراستکمالی دارد. حرکت کمالی انسان دو بُعدی است؛ یک رویه، حرکت جوهری است که از بدو خلقت به صورت قهری و تدریجی از جمادی به نفس نباتی و سپسنفس حیوانی و نفس ناطقه انسانی میرسد، اما در مرحلۀ انسانی، اختیار در او شکل می‌گیرد و وارد بُعد جدیدی از حرکت می‌شود. مسئله اصلی پژوهش پیش رو این است که محدودۀ سیر ارادی، به سمت صعود یا نزول نفس، از منظر فیض کاشانی و امام خمینی تا کجاست؟ ملا محسن فیض کاشانی از شاگردان برجستۀ ملاصدرا و امام خمینی از مدرسان مکتب صدرا هستند. این دو عالِم با صبغۀ فلسفی، اخلاقی و عرفانی و نیز رویکردی قرآنی و روایی به تبیین مسائل انسان پرداخته‌اند. از آنجا که بررسی سعادت یا شقاوت ابدی انسان بستگی به انتخاب یکی از دو مسیر مذکور در طول حیات او دارد؛ در این پژوهش برآن شدیم، آرای این دو صاحب نظر و همچنین میزان تقارب یا اختلاف آنها را در مورد مراتب مختلف نفس، مورد ارزیابی قرار دهیم. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه‌ای و روش پردازش، توصیفی و تحلیلی است. پس از بررسی آرای فیض و امام، روشن می‌شود که آرای این دو عالِم کاملاً به هم نزدیک است و امام از آثار فیض تأثیر پذیرفته است. از منظر این دو عالِم، انسان بر مبنای اختیار، هویتی دو سویه دارد؛ هم می‌تواند هویتی الهی بیابد و از مقام ملائک هم بالاتر رود و هم قابلیت این را دارد که تحت تاثیر القائات شیطانی ازحیوانات هم پست‌تر گردد. شاید در ابتدا به نظر ‌رسد که همیشه سیرحرکت انسان کمالی نیست، اما برخلاف این تصور، روشن ‌می‌شود که وقفه در حرکت کمالی انسان محال است، حتی سیر نزولی نفس به مرتبۀ پست‌تر ازحیوان یا شیطان، نیز سیر کمالی است ولی در شیطنت. حرکت در مسیر سعادت یا شقاوت عوامل مختلفی دارد. انسان باید عوامل تأثیرگذار نیل به سعادت، چون تبعیت از شریعت و حاکمیت قوه عاقله بر سایر قوا و یاد مرگ و زندگی اُخروی را در خود تقویت کند و با موانعی چون امیال نفسانی ازقبیل شهوت و غضب و دنیاخواهی و القائات شیطانی به مبارزه برخیزد تا به سعادت ابدی نایل گردد.
  • تعداد رکورد ها : 573