جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب از موضع سلفی به بررسی نظرات و عقائد ابن کثیر پرداخته و آن را مورد ارزیابی و نقد و بررسی قرار داده است.

کتاب موسوعه علامه بلاغی که در نه جلد تدوین شده است به زندگی، وفات و آثار این علامه بزرگوار می پردازد. تعلیقات، تخریجات، توضیح مطالب و پانوشت های علمی و فنی از ویژگی های این کتاب است. جلد دوم شامل تفسیر آلاء الرحمن و سوره مبارکه آل عمران و بخشی از سوره مبارکه نساء می باشد: آلاء الرّحمن فى تفسير القرآن، تفسيرى است ناتمام به زبان عربى شامل سوره فاتحة الكتاب، بقره، آل عمران و قسمت كمى از سوره نساء. بلاغى، انگيزه و چگونگى نگارش اين تفسير را در نامه‌اى به شاگرد خود، ميرزا على اردوبادى غروى، بدين شرح بيان كرده است: «به توفيق خدا... از ذيحجّه 1349ق به تأليف تفسيرى درباره قرآن كريم، موافق اصول علم و مذهب شيعه شروع كردم؛ زيرا كه من ديدم اهّم تفاسير نزد ما، مثل تبيان و مجمع البيان، در لغت و صرف كلمه و قرائات، و تفاسير امثال عطا و مجاهد... و اشباه‌هم بسيار بيانات كرده‌اند و... بحرانى... احاديث را بدون تحقيقى در آنها نقل مى‌كند و در مزاياى قرآن شريف بياناتى نمى‌نمايد.» با توجه به اين ديد انتقادى است كه خود به پرداختن تفسيرى دست مى‌زند تا در عين اختصار، حق مطلب را در تبيين و تفسير مفاهيم و معارف قرآنى ادا كند.» اين تفسير داراى مقدمه‌اى است كه مطالبى بدين شرح در آن بررسى شده است: حقيقت اعجاز، دلالت آن بر حقانيت پيامبران، تنوّع معجزات، فلسفه فرستادن قرآن به عنوان يك معجزه براى اعراب جاهلى، امتياز قرآن بر ديگر معجزات از جهات گوناگون (تاريخى، استدلالى، نداشتن تضاد و تناقض، تشريع يك نظام اجتماعى عادلانه، اشتمال آن بر اخلاق و علم غيب و جز آن)، چگونگى جمع‌آورى قرآن در يك مصحف و زمان آن، عدم تحريف لفظى قرآن به ويژه از ديدگاه شيعه امامى، اختلاف قرائات، نياز به تفسير قرآن و شرايط و شئون آن، نقد تفسيرهايى چون الدّر المنثور و كشّاف، بحث عام و خاص و ادراك عقلى و قلبى. تفسير آلاء الرحمن مشتمل بر مطالب متنوعى است كه از جمله آنهاست: بقاء نفس پس از مرگ، شفاعت، جبر و اختيار، تعدّد زوجات در اسلام، محكمات و متشابهات، وضع انجيلها، نبوّت مسيح، امر به معروف و نهى از منكر، ميراث كلاله، مسائل عول و تعصيب، ميراث پيامبر(ص)، ازدواج موقّت، حرمت ميگسارى و سابقه آن در اديان پيشين، تيمّم و وضو. مؤلف اين تفسير از بحث‌هاى خشك علمى، لغوى، منطقى، فلسفى و كلامى پرهيز كرده است، ولى گاهى، با بهره‌گيرى از روش مزجى در زمينه‌هاى گوناگون، از فلسفه و لغت و روايات براى تبيين يك مفهوم استفاده كرده است. مفسّران پس از وى در ايران از پژوهش‌هاى او بهره گرفته‌اند. مؤلف برخى از مآخذى را كه در نگاشتن اين تفسير مورد استفاده وى بوده، در مقدمه ياد كرده است.

یکی از مبانی مهم تفسیر نزد مفسران، مسئله جواز تفسیر است؛ اینکه آیا به طور کلی تفسیر کردن قرآن با چیزی فراتر از روایات منقول از معصومان یا دست‌کم اجتهاد عقلی در تفسیر قرآن برای غیرمعصومان جایز است یا خیر؛ از دیرباز تا کنون ادله بسیاری برای جواز اجتهاد در تفسیر از سوی اندیشمندان و مفسران مسلمان ارائه شده است. تحلیل این ادله بیانگر وجود تفاوت‌هایی در شیوه استدلال هر یک از مفسران برای اثبات مدعای جواز تفسیر است؛ به گونه‌ای که استدلال‌ها، بین استدلال برای جواز تفسیر و استدلال برای وجوب تفسیر در نوسان است و به نظر می‌رسد فرایندی تطوری بر این موضوع حاکم بوده است. این مقاله سیر تطور ادله اقامه‌شده برای اثبات جواز تفسیر را از رهگذر تحلیل متنی و استنطاقی ادله به کار گرفته‌شده برای اثبات جواز تفسیر، بررسی کرده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد نخستین رویارویی مفسران با جریان تفسیرگریزی در قرن سوم و توسط طبری انجام شد. اما این ابن‌کثیر بود که با طرح بحث وجوب تفسیر قرآن تیر خلاص را بر پیکر نیمه‌جان جریان تفسیرگریزی نواخت.

النجاة لمن اتبع الهدى و اجتنب الرّدى تأليف الامام احمد بن يحيى الناصر لدين‌اللّه در قرن چهارم هجرى مى‌باشد.اين كتاب و الناصر لدين‌للّه كه از بزرگان زيديه و از اولاد حسن بن حسن بن على بن ابيطالب عليهما‌السلام است در اثبات عدل و رد جبريّه و در پاسخ به درخواست شخصى به نام عبداللّه بن عمر براى جواب به كتاب عبداللّه بن يزيد بغدادى تأليف نموده است. كتاب حاضر كه هيچ سرفصل و تيترى ندارد بصورت پيوسته با تمسك به آيات قرآنى در دو بخش اقدام به اثبات اختيار نموده است و با استدلالاتى حرفهاى عبداللّه بن يزيد در عقائد جبريّه را مورد نقادى قرار داده است.

کتاب درباره احادیث و ذکر رجال و راویان آنها و نقد و بررسی آنها می باشد. در این دو مجلد بسیاری از راویان مخصوصا راویان اهل سنت ذکر و مورد نقد قرار می گیرند و بعضی از احادیث فاسد هم ذکر می شود.

کتاب حاضر درباره احادیث و راویانشان و نقد و بررسی آنها می باشد که به بررسی روایات فاسد و ضعیف از اهل سنت و... می پردازد.

جمهرة نسب قریش و أخبارها، نوشته زبیر بن بکار (256-172ق)، یکی از منابع اصلی در نسب شناسی اعراب است. کتاب با ذکر بزرگان زبیری آغاز شده و سپس به ذکر اخبار افراد سرشناس و شخصیت‌های قریشی پرداخته است. از جمله ویژگی‌های کتاب شماره گذاری اخبار آن به تعداد 3451 شماره است. این کتاب، از اولین تألیفاتی است که در آن زبیر بن بکار به انساب اهتمام ورزیده و مشتمل بر مطالب دقیق و اشعار فراوان بوده و از منابعی است که حاوی بیشترین اخبار است.

جمهرة نسب قریش و أخبارها، نوشته زبیر بن بکار (256-172ق)، یکی از منابع اصلی در نسب شناسی اعراب است. کتاب با ذکر بزرگان زبیری آغاز شده و سپس به ذکر اخبار افراد سرشناس و شخصیت‌های قریشی پرداخته است. از جمله ویژگی‌های کتاب شماره گذاری اخبار آن به تعداد 3451 شماره است. این کتاب، از اولین تألیفاتی است که در آن زبیر بن بکار به انساب اهتمام ورزیده و مشتمل بر مطالب دقیق و اشعار فراوان بوده و از منابعی است که حاوی بیشترین اخبار است.