جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
زرین‌کوب, عبدالحسین (ادیب، تاریخ‌نگار، منتقد ادبی، نویسنده، و مترجم برجستهٔ ایران معاصر), 1301 1378
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 69
چگونگی رویکرد تأویلی عارفان مسلمان
نویسنده:
علی فتح الهی، پروانه رضایی، علی نظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
هرمنوتیک یا علم تاویل متون مقدس در همه مکاتب فکری به چشم می خورد. در اسلام نیز تاویل جلوه ای از ژرفایی، گستردگی و جاودانگی آیات قرآن است. در اینجا معنی لغوی و اصطلاحی تاویل، منشا قرآنی این علم و تفاوت تاویل با تفسیر مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس روایات شیعی و برخی از عرفا، راسخان در علم، پیامبر اعظم (ص) و امامان شیعه و کسانی که از تهذیب نفس، صفات معنوی و قدسی برخودارند، می باشند. در روایات و از دیدگاه برخی از عرفا بر لزوم مطابقت تاویل آیات با مبانی قطعی وحی تاکید شده و تاویل به رای و بی اساس را نکوهش کرده اند. فرضیه اصلی این نوشتار مبتنی برآن است که عارفان در تاویل آیات رویکرد خاصی دارند. این نوشتار توصیفی و کتابخانه ای و بر اساس تحلیل اسناد معتبر عرفانی تدوین شده است. دستاورد عمده این گزارش بیان شیوه ی نگرش تاویلی عارفان مسلمان و سازگاری آن با عقل سلیم و موازین قسط یعنی سنت انبیا و اولیای بزرگ الهی است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 104
مشخصات اثر
انسان کامل از نگاه نظامی
نویسنده:
رضا حیدری نوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری
چکیده :
عرفان و تصوف مکتبی است که مانند بسیاری از مکاتب، به دنبال شناخت حقیقت وجود و ذات لایزال الهی است، با این تفاوت که مبدأ و منشأ اندیشه های صوفیانه، دین مبین اسلام و وحی و حدیث و روایت است. در اندیشه های محوری عرفان، انسان کامل از ارکان حائز اهمیت به شمار می رود که مظهر تجلی صفات الهی، آگاه از اسرار هستی، واسطه فیض پروردگار و جامع کمالات الهی است که با القاب و عناوینی مانند: قطب، مرشد، جام جهان نما، ولی، خلیفه خدا، چشمه حیات، خضر و ... نامیده شده است. حکیم نظامی ضمن نگرش فلسفی وار به جهان هستی و آشنایی با حکمت نو افلاطونی و اشراقی، با کاربرد اصطلاحات صوفیانه مانند: عشق، باده، خرابات، ساقی و دیگر تعابیر عرفانی در منظومه های خود، موجب شده که او را متمایل به تفکرات عارفانه بشمارند. در تعابیر حکیم گنجه، انسان کامل، همان خلیفة الله، قطب، خضر، ولی، آیینه، آب حیات و ... است که شباهت و اشتراک فراوان با تعابیر اهل تصوف دارد. در این مقاله به تبیین نگاه نظامی به انسان کامل و تقارن اندیشه های او با تفکرات عارفانه و صوفیانه به شیوه توصیفی تحلیلی و ابزار کتابخانه ای پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 98
مشخصات اثر
چشم اندازهای اومانیستی در عرفان ایرانی
نویسنده:
شریفیان مهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران جنوب,
چکیده :
«اومانیسم» مکتبی فلسفی و ادبی است که منشا پیدایش آن را یونان قدیم می دانند. این مکتب بر ارزش و مقام انسان ارج نهاده و او را میزان همه چیز قرار می دهد. اوج تجلی اومانیسم در قرون وسطی بود که راهی نو برای تقابل با استبداد کلیساهای قرون وسطی ایجاد کرد. «آزادی»، «خود مختاری»، «خود رهبری»، «خویشتن شناسی» و شناخت ابعاد مختلف استعدادهای انسان از جمله موضوعات مهمی است که در این مکتب مورد تاکید قرار گرفته اند. بی گمان وجه اشتراک عرفان با اومانیسم نیز در همین موضوعات است. پژوهش حاضر به شیوه تحلیلی توصیفی، کوششی است در جهت تطبیق برخی از مسائل عرفانی اسلامی با موضوعات اساسی مورد بحث در مکتب اومانیسم.
صفحات :
از صفحه 161 تا 198
مشخصات اثر
تولد آسمانی با مرگ نفسانی (مرگ اختیاری) به روایت مثنوی معنوی
نویسنده:
محمد محمدپور , محمدنوید بازرگان, امیرحسین ماحوزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران جنوب,
چکیده :
صاحبان معرفت برای انسان دو نوع تولد قائلند: یکی تولد صوری و دیگری تولد معنوی یا تولد ثانی که از آن به عنوان «عروسی ابد» یا «تولد آسمانی» یاد می کنند. مرگ نفسانی از مبانی عمیق عرفان و ادب تعلیمی مولانا است. مولانا همچون سایر عرفای اهل بسط و سکر پدیده مرگ دوستی در آثارش تجلی خاصی دارد و مرگ و مرگ نفسانی را در مسیر چرخه تکامل می داند و از آن به عنوان انتقال از عالم کثرت و طبیعت به عالم وحدت و ماوراءالطبیعه تعبیر می کند. این بررسی نشان می دهد مولانا تولد آسمانی را در مرگ نفسانی تحت تاثیر عوامل موثری همچون ایمان، ابوت معنوی و عشق می داند، بنابراین با استناد به حکایات مثنوی، در یک مقدمه و هفت محور انواع ولادت، عوامل موثر در تولد آسمانی، مرگ ها و زایش ها، چگونگی مرگ ارادی و انواع آن، راه های رسیدن به مرگ نفسانی، ویژگی راه یافتگان به مرگ نفسانی (ارادی) و فواید مرگ نفسانی (مرگ اختیاری) بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 263 تا 301
مشخصات اثر
طرح دیدگاه های مشترکی از مولوی و اقبال
نویسنده:
ایوب هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
چکیده :
مولوی و اقبال از شخصیت هایی هستند که مورد علاقه تمام مسلمانان و مذاهب اسلامی و حتی بعضی از غیرمسلمانان بوده و همواره بر نویسندگان و متفکران پس از خود تأثیرگذار بوده است. در طول تاریخ، این تأثیرگذاری به میزان گسترده شدن شناخت فرهنگ های مختلف نسبت به او بیشترشده است. چنانکه امروزه پس از قرن ها،آن ها بیش از همیشه مورد توجه و استقبال جهانیان قرار گرفته اند. از دلایل این استقبال، بین المللی بودن خود آن ها است، زیرابه خصوص مولانا دارای اندیشه های بی مرز و بی زمان است. او بر مسائل بنیادین انسانی تکیه دارد مسائلی همانند عشق و ایمان، که هیچ گاه کهنه نمی شوند. همچنین آن ها برای بیان این مضامین زبان شعری را برمی گزیند که یکی دیگر از ویژگی های برجسته محسوب می شود.این مقاله با عنوان «طرح دیدگاه های مشترکی از مولویو اقبال»بر آن است تا فشرده و گذرا، به تأثیرپذیری اقبال لاهوری از مولانا جلال الدین مولوی بپردازد. موضوعی که نشان می دهد ادبای ایران عزیز به خصوص مولوی با آرای بدیع و اندیشه های لطیف و روح نواز خود قرن ها است که رهپویان وادی قرب و شیدایان عشق حق و فرزانگان اهل معرفت را نه تنها در هند و پاکستان بلکه در پهنه گیتی مجذوب و دلداده خود ساخته و سخنان گرم او که زاییده اُنس مدام با قرآن شریف و روایات حضرت سیدالمرسلین بوده، تحولی شگرف در انسان ها ایجاد کرده و فرهنگ ساز و سازنده فرهنگ گردیده است.تشابهات فکری زیادی میان مولوی و اقبال است به طوری که بعضی از محققینی که در این زمینه کار کرده اند، اقبال را مولوی عصر خود نامیده اند به این معنی که اقبال در دوره ما نقش مولوی را ایفا کرده است.در این زمینه تلاش های علمی زیادی توسط دانشوران صورت گرفته ولی با همه منابع موجود، هنوز زوایای کمتر کاویده ای وجود دارد که دقت درباره موضوع را می طلبد.
صفحات :
از صفحه 68 تا 91
مشخصات اثر
آموزه‌‌های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع)
نویسنده:
اکرم احمدیان احمدآبادی، محمد اخوان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
این نوشتار ـ چنان‌که از عنوان آن برمی‌‌آید ـ درپی بررسی آموز‌‌ه‌‌ها و عبرت‌‌های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع) است. تاریخ نقلی، علم تاریخ و یا تاریخ علمی، گنجینه‌‌ای از حقایق و اطلاعات زندگی گذشتگان است. با این وصف، آیا تاریخ برای آیندگان سودی دارد؟ آیا می‌‌توان از گذشته به آینده پل زد یا از آن عبور کرد و عبرت آموخت؟ اگر پاسخ مثبت است، دلیل یا ادلۀ آن چیست؟ و عمده‌‌ترین عواملی که موجب کلی‌شدن قوانین و سنن تاریخی می‌‌شوند، کدام‌اند؟ در این پژوهش، به‌ شیوۀ کتابخانه‌‌ای، کوشش شده است به این پرسش‌ها پاسخ داده شود؛ و در طی آن نتیجه گرفته شده است که بنا بر جهان‌‌بینی توحیدی، جهان صاحبی و انسان خالقی دارد و بدون ارادۀ خداوند نمی‌‌توان به‌طور مستقل، برای هستی، کارکردی و برای آدمی، استقلال عملی پذیرفت، پس باید به قوانینی که خداوند برای رفتار عالم و آدم وضع کرده است، گردن نهاد. از این رو تاریخ که محصول عمل عالم و آدم است، از منابع مهم اندیشیدن و مایۀ آموختن برای زندگی است و نهج‌‌البلاغه ـ به‌عنوان گنجینۀ مهمی از سخنان امام علی (ع) ـ و دیگر آثار علوی، آموزه‌‌های ارزشمندی را در باب عبرت‌‌های تاریخی شامل می‌‌شوند که به برخی از آنها اشاره می‌‌شود.
صفحات :
از صفحه 19 تا 40
مشخصات اثر
سرکوب گر بدعت و نماد عدالت انوشیروان در تاریخ نگاری اسلامی
نویسنده:
محمدتقی ایمان پور , زهیر صیامیان گرجی,ساناز رحیم بیکی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
چکیده :
مفهوم عدالت در اندیشه سیاسی اسلام دوره میانه مبتنی بر حفظ نظم جامعه و عمل سیاسی فضیلت محور و اخلاقی بوده است. بر این اساس، مهمترین وظیفه فرمانروا مقابل با گروهایی بود که نظم جمعه را، به خصوص از لحاظ عقیدتی برهم می زدند و این نمادی از عدالت پیشگی وی تلقی می شد؛ شیوه عملی که انوشیروان برا اساس آن، به دلیل سرکوب مزدکیان، در متون تاریخ نگاری اسلامی، دارنده این شاخص نشان داده می شود. به نظر می رسد برجستگی جایگاه انوشیروان در سنت تاریخ نگاری اسلامی از این زاویه قابل تبیین است؛ چراکه متون تاریخ نگاری اسلامی دارای کارکرد سیاسی و فر هنگی در قالب عبرت آموزی هستند. هر چند شاخصه های دیگری غیر از سرکوب بدعت مزدکیان توسط وی در این انتخاب اهمیت داشته است. در این مقاله، سعی شده است با بررسی شیوه انعکاس شخصیت انوشیروان در متون تاریخ نگاری اسلامی، بر اساس مبانی نظری رهیافت هرمنوتیک، از کارکرد عبرت آموزی متون تاریخ نگاری اسلامی رمز گشایی گردد و رابطه آن با بازنمایی شخصیت انوشیروان به عنوان نماد عدالت، در متون تاریخ نگاری اسلامی نشان داده شود. به دیگر سخن، در این مقاله تلاش بر آن است تا شان داده شود که تبدیل انوشیروان به نماد عدالت در سنت تاریخ نگاری ایرانی-اسلامی، به دلیل واقعی بودت شخصیت انوشیروان، ان گونه که متون تاریخی گزارش می دهند ، نیست؛ بلکه بر اساس برداشتی است که مورخان مسلمان از مفهوم عدالت داشته اند؛ و بر همین مبنا، شخصیت انوشیروان را به نمادی از الگوی عدالت در سنت تاریخ نگاری اسلامی باز نمایی کرده اند.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
مشخصات اثر
تحلیل برخی روایات و اشارات عرفانی در شعر شهریار
نویسنده:
حسین آریان، تورج عقدایی، جلیل تجلیل، علی محمد سجادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
شهریار، اگر چه شاعری شاد است و طنز و طربناکی در سروده هایش بسیار دیده می شود، در یک تحلیل ژرف تر، انسانی است حساس و متامل و ناگزیر درونگرا و غم ستای. این احوال سبب می شود که او در بسیاری از لحظه های زندگی عارفانه بیندیشد و تجربه های ناشی از این لحظه ها را در زبانی شاعرانه تجسم بخشد.مقاله حاضر سر آن دارد که نشانه های این طرز تلقی شهریار را در اشارات و تلمیحات شعر او پی گیرد و نشان دهد که او از رهگذر عشق و حزن و نوای ساز و تامل بر اندیشه های شاعران عارف، قدم به این حوزه می نهد و گاه بی آن که خود بداند، زیر سلطه ناخودآگاهی فردی و جمعی، به دریافت های غیرمتعارفی دست می یابد.در سروده های شهریار، اندیشه هایی که بوی عرفان از آن به مشام می رسد، غالبا در جایی که سخن از عشق به میان می آید، احساس می شود. بنابراین می توان گفت «عشق» عنصر غالبی است که شهریار را از زمین به آسمان می برد و تمام اشارات و تلمیحات دیگر به نوعی وابسته عشق اند.
صفحات :
از صفحه 287 تا 308
مشخصات اثر
بازجستی در تحلیل مورخان مسلمان از نبود علی (ع) در غزوه تبوک : مقدمه ای روش شناختی
نویسنده:
ابراهیم موسی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
جعفر سبحانی
چکیده :
نویسنده مقاله حاضر بر آن است که مورخان مسلمان همچون سایر مورخان کلاسیک ، در تحلیل های خود از رویدادهای تاریخی ، مسایل ، علل و ابعاد سیاسی را در نظر می گرفتند و بندرت به ابعاد و انگیزه های فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی و به ویژه عاطفی توجه می کردند. این امر باعث پدید آمدن مجموعه ای از تاریخ نگاشته ها شده است که کاملا تحت تسلط گفتمان سیاسی اندیشی قرار دارد و به سبب این غلبه ، مورخان معاصر مسلمان نیز به رغم پیدایش و رواج سنت ها و گفتمان های جدید در تاریخ نگاری ، همچنان از پرداختن به سهم عوامل غیرسیاسی در تحلیل های خود خودداری می کنند. نویسنده در این مقاله با بررسی یک نمونه عینی تحلیل های سیاست اندیشانه بیشتر مورخان قدیم و جدید مسلمان از عدم حضور علی (ع) در غزوه تبوک را با تحلیلی از عبدالحسین زرین کوب که برخلاف همه ، سهم بیشتری به عواطف بشری پیامبر داده مقایسه کرده است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 17
مشخصات اثر
رحمت و لطف الهی در حکایات تمثیلی مثنوی
نویسنده:
ماه نظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
چکیده :
مولانا هوشمندانه به معانی و ویژگی های رحمت الهی نگریسته است. گاه به جلوه رحمت در آفرینش موجودات، از کتم عدم اشارت داشته و همه موجودات را در پرتو رحمت عام الهی قرار داده است که بیش از استحقاق در پوشش عطا، کافر و مومن را دربر گرفته. همچنین تجلی واحد حق، در صور موجودات عینی یا «عالم خارجی» را ناشی از رحمت می داند، زیرا با رحمت الهی است که خدا هستی را به هر موجودی می بخشد یا به هر موجودی شیئیت خاص آن را عطا می کند. به نظر مولوی در این افاضه رحمت، منع و توقفی وجود ندارد و رحمت خاص او (رحمت وجوب) اختصاص به انبیا، اولیا و نیکوکاران دارد و رحمت عام او همه موجودات را شامل می گردد. مساله مهمی که در بررسی رحمت الهی، در مثنوی مدنظر قرار می گیرد این است که آیا رحمت خداوند در همه وقت شامل حال خاصان در گاه عبودیت اوست یا عامه را هم دربر می گیرد؟ همچنین عوامل جذب رحمت و دفع رحمت الهی از دیدگاه مولانا کدامند.
صفحات :
از صفحه 129 تا 165
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 69