جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله به پدیده جنبشهای سلفی معاصر همانند القاعده، طالبان و داعش می­‌پردازد. پیدایش این جنبش و بازخوردهای آن در جهان منجر به ایجاد سؤالهای جدی در حوزه ایدئولوژی یا ایدئولوژیهای این گروهها گردید. آیا رفتار و اندیشه ارتباطی با اسلام، کتاب و سنت دارد. این مقاله در صدد آن است که با ورود به حوزه تاریخ نسبت به اکتشاف عوامل ایجادکننده این پدیده بپردازد. از نگاه نویسندگان، اندیشه­‌های سلفی گرچه وامدار دوران صدر اسلام و دیدگاههای اصحاب حدیث است، ولی به طور نظام­‌مند زیر سایه اندیشه­‌های ابن­‌تیمیه است. جنبشهای سلفی قرن نوزدهم تلاشی بود برای به­‌روزنمودن این اندیشه­‌ها که فقط توسط محمد بن عبدالوهاب به سرانجام رسید. ولی ابوالاعلی مودودی بود که این اندیشه­‌ها را نظام­‌مند و علمی و منطبق با واقعیتهای روز جامعه بازتعریف کرد و نقطه جالب این است که مودودی جزو اندیشمندانی است که با مذهب­‌گرایی به­‌شدت مخالف است و می­‌توان او را یکی از منادیان تقریب مذاهب اسلامی در دوران معاصر نامید.

ترجمه ماشینی: این کتاب با تکیه بر آثار هگل، چارچوبی برای درک مدرنیته در جهان اسلام پیشنهاد می‌کند و گفتمان متفکران برجسته مسلمان و رهبران سیاسی را تحلیل می‌کند. کتاب فصل به فصل به تحلیل متنی دقیق آثار محمد اقبال، ابوالعلاء مودودی، سید قطب، فاطمه مرنیسی، مهدی حائری یزدی، محمد مجتهد شبستری، محمد خاتمی، سید حسین نصر و محمد ارکون می پردازد و در مورد معاصر نتیجه گیری می کند. اندیشه اسلامی با اشاره به برخی از شاخص ترین نشانه های مدرنیته.

ترجمه ماشینی : این مطالعه به بررسی توسعه نشانه‌شناختی ناسیونالیسم اسلامی به عنوان شکلی از الهیات سیاسی در دوره شکل‌گیری آن در سال‌های 1857-1947 می‌پردازد که در نوشته‌های متکلمان برجسته اردو زبان بیان شده است. این مطالعه ناسیونالیسم اسلامی را پروژه ای برای رهایی جمعی مسلمانان از استعمار و انقیاد احتمالی اسلام و مسلمانان در برابر دولت سکولار پسااستعماری معرفی می کند. وظیفه سازنده ناسیونالیسم اسلامی این است که نمادهای اسلامی را با عبارات سیاسی در جهت بیان یک ناسیونالیسم مسلمان مدرن تفسیر کند. وظیفه حیاتی آن از یک سو، نقد اندیشه های مدرن سکولاریسم، ناسیونالیسم و ​​استعمار است. از سوی دیگر، تاریخ مسلمانان با توجه به تاریخ نگاری با محوریت تقدم خلافت به عنوان یک نهاد معنوی-سیاسی. از نظر سیاسی، ناسیونالیسم اسلامی، هرچند در اشکال مدرن، به دنبال استقلال دینی-فرهنگی و/یا حاکمیت سیاسی مسلمانان است. ناسیونالیسم اسلامی از نظر نشانه شناختی، نمادهای اسلامی اسلام، خدا، پیامبر اسلام، قرآن، قوم، شریعت، ملت، امت و خلافت را با نمادهای ناسیونالیسم سکولار یعنی ملت، آزادی، برابری و مردمی ادغام می کند. حق حاکمیت. میزان و ماهیت یکپارچگی را قوام درونی نظام نمادین اسلامی تعیین می‌کند که مستلزم تفسیر نمادهای ملی در پرتو نمادهای مقدس اسلام است. بنابراین، ناسیونالیسم اسلامی معادل عرفی‌زدایی/استعمار زدایی از تخیل مسلمانان و حوزه عمومی است. در میان اشکال مختلف ناسیونالیسم اسلامی، این مطالعه، ناسیونالیست اولیه سید احمد خان را بررسی می کند. طرفداران یک هند سکولار پس از استعمار، ابوالکلام آزاد و جامعةالعلماء هند. منتقدان ناسیونالیسم سکولار، محمد اقبال و سید ابوالاعلا مودودی؛ و حامیان تجزیه طلبی جامعه علمای اسلام. این مطالعه نتیجه می‌گیرد که علی‌رغم تنوع رویکردها به اسلام و ناسیونالیسم، تقریباً چهار دهه الهیات سیاسی در رواج این ایده که ملیت مسلمان (قومیت) مبتنی بر دین است، تعیین‌کننده بود، که اسلام به‌عنوان دین کامل هیچ شکافی را بین خصوصی‌ها از بین نمی‌برد. دین و سیاست عمومی و اینکه الزام به اجرای قوانین و اخلاق اسلامی (شریعت) مستلزم حاکمیت سرزمینی است.

ترجمه ماشینی: ترویج اسلام به عنوان مدافع حقوق بشر با مشکلاتی همراه است. مدافعان حقوق بشر به راحتی به شکست های بشردوستانه متعددی که به نام اسلام انجام شده است اشاره خواهند کرد. در «حقوق خدا»، ایرنه اوه به حقوق بشر و اسلام به عنوان یک موضوع دینی و نه سیاسی یا حقوقی نگاه می کند و از سه تن از علمای محترم اسلام استفاده می کند تا طیف وسیعی از دیدگاه ها را ارائه دهد که مفروضات ما را در مورد نقش دین به چالش می کشد. در حقوق بشر تغییر نظری از مفهوم اخلاق مبتنی بر تکلیف و قانون طبیعی به یکی از حقوق، تنش هایی را ایجاد کرده است که مانع از تبادل ثمربخش بین نظریه پردازان حقوق بشر و متفکران دینی می شود. آیا با توجه به تنوع فرهنگی، تاریخی و مذهبی جوامعی که این حقوق باید در آنها رعایت و اجرا شود، شناسایی ثابت حقوق بشر با فهرست‌هایی از حقوق خاص، مانند آنچه در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده است، منطقی است؟ او در بررسی مسائل حقوق بشر در جهان اسلام معاصر نشان می دهد که چگونه نمی توان ارزش دانش دینی را دست بالا گرفت. اوه تفاسیر ابوالاعلا مودودی، سید قطب و عبدالکریم سروش - همه متفکران برجسته و غالباً بحث برانگیز اسلامی - را در موضوعات مشارکت سیاسی، مدارا مذهبی و آزادی وجدان تحلیل می کند. در حالی که مودودی و قطب نمایانگر اسلام سنتی و سروش یک رویکرد اصلاحی تر و غرب پسندتر است، هر سه معتقدند که اسلام واقعاً قادر به انطباق و حمایت از حقوق بشر است. در حالی که جدا کردن سیاست و فرهنگ از دین هرگز آسان نیست، اوه نشان می‌دهد که باید تلاش کرد تا موانع تاریخی که مانع از انجام گفت‌وگوی واقعی در فراسوی مرزهای مذهبی و فرهنگی می‌شود، درک و بر آنها فائق آمد.

ترجمه ماشینی : این پایان نامه یک مطالعه تطبیقی در اندیشه سیاسی، به طور مشخص، ایده دولت گرایی دو محقق معاصر اسلام از پاکستان و اندونزی است. دو محقق مورد بحث ابوالاعلا مودودی و محمد نتسیر هستند که به ترتیب رویکردهای بنیادگرایانه و مدرنیستی را مطرح می کنند. آنها علیرغم تفاوت‌هایی که دارند، دیدگاه مشابهی در مورد جدایی ناپذیری سیاست و دین دارند. به عبارت دیگر، جدایی شدید مسائل دینی و حکومتی را رد می کنند. آنها معتقدند که دولت وسیله مهمی برای تضمین اجرای قوانین اسلامی در جامعه است. مودودی و ناتسیر هر دو در مورد حاکمیت الهی، شکل دولت، شریعت به عنوان منبع قانون دولتی، اصل شورا و عنوان رئیس دولت نظرات مشترکی دارند. با این حال، آنها در مورد شکل دولت، ناسیونالیسم، نظام احزاب سیاسی و تعریف شهروندی اختلاف نظر دارند. این مطالعه با نشان دادن این نکته به پایان می رسد که اگرچه در بسیاری از جزئیات یک دولت اسلامی با هم تفاوت دارند، اما در اصول کلی بیشتر شباهت دارند تا تفاوت. دیدگاه‌های مودودی را در تفاوت‌هایشان می‌توان آرمان‌گرا، صلب و سازش‌ناپذیر توصیف کرد، در حالی که دیدگاه‌های نتسیر بیشتر واقع‌بینانه، انعطاف‌پذیر و سازش‌پذیر است. با این حال، هیچ یک از آنها مفاهیم جامع یا مفصلی از یک دولت اسلامی ارائه نمی دهند که به طور کامل در کشورهای مربوطه یا سایر بخش های جهان اسلام قابل اجرا باشد.

نوسلفیه یکی از جریانات کلامی دوران معاصر است که ضمن تحفظ بر اصول سلفی­گری، با نقد سلفیه، به دنبال جرح و تعدیل برخی از مبانی آن است. نوسلفی­ها با عبور از باورهای جزمی سلفی­گری و ارائه برداشت­های نو و متفاوت از جریان­های درون پارادایمیِ اسلامیِ اهل‌سنت، دیدگاه­های معتدل­تری از اسلام بنیادگرا را به نمایش گذاشتند. آنها در برابر سلفیان جدید (جهادی-تکفیری) درپی آنند تا با احیای توحید و از روش­های اعتدال­گرایانه­تری همچون دعوت و کادرسازی و تعلیم و تربیت جامعه، به حکومت اسلامی برسند. بر اساس دیدگاه افرادی چون مرحوم فیرحی، بابی سعید، سمیر امقر، کَری گِلین و ... از نوسلفیه به جریانی غیرعقلانی و متمایل به خشونت افراطی و نظامی­گری تعبیر می­شود؛ اما این پژوهش با تأکید بر نظرات مودودی و قرضاوی، داعیه­داران گفتمان نوسلفی، تلاش دارد تا نشان دهد بر خلاف تعبیرات رایج از نوسلفیه، این جریان از گفتمانی عقلانی­تر و اعتدالی­تر نسبت به دیگر جریانات سلفی برخوردار است. براین اساس باید به این پرسش اساسی پاسخ داد که چه شاخصه­هایی موجب تمایز جریان نوسلفیه از دیگر سلفیان معاصر می­شود؟ برای دست‌یابی به این مهم از روش تحلیلی-توصیفی متن‌محور بهره گرفته شده و گردآوری داده‌ها بر اساس شیوه کتابخانه­ای و از طریق فیش‌برداری از کتب مرجع و مقالات علمی-پژوهشی صورت گرفته است.

در این مجموعه مطالبی در رد عقاید و نظریات سیدابوالاعلی مودودی نگاشته شده‌است. "مودودی "کسی است که در کتاب‌های خود به برخی از اصول بنیادین قرآن و سنت پیامبر (ص) توهین نموده‌است .برخی از موضوعات کتاب حاضر عبارت‌انداز : مودودی و انهدام یکایک ستون‌های اسلام - اسلام جدید توهین به مقدسات - اسلام جاهلیت و کشیش بازی - توهین به خدا و رسول اکرم (ص) - توهین به تمام محدثین و مفسرین و ...

«دین و قدرت؛ خوانشی نو از حاکمیت»، نوشته دکتر «محمد شحرور»، اندیشمند سوری‌تبار (1938-2019)، کتابی است که دیالکتیک دین و قدرت را در متن مفهوم حاکمیت ارائه می‌کند و می‌کوشد از این مفهوم ریشه‌دار در میراث دینی مسلمانان خوانشی نو عرضه کند. نویسنده برای برآوردن این مهم مراحل تحول و تکامل مفهوم حاکمیت را از عصر خوارج تا به امروز عصر اسلام سیاسی و جریان‌های سلفی بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که خوانش ایدئولوژیک از حاکمیت چگونه بر دیدگاه اسلام‌گرایان تندرو، همانند «ابوالاعلی مودودی» و «سید قطب» تأثیر گذاشته است؛ کسانی که حاکمیت قراردادی را در تقابل با حاکمیت الهی می‌پندارند و از این‌رو نه تنها تکفیر دولت‌های غربی و کشتار شهروندان آن‌ها را جایز می‌شمرند بلکه دولت‌های حاکم بر کشورهای مسلمان را هم به علت وضع قانون تکفیر کرده و مسلمانان را به سبب پیروی از قوانین موضوعه می‌کشند.

بهره‌مندی پیامبران از علم غیب را اندیشمندان اسلامی به‌اجمال پذیرفته‌اند. در این میان، از دیرباز متفکران مسلمان درباره گستره و میزان کیفیت احاطه پیامبران و اولیای الاهی به علم غیب اختلاف ‌نظر داشته‌اند. وجود آیات نفی‌کننده و اثباتگر علم غیب پیامبران بر این نزاع دیرینه افزوده است. در نوشتار حاضر به روش توصیفی‌‌تحلیلی رویکرد طباطبایی و ابوالاعلی مودودی، به عنوان شاخص‌ترین مفسران معاصر فریقین، درباره علم غیب پیامبران بررسی شده است. بررسی تفاسیر این دو محقق بیانگر آن است که هر دو در پذیرش اصل علم غیب پیامبران اشتراک‌ نظر دارند. از نظر آنها، وحی و علم خدادادی سرچشمه علم پیامبران محسوب می‌شود. در مقابل، در تبیین گستره علم غیب قرائت یکسانی ندارند؛ چنان‌که طباطبایی با کنار هم گذاشتن آیاتی که علم غیب را مختص خدا دانسته و آیاتی که آن را برای پیامبران ثابت می‌کند، نتیجه می‌گیرد که پیامبران از علم غیب گسترده‌ای به اذن الاهی برخوردارند. در مقابل، مودودی با تکیه بر آیات دسته نخست، علم غیب را از غیرخدا نفی می‌کند و با توجه به آیه 26 و 27 سوره جن و جریان افک و نیز با توجه به برخی روایات، علم غیب پیامبران را محدود به حیطه رسالت آنان می‌داند.