جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

علم اليقين في أصول‌الدين يكى از بهترين كتب كلامى است كه توسط فيض كاشانى به رشتۀ تحرير درآمده است. مؤلف اين كتاب را با اسلوبى كاملا متفاوت از ديگر كتب كلامى نگاشته است. در اين كتاب او نه از اسلوب فلسفى افراطى پيروى كرده است و نه از اسلوب اخبارى تفريطى، بلكه طريقۀ جديدى براى بيان مطالب كلامى ابداع كرده است كه مبتنى بر مفاهيم قرآنى است. او مطالب كلامى را طبق سير نزولى و صعودى موجودات كه مستفاد از آيۀ كريمۀ«إنا لله و إنا اليه راجعون» است بيان مى‌كند. مؤلف قبل از «علم اليقين»، كتاب كلامى ديگرى بنام «عين اليقين» تأليف كرده و در آن به اسلوب فلسفى و عقلى سخن گفته است. مؤلف اين كتاب را در زمان حيات استادش صدر المتألهين نگاشته است.او از كتابت علم اليقين در سال 1042ق فارغ گشته است و ظاهرا در اين زمان او در شيراز و در خدمت ملا صدرا به تلمذ مشغول بوده است. اين كتاب در سال 1418 ه‍.ق همراه تعليقات و تصحيح آقاى محسن بيدارفر توسط انتشارات بيدار در قم بچاپ رسيد. مؤلف مجموع مطالب كلامى را در چهار مقصد بيان مى‌كند:1-العلم بالله 2-العلم بالملائكة 3-العلم بالكتب و الرسل 4-العلم باليوم الآخر.او هريك از اين مقاصد را نيز به ابوابى تقسيم مى‌كند. "جلد دوم" •

دین حقیقتی واحد و غیر متکثر می باشد و برخلاف آنچه که پلورالیست های متکثرگرا ادعا کرده اند، در تمام دوران پر فراز و نشیب دعوت انبیاء، یکی بیش نبوده است. این دین هر چند نام های متفاوتی به خودگرفته، اما خاستگاه تعالیم همه ی انبیاء قرار داشته است که در شکل عام آن همان اسلام است. البته حقیقت دین ثابت و اما شرایع متغیر و نامانا بوده اند. این دین و این حقیقت واحد در واپسین سال های عمر پیامبر، به نیابت از همه ی انبیاء و البته به زبان رسول خدا و با معرفی امیرمؤمنان به کمال رسید و نام اسلام را به خود گرفت و ثمره ی آن رضایت و خشنودی خداوند بود. و همین دین است که در آخرالزمان مرزهای زمان و مکان را در خواهد نوردید و به دست توانا و با کفایت مصلح و منجی همه ی دوران به مردم معرفی شده و دین اسلام جهانی خواهد شد.

اهمیت و جایگاه منحصر به فرد قرآن سبب شده است تا استشهاد به قرآن، مهم‌ترین و رایج‌ترین مستند در احتجاجات و مناظرات مسلمانان باشد. اما از آنجا که شناخت و استفاده انسان‌ها از قرآن به فراخور استعداد و فهمشان از این کتاب الهی متفاوت است،‌ بهترین و عالی‌ترین شیوۀ استشهاد به قرآن را در احتجاجات معصومین(ع) مشاهده می‌کنیم. استشهادات معصومین(ع) به قرآن، برخی مستقیم و برخی غیر مستقیم است؛ در استشهاد مستقیم به قرآن، حتی شنوندگان نا‌آشنا به قرآن نیز اشارات کلام را دریافت می‌کنند، در حالیکه استشهادات غیرمستقیم (پنهان) را فقط آشنایان با قرآن خواهند فهمید. این مقاله که به استشهادات غیرمستقیم معصومین(ع) به قرآن اختصاص دارد این مقوله را با رویکردی ادبی بررسی می‌کند و چهار نوع برای آن برمی‌شمرد: واژگانی، گزاره‌ای، الهامی و تلمیحی.

این پژوهش در پی پاسخگویی به این پرسش بوده است که گرایش به مهدویت و مهدویت‌خواهی در دوره‌ی دولت‌های نهم و دهم در چه شکل و صورتی نمود و بروز پیدا کرده است. فرضیه تحقیق به این مطلب اشاره داشتکه نومهدویت‌گرایی شکل گرفته دارای مشخصاتی چون فاز سیاسی پررنگ و حداکثری و همچنین وارد شده در تئوری‌پردازی‌های نو و ضمناً انتخاب شده بعنوانفلسفه‌ی سیاسی حکومتی نیز ظاهر گشته است. تحقیق حاضر در فصل کلیات که به طرح و معرفی موضوع هزاره‌گرایی و مهدویت و امام زمان، هم آنچه در بین مسلمانان می‌باشد و هم دیدگاه خاص شیعی آن، از زوایای مختلف از جمله منابع دینی، نظر شخصیت‌های فلسفی و سیاسی و غیره پرداخته است.این تحقیق در فصول اولیه به دنبال پایه‌‌هایی از نومهدویت در دوران انقلاب و دوران جنگ بود و شاهد به چالش کشیده شدنش در دوران بعدی شد.در عین حالی که رگه‌هایی از مهدیت دوران جنگ نیز در این نوع مهدویت دیده می‌شود اما تمام آن نبوده و نیز شکل این همانی را ندارد. اواخر تحقیق، با بررسی مهدویت در دوره‌ی معروف به مهدویت جدید، با تحلیل گفتمان حاکم بر فضای دولت آقای احمدی نژاد و همچنین مهدویت در فضای خارج از عاملان سیاسی دوره‌ی وی و توجه به مصادیق مهدویت‌خواهی،به آزمون فرضیه‌ی این تحقیق پرداحتهو فرضیه تحقیق در شش فصل توسط مستندات و مدارک و شاخص‌های علمی مورد تایید قرار گرفت.

حضرت مهدی ( عج) در شب جمعه، روز پانزدهم شعبان سال 255 ه.ق در شهر سامرا متولد شدند در سن 5 سالگی به مقام امامت نائل آمدند . دارای دو غیبت می باشند. الف - غیبت صغری، که هفتاد سال طول کشید و توسط چهار نائب خاص با نامهای 1) عثمان بن سعید 2) محمد بن عثمان 3) حسین بن روح نوبختی 4) علی بن محمد سمری با مردم در ارتباط بودند. ب – غیبت کبری که تاکنون نیز ادامه دارد؛ در هر عصر عالم بزرگی واجد همه شرایط لازم فقاهت و رهبری را داشته باشد در رأس جامعه قرار می گیرد و او صاحب ولایت شرعیه به نیابت امام معصوم ( عج) است. این که غیبت کبری تا چه زمانی به طول می انجامد و چه زمانی حضرت ظهور می کنند بسته به نشانه ها و علائمی دانسته، که این نشانه ها در سه محور قرار می گیرند. 1) نشانه های عمومی 2) نشانه های نزدیک به زمان ظهور 3) نشانه های حتمی ظهور ، که بعد از ظهور و بروز این نشانه ها، قیام حضرت ( عج) به وقوع خواهد پیوست. اما این حکومتی که ما در انتظار آن هستیم در آیات وحی به ابعاد مختلفی از آن اشاره شده است. من جمله در آیات: 33 سوره توبه ، 96 سوره اعراف، 69 سوره زمر، 141 سوره آل عمران و ... که به مواردی مانند جهانگیر شدن اسلام با حکومت حضرت مهدی ( عج)، گستردگی موهبتهای مادی و معنوی در عصر حکومت حضرت، دگرگونی جهان در حکومت ایشان، برقراری عدل و داد و نابودی ظالمان و ... اشاره می کند. و در آیات زیادی از قرآن مانند آیات 148 سوره بقره، 8 سوره هود، 89 سوره انعام و ... به ویژگی های یاران حضرت اشاره می کند، ویژگی هایی مانند این که" هم خدا آنها را دوست دارد و هم آنها خدا را دوست دارند، در برابر مؤمنان خاضع و مهربانند، در برابر مشرکان و دشمنان سرسخت و نیرومند هستند، به طور پیگیر در راه خدا جهاد و تلاش می کنند و در مسیر انجام وشیفه از سرزنش هیچ سرزنش کننده ای نمی هراسند و ..." . یکی از ویژگی های بارز یاران حضرت ( عج) در انتظار فرج به سر بردن برای فرج مولایشان می باشد که قرآن کریم در آیات 71 سوره اعراف، 93 سوره هود، 158 سوره انعام و ... به آن اشاره می کند مثلاً در آیه 71 سوره اعراف خداوند می فرماید" شما انتظار برید، به درستی که من با شما از انتظار برندگانم" و در آیات وحی به ویژگی های این انسانهای منتظر اشاره می کند که: امید به آینده جهان، پایبندی به توحید خالص و تلاش برای زدودن شرک و ... دارند. مسئله دیگری که در رابطه با حکومت حضرت در قرآن به آن اشاره شده، مسئله رجعت می باشد که به معنای بازگشت گروهی از مردمانی که کاملاً صالح و نیکوکار بوده اند و از دنیا رفته اند و همچنین جمعی از کسانی که شدیداً جنایتکار بوده اند و از دنیا رفته اند در زمان ظهور حضرت ( عج) به دنیا می باشد. و قرآن در آیاتی مانند: 25 سوره کهف، 49 سوره آل عمران، 11 سوره مائده و ... به مسئله رجعت در امتهای گذشته می پردازد و آیات: 82 سوره نمل، 54 سوره یونس، 28 سوره زخرف و ... به مسئله رجعت در زمان ظهور حضرت مهدی ( عج) اشاره می کند. اما سخن از حضرت مهدی ( عج) و حکومت جهانی او فقط اختصاص به مسلمانان ندارد بلکه این مسئله یک اعتقاد همه گیر و جهانی است و نگاهی کوتاه به کتابهای آسمانی ادیان و غیرآسمانی، این امر را به خوبی نشان می دهد که در کتب ادیان آسمانی مانند: تورات، انجیل، زبور و جاماسب وکتب مذهبی ادیان غیر آسمانی مانند هندوان، برهمائیان و بودائیان درباره این منجی بشریت سخن به میان آمده و آنان نیز در انتظار ظهور مصلح جهانی، که جهان را پر از عدل و داد کند و حق از دست رفته مظلومان را به آنها برگرداند می باشد.

موضوعاتی که در این پایان نامه مورد تحقیق قرارگرفته، عبارتند از: شخصیت و زندگینامه حضرت مهدی(عج)، غیبت صغرا و نحوه ارتباط آن حضرت با مردم دراین دوره، غیبت کبرا و فلسفه آن و مسؤولیت شیعیان دراین دوره، علائم ظهور مهدی (عج) و انتظار فرج آن بزرگوار، حضرت مهدی پس از ظهور و چگونگی حکومت و برنامه او، سیمای حضرت مهدی درنهج البلاغه، و سرانجام سیمای آن امام از نظر اهل تسنن.

. حدیث یکی از مهمترین منابع شناخت اصول و فروع دین است و نیز یکی از راههای مطمئن شناخت مقام معصومین (ع)، و شرایط عصر و زمانی که آنها در آن می زیسته اند . لذا بر هر شیعه اندیشمند است تا برای شناخت صحیح تر چهره معصومین و عصر و زمان آنها و نیز کسب معارف حقه به مطالعه و تحقیق در احادیث بپردازد. مباحث پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده است: در فصل اول به موضوعاتی مانند شرایط اجتماعی و فرهنگی عصر غیبت، چگونگی جمع آوری و حفظ توقیعات، جایگاه حدیثی توقیعات و ... پرداخته می شود. در فصل دوم مباحث توحیدی و در فصل سوم مباحث مربوط به ولایت مطلقه الهی بررسی می شود. این دو فصل در واقع ناظر به مباحث اصولی توقیعات است. فصل چهارم به مباحث فروعی و فقهی اختصاص دارد و در فصل پنجم سعی شده تا متن عربی توقیعات آورده شود و نیز سند توقیعات مورد بررسی اجمالی قرار گرفته است.

بی شک یکی از ارکان دین ولایت است، تا آنجا که اعتقاد به ولایت باطن دین و سر قبول عبادات تلقی شده است و منقول است که: «لاتقبل الاعمال الا بالولایه». در عرفان اسلامی ولایت باطن و رکن جمیع کمالات انسانی و سرآغاز رسیدن به مراتب عالی کمال است. هجویری، عارف بزرگ، در اهمیت ولایت گفته است: «بدان که قاعده و اساس طریقت و معرفت حق جمله بر ولایت و اثبات آن است.» (کشف المحجوب، 1382، ص 265). بر اساس نصوص شریفه، بالاترین درجه ولایت فقط از آن حق تعالی است: «انما ولیکم اله ... »، و سایر ولایات جلوه ای است ساری از این چشمه ازلی. اگر چه در شاخه های مختلف علوم اسلامی بحث های مستوفایی در باب ولایت صورت گرفته است، لیکن در این میان یکی از مهم ترین مباحث بدیع، به ویژه از دیدگاه عرفانی، مبحث خاتمیت ولایت است که هنوز هم محل مناقشه و معرکه آرا اهل ذوق و صاحب نظران می باشد. در این مقاله پس از بررسی گذرای معنا و مراتب ولایت، آراء ابن عربی خصوصا در مبحث ختم ولایت و خاتم الاولیا به اجمال نقد و بررسی و سپس با تکیه بر نقل، تاکید مجددی بر اعتقادات ولایی شیعی می شود.

" فى رحاب اهل البيت " مجموعه كتابچه‌هايى است كه در بیش از چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احياناً تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سيد عبدالرحيم موسوى و يك گروه تحقيقى تدوين و تنظيم آن را به انجام رسانده‌اند. "انگيزه تأليف" پاسخگويى و ردّ شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌شود، سبب ايجاد گروه‌هاى بحث و پاسخگويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت علیهم السلام گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. "ساختار كتاب" در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. در پايان نيز نتيجه و خلاصه بحث ديده مى‌شود. "جلد23" موضوع مورد بحث کتاب درباره مهدویت می باشد. مفهوم مهدویت نزد اهل بیت علیهم السلام و وجود مبارک امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف از دیگر موضوعات این کتاب است.