جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کریم، چشمه زلال ناب ترین معارف الهى و ماندگارترین حکمت ها و دانش های مورد نیاز بشر است. کتابى است سراسر راستى و درستى که خبرهاى گذشته و آینده جهان را بیان کرده است و هیچ حقیقتى را فروگذار نکرده است.<br /> البته روشن است که حجم بسیار گسترده حقایق عالم در ژرفاى آیات الهى نهفته است و تنها آنها که به عمق معانى آن دست یابند به آن واقعیات پى خواهند برد و آنان اهل قرآن و مفسران حقیقى آن یعنى: پیامبر اکرم (ص) و خاندان پاک او هستند. با تأسى از حدیث آن حضرت مقاله حاضر را با عنوان تفسیر آیات قرآنى و تجلّى آن در روایات درباره حضرت مهدی ع مورد تحقیق و پژوهش قرار دادیم. بنابر این با توجه به زیاد بودن آیات مهدوى گلچینى از این آیات به نیّت ١٢ امام معصوم (ع) را انتخاب نموده و نگارندگان کوشیده اند تا این موضوع را در پرتو آیات قرآنى و روایات با استفاده از تفاسیر و کتب حدیثى معتبر و غیره مورد تحقیق قرار دهند.

موسوعة شهادة المعصومين (علیهم السلام) ، اثر آقایان محمود لطیفی، سید علی‌رضا جعفری، محمود شریفی و محمود احمدیان، مجموعه روایاتی است مربوط به زندگانی و شهادت چهارده معصوم (علیهم السلام) که به زبان عربی و در سال 1380ش، تدوین شده است. کتاب با مقدمه نویسندگان آغاز و مطالب در چهارده جزء، در سه جلد، تنظیم شده است. هریک از اجزای کتاب، مربوط به زندگانی یک معصوم (علیه السلام) بوده و خود دارای نه فصل است که اسلوب فصول تمام اجزا، مانند هم است؛ بدین‌گونه که در فصل اول که مربوط به شخصیت معصوم (علیه السلام) می‌باشد، به تاریخ ولادت، شهادت، مدت عمر و امامت، القاب، کنیه و نام پدر، مادر و اولاد، اشاره گردیده است؛ در فصل دوم، گوشه‌هایی از آزارها و اذیت‌هایی که هر معصوم (علیه السلام) در عصر خود متحمل شده، بیان شده است؛ در فصل سوم، اخباری که از خداوند، پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و یا سایر معصومین (علیهم السلام) پیرامون شهادت هر معصوم وارد شده، بیان گردیده است؛ فصل چهارم، مربوط به وصایای معصومین (علیهم السلام) است و در فصل پنجم، اتفاقاتی که در مدت بیماری تا شهادت معصوم رخ داده، بیان شده است؛ در فصل ششم به کیفیت شهادت و در فصل هفتم به نحوه تجهیز معصوم ، اعم از غسل، تکفین، نماز و دفن اشاره شده است؛ در فصل هشتم نیز به وقایع پس از شهادت و در فصل نهم، به مراثی مربوط به هر معصوم، پرداخته شده است. نویسندگان، روایات مروبوط به هریک از موضوعات فوق را از منابع معتبر، نقل کرده‌اند؛ بدون تحلیل، توضیح یا تشریح آن‌ها. "جلد سوم" شامل مقتل امام سجاد، امام باقر، امام صادق، امام کاظم، امام رضا، امام جواد، امام هادی و امام عسکری (علیهم السّلام) و حیات امام مهدی (علیه السّلام) است

امر به معروف و نهی از منکر از مهم ترین آموزه های دینی به شمار می آیند که ترک این دو آموزه و بی توجهی به مصادیق دینی معروف و منکر در عرصه های مختلف دینی، اجتماعی و... از جمله مواردی است که در دوره پیش از ظهور قابل مطالعه است. احیا و توسعه این دو آموزه دینی پس از ظهور نیز، صحنه زیبای دیگری را از این دوره به تصویر می کشد. به سبب اهمیت این موضوع، اصل هفتم قانون اساسی و عملکرد نظام جمهوری اسلامی ایران در این راستا مورد بررسی قرار گرفته است. لذا پرسش اصلی در این پژوهش، بررسی جایگاه موضوع امر به معروف و نهی از منکر در سه مقطع زمانی آخرالزمان، انقلاب اسلامی ایران و دوره پس از ظهور امام عصر(ع) می باشد.

این نوشتار به بررسی تطبیقی ویژگی های شخصیت انسان منتظر با شخصیت سالم از دیدگاه روان شناسی کمال پرداخته است. از این روی، پس از تبیین مفاهیم شخصیت، انتظار، روان شناسی کمال و مولفه های روان شناختی انتظار، به بررسی نقش هر یک از این مولفه ها بر شخصیت انسان منتظر می پردازد و آن گاه آن را با معیارهای سلامت روان از دیدگاه روان شناسی کمال مقایسه می کند.

آنچه پیش رو دارید رساله ای است در زمینه«بررسی تطبیقی روایات تفسیری فریقین درباره امام مهدی(عج)» که در یک مقدمه و چهار فصل تنظیم وتدوین شده است. در مقدمه رساله به شش مطلب پرداخته شده است که عبارتند از:موضوع پژوهش، هدف پژوهش، ضرورت پژوهش، پیشینه پژوهش، روش پژوهش و محدودیت های پژوهش. فصل اول مربوط به کلیات و مبانی بحث است که به چهار موضوع پرداخته شده است. این موضوعات به شرح زیر می باشند:معنا شناسی تفسیر، معنا شناسی تأویل، بررسی حجیت سنت اهل بیت(ع) در تفسیر قرآن و بررسی حجیت قول صحابه در تفسیر قرآن. ضرورت مطرح کردن مباحث معنا شناسی تفسیر و تأویل این است که در بسیاری از روایات تفسیری علاوه بر تفسیر آیات، تأویل یا مصادیقی از آیه نیز مطرح شده که در نگاه اولیه با ظاهرآیه مطابقت ندارد اما با دقت وامعان نظر می توان به ارتباط آنها با آیه پی برد؛ همچنین با عنایت به این که برای واژه تأویل، معانی متعددی مطرح شده است در بخش معنا شناسی تأویل مشخص نموده ایم که منظور ما از تأویل در این رساله کدام معنا است. اکثر روایات تفسیری در مصادر شیعه از اهل بیت(ع) که عدل قرآن هستند صادر شده است بنا براین بحث درباره حجیت سنت اهل بیت(ع) درباره تفسیر قرآن اجتناب پذیر است. در بخش سوم با ادله قرآنی و روایی اثبات شده که هر آنچه اهل بیت(ع) درباره معارف قرآن بیان کرده اند گو اینکه از لسان جد بزرگوارشان رسول مکرم اسلام (ص) نقل شده است و هیچ تفاوتی ندارد. در بخش چهارم(از فصل اول) به حجیت قول صحابه در تفسیر پرداخته شده است. ضرورت این بحث از آن جا روشن می شود که در منابع روایی اهل سنت احادیثی از صحابه(و تابعین) در تفسیر قرآن به چشم می خورد که شیوه برخورد با این احادیث در این قسمت بررسی شده است بدین گونه که حدیثی که از صحابی(و به طریق اولی و تابعی) نقل می شود اعم از تفسیری یا غیر تفسیری باید مورد نقد سندی و دلالی قرار گیرد.همچنین اجتهاد ها و استنباط های صحابه در تفسیر باید با قرآن و سنت قطیعه محک بخورد و در صورت موافقت با آنها پذیرفتنی است. در فصل دوم به بررسی آیاتی پرداخته شده است که هر دو فریق شیعه و اهل سنت در ذیل آنها روایاتی تفسیری درباره امام مهدی(عج) نقل کرده اند. این آیات که تعدادشان بالغ بر هشت آیه می باشد به ترتیب از ابتدا تا انتهای قرآن به صورت ذیل بررسی شده اند: ابتدا واژگان دشواریاب آیات با استفاده از کتب معتبر لغوی تشریح شده است؛ سپس دیدگاه تفسیری مفسران شیعه و اهل سنت درباره آیات با استفاده از تفاسیر از تفاسیر معتبر فریقین مطرح گردیده است؛ در مبحث دیدگاه تفسیری شیعه از چهار تفسیر تبیان، مجمع البیان، المیزان و نمونه و در مبحث دیدگاه تفسیری اهل سنت از چهار تفسیر کبیر فخررازی، کشاف زمخشری، تفسیر قرطبی و روح المعانی آلوسی بهره گرفته شده است؛ آن گاه روایات تفسیری فریقین در ذیل این هشت آیه را که مجموعاً 44 روایت از شیعه و 65 روایت از اهل سنت می باشد به صورت دسته بندی شده نقل کرده ایم و در پایان به بررسی مقارنه ای و تطبیقی این روایات از نظر محتوا و سند دست زده ایم. فصل سوم مربوط به آیاتی است که در ذیل آنها فقط در منابع روایی اهل سنت روایاتی تفسیری درباره امام زمان(عج) نقل شده است. تعداد این آیات، 6آیه و تعداد روایات اهل سنت در ذیل آنها 34 روایت است که فهرست آنها در جدول انتهای رساله آمده است. در این فصل نیز همچون فصل دوم مراحل چهارگانه تشریح واژگان دشواریاب، دیدگاه تفسیری فریقین، نقل روایات تفسیری به صورت دسته بندی شده و بررسی روایات از حیث محتوا و سند تبیین شده است. در فصل چهارم از 362 آیه که در ذیل آنها تنها در مصادر روایی شیعه، روایاتی تفسیری درباره امام مهدی(عج) وارد شده است و همچنین تعداد این روایات در ذیل هر آیه فهرستی به صورت جدول ارائه شده است. در مجموع تعداد8 آیه در منابع روایی فریقین وجود دارد که در ذیل آنها روایاتی تفسیری دربارهم وضوع مهدویت نقل شده؛ همچنین 6آیه مشاهده شد که در ذیل آنها فقط در منابع روایی اهل سنت روایاتی تفسیری در این باره آمده؛ و تعداد 362 آیه وجود دارد که در ذیل آنها فقط در منابع روایی شیعه روایات تفسیری درباره امام زمان و مسائل مرتبط با آن حضرت آورده شده است. بنابراین تعداد آیات مربوط به موضوع مهدویت بالغ بر 376 آیه می باشد.