جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 31
تاملی بر مفهوم شطح و بررسی برخی از علل آن در زبان عرفا
نویسنده:
محمدتقی شاکری، احسان احمدی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در مواجهه با آثار عرفانی یکی از مهم ترین مسائلی که توجه محقق این حوزه را به خود معطوف می دارد وجود برخی از تناقضات منطقی و تصریح بر پاره ای عبارات است که به ظاهر با مبانی منطقی و به تبع آن با موازین شرعی همخوانی ندارد. این اشارات فارغ از اینکه با چه زبانی بیان می شوند، از یک وجه مشترک برخوردارند و آن اینکه نظم حاصل از موازین تشریعی ادیان را در ساحت فردی و در حوزه اجتماعی به هم می زنند. اینکه این عبارات و اشارات چیستند و حاصل چه نوعی از تجربه اند شاید به حل مساله کمک کند اما، در نتیجه آن تاثیری نخواهد گذاشت؛ زیرا همواره نوک پیکان شطح گویان متوجه نظام عقیدتی حاکم بر جامعه بوده و تیغ تیز تکفیر ارباب دیانت نیز شطح گویان را به مخاطره افکنده است. زمانی «انالحق گویی» حلاج و «سبحانی ما اعظم شانی» بایزید متضمن پرداخت بهایی گزاف بوده و زمانی دیگر، بیان حقایق طبیعی از سوی گالیله به منزله شطحیات بوده است. در این مقاله در پی مرور برخی از لایه های زیرین و پدیدآور این بخش ممنوعه از عرفان اسلامی و بازتاب آن ها در آرای امام خمینی (س) برآمده ایم.
صفحات :
از صفحه 87 تا 104
تعادل و تحقق: نظریه ویلیام چیتیک در باب نفس و جهان
نویسنده:
محمد رستم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
چکیده :
ویلیام چیتیک که در حال حاضر استاد مطالعات ادیان در دانشگاه دولتی نیویورک (استونی بروک) است، شهرتی بین المللی در زمینه تخصصی خود یعنی تفکر اسلامی دارد. کارهای او در حوزه تصوف و فلسفه اسلامی به ارایه تصویری روشن تر از نمای فکری و معنوی تمدن اسلامی از قرن هفتم ق، سیزدهم م. به بعد کمک کرده است. اما مشغله ذهنی چیتیک صرفا مباحث فلسفه اسلامی به مثابه دستاورد تاریخ اندیشه دوران پیش از تجدد نیست. دانش عظیم او نسبت به سنت تفکر اسلامی سکویی است که از آن به جانب طیف وسیعی از مسایل امروزی نظر می کند. من در این مقاله کوتاه، در چارچوب دیدگاه چیتیک به جهان شناسی، به ترسیم خطوط کلی نوشته های او درباره نفس می پردازم. چیتیک معتقد است که تعالیم جهان شناسانه در سنت اسلامی نه تنها کهنه و منسوخ نگشته است بلکه امروز نیز به همان اندازه با مساله نفس مرتبط است، که در گذشته بوده است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 18
نقد و بررسی پلورالیسم حقانیت با تکیه بر آراء عرفانی ابن‌عربی و مولوی
نویسنده:
هاجر آویش، قاسم کاکایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
چکیده :
نظریه‌ پلورالیسم دینی رویکرد جدیدی در عرصه‌ دین‌پژوهی است و با این عنوان در زمان ابن‌عربی و مولوی مطرح نبوده است، با این حال می‌توان با تدقیق در آثار و آراء این دو عارف، نظرشان را در خصوص حقانیت ادیان مختلف به دست آورد. در این مقاله سعی بر آن است که با مطالعه آثار ابن‌عربی و مولوی و به روش توصیفی ـ تحلیلی، رویکرد این دو عارف مسلمان را در خصوص مسأله‌ حقانیت ادیان مختلف مورد بررسی قرار داده و با نظریه‌ پلورالیسم دینیِ حقانیت مقایسه ‌کنیم. به نظر می‌رسد که آراء ابن‌عربی و مولوی، علی‌رغم داشتن مضامین کثرت‌گرایانه، تفاوت اساسی با آن دارد. ایشان، با وجود اینکه عقیده دارند که در همه ادیان حقایقی یافت می‌شود و نمی‌توان همگی آنان را باطل محض دانست، اما از سوی دیگر معتقدند که دین اسلام دارای بیشترین و کامل‌ترین حقیقت می‌باشد. در واقع، ایشان بر اساس مکتب وحدت وجودی خویش، حقیقت را مشکک و دارای درجات مختلف دانسته‌اند که بالاترین درجه‌ آن در دین اسلام یافت می‌شود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 32
تاملی بر چیستی تنوع‌پذیری باورها و مبانی نظری آن
نویسنده:
روح الله چاوشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
یکی از مهم‌ترین ارکان کثرت‌گرایی معرفتی، کثرت‌گرایی در باورهاست. از همین‌رو، وقتی سخن از کثرت‌گرایی معرفتی به ‌میان می‌آید از پرداختن به مسئله کثرت‌گرایی در باورها ناگزیریم. شاید بتوان ادعا کرد، یکی از مهم‌ترین وجوه معقولیت کثرت‌گرایی در باورها، وجود قابلیت تنوع در خود باورهاست. به نظر می‌‌رسد، تردید و عدم یقین در خصوص برخی باورها، احتمالاً با امکان تنوع در باورها ارتباط دارد. باورهایی که قطعی نیستند و درباره آنها یقین نداریم، می‌توانند باورهای غیریقینی دیگری را در کنار خود تحمل کنند. اما این مسئله باید به نحوی تبیین شود که روی در جانب بی‌سر و سامانی و نسبی‌گرایی افراطی نداشته باشد. می‌توان با تحلیل پدیده باور و چگونگی بروز تنوع در آن، امکانی برای ارزیابی باورها یافت؛ البته نوعی از ارزیابی که ما را به مطلق‌گرایی و انکار تنوع سوق ندهد. با تحلیل پدیده باور درخواهیم یافت که باورکننده، موضوع باور و اظهار باور، سه رکن اصلی این پدیده هستند. با این وصف، می‌توان برای تبیین تنوع‌پذیری در باورها از مبانی نظری مرتبط با هر یک از این سه رکن بهره برد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 98
تبیین جهان شناختی سماع
نویسنده:
هادی وکیلی ,سیدمرتضی مبلغ
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
چکیده :
سماع یکی از آداب پرشور صوفیان است که از سده سوم در میان آنان رواج داشته و دامنه وسیعی از ادبیات عرفانی را به خود اختصاص داده است.ادبیات عرفانی صوفیان افزون بر ترسیم صحنه های گوناگون برپایی سماع، حاوی نکات فراوانی پیرامون ابعاد مختلف جهان شناسی، معرفت شناسی، روان شناسی، رفتارشناسی و زیبایی شناسی است.موسیقی و نغمه های عارفانه، حرکت و چرخ زدن، پایکوبی و دست افشانی، خرقه انداختن، اجزا و عناصر اصلی سماع را تشکیل می دهند.با توجه به اصالت و اهمیت خداشناسی و جهان شناسی در عرفان و تجربه های عرفانی، این مقاله در پی توجیه و تبیین ابعاد جهان شناختی سماع و نمادهای آن است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 142
پیوند اندیشه عرفانی مولانا با محیط زیست
نویسنده:
مهدی حسن زاده, حمیدرضا رئوف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران ,
چکیده :
چالش های ‌زيست محيطی ‌ازجمله ‌مباحث ‌مهم ‌در ‌چند ‌دهۀ ‌اخير ‌است ‌و‌ حوزه های گوناگون‌ علمی كوشيده اند‌ راهكارهايی را‌ جهت‌ برون رفت‌ از‌ آنها‌ ارائه‌ نمايند. ‌با ‌بررسی ‌دقيق متوجه ‌می شويم ‌كه ‌در ‌انديشۀ ‌عرفانی ‌مولانا ‌ظرفيت ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و‌مؤلفه هايی وجود‌ دارد‌ كه‌ می توانند‌ نگرش غلط‌ انسانها‌ را‌ در‌ تعامل‌ با‌ محيط زيست‌ اصلاح‌ و ‌يا‌حداقل‌ تعديل‌ نمايد. ‌اعتقاد ‌مولانا‌ به ‌خالقيت‌ و ‌فاعليت‌ مطلق‌ خداوند،‌ وحدت ‌وجود ‌و ‌تجلی ‌خداوند ‌در ‌عالم ‌به ‌انسان ‌می آموزاند ‌كه ‌عالم ‌از ‌انسجام ‌و‌ يكپارچگی ‌خاصی برخوردار ‌است و ‌احترام ‌به ‌موجودات ‌عالم ‌و ‌رعايت ‌حرمت‌‌‌‌‌ آنها،‌احترام‌ به‌ شئونات‌ الهی است.‌همچنين‌ به خاطر‌ سريان‌ عشق‌ الهی در‌ كل‌ عالم،‌ سير‌ موجودات‌ به سوی كمال و‌ خالقشان‌ است‌ و‌ تخريب‌ و‌ آزار‌ انسان،‌ مانع‌ از اين‌ سير‌ خواهد‌ بود.‌در نهايت،‌توجه‌ مولانا‌ به‌ موضوعاتی همچون جاندار‌بودن‌ عالم،‌تغيير‌ و‌ تحول‌ دائمی موجودات‌ و‌ تكلّم‌ آنها،‌ غرور‌ انسان‌ و‌ تسلط‌ منفعت طلبانه اش‌ را‌ بر‌ ديگر‌ موجودات‌ تعديل‌ خواهد‌ كرد.‌‌
صفحات :
از صفحه 66 تا 88
شرطیه پاسکال؛ آیا نظریه معقولیت یک برهان است؟
نویسنده:
محمد محمدرضایی، مصطفی حسینی گلکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
بحث درباره مقصود پاسکال از ارائه شرطیه هنوز به جواب مقبول همه نرسیده است! آیا پاسکال در پی ارائه یک برهان است و یا تنها می خواهد دعوتی به محفل انس خود نماید؟ آیا مخاطب او ملحد است و یا درصدد تقویت ایمان مسیحی است؟ ریشه های قبلی شرطیه پاسکال کجاست؟ در مقاله حاضر ضمن بررسی تاملات پاسکال و مهم ترین شرح های آن تا حد امکان کوشش شده است ابتدا گفتار او ایضاح و سپس با روشنتر کردن پرسش های فوق، اقوال متعارض در این باره تبیین شود، لذا ابتدا قرائت دینی از معقولیت ارائه شده و سپس ضمن بررسی ریشه های تاریخی بحث و تحلیل پیشفرض ها و مقدمات شرطیه پاسکال، با رجوع به اهم نقادی های درباره آن، وجوه تعارض برداشت از معقولیت مشخص شده و به برخی توسعه ها و تحولاتی که در خلال این مباحث به ویژه در اندیشه معاصر پدید آمده، پرداخته شده است. مهم ترین نتیجه بحث این است که بسیاری ایرادات وارد شده بر معقولیت پاسکال حاصل جدا کردن آن از مقدمات و مفروضاتش بوده است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 32
هستی شناسی مولانا
نویسنده:
حبیب بشیرپور، طاهره حاج ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مولوی تمام اجزای آفرینش را نمودی از جلوه های بی همتای خداوند می یابد، که خداوند در آن به اندازه و درخور استعداد خلایق، تظاهر به وجود نموده است. از این رو، در نظرگاه مولوی، هستی آیینه ای است که خداوند دائما در آن جلوه گری می کند. مولوی تمامی اجزای هستی را مملو از معنا می یابد و معنا را به تعبیر استاد خویش شمس تبریزی همان خدا می داند. او آدمیان را در این عرصه فرا می خواند که با فراست ذهن و طهارت باطن، معنا خوان جلوه های مختلف و متنوع هستی شوند. جهان دو قطبی در هستی شناسی مولوی گاهی جای خود را به یک هستی بسیط و ساده می دهد که از بطن های مختلف تشکیل شده است. مولوی در هستی «فصلی» نمی بیند و تمام پهنای هستی در نگاه او محل «وصل» با خداوند، و بنابراین، جای جای آن پر از معنا است. هستی در نگاه مولوی، از حیاتی آکنده از طراوت و حرارت برخوردار است و تمامی اجزای آن بر مبنای عشق، بر طریق کمالی خود طی طریق می کنند.
صفحات :
از صفحه 49 تا 73
مثال و خیال؛ جایگاه عوالم واسط در هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی عرفانی و هنر
نویسنده:
رضا الهی منش، محمد رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
نظریه عالم مثال نظریه‌ای هستی‌شناختی است که عمدتا در فلسفه، کلام، و به‌ویژه عرفان کارایی دارد. عالم خیال نیز عالمی است که انسان در ارتباط با عالم مثال به آن دست می‌یابد. امروزه کارایی‌های جدیدی برای این عوالم در فلسفه دین، روان‌شناسی، فلسفه ذهن، هنر، و ادبیات نیز تعریف شده که اهمیت بسیاری است. نوع نگرش فرهنگ غرب به عوالم ماورا، از جمله مثال و خیال، دچار آفاتی است که اگر بدان توجه نکنیم، می‌تواند ما را به‌رغم برخورداری از تراث عظیم علمی و معنوی در این زمینه، به همان معضلاتی دچار کند که امروزه در غرب به آن مبتلا هستند. تعریفی که آنان از این عوالم و کارکردهایشان ارائه داده‌اند، به قیمت نادیده‌گرفتن و زیر سؤال بردن بسیاری از آموزه‌‌های دینی، مثل توحید و معاد تمام شده است. از این‌رو، ما در این نوشتار درصدد بیان جایگاه اصلی این عوالم در عرفان اسلامی، با توجه ویژه به آرای سهروردی، ابن عربی، و ملاصدرا برآمده‌ایم، همچنین مقاله حاضر به یکی از کارایی‌های جدید این بحث در دنیای معاصر، یعنی در هنر، اشاراتی می‌کند، و ثمره نگرش عرفانی ـ اسلامی به این نظریه را با نگرش غربی مقایسه کرده است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 28
بررسی تاریخی-تحلیلی نظریه تجلی در عرفان اسلامی
نویسنده:
نگین مشرفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مهمترین نظریه های تبیین نظام هستی، نظریه تجلی است. اهمیت نظریه تجلی از آن جهت است که یکی از مسائل اساسی در عرفان نظری که وحدت وجود است از طریق آن قابل تبیین است؛ و همچنین در عرفان عملی منشأ احوال و مقامات عرفانی است. موضوع این مقاله، بررسی سیر تاریخی نظریه تجلی از آغاز دوره اسلامی تا کنون است. ما در این نوشتار ابتدا به بررسی معانی لغوی و اصطلاحی واژه «تجلی» و سپس به نظریه تجلی از دیدگاه ابن عربی و پیروانش پرداخته و مراتب آن را تبیین می نماییم.
صفحات :
از صفحه 87 تا 112
  • تعداد رکورد ها : 31