جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 192
واکاوی رویکرد روشنفکران معاصر در مورد خاتمیت
نویسنده:
الهام آقایی ابرندآبادی، طیبه ماهروزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برخی روشنفکران معاصر اسلامی، به طرح پرسش‌های فکری در باب اصل خاتمیت و مباحث مرتبط با آن یعنی جامعیت و جاودانگی دین و مسائل مربوط به وحی، پرداخته‌اند. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، کوشش شده که آرای روشنفکران معاصر اعم از سنت‌گرا نظیر مطهری و نصر و تجددگرا مانند لاهوری، شریعتی، سروش و ابوزید پیرامون سه جنبه خاتمیت، جامعیت اسلام و وحی مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که می‌توان رویکرد روشنفکران معاصر نسبت به خاتمیت را در دو دسته عمده نیازگرایانه و علت‌گرایانه طبقه‌بندی کرد. در رویکرد نیازگرایانه می‌توان از شهید مطهری و حسین نصر یاد کرد و در رویکرد علت‌گرایانه دیدگاه‌های لاهوری، شریعتی، سروش و ابوزید قابل بررسی هستند. در رویکرد اخیر، میان روشنفکران تجددگرای معاصر اختلاف‌نظر وجود دارد. هرچند لاهوری و شریعتی، به اصل نیاز انسان امروزی به آخرین دین و کتاب آسمانی با وجود تکامل و بلوغ عقلی اذعان دارند؛ اما سروش و ابوزید با نظر به نظریه جانشینی تجربه‌های دینی و عقل جمعی و دیدگاه استغناگرایانه مدعی‌اند که خاتمیت به معنای اعتبار مطلق عقل و امکان نقد وحی است که در پرتو آن بشر جدید از مکتب وحی بی‌نیاز می‌شود که لازمه آن، سکولاریسم و عقب‌نشینی دین در برابر عقل خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 9 تا 34
دراسات نقدية في الفكر العربي المعاصر
نویسنده:
کامل هاشمي
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
تحلیل و نقد وحی‌شناسی دکتر نصر حامد ابوزید از منظر علامه طباطبایی
نویسنده:
صغری خیرجوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شناخت وحی به صورت عام و ماهیت قرآن به صورت خاص از بحث‌های بسیار مهم و ضروری است. به‌خصوص که چیستی وحی در عصر جدید چالش‌های زیادی را در حوزة تفکر اسلامی به‌وجود آورده است. مقالة حاضر با رویکرد توصیفی‌ـ‌تحلیلی و انتقادی‌ـ‌‌مقایسه‌ای به مسئلة چیستی وحی از دیدگاه علامه طباطبایی (قرآن‌شناس سنتی) و نصر حامد ابوزید (قرآن‌شناس مدرن) می‌پردازد تا همانندی‌ها و ناهمانندی‌های موجود میان نظریات این دو متفکر را یافته و آرای اختلافی را از دیدگاه علامه طباطبایی نقد کند. چراکه آرای این دو متفکر در تقابل باهم بوده و مقایسة آن‌ها راه‌گشای جست‌وجوگران در کشف حقیقت خواهد بود. علامه حقیقت وحی را از خود وحی می‌فهمد. او قرآن را وحی الهی، معجزه، دارای عصمت و معنای ثابت می‌داند. از نظر او حقیقت قرآن ازلی و قدیم است. در حالی که ابوزید قرآن را امری انسانی می‌داند. او قرآن را حادث، کلام پیامبر و تاریخ‌مند و فرهنگی می‌خواند که معنای ثابت ندارد. از نظر او برخی باورها از فرهنگ عصر نزول در قرآن وارد شده که در عصر حاضر منسوخ هستند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 33
بررسی رویکرد تاریخ‌مندانه به معرفت دینی با تأکید بر نگاه تاریخی به قرآن
نویسنده:
راضیه موحدی نیا ، حسام الدین ربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
چکیده :
تاریخی‌نگری یکی از روش‌های فیلسوفان غربی در بررسی متون دینی است که طی دهه‌های اخیر در میان روشنفکران مسلمان نیز رواج یافته است. در این نگرش، معرفت دینی تاریخ‌مند تلقی شده و به هیچ وجه قابل تسری به زمان‌های دیگر نیست؛ به تعبیر دیگر میان دوره‌های معرفتی نوعی گسست وجود دارد. بر همین اساس قرآن که متن اصلی مسلمانان محسوب می‌شود نیز همواره در معرض تفاسیر و برداشت‌های مختلف قرار گرفته است اما هیچ‌کدام از این خوانش‌ها مطلق نیست بلکه هر فهمی از این متن تاریخ‌مند بوده و تحت تأثیر زمینه‌های متن در دوره‌های زمانی متفاوتی شکل گرفته است. طرف‌داران این نگرش در دنیای اسلام، تأکید می‌کنند که قرآن یک محصول فرهنگی و مختص عصر نزول است و نمی‌تواند در زمان‌های بعدی نیز یک متن مرجع قرار گیرد؛ بر این اساس، باید رویکرد جزم‌اندیشانه نسبت به هر نوع معرفت دینی متخذ از قرآن را کنار نهاد و به قةرآن به‌عنوان یک پدیده تاریخی نگریست. بررسی ادعاهای طرفداران این نگرش نشان می‌دهد که برخی مبانی تاریخی‌نگری مخدوش و قابل نقد است و گرچه این رویکرد در برخی تعالیم دینی و به‌ویژه فقهی قابل پیگیری است، چراکه در تاریخ اندیشه اسلامی و روش‌های فهم در متون دینی چنین سابقه‌ای وجود دارد، اما نمی‌توان آن را به همه آموزه‌های دینی تسری داد و با عینک تاریخی به همه تعالیم دینی نگریست.
صفحات :
از صفحه 123 تا 150
کاوش هایی در برخی مسائل جدید کلامی
نویسنده:
ابوذر نوروزی
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: نبا,
چکیده :
اعتقادات بنیادی‌ترین رکن معرفت دینی است. از این رو علم کلام نیز به عنوان دانشی که استنباط، تبیین، تنظیم، اثبات و دفاع از آموزه‌های دینی را عهده‌دار است، همواره مورد توجه اندیشمندان مسلمان بوده است. خاستگاه مباحث تازه کلامی در عصر حاضر، جهان غرب است. این مسائل در دهکده جهانی نیز به علت اوضاع فرهنگی و اجتماعی معاصر و ارتباط اندیشه‌ها از راه‌های گوناگون گسترش یافته است. اثر حاضر به پژوهش در زمینه پاره‌ای از مهم‌ترین مسائل جدید کلامی می‌پردازد. نویسنده تلاش کرده تا دیدگاه‌های مطرح در مورد اسماء و صفات الهی، وحی، تجربه دینی و خاتمیت و مسأله شر را بیان کند و با استفاده از آموزه‌های قرآن کریم و روایات، آن‌ها را ارزیابی کند.
الاستلاب و الارتداد: الاسلام بين روجيه غارودى و نصر حامد ابو زيد
نویسنده:
علی حرب
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دارالبیضاء - مغرب / بیروت لبنان: المرکز الثقافی لعربی,
المسكوت عنه في نقد نصر حامد أبو زيد لآليات الخطاب الديني: قراءة تحليلية-نقدية
نویسنده:
عبد السلام يوبي
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
بررسی تحلیلی آراء نومعتزله با تأکید بر آراء نصرحامد ابوزید و استنتاج دلالت های تربیتی آن
نویسنده:
احمد دارم؛ استاد راهنما: پروانه ولوی, محمدجعفر پاک سرشت؛ استاد مشاور: مسعود صفایی مقدم, علی‌محمد حسین‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هدف کلی این رساله بررسی تحلیلی آراء نومعتزله با تأکید بر آراء نصر حامد ابوزید و استنتاج دلالتهای تربیتی آن است و روش پژوهش، تحلیلی-استنتاجی است. نومعتزله به گروهی از صاحب نظران نواندیش اسلامی گفته می شود که بر برخی از مبانی معتزله ی کهن همچون عقلگرایی و عدل در اسلام تأکید دارند. سیر تاریخی نواندیشی اسلامی که با فعالیت سیدجمال الدین اسدآبادی شروع شده است، در دهه های اخیر گروهی از متفکران اسلامی را پرورش داده است که بر اصلاح دین، تجدد، عقلانیت در اسلام، کثرت گرایی، تفسیر هرمنوتیکی و مجازی، تفسیر نوین و انسان گرایانه از اسلام و قرآن تأکید دارند. در این پژوهش مشخص شده است که این گروه از متفکران با تأکید بر اسلام، سکولاریزم ، اومانیسم و آزادی و فمنیسم و استفاده از روش های نوین تحلیلی-تفسیری مانند نشانه شناسی، تبارشناسی و هرمنوتیک فلسفی با هدف نوسازی اندیشه اسلامی با انتقاد از سوی سنت گرایان و محافظه کاران اسلامی روبرو شده است. در این پژوهش با استنتاج و تحلیل مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی و روش شناسی نومعتزله و بویژه نصر حامد ابوزید، دلالت ها و مبانی تربیتی نومعتزله و بویژه ابوزید استنتاج شده است. دلالت های تربیتی نومعتزله شامل تربیت عقلانی، تربیت انتقادی، تأکید بر آزادی و حق انتخاب، کثرت گرایی و مدارا می باشد. پس از استخراج مبانی نظری نومعتزله و ابوزید و استنتاج دلالت های تربیتی آنان، به نقد و بررسی این موارد اقدام شد. عمده ترین انتقادات وارده بر نومعتزله نسبی گرایی افراطی ، سکولاریزم، نامشخص بودن حدود آزادی و عدم توجه کافی به مقولات تربیتی بوده است. پیشنهاد عمده ی این پژوهش این است که با هدف کاهش آسیب های موجود در نهاد تربیتی مربوط به گفتمان سنت گرای اسلامی برخی روش ها و مقولات تربیتی نومعتزله، مانند: توجه بیشتر به تعقل، تفکر، پرسش گری و نقادی در امر تربیت بیشتر توجه شود.
جریان شناسی اندیشه های تفسیری نومعتزله؛ مطالعه ی موردی مسئله ی تأویل
نویسنده:
پدیدآور: حسن زرنوشه فراهانی؛ استاد راهنما: سهیلا پیروزفر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
در دوره‌ی معاصر، ظهور برخی عوامل سبب شد نام معتزله بار دیگر بر سر زبان‌ها بیفتد و برخی افراد نظیر محمدعبده به سبب عقل‌گرایی در مواجه با آموزه‌های دینی، با عنوان نومعتزله شناخته شوند. تلاش برای شناخت دقیق جریان نومعتزله، بررسی نسبت آن با معتزله و مطالعه‌ی انتقادی آراء تأویلی آن‌ها در پژوهش حاضر مورد توجه قرار گرفته است. این رساله ضمن معرفی مکتب معتزله، بررسی سیر معتزله‌پژوهی در سده‌ی گذشته، و بررسی نسبت نومعتزله با گفتمان اصلاح‌گرایی پدیدآمده از زمان سیدجمال‌الدین اسدآبادی و محمد عبده؛ اصل وجود مکتب مشخصی با عنوان نومعتزله را مورد تردید قرار داده و با بررسی و تحلیل الگوهای اثرگذار بر چهره‌های شاخص مکتب ادبی که امتداد نومعتزله در عرصه‌ی تفسیر قرآن به شمار می‌روند نشان داده است نظریات مطرح‌شده از سوی این مکتب، ارتباط روشن و مشخصی با اندیشه‌های معتزله ندارد. رویکرد تأویلی معتزله نشان می‌دهد از تأویل برای اثبات توافق میان عقل و نص، در مواردی که ظاهر نص با مبانی عقلی و اصول خمسه‌ی آن‌ها ناسازگار باشد بهره می‌گیرند. آراء تأویلی نومعتزله با محوریت اندیشه‌های نصرحامد ابوزید نشان می‌دهد اندیشه‌های تأویلی او بدون توجه به مبانی عقلی و اصول خمسه‌ی معتزله، تلفیقی کاملاً گزینشی از برخی نظریات کهن اسلامی و نظریات هرمنوتیکی و زبان‌شناسی غربی، برای اثبات تاریخ‌مندی قرآن و زمینه‌سازی برای تطبیق مفاهیم آن با مدرنیته است.
بررسی نظریه تلازم گفتاری‎بودن خطابات قرآنی با تاریخ‌مندی قرآن از نگاه نصر حامد ابوزید با رویکرد اصولی
نویسنده:
محمد عرب صالحی، صدیقه نیک طبع
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
در راستای نظریه جهان‌شمولی خطابات الهی که تاریخی به بلندای تاریخ بعثت پیامبر اکرم… دارد، نظریه تاریخ‎مندی قرآن و برخی آموزه‏های آن، نظریه‌ای است که اخیراً توسط برخی نواندیشان دینیِ منسوب به جریان فکری نومعتزله- از جمله نصر حامد ابوزید- ارائه شده است. آنها متأثر از نگرش تاریخی‌نگری در غرب و همچنین تأثیرپذیری از نظریه ‌گفتاری و شفاهی‌بودن متون‌ مقدس، گفتاری‌بودن سبک قرآن را مؤید و شاهد تاریخیت قرآن می‏دانند. بررسی این موضوع افزون بر لوازمی که بر آن مترتب است، از جهت سابقه بحث شفاهی‏بودن خطابات در کتب اصولی و وجه ارتباط یا تمایز آن با نظریه تاریخ‏مندی قرآن و اینکه چگونه از اصل مشترک گفتاری‎بودن، نتایج متفاوتی گرفته شده است، دارای اهمیت است. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به نقد و بررسی این موضوع، با تأکید بر اصل «گفتاری‎بودن وحی» از یک سو و تکیه بر مبانی اصولیان در موضوع خطابات شفاهی می‌پردازیم و معلوم می‌گردد ادعای ملازمه بین گفتاری‎بودن و تاریخیت قرآن ادعایی سست و بدون پشتوانه عقلی است؛ بلکه علاوه بر مبانی متعدد کلامی، مبانی اصولیان هم، مانع از ملازمه بین سبک گفتاری و تاریخی‏بودن قرآن می شوند.
صفحات :
از صفحه 85 تا 108
  • تعداد رکورد ها : 192