جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 788
با توجه به این‌که زمین هیچ‌گاه نباید از حجت خدا خالی باشد، حد فاصل عروج حضرت عیسی(ع) تا بعثت رسول اکرم(ص) چه کسی حجت خدا در زمین بود؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
خداى متعال در آیه 19 سوره «مائده» به مسئله «فترت رُسُل» اشاره نموده، می‌فرماید: «یا أَهْلَ الْکِتابِ قَدْ جاءَکُمْ رَسُولُنا یُبَیِّنُ لَکُمْ عَلى فَتْرَة مِنَ الرُّسُلِ أَنْ تَقُولُوا ما جاءَنا مِنْ بَشیر وَ لا نَذیر»؛ اى اهل کتاب! رسول ما، پس از فا بیشتر ...
مراحل فعل الهی در آیات و روایات
نویسنده:
رضا برنجکار، مکارم ترجمان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن كلام اسلامی حوزه علميه ,
چکیده :
ﻣﺘﻜﻠﻤﺎن اﺳﻼمی ﺑﺮای ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻓﻌﻞ الهی، از اراده اﺳﺘﻔﺎده می ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺎﻋﻠﻴﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻓﺎﻋﻠﻴﺖ ﺑﺎﻻراده می داﻧﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد آﻧﺎن، ﻋﻠﻢ الهی ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﻓﻌﻞ، ﻛﺎفی ﻧﻴﺴﺖ و ﭘﺲ از اراده، ﻓﻌﻞ ﺗﺤﻘﻖ می ﻳﺎﺑﺪ. ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺮآن و رواﻳﺎت، ﭼﻪ ﻣﺮاﺣﻞ و ﻣﻘﺪﻣﺎتی ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﻓﻌﻞ الهی ﻻزم اﺳﺖ. آﻳﺎت و رواﻳﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻓﻌﻞ الهی، ﺳﻪ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ؛ ﮔﺎه ﻣﺸﻴﺖ ﻳﺎ اراده ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﺳﻄه ﻣﻴﺎن ذات و ﻓﻌﻞ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻄﺮح می ﺷﻮد. در دﺳﺘﻪ ای دﻳﮕﺮ از رواﻳﺎت، ﻓﻌﻞ الهی دارای ﻫﻔﺖ ﻣﺮﺣﻠﻪ: ﻣﺸﻴﺖ، اراده، ﻗﺪر، ﻗﻀﺎ، اذن، ﻛﺘﺎب و اﺟﻞ اﺳﺖ. ﺗﻤﺎمی اﻳﻦﻫﺎ ﻋﻠﻢ فعلی ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در دﺳﺘه ﺳﻮم، ﻓﻘﻂ از ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠه اول ﺑﻪ ﻋﻼوه اﻣﻀﺎ ﻛﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻗﻀﺎ و حتمی ﺷﺪن آن اﺳﺖ، ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ می رﺳﺪ، ﻣﺮاﺣﻞ اﺻلی ﺗﺤﻘﻖ شیء ﻣﺸﻴﺖ، اراده، ﻗﺪر و ﻗﻀﺎﺳﺖ و ﺑﻘﻴه ﻣﻮارد ذﻛﺮﺷﺪه، از ﻟﻮازم اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺖ.
صفحات :
از صفحه 105 تا 120
گستره دخالت حکومت و حق حاکمیت از منظر قرآن و نهج البلاغه
نویسنده:
محمدهادی مفتح
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
بر اساس دو اصل اساسی «مسوولیت مسلمانان نسبت به سرنوشت یکدیگر» و «دخالت رای مردم در حاکمیت حاکم اسلامی» باید پذیرفت که وحدت یا تعدد دولت اسلامی، نه با منعی از سوی منابع دینی روبه روست و نه با الزامی از ناحیه آن، از این رو مرزهای «قومیتی (زبانی)»، «جغرافیای طبیعی»، «جغرافیای سیاسی» و «عقیدتی» با رعایت شرایط لازم، می توانند چهار الگوی گستره دولت دینی پذیرفته شوند. البته با توجه به شرایط جهانی روز و لزوم معتبر دانستن مرزهای بین المللی، چاره ای جز پذیرش الگوی سوم وجود ندارد. امور شخصی شهروندان، حیطه «اعمال قدرت داخلی لازم الرعایه» برای زمامداران جامعه اسلامی را معلوم می سازد و تعرض به این حریم تا ضرورت حکومتی و مصالح عمومی اقتضا ننماید و حفظ حریم خصوصی افراد در تعارض با تامین و تحکیم صلاح و فلاح اجتماع واقع نگردد، برای حاکمان جایز نخواهد بود.
صفحات :
از صفحه 191 تا 218
محبت‌ورزی در همزیستی اخلاقی از منظر قرآن کریم
نویسنده:
حسن سیدپور آذر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
سعادت و کمال انسان در نحوۀ همزیستی با دیگران است. قرآن کریم، انسان را به رعایت ارزش‌های اخلاقی در همزیستی فرامی‌خواند، تا به تربیت افراد جامعه و هم‌افزایی فضایل اخلاقی بینجامد. در این روش از همزیستی، مسالمت‌آمیز بودن تعاملات اجتماعی، اصل نیست؛ بلکه اصل، تعالی اخلاقی افراد جامعه است. مهم‌ترین عامل در تربیت و استقرار ارزش‌های اخلاقی، محبت است؛ زیرا محبت میان افراد جامعه، الفتی طبیعی ایجاد می‌کند و جامعه را همچون پیکر واحد می‌سازد. مقصود از محبت، محبتی است که از رذایل اجتماعی می‌کاهد و بر فضایل می‌افزاید؛ و آن، محبت فی الله و محبت لله، یا به تعبیر دیگر، محبت خیرخواهانه است که از محبت انسان نسبت به خیر محض یعنی خدای متعال برانگیخته می‌شود. از آن‌جا که محبت برای تربیت اخلاقی است، به تناسب شرایط و گروه‌های مختلف اجتماعی، جلوه‌های متفاوتی می‌یابد: گاهی به صورت ولایت نمود می‌یابد؛ و گاهی به شکل برائت ظاهر می‌شود؛ چنان‌که محبت طبیب، سبب برائت او از آلودگی موجود در بدن بیمار است. در بیان قرآن، مهرورزی پیامبر اسلام با مردم، محبت مؤمنان نسبت به هم، حتی مهرورزی مؤمنان نسبت به کافران و دشمنان، به اشکال مختلف به هم‌افزایی فضایل اخلاقی منجر می‌شود. همچنین دشمنی و برائت مؤمنان از کفاری که در دشمنی با مؤمنان لجاجت دارند، تجلی رحمت الاهی است که سبب خروج آن‌ها از ولایت شیطان و پذیرش ولایت خدای سبحان می‌شود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
مقایسه‌ی آرای فلوطین درخصوص صادر اول با آیات و روایات
نویسنده:
محمدرضا موحدی نجف آبادی، محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
فلوطین به سه اقنوم احد، عقل و نفس قائل است که اقنوم دوم قابل تطبیق با صادر اول است. احد عقل را بی‌آن‌که بداند، به‌وجود می‌آورد. عقل به‌مثابه‌ی تصویر احد، ابتدا واحد و نامتعین است، اما سپس میلی گناه‌آلود او را از احد جدا می‌کند. عقل پس از جدایی، گویی پشیمان می‌شود و دوباره به سوی احد بازمی‌گردد. این بازگشت باعث متعین‌شدن عقل و کامل‌شدن فعلیت او و پیدایی ایده‌ها می‌شود. با این‌که تبیین فلوطین تفاوت‌های زیادی با آراء مستنبط از متون دینی در خصوص صادر اول دارد و به‌علاوه، بر اساس زمینه‌ی فکریِ کاملاً متفاوتی شکل گرفته است، مشابهت‌هایی نیز میان این دو وجود دارد. همچنین دست‌کم در برخی موارد، تفاوت‌ها کمتر از چیزی است که به‌نظر می‌آید. در این مقاله، مسائل درخورِ مقایسه‌ی دو دیدگاه تبیین و بررسی خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 50
قضا و قدر و ارتباط آن با مسئله اختیار
نویسنده:
عسکر دیرباز، قاسم امجدیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
نوشتار حاضر با بیان هدف و نحوه خلقت عالم و اینکه خداوند خالق عالم است نه فاعل عالم، توحید افعالی خداوند که به معنای نفی فاعلیت تام از ماسوی اله است را مورد بررسی قرار می دهد و بعد از تشریح این مساله که تنها موثر حقیقی در عالم خداوند است، به تبیین معنای قضا و قدر و نقش انسان در رخدادها و رویدادهای حادث در زندگی او می پردازد. در پایان نیز این نتیجه را به دست می دهد که حوادث عالم وجوب و حتمیت خود را از جانب خداوند و بر طبق قانون علیت دریافت نموده، هرگونه صدفه و اتفاقی منتفی است و از جمله عللی که در افعال انسان موثر است و در واقع مکمل تامیت انسان در افعالش می باشد، اختیاری است که طبق قضا و قدر الهی برای انسان حتمیت و وجوب یافته و انسان را قادر ساخته تا در طول تاثیر خداوند موثر در افعالش گردد؛ لذا نه جبری در کار است و نه اختیار مطلق.
صفحات :
از صفحه 5 تا 22
بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین در موضوع اشراط الساعه
نویسنده:
محمود مطهری نیا، عبدالله موحدی محب
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
قرآن کریم در آیه 18 سوره محمد به اشراط الساعه اشاره نموده است. اشراط الساعه در اصطلاح قرآنی به مجموعه حوادثی گفته می شود که پیش از واقعه عظیم قیامت و یا ظهور امام عصر (عج) اتفاق خواهد افتاد. مفسران فریقین بر اساس روایات پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) درباره آخرالزمان و رویدادهای آن زمان، نسبت به این موضوع توجه زیادی نموده اند. اگر چه اشراط الساعه از اصطلاحات پر کاربرد در منابع اسلامی است اما در تعیین مصداق آن درهم آمیختگی زیادی میان علائم ظهور و علائم قیامت وجود دارد. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از آیات قرآن، روایات و تحلیل محتوایی و مصادیق بیان شده در آنها و نیز تفاسیر شیعه و اهل سنت، میان این علائم تفکیک شود.
صفحات :
از صفحه 33 تا 54
بررسی تطبیقی ارادۀ الهی از دیدگاه ملاصدرا و روایات
نویسنده:
موسی ملایری، معصومه رضوانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
اراده در انسان همراه با تصور، تصدیق و تغییرات نفسانی، حادث می‌شود. مسلما این اراده، سزاوار ذات واجب الوجودی خداوند، نیست. از سوی دیگر، می‌دانیم ذات باری تعالی از ازل متصف به جمیع صفات کمالی است. اراده نیز از صفات کمال است و بنابراین، عقلا ذات باری تعالی نمی تواند خالی از این کمال ازلی باشد. لذا ملاصدرا در همه آثار فلسفی خود، اراده را از صفات ذاتی و همان علم، شوق و ابتهاج خداوند به نظام اصلح می‌داند. اما ظاهر روایات، با رد اراده ذاتی و وحدت آن با علم، تاکید دارند اراده خداوند صفتی حادث و همان احداث و فعل اوست. صدرا برای رفع تقابل میان دیدگاه عقل و روایات، در موضعی از شرحش بر اصول کافی، ضمن تاکید بر اراده ازلی و عینیت آن با علم، اراده حادث را نیز پذیرفته و قائل است اراده نیز مانند علم دارای مراتب است که بالاترین مرتبه آن اراده ازلی اجمالی و پایین ترین مرتبه آن اراده تفصیلی یا همان اراده حادث است. اما این دیدگاه با توجه به شدت تاکید روایات بر نفی اراده ازلی و عدم عینیت آن با علم، چندان راهگشا نیست. در این مقاله پس از گزارش آراء صدرا و مضامین روایات، برای حل این تقابل، پیشنهاد می شود، اراده ازلی خداوند را می توان به معنای قدرت بر اراده دانست. و اراده حادث مورد تاکید در روایات را به معنای ظهور و فعلیت آن به حساب آورد. لذا خداوند از ازل اراده دارد؛ اما از ازل اراده نمی‌کند. تاکید روایات بر حدوث اراده، ناظر به مقام اراده کردن خداوند است که با تحقق آن، فعل ضروری می‌شود و زاید بر ذات است. به همین دلیل موجب تغییر در ذات الهی نخواهد شد.
صفحات :
از صفحه 97 تا 126
آسیب شناسی روایات تفسیری
نویسنده:
محمد تقی دیاری بیدگلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
دانش تفسیر و روش تفسیر روایی، همزاد با قرآن و پیشینه ای به قدمت نزول آن دارد؛ اما روایات تفسیری، همچون دیگر روایات، در گذر تاریخ با آسیب هایی روبه رو شده است؛ بخشی از روایات و مجموعه های تفسیری در اثر حوادث روزگار از بین رفته، و در دسترس ما نیستند؛ برخی از تفاسیر نقلی موجود نیز، به آفت حذف یا ضعف اسانید دچار شده، و برخی نیز به ضعف های محتوایی مبتلا گشته اند. این مقاله بر آن است ضمن شناسایی مهم ترین آسیب ها، به اختصار میزان تاثیر هر یک از آنها در فهم آیات قرآنی را بر اساس اختلاف دیدگاه های مفسران و قرآن پژوهان اسلامی بررسی و ارائه نماید. مهم ترین آسیب های روایات تفسیری را می توان در حذف اسانید، وضع حدیث، ورود اسرائیلیات، پدیده غلو و غالیان، نقل به معنا و اختلاف قرائات دانست.
صفحات :
از صفحه 45 تا 84
اندیشه و سیره سیاسی امام رضا (ع)
نویسنده:
محمد فرمهینی فراهانی، محمدجواد یاوری سرتختی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
شناسایی اندیشه و سیره سیاسی هر فرد، علاوه بر آنکه نمایانگر باورها و نقش آفرینی آنها در تعیین رفتار سیاسی است، نشانگر درک درست وی از ساختار سیاسی جامعه نیز هست. اهمیت این موضوع، زمانی دوچندان است که یک شخص با توجه به جایگاه علمی، معنوی و اجتماعی، و جریان های فکری و سیاسی عصر خویش، به تحلیل ساختار سیاسی پرداخته و متناسب با آن با تکیه بر اصول اعتقادی خویش، به ارائه رفتار متناسب با وضعیت سیاسی بپردازد. با توجه به وضعیت ویژه حاکمیت بنی عباس و تلاش آنان در کنترل رفتار سیاسی شیعیان و ائمه اطهار علیهم السلام، این نوشتار با روش تحلیلی توصیفی به بررسی اندیشه و رفتار سیاسی امام رضا علیه السلام در مقابل رفتارهای سیاسی بنی عباس پرداخته است. از یافته های مهم این پژوهش، می توان به تلاش امام برای برون رفت شیعه از فضای تقیه به صورت مقطعی، طرح مسئله امامت توسط امام و تبیین عدم مشروعیت سیاسی خلفای عباسی اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 63 تا 182
  • تعداد رکورد ها : 788