جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر که ترجمه آقای نظام الدین احمد غفاری مازندرانی بر «الاحتجاج» می باشد سلیس نبوده و به نثر قدیمى نگاشته شده است. در ضمن وى بر این ترجمه اضافاتى از مقدمه و فهارس، ایجاد نکرده و فقط به ترجمه متن کتاب پرداخته است. تنها کارى که انجام داده است، کتاب دو جلدى احتجاج را در چهار جلد ترجمه نموده است. «الاحتجاج»، تألیف ابومنصور احمد بن على بن ابى طالب طبرسى، از علماى قرن ششم هجرى است. این کتاب در موضوع بحث ‌ها و مناظرات معصومین (ع) و بزرگان دین با مخالفان، در موضوعات مختلف دینى مى ‌باشد.

کتاب «تاج العقائد و معدن الفوائد» نوشته على بن محمد وليد، از عالمان و داعيان طيبى اسماعيلى از مهم ترين كتب اعتقادى طيبيان اسماعيلى، بلكه اسماعيليان است. ابن وليد در اين كتاب به بيان و توضيح يكصد عقيده از عقائد اسماعيليان پرداخته كه از آن جمله‌ اند: الاعتقاد في حدث العالم، في أن للعالم صانعا، في التوحيد، في الوحى، في أن النبوة أعلى درجات عالم البشر، في الوحية من بعد الرسول (ص)، في أن صاحب الوصية أفضل العالم بعد النبى، في استمرار الامامة في العالم دون النبوة و الوصاية و... اعتقاد به وقوع تحريف در قرآن، اعتقاد به عصمت امامان از خطا و لغزش، اعتقاد به اينكه تأويل قرآن را هيچ كس جز على بن ابى طالب (ع) نمى‌ داند و اعتقاد به اينكه على (ع) هادى اصلى امت اسلامى، پس از پيامبر اكرم (ص) است از نقاط برجسته‌ اى است كه در اين كتاب قابل مشاهده است. ديدگاه ابن وليد درباره جبر و اختيار همچون ديدگاه اماميه به پيروى از امام صادق (ع) مفاد حديث لا جبر و لا تفويض بل أمر بين الأمرين است.

خلافت و جانشینی پیامبر اکرم (ص) و در اختیار گرفتن آن توسط خلفای پیش از امام علی (ع)، موضوعی چالش برانگیز بین شیعه و اهل سنت است که از دیر باز در بسیاری از محافل به صورت مجادلات کلامی و استمداد نابخردانه از ابزاری چون روایات برای غلبه بر حریف بازتاب یافته است. در این بین، ذهن بسیاری از افراد خواسته یا ناخواسته به این سمت می رود که چرا نام حضرت علی (ع) و تصریح به ولایت ایشان با توجه به نقش تکمیل کننده آن برای اسلام و مسلمانی که پیام آیه تبلیغ نیز هست، در قرآن یاد نشده است. بر این اساس شاید برخی از افراط گرایان درصدد برآیند تا با استفاده از روایاتی نایاب، تصور وجود نام ائمه در قرآن را به شکل حقیقتی قابل باور جلوه دهند.در این پژوهش با بررسی چند روایت در این زمینه، به وجود غالیان و افراد مجهول در سند روایات پی می بریم و با توجه به معنای اصلی هم خانواده واژه هایی چون اقرا، تنزیل و نگاهی به ساختار مصاحف به معنایی جز معنای اصطلاحی آن دست می یابیم. پس از آن، قرائن و نشانه ها و حکمت های چندی در نبود نام ائمه (ع) در قرآن را بازگو و در نتیجه تلاش بیهوده قائلان به وجود نام ائمه (ع) در قرآن را روشن خواهیم ساخت.

مقاله «تشیع و قرآن» اثر مستشرق یهودی «بارآشر» است، که با تأکید بر برخی اقوال ناصواب و برجسته نمودن بعضی از فرقه‌های نادر و حتی مطرود شیعه، درصدد ارائه تصویری غیر واقعی از نگاه شیعه پیرامون قرآن کریم می‌باشد. مقاله مزبور در دایرةالمعارف قرآن (لیدن) منتشر شده که یکی از دایرةالمعارف‌های برجسته و مورد رجوع جهانی پیرامون قرآن کریم است و مطالب آن در سراسر جهان مورد رجوع و استناد قرار می ­گیرد. نوشتار پیش رو ضمن اشاره به محتوای مقاله مذکور، نظریات ناصواب بارآشر درباره‌ نگاه شیعه به قرآن را با استفاده از مصادر معتبر شیعی و استدلال‌های متقن در بوته نقد قرار داده است. این مقاله در آغاز به معرفی سوابق علمی مؤلف پرداخته و در ادامه هر یک از بخش‌های مقاله مذبور را به همراه ذکر موارد ناصواب آن به اختصار ارائه کرده و سپس نقد هر قسمت به صورت مجزا و با تکیه بر منابع مهمی که مؤلف از آن‌ها استفاده چندانی ننموده را بیان کرده است

انتشارات مکتبة الصدیقة الشهیدة کتاب «مناظره با تفکیکیان: به ضمیمه نسخه خطی «اثبات تحریف قرآن» میرزا مهدی اصفهانی» اثر حسن میلانی را در ۵۸۹ صفحه منتشر کرد. کتاب شامل سه بخش کلی است: «بیان مبانی مکتب تفکیک» در ۱۲۰ صفحه، «دو جلسه مناظره» در ۲۷۰ صفحه و «نسخه خطی رساله تحریف قرآن، به همراه گزارشی فارسی از محتوای آن و نقد رساله» در ۱۷۵ صفحه. اساس بحث بر این است که پیروان مکتب تفکیک با پنهان داشتن نسخه‌های خطی اعتقادی خود، سعی در ارائه تصویر قابل قبول‌تری از مکتبشان دارند. در جلسه مناظره‌ای که طی دو روز در سال ۱۳۸۴ بین آقایان میلانی و برخی از مدافعان مکتب تفکیک (سیدجعفر سیدان، رضا برنجکار و محمد بیابانی) برگزار شد، می‌توان ابعاد جدید و زوایای پنهان این مکتب را مشاهده کرد. عمده نقدهای این جلسه پیرامون نسخه‌های اعتقادی چاپ نشده میرزا مهدی اصفهانی و شاگردش شیخ محمود حلبی بود. سیدجعفر سیدان که یکی از طرف‌های گفتگو از طرف مکتب تفکیک بود، در این جلسه می‌پذیرند که اشکالات قابل توجهی در کتاب تقریرات میرزا مهدی اصفهانی و کتب دیگر ایشان وجود دارد که باید تصحیح شود. (هر چند که البته در همه نقدها، با میلانی همراه نبود.) اما در عین حال محمد بیابانی مدافع دیگر مکتب تفکیک اعلام می‌کند هر کس که مطالب تقریرات میرزا مهدی اصفهانی را نپذیرد اساسا توحیدش اشکال دارد! حجت‌الاسلام رضا برنجکار از مدافعان مکتب تفکیک، نیز یکی دیگر از طرفین بحث در این گفت‌وگو بود. ادعای شناخت کنه ذات خداوند در مکتب تفکیک، انکار مسئله جعل و خلقت به بهانه نامتناهی بودن خداوند، ادعای اخذ مستقیم از امام زمان(عج)، قول به وحدت وجود و تکرار همان مبانی فلاسفه و صوفیه در عین ادعای انکار ایشان و... از موضوعات این گفت‌وگو است‌. از دیگر مطالب جالب کتاب، ضمیمه شدن نسخه خطی اثبات تحریف قرآن است که تاکنون به چاپ نرسیده بود. قول به تحریف قرآن از مبانی فکری میرزا مهدی اصفهانی و شاگردش شیخ محمود حلبی است که در این کتاب پس از ارائه اصلِ نسخه خطی به نقد آن نیز پرداخته شده است. نویسنده این کتاب هم اکنون به تدریس سطح و خارج عقاید و معارف و کلام و فلسفه و عرفان و مبانی سیر و سلوک، و تدریس تفسیر قرآن کریم و توحید مرحوم صدوق، و تدریس مباحث فرق و ادیان، و نقد تصوف و شیخیه، در حوزه علمیه قم اشتغال دارد. از دیگر تالیفات منتشر شده او می‌توان به این عناوین اشاره کرد: «سراب عرفان: نگرشی به مباحث وحدت وجود، عقل‌گریزی و جبرگرایی عارفان در کتاب مقالات دکتر حسین الهی قمشه‌ای»، «فراتر از عرفان: خداشناسی فلسفی و عرفانی از نگاه وحی و برهان»، «معرفه الله تعالی بالله لا بالاوهام الفلسفیه و العرفانیه»، «چرا مرا آفریدند؟ و اسیر رنج و بلا نمودند»، «کدامین تفکیک؟»، «نقدی بر اندیشه‌های دکتر محمد صادقی تهرانی»، «اثبات توحید و بطلان وحدت وجود»، «کفایة الحکمة در نقد مبانی نهایة الحکمة و بدایة الحکمة» و…

با وجود اینکه تمام شواهد اصیل تاریخی و متنی گواه است که عقیده به تحریف قرآن در میان شیعیان دو سه قرن نخست مطلقا شایع نبوده و بعدا هم در سده های کلاسیک اسلام این اندیشه تنها در بخش بسیار محدودی از عالمان شیعی امامی رواجی داشته است.

بدون تردید، یکی از آفت ‌های خطرناکی که دامنگیر تفاسیر ماثور و روایات تفسیر شده، اندیشه ‌های غلوآمیز راویان است که چه بسا در پاره ‌ای موارد به جعل حدیث یا تحریف معنوی و تاویل ناروای آیات قرآنی منتهی شده‌ است. مسلما در شناخت این پدیده به ویژه در قلمرو روایات تفسیری دشوارهایی وجود دارد؛ از جمله این که مفهوم دقیق غلو و مرز آن با فضایل واقعی پیشوایان معصوم دینی (ع)، معیارهای تشخیص غالیان و اعتقادات آمیخته به غلو آنان و نیز راویان غالی یا متهم به غلو چندان روشن نیست. برخی از پرسش هایی که در این مقاله به آنها پرداخته شده، به این قرار است: غالیان در جعل روایات تفسیری و یا تاویلات باطل چه نقش و تاثیری داشته ‌اند؟ شمار راویان متهم به غلو و نیز روایات غلوآمیز آنان چقدر است؟

ترجمه ماشینی: این اثر یک محقق شیعه قرن سوم/ نهم به قرائت‌های مختلف از قرآن می‌پردازد. مهم‌ترین قسمت آن فهرست قسمت‌هایی است که گفته می‌شود توسط دشمنان علی و بیت او حذف یا خراب شده است.

مذهب شیعه درطول تاریخ همواره در معرض اتهامات مخالفان بوده است. برخی از این اتهامات که موضوع این رساله است، اتهام شباهت شیعه به یهود در امامت و تحریف وحی ازسوی ابن‌تیمیه است. وی در کتاب منهاج السنه خود اتهاماتی به شیعیان وارد می‌کند که دو مورد آن عبارت‌اند از: 1ـ شیعه معتقد است که امامت در فرزندان علی است؛ همان گونه که یهود حکومت را از آن آل داود می‌داند؛ 2ـ از منظر شیعه قرآن تحریف شده است؛ همان طور که یهود معتقد است: تورات دچار تحریف شده است. [ اتهامات او باعث بدبینی سایر مسلمانان به مذهب شیعه و تفرقه بین مسلمانان شده است. نگارنده در این رساله برای پاسخ به دو اتهام ابن‌تیمیه اقدام به انتخاب این موضوع یعنی نقدی بر اتهامات ابن‌تیمیه در تشبیه شیعه به یهود در مسئله امامت و تحریف وحی کرده است تا با دلایل مشروح و مستند به اتهامات او پاسخ دهد.] در این نوشتار بیان شده که چون خداوند حکیم آگاه به مصالح بندگان خود است، فقط او امام را تعیین می‌کند. شیعیان هم بر اساس آیات و روایات معتقد به امامت از روش نصب الهی هستند ونیز تفاوت‌های مذهب شیعه با یهود در انتخاب امامت ذکر شده است واینکه انتخاب امامت در اعتقادات شیعه هیچگونه اقتباس از یهود نیست و شباهت به یهودیان و تقلید از آنها نیست؛ و در این رساله به اتهام دیگر ابن‌تیمیه که تحریف وحی است نیزپاسخ داده ‌شده است وبیان ‌شد که قریب به اتفاق علما و مردم عادی شیعه اعتقاد دارند که قرآن از تحریف محفوظ بوده و هیچ گونه تحریف به زیاد یا به کاسته‌شدن سوره یا آیه‌ای در قرآن راه پیدا نکرده است. در این رساله، احادیث امامان شیعه و دیدگاههایعلمای شیعه در رد اتهام به شیعه ذکر شده است و هر انسان منصفی با اندک مطالعه‌ای از عقاید شیعه در می‌یابد که شیعه قائل به مصونیت قرآن از تحریف است.