جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
درباره شیخ مفید
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 204
مصلحت از دیدگاه شیخ مفید و شیخ طوسى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
متن
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره شیخ مفید
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن
مشخصات اثر
شیخ مفید
عنوان :
شیخ مفید
نویسنده:
محمدرضا حیدریان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
متن
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره شیخ مفید
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
مشخصات اثر
نظریه عصمت از دیدگاه شیخ صدوق و شیخ مفید
نویسنده:
فاطمه مهدوی سرشت
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
هرچند این گزاره ی اعتقادی که دامان انبیای الهی و امامان شیعه از گناه و خطا منزه و مبراست، در نگاه اول بدیهی و بی نیاز از استدلال جلوه می کند، اما تأمل در این موضوع بنیادین، زوایای تاریکی را فرا روی هر پژوهشگری می گشاید و او را با سوالاتی مواجه می سازد که ناگزیر باید بدانها پاسخ گوید. از جمله عالمانی که به بحث پیرامون موضوع عصمت پرداخته اند «شیخ صدوق» و «شیخ مفید» هستند. بررسی دیدگاه این دو عالم هم به لحاظ قرابت آنان با عصر حضور امامان علیهم السلام و هم به لحاظ پاکی روح، دقت علمی و خلق آثاری درخور، از اهمیت شایانی برخوردار است.در بررسی اندیشه های این دو عالم وارسته این پرسش اساسی مطرح می شود که ایشان نظریه عصمت را چگونه تبیین کرده و دیدگاه های آنان در این باره از چه وجوه اشتراک و افتراقی برخوردار است؟ در پاسخ به این پرسش به اجمال باید گفت که از دیدگاه این دو عالم انبیا، امامان، حضرت زهرا علیهم السلام و ملائکه معصوم هستند. هر چند مقام عصمت برای آن ذوات مقدس اکتسابی نبوده و از سوی خداوند متعال به آنان اعطا شده است، برخورداری از موهبت عصمت منافاتی با اختیار آنان ندارد. به رغم اشتراک نظر در بسیاری از فروع عصمت، در پاره ای موارد نیز اختلافاتی میان دیدگاه های این دو عالم به چشم می خورد. از جمله می توان به بحث محدوده ی عصمت معصومان اشاره کرد که تبلور آن در بحث «سهو النبی(ص)» به خوبی نمایان است.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آرای تاریخی شیخ صدوق و شیخ مفید در دو کتاب عیون اخبارالرضا و الارشاد
نویسنده:
محبوبه پریزان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
حضور دولت آل‌بویه و نقش برجسته‌ی آن در موقعیت سیاسی بغداد، از فشارهای وارده بر شیعیان کاست و زمینه را برای فعالیت آنان فراهم نمود. شیعیان با استفاده از این آزادی سیاسی، به نشر عقاید و آموزه‌‌های خویش پرداخته و به تدوین، تنظیم و تبویب آن‌ها همت گماشتند. در این دوره، از سوی مخالفان، ایرادها و اشکالاتی به مهم‌ترین اعتقادات شیعی وارد می‌شد که برخی از متکلمان و عالمان شیعی، همچون شیخ مفید و شیخ صدوق در آثار متعددی به دفاع از تشیع پرداختند. این دو عالم مانند بسیاری دیگر از دانشمندان شیعی، با مباحثه و مجادله‌ی کلامی با دانشمندان دیگر فرق، به تثبیت و تحکیم بسیاری از اصول و عقاید شیعی پرداختند. از جمله آثار این دو عالم، الارشاد فی‌المعرفه الی‌العباد و عیون اخبارالرضاست. شیخ مفید و شیخ صدوق برای دفاع از تشیع از اخبار و گزاره‌های تاریخی بهره-های فراوانی بردند، به طوری‌که این دو کتاب، بیش‌تر به عنوان آثاری تاریخی جلوه‌گر شدند. استفاده از گزاره‌های تاریخی در اثبات مسائل کلامی؛ همچون نصّ امامت، علم امام، عصمت امام، معجزات امام، و غیره همان پیوند میان کلام، حدیث با تاریخ است که در عیون اخبارالرضا و الارشاد دیده می‌شود. هر چند شیخ صدوق و شیخ مفید در مقام استاد و شاگردی بودند اما به دلیل تعلق به دو مکتب متفاوت قم و بغداد، در برخی دیدگاه‌های کلامی و تاریخی اختلاف هایی داشتند. در این پژوهش تلاش شده است با تکیه بر دو کتاب الارشاد و عیون اخبارالرضا و همچنین منابع کلامی، حدیثی و تاریخی، به بررسی تطبیقی آرای تاریخی شیخ مفید و شیخ صدوق در دو اثر الارشاد و عیون اخبارالرضا پرداخته شود. بر اساس مطالعات انجام شده و یافته‌های به دست آمده، شیخ مفید و شیخ صدوق نه به عنوان تاریخ‌نگار، بلکه به مثابه‌ی دو متکلم، جهت اثبات اصول عقاید شیعی، از گزاره‌های تاریخی بهره‌های فراوانی برده‌اند. در این پژوهش مواردی همچون بحث امامت، عصمت، علم غیب، شهادت امامان و غیره به عنوان وجوه اشتراک و افتراق دیدگاه‌های تاریخی این دو عالم مورد توجه قرار گرفته است. هر چند شیخ مفید برخلاف استادش، بیش‌تر بر عقل و دلایل کلامی تأکید داشت اما در نهایت این دو عالم نقش بسیاری در دفاع از حقانیت تشیع و اثبات آن بر عهده داشتند. واژگان کلیدی: شیخ صدوق، شیخ مفید، عیون اخبارالرضا، الارشاد، تاریخ‌نگاری شیعه، کلام شیعه
مشخصات اثر
مولفه‌های اندیشه غالیان در مسئله امامت و مقایسه آن با دیدگاه‌های نخستین متکلمان امامیه (شیخ صدوق و شیخ مفید)
نویسنده:
هادی رستگار مقدم گوهری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
جریان غلوّ از پدیده هایی است که همواره در اندیشه بشر بوده است، این پژوهش به دنبال کشف اندیشه های غلوّ در مسأله ی امامت بوده است و این که آیا این اندیشه ها در مناسبات فکری شیعه توانسته است نفوذ کند؟ به همین جهت دو تن از متکلّمان شیعی را که یکی گرایش نصّ گرایانه به گزاره های کلامی دارد، و دیگری با گرایش عقل گرایی تأویلی به سراغ مولّفه های دینی رفته است، انتخاب شد، و با مقایسه این دو قرائت با اندیشه های غالیان، این حقیقت را آشکار می سازد که مناسبات اندیشه غلوّ در تفکّرات شیعی چه میزان بوده است.مهمترین مسأله در بحث امامت، علم و عصمت امام و مهدویت است که صدوق و مفید با جریان غلو مخالفت داشته اند
مشخصات اثر
مطالعه تطبیقی حیات سیاسی شیخ مفید (ره) و شیخ طوسی (ره)
نویسنده:
مرضیه دلیخون
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن
چکیده :
در قرن چهارم هجری که دوران رشد و گسترش تمدن اسلامی محسوب می شود، شرایط سیاسی اجتماعی و فرهنگی خاصی بر جعان اسلام حاکم شد؛ که نقطه عطفی در حوزۀ دانش سیاسی مسلمانان به طور عام و بالاخص شیعیان به شمار می آید. در این زمان با ضعف خلفای عباسی و قدرت یابی آل بویه، بستری برای شیعیان امامیه فراهم شد؛ تا عالمان شیعی فعالیت خود را برای اولین بار به طور علنی آغاز کرده و بتوانند پاسخگوی نیازهای قکری عقیدتی شیعیان باشند.از جملۀ این عالمان شیخ مفید و شیخ طوسی می باشند، که در این برهۀ حساس از تاریخ سیاسی شیعه نقش مهمی را ایفا می کنند. آنان با جمع آوری احادیث، به تحلیل تاریخ سیاسی و باز بینب اندیشه های فقهی کلامی پرداخته، و دانش سیاسی تشیع را گسترش دادند، هم چنین با استفاده از امکانات و فرصتهای بدست آمده در این عهد توانستند یکی از شکوفاترین دوره های تاریخ تشیع را خصوصاَ به لحاظدفاع از آن مذهب در مقابل مخالفان و ندوین کتب ایجاد کنند؛ به طوریکه بسیاری از کتب مرجع شیعه بویژه منابع اصلی فقه شیعی در این دوره حریر شده است.با توجه به اهمیتی که این دوره در تاریخ اسلام دارد؛ در پی دستیابی به این مسئله هستیم که تحت تأثیر چه عواملی علمای امامیه توانستند با فرق و مذاهب دیگر مقابله کنند، و در فقه و کلام شیعه شیوه های نوینی را پایه گذاری کنند. شیخ مفید بزرگترین عالم شیعی این دوره توانست فقه شیعی را از مرحلۀ نص گرائی به عقل گرائی وارد کند؛ حضور او نقطه عطفی در تاریخ کلام امامیهاست که اندیشه هایش تأثیرات سرنوشت سازی بر متکلمان بعدی داشته است. شیخ طوسی نیز، دانشمندی پر آوازه در علمفقه و کلام شیعی است، و جایگاهی بلند و عظیم دارد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آموزه امامت در کلام اهل بیت و آثار متکلمان بر جسته شیعی (شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی، خواجه طوسی، علامه حلی و علامه شبّر)
نویسنده:
رضا نوین
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
رهیافت های روایی و کلامی دو منبع عمده امامت شناسی است. موضوع این تحقیق، بررسی و تطبیق مسایل امامت یعنی تعریف، ضرورت، عصمت و جایگاه امام همراه با تحلیل گزاره ای و مفهومی برای رصد وفاق ها و خلاف ها در این دو رهیافت، است. شیخ مفید امامت را تقدم در مقتضای طاعت و متأخرین آن را ریاست عامه در امور دین و دنیا بر سبیل خلافت از پیامبر برای شخصی از اشخاص و بحق اصالت در دار تکلیف تعریف کرده اند. این تعریف به تدریج با افزودن مقوماتی تکمیل شده است. رهیافت روایی امامت را عهد الهی برای انسانی عادل، حجّت، معصوم، دارای ولایت، منصوب الهی و مفترض الطاعه می داند. این دو تعریف از حیث مقوّمات نسبت عموم و خصوص من وجه دارند. ضرورت امام در رهیافت کلامی با دلایلی همچون برهان لطف، بدیهی بودن تشکلیل حکومت، اجرای حدود و حفظ نظام اسلامی و وجوب دفع ضررهای عظیم اثبات شده است؛ لکن رویکرد روایی ضرورت وجود امام را حجّت الهی بودن امام و این که امام واسطه فیض الهی و علت مبقیه عالم هستی و نیز زمام دین و نظام مسلمانان به وی است، بیان می کند. ادله اثبات ضرورت وجود امام در دو رویکرد روایی و کلامی نیز نسبت من وجه دارند. دو رهیافت روایی و کلامی در دامنه عصمت امام اختلافی چندانی ندارند. ممکن الخطا بودن امت، واین که حفظ تعلیم شریعت وظیفه امام است سه دلیل عمده ضرورت عصمت امام در متون کلامی است. رهیافت روایی عصمت را شرط امامت و آن را امر مسلمی برای امام می داند. هر دو رهیافتتأکید می کنند که عصمت منشأ الهی داشته و اختیار انسان را سلب نمی کند. مواردی که در خصوص منزلت و جایگاه امام در منابع کلامی بیان شده، برخی مانند مفترض الطاعه بودن امام منشأ روایی داشته و بعضی دیگر مانند ریاست عامه عقلی هستند. افزون بر این موارد رهیافت روایی جایگاه الهی و قدسی برای امامت بیان می کند. در این رهیافت امام، حجّت الهی و نور عالم هستی است
مشخصات اثر
بررسی و روش‌شناسی ‌تطبیقی اندیشه‌های کلامی شیخ صدوق و شیخ مفید
نویسنده:
محمدعلی نیازی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
دراين پايانامه انديشه هاي کلامي شيخ صدوق وشيخ مفيد در شش فصل مورد بررسي و تطبيق قرارگرفته است.درفصل دوم به روش شناسي انديشه هاي کلامي اين دو انديشمند پرداخته شده است که روش نقل گرايي صدوق بر عقل گرايي او غلبه دارد و مفيد جنبه عقل گرايي را در مباحث کلامي بر روش نقل گرايي ترجيح مي دهد. در فصل سوم ضرورت شناخت خدا، اثبات خدا و صفات خدا از ديدگاه صدوق و مفيد مورد بررسي وتطبيق قرار گرفته است. فصل چهارم پيرامون نبوت بحث شده است .دراين فصل همچنين نبوت خاصه و عامه، راههاي شناخت نبي و ويژگيهاي پيامبران الهي از ديدگاه صدوق ومفيد بررسي شده است.در فصل پنجم نيز ضرورت وجود امام و ويژگيها و صفات امام وهمچنين امامت امام عصر وغيبت ايشان ازديدگاه اين دو انديشمند موردبررسي قرارگرفته است.در فصل پاياني(فصل ششم)پيرامون حقيقت روح ، معاد جسماني،روحاني و بحث شفاعت ، بهشت ،جهنم و غيره... ازديدگاه صدوق ومفيد موردبررسي وتطبيق قرارگرفته شده است.
مشخصات اثر
عقل‌گرایی و نص‌گرایی در تشیع (با بررسی تطبیقی دیدگاه‌های شیخ صدوق و شیخ مفید)
نویسنده:
عبدالمجید حکیم الهی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: جامعه المصطفی العالمیه,
چکیده :
با آغاز غیبت امام دوازدهم دوره حیرت در جامعه شیعی آغاز می شود؛ از سویی جامعه شیعی از درون با پرسش هایی مواجه است و از سوی مقابل نیز شیعیان با شبهات و پرسشهایی از طرف فرقه ها و مکاتب دیگر به ویژه زیدی ها و معتزله مواجه شده اند. با توجه به این فضای فکری است که دو مکتب قم و بغداد با دو رویکرد نص گرایانه و عقل‌گرایانه دو منظومه معرفتی شیعه را شکل داده اند. با توجه به بحران های دوره حیرت است که شیخ صدوق و شیخ مفید تلاش می کنند با نوآوری های خود در دایره دو رویکرد نص گرا و عقل گرا، جامعه شیعی را از این بحران خارج سازند. با توجه به آنچه گفته شد، نوشتار حاضر تلاش دارد به این پرسش بپردازد که در یک بررسی تطبیقی، عقل چه جایگاهی در منظومه معارف مکتب عقل‌گرای بغداد و نص‌گرای قم داشته است و نوآوری های شیخ صدوق و شیخ مفید در جایگاه عقل چیست. در پاسخ به این پرسش تلاش خواهد شد تا نشان داده شود که جایگاه عقل در معارف شیعی و صورت‌بندی نص گرا و عقل گرا در دو مکتب قم و بغداد پس از عصر غیبت معصوم (ع) به دلیل آموزه های اهل‌بیت (ع) با شکاف عمیقی که در کلام و فقه اهل سنت با دو رویکرد اشعری و معتزلی به وجود آمد، مواجه نشد و پس از آغاز عصر غیبت و نیازهای جوامع شیعی در این عصر، شیخ صدوق و شیخ مفید با نوآوری های خود در حدیث شناسی و علم کلام جایگاه عقل در معارف شیعی را رشد دادند که تأثیرات آن از حدیث‌شناسی به علم کلام و سپس به فقه و اصول فقه انتقال یافت و عقل به عنوان ادله چهارم در فقه جای گرفت.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مسئله امامت( ویژگیها، وظایف،فرایند تعیین امام) از دیدگاه شیخ مفید و جاحظ
نویسنده:
فاطمه مهدلو
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
مسئله امامت بهعنوان یکی از جنجالی ترین و اختلاف برانگیزترین مباحث مطرح میان فرق اسلامی است. به ویژه قرن سوم و چهارم که اوج اختلاف ها‌ی کلامی میان فرق اسلامی به شمار می رود. یکی از بزرگترین میدان داران عرصه کلام معتزله در نیمه اول قرن سوم جاحظ م۲۵۵ه.ق است که ده ها کتاب در این زمینه از خود به یادگار گذاشته است. همچنین شیخ مفید م۴۱۳ه.ق که در قرن چهارم و قسمتی از قرن پنجم بزرگترین متکلم ، فقیه، اصولی و تفسیری شیعه بشمار می‌رود. نوشتار پیش رو به روش تحلیلی به بررسی تطبیقی مساله امامت و بیان وجوه اشتراک و افتراق دیدگاه این دو متلکم پرداخته است تا تقریری عالمانه تر و عمیق تری از مسأله امامت در این دوره از تاریخ اسلام بدست آید و نیز منجر به آشنایی بیشتر و عمیق تر با دیدگاه های شیخ مفید زعیم شیعی در قرن چهارم و جاحظ شود. شیخ مفید که امام صلوات الله علیه را جانشین بلافصل نبی()می‌داند تا عهده‌دار تمامی وظایف محوله به رسول خدا ()به جز نبوت باشد؛ تعیین امام() را تنها به واسطه نص توفیقی و از جانب خداوند ممکن می‌داند. وی عصمت، افضلیت و اعلمیت را ضروری امام() عنوان می نماید. در مقابل جاحظتعریفی روشن از امام ارائه نمی‌نماید. او وجوب تعیین امام را بر عهده‌ی مردم و از طریق شوری و انتخاب اهل حل و عقد می داند؛ از این‌رو لزومی به عصمتِ امام نمی‌بیند؛ لیکن او نیز اعلمیت و افضلیت را از ویژگی های امام برشمرده است. هرچند که وی افراد فاسق و مفضول را هم مستحقمنصب امامت و هدایت مردم می‌داند!!
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 204