جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 84
عقل عملی از دیدگاه فارابی، ملاصدرا و نراقی
نویسنده:
منصوره برادران مظفری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
عقل عملی یکی از قوای نفس انسانی است که درباه آن، نظریات مختلفی بیان شده است. در این نوشتار، عقل عملی از دیدگاه فارابی، ملاصدرا و مرحوم نراقی مورد بحث قرار گرفته‌ است. فارابیعقل نظری و عملی را مدرک کلیات و جزئیات می‌داند و تفاوت آنها را در متعلق ادراک بر می‌شمارد. متعلق ادراک عقل نظری، اموری است که فقط شأن معلوم شدن را دارد و متعلق عقل عملی، اموری است که هم معلوم و هم مورد علم اختیاری واقع می‌شود و کمال آن به این است که بدان عمل شود. لذا فارابی برای عقل عملی، تنها نقش معرفت شناختی قائل است. ملاصدرا، عقل نظری را مدرک کلیات و عقل عملی را مدرک جزئیات و نیز بر انگیزاننده قوا برای تحقق فعل می‌داند. بنابر این ملاصدرا برای عقل نظری نقش معرفت شناسی و برای عقل عملی علاوه بر نقش معرفت شناختی، نقش انگیزشی نیز قائل است. نراقی، عقل نظری را صرفا مدرک و عقل عملی را صرفا محرک می‌داند. یعنی از نظر او، عقل نظری نقش معرفت شناختی و عقل عملی فقط نقش انگیزشی دارد. در این تحقیق همچنین کارکردهای دیگر عقل عملی، کمال و ثمره آن، و وجه تسمیه و رابطه و تفاوت آن با عقل نظری بیان گشته است.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آراء فارابی در کتاب «تعلیقات» با آراء ارسطو
نویسنده:
مصطفی ملک زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , حاشیه،پاورقی وتعلیق , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این تحقیق بر آن است تا با تدقیق در یکی از آثار کمتر مورد توجه قرار گرفته فارابی، که خود به عنوان یکی از اکابر فلسفه اسلامی شناخته می‌شود، به واکاوی نسبت تفکر این فیلسوف با آراء ارسطو که سنگ بنای تفکر مشائی را نهاده است، بپردازد و اشتراکات و افتراقات را نمایان سازد.فارابی طرح واره کلی نظام فکری خود را وام دار افلاطون است و در آثار خود هر جا به دنبال تشریح نقشه کلی اندیشه خویش است، افلاطون نقش محوری ایفا می کند، زیرا چنانکه بعد از این شرحش خواهد رفت، فارابی به تبعیت از او وصول به «سعادت» حقیقی را سرلوحه جهد فلسفی خویش قرار داده است و مثلاً در اثری چون «تحصیل السعاده» که به نوعی «کلیات فلسفه» را منظور نظر دارد، رویکرد افلاطونی یکه تازی می کند. اما هر چه از چارچوب های فلسفه ورزی فاصله می گیریم و به مباحث محتوایی فلسفه او نزدیک تر می شویم، ارسطو حضور پررنگ تری پیدا می کند. و این امر در اثری چون «تعلیقات» که به طور خاص به مباحث محتوایی می پردازد، مشهود است. بنابراین فارابی در بستری افلاطونی، ارسطویی می اندیشید.بی شک هر گونه حکمی در باب اینکه «تعلیقات» تعلیقه ای بر کتاب خاصی است یا خیر و یا اینکه مشتمل بر مجموعه ای از گفتارهای شفاهی وی به شاگردانش می باشد و... ظنّی خواهد بود؛ امّا آنچه مسلّم است اینکه تعلیقات آنچنان که به دست ما رسیده، تعلیقه بر بخش نظری حکمت و عمدتاً ناظر به محتوی (و نه ساختار) می باشد. مباحث مطروحه در این کتاب را می توان به چهار دسته کلی تقسیم کرد که عبارتند از: خدا ، افلاک ، نفس ،و کلیاتی در باب حکمت نظری و شقوق سه گانه ی آن. بر همین مبنا برای هر یک از این موضوعات به استثنای بحث افلاک –که بسیاری مبانی فلسفی و کیهان شناختی آن مورد خدشه است- بخش جداگانه ای در رساله اختصاص داده شده است. و از آنجا که هدف ایجاد تناظر میان آراء این دو حکیم بود، هر بخش مشتمل بر دو فصل و فصل مربوط به ارسطو به دلایلی که روشن است، مقدم داشته شد.
مشخصات اثر
فضیلت حکمت در اخلاق فلسفی اسلامی
نویسنده:
کرمرضا سروری کنشتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
فضیلت حکمت یکی از فضائل چهارگانه اصلی در اخلاق فلسفی اسلامی است. حکمت فضیلت قوه عاقله انسان است و بر اساس تقسیم قوه عاقله، به عقل نظری و عملی، به حکمت نظری و حکمت عملی تقسیم می شود.در آثار همه فیلسوفان اسلامی سعادت انسان صراحتاً با کمال قوه نظری و عملی، ارتباط پیدا می کند. ارسطو سعادتمند را کسی می داند که فعالیتش مطابق بهترین فضیلت باشد. فلاسفه، عقل را به عنوان یکی از قوای نفس ناطقه انسانی، و وجه تمایز انسان از دیگر موجودات، و آن را دارای دو جزء عقل نظری و عملی می دانند. اما دربیان چیستی این دو عقل، و نیز تبیین حکمت و انقسام آن به حکمت نظری و عملی، در میان آنان اختلاف نظر وجود دارد. با تأمل در گفتار ایشان طیف وسیعی از رویکردهای متعدد، در باره عقل نظری و عملی و نیز حکمت نظری و عملی، قابل استنباط است. برخی از حکمای اسلامی گرچه در تعریف حکمت نظری اتفاق نظر دارند و آن را علم به حقایق اشیاء آنگونه که هست تعریف نموده اند ولی در اینکه اعتدال در قوه عقل نظری شرط فضیلت است یا نیست، اختلاف نظر دارند. برخی اعتدال را در حکمت نظری فضیلت شمرده اند و برخی افراط در آن را . اما حکمای اسلامی در تعریف عقل عملی و حکمت عملی اختلاف نظر دارند. دست کم دو معنا برای عقل عملی و وظیفه آن بیان شده است. برخی عقل عملی را قوه ادراک حسن و قبح، و حق و باطل در عقاید تعریف نموده اند و بر اساس آن عقل عملی را از جنس علم و دانش عملی تعریف نموده اند و برخی عقل عملی را قوه عملی و تدبیری که دو قوه شهوی و غضبی را تدبیر و اداره می کند، تعریف کرده اند در نتیجه حکمت عملی نه از جنس علم و دانش ، بلکه از جنس خلق و فعل دانسته اند.
مشخصات اثر
«گزارش و تحلیل دیدگاه آیت الله جوادی آملی در باره نسبی گرایی اخلاقی»
نویسنده:
مصطفی سلاطین، محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
اطلاق و نسبیت اخلاق از مباحث مهم در حوزه فلسفه در طول تاریخ این رشته است. برخی مقهور یافته‌هایی همچون تفاوت فرهنگ‌ها، جوامع، آداب و رسوم و حتی سلایق فردی شده و با نفی هرگونه عام‌گرایی و اطلاق در حوزه قواعد و احکام اخلاقی، به سوی نسبی‌گرایی متمایل شده‌اند. در مقابل، گروهی نسبیت را نه تنها خلاف یافته‌های عقلی دانسته‌اند، اعتقاد به آن را به ضرر افراد و مصالح عام اجتماعی می‌دانند. فیلسوفان مسلمان با تکیه بر اعتقادات دینی و دریافت‌های عقلی، احکام اخلاقی را کاشف از واقع می‌دانند و منکر جعلی بودن این اصول هستند. آیت الله جوادی آملی، مفسر حکمت متعالیه و فیلسوف اسلامی، با توجه به علم بشری و نحوه تحصیل آن و نیز کلیت و جاودانگی اصول و احکام اخلاقی، هرگونه نسبیت در اخلاق ـ بلکه در شناخت انسانی ـ را نفی کرده‌اند و با ارجاع امکان شناخت احکام اخلاقی به تجربه بشری، علمی بودن و برهان‌پذیری اصول اخلاقی را اثبات کرده‌اند. این مقاله با ذکر مؤلفه‌های اصلی نسبی‌گرایی اخلاقی، دلایل این حکیم متأله را در نقد این مؤلفه‌ها تشریح می‌کند و با توجه به مبنای واقعی بودن اصول و احکام اخلاقی، مستندات ایشان بر اطلاق و کلیت این اصول را تبیین خواهد کرد.
صفحات :
از صفحه 73 تا 100
مشخصات اثر
رابطه بین «حکمت عملی و نظری» در فلسفه با «ایمان و عمل صالح» در قرآن چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
حکمت نظری و عملی اصطلاحاتی فلسفی اند که در جای خود تعریف شده اند [1] و اصطلاح ایمان و عمل صالح نیز اصطلاحاتی قرآنی اند که در مورد حقیقت آنها باید به بحث و بررسی پرداخت. بنابراین برای پرداختن به این سؤال، باید دو دیدگاه قرآنی و فلسفی را با هم مقایسه ک بیشتر ...
مشخصات اثر
حکمة العین و شرحه
نویسنده:
علی بن عمر کاتبی قزوینی؛ شارح: محمد بن مبارکشاه بخاری؛ مقدمه نویس: جعفر زاهدی
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF معرفی کتاب فهرست
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی,
چکیده :
کتاب «حکمة العین» کتابی است در بحث حکمت طبیعی و الهی (مباحث الهیات و طبیعیات حکمت) به زبان عربی، نویسنده کتاب نجم الدین علی کاتبی قزوینی معروف به "دبیران" فیلسوف و منطق دان شیعی و منجم رصدخانه مراغه و از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی مي باشد. این کتاب بنا به خواهش گروهی از طالبان علم، بحث های الهی و طبیعی را شامل و تتمه تکمله ای بر کتاب «عین القواعد» در منطق اوست. حکمة العین، به سبب اختصار و جامعیت، شهرت بسیار زیادی دارد. بزرگان از اهل سنت و تشیع حواشی و شروح زیادی بر آن نوشته اند از جمله قطب الدین محمود شیرازی، كه كتاب حاضر مي باشد.
مشخصات اثر
نجاة من الغرق فی بحر الضلالات
نویسنده:
حسین بن عبدالله ابن سینا؛ مصحح: محمدتقی دانش پژوه
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF معرفی کتاب
وضعیت نشر :
تهران: انتشارات دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
«النجاة من الغرق فی بحر الضلالات» از تالیفات ابن سینا است؛ که یک دوره فلسفه نظری (منطق، طبیعیات، ریاضیات و الهیات) به زبان عربی می‌ باشد. پاره‌ ای از مباحث بخش منطق کتاب عبارتند از: تصور و تصدیق، منفعت منطق، اقسام لفظ، ذاتی و عرضی، قضیه و اقسام آن، مواد قضایا، جهات، عکس، قیاس و اقسام آن، اشکال سه گانه، استقراء، تمثیل، برهان و اقسام و مقدمات آن، مطالب هل و ما و لم و‌ای و... برخی از مباحث طبیعیات، عبارتند از: حرکت و مسائل مربوط به آن، زمان، مکان، متناهی و نامتناهی و مسائل مربوط به آنها، واحد بودن عالم و عدم امکان تعدد آن، آثار حرارت و برودت در اجسام، نفس و مسائل مربوط به آن و... بعضی از مباحث ریاضیات، عبارتند از: قواعدی در مورد اضلاع و زوایا و مثلث‌ ها، قواعدی در مورد تناسب سطوح... مناسبات و اصناف و خواص آنها... کیفیت استخراج اندازه جرم زمین و ماه و خورشید نسبت به یک دیگر، شناخت رصد و کیفیت رصد نمودن... نغمه، اصوات، اجناس، آلات، تحسینات و... پاره‌ ای از مطالب بخش الهیات، عبارتند از: مساوقت واحد با موجود، اعراض ذاتی و غریب، علت احتیاج ممکن به واجب امکان آن است نه حدوث آن، بساطت واجب و اینکه واجب تام است و هیچ حالت منتظره ‌ای در او نیست، اثبات واجب الوجود، معاد، الهامات و دعاهای مستجاب، عقوبت‌ های آسمانی، نبوت، عبادت و فایده آن در دنیا و آخرت و...
مشخصات اثر
آیا غایت حکمت نظری همان حکمت عملی است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
دانشمندان و فیلسوفان برای «حکمت» معانی و تفاسیر گوناگونی ارائه کرده اند، از جمله ی آنها این تعاریف است: 1ـ حکمت، عبارت است از: درک ویژه­ای که انسان با آن می تواند حق و حقیقت را دریابد و از تباهی کار و از کار تباه جلوگیری نماید. 2 ـ راغب در م بیشتر ...
مشخصات اثر
عقل یا احساس کدامیک کامل ترند؟ آیا می توان با یکی از آنها تصمیم گرفت؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
انواع مختلفی از تصمیم گیری ها در بحث «عقل یا دل» مورد نظرند که نمی توان در مورد تمامی آنها از یک دیدگاه واحدی سخن گفت چرا که مقام بحث بسیار متفاوت بوده و هر سخن جائی و هر نکته مکانی دارد. سوال مطرح شده در مورد انتخاب عقل یا احساس؟ منطق یا عشق؟ خ بیشتر ...
کلیدواژه‌های اصلی :
حکمت عملی و نظری , عقل و احساس
مشخصات اثر
اگر عقل دین را تأیید می کند، پس چرا آدم های عاقلی وجود دارند که متدین نیستند و به هیچ دینی نگرویدند؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
تعریف عقل واژه "عقل" در متن های مختلف و در فضاهای مختلف تفسیرهای گوناگونی پیدا کرده است . گاه عقل دارای تعریف عرفی است؛ مانند انسان عاقل، افراد عاقل. معنای دیگر عقل آن چیزی است که فیلسوفان در مباحث فلسفی به کار می برند و تعبیر می کنند؛ به ای بیشتر ...
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 84