جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
اتحاد عاقل و معقول
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 95
عنوان :
اطلاقگرایی معرفتی در حکمت متعالیه
نویسنده:
محمد نجاتی, یاسر سالاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حرکت اشتدادی نفس
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
اطلاق گرایی معرفتی
,
وحدت نفس و ادراکات
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول ,
واقعگرایی = رئالیسم (مکتب فلسفی) ,
هستی شناسی(فلسفه) ,
تجرید عقل ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
امکان معرفت ,
وجودی بودن علم ,
اطلاق گرایی وجود شناختی ,
شناخت حقایق موجودات ,
معرفت شناسی مشائی ,
مطابقت ماهوی ,
محال بودن شناخت فصول ,
تفکیک حقیقت علم و وجود ذهنی ,
تجرد صور نفس ,
شناخت نفس الامر ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در سنت فلسفۀ اسلامی به دلیل اذعان به ناکامی نفس در دستیابی به کنه وجودی و نفسالامری اشیا مسئلۀ اطلاقگرایی معرفتی بروزی جدی مییابد. اما در این بین، نگاه ملاصدرا به این مسئله رویکردی متمایز را ارائه میدهد. صدرا در تفکر عام خویش، طبق مشرب فلاسفه، توانایی نفس در شناخت حقایق اشیا را آماج تردید قرار میدهد. با وجود این، در رویکرد نهاییاش بر اساس برخی مبانی وجودی و معرفتیِ تفکر خویش، دغدغۀ این مسئله را طرح میکند و در نهایت، راهکاری پیش مینهد. ملاصدرا در گام اول اذعان میدارد که به دلیل اختلاط محاکی ادراکات حسی و خیالی با نقص و شرافت وجودی محاکی ادراکات عقلی و همچنین خساست وجودی نفس که لازمۀ حدوث جسمانی آن است، محتمل است ادراکات نفس قرین ابهام و عدم وضوح گردد و در حد ظواهر و اعراض اشیا باقی بماند. اما وی در گام نهایی با تأکید بر ماهیت وجودی حقیقت علم، اشتداد نفس و تعالی آن از خساست جسمانیه را مرهون فرایند وحدت عاقل و معقول میداند. صدرا معتقد است به هر میزان که نفس در فرایند وحدت با ادراکاتش گسترش بیشتری یابد، به همان میزان از نقایص وجودی و شواغل معرفتی تعالی مییابد و در نتیجه، ادراکاتی ماخوذ از کنه و ملکوت اشیا و محاکی نفسالامری را به دست میآورد
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 137 تا 152
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اصالت ماهیت و عینیت وجود از دیدگاه ملارجبعلی تبریزی
نویسنده:
جبار امینی؛ محمد سعیدیمهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصالت ماهیت
,
ملا رجبعلی تبریزی
,
عینیت وجود
,
اصالت وجود
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول ,
مکتب فلسفه اصفهان ,
حد وجود ,
جعل وجود ,
اعتبار ,
حکمت متعالیه ,
حرکت جوهری ,
زبان و وجود ,
فرعیت وجود بر ماهیت ,
ذهنی بودن ماهیت ,
ملزوم و لازم ,
ادله اصالت ماهیت ,
زبان و ماهیت ,
حمل وجود بر ماهیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
ملارجبعلی تبریزی از فیلسوفان دوره صفوی و معاصر صدرالمتألهین فیلسوف بزرگ جهان اسلام است. با وجود اینکه تبریزی معاصر ملاصدرا است بهشدت با اصالت وجود مخالفت میکند و به اثبات اصالت ماهیت میپردازد. او در عین حال وجود را امری خارجی و فرع بر ماهیت میداند. بهنظر میرسد این دیدگاه متأثر از تعریف وی از ماهیت و وجود و رابطه آن دو در خارج است. در مقاله حاضر به تشریح تعریف تبریزی از ماهیت و وجود و نسبت آن دو در خارج و همچنین ادله وی بر اصالت ماهیت میپردازیم. در پایان نیز بررسیای انتقادی از ادله تبریزی بر اصالت ماهیت ارائه میدهیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت کمال عقلانی (اتحاد با عقل فعال) با کمالات اخلاقی از نظر ملاصدرا
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، عظیمه پورافغان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل فعال
,
سعادت
,
عقل عملی
,
کمال عقلی
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
اتحاد عاقل و معقول ,
غایت آدمی ,
غایت خلقت ,
معقول ثانی ,
عقل هیولانی ,
حقیقت علم ,
انواع ادراک ,
وجودی بودن کمال ,
رابطه لذت و کمال ,
تکامل ادراک ,
وجودی بودن علم ,
تجرد ادراکات ,
بساطت عقل فعال ,
برتری کمال عقلی بر کمال حسی ,
هدف اصلی عبادات ,
صفای قلب ,
ادراک از دیدگاه ملاصدرا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نقش علم و عمل در رسیدن انسان به کمال و سعادت حقیقی، ازجمله مباحث قابل تأمل است که در نظام فکری ملاصدرا جایگاه ویژه ای دارد. عبارات صدرالمتألهین، نشان می دهد که غایت آفرینش، وصول انسان به مرحله کمال عقلانی و مرتبه عقل مستفاد است که اتحاد با عقل فعال را در بر دارد و عقل عملی ممد و زمینه ساز آن است. در حالی که با تعمق در مجموعه نظام تفکر صدرایی و با نگرش به مبانی ایشان، به نظر می رسد این دو یک هویت واحده هستند که نفس انسان در حرکت جوهری، به طی مراحل آن ها، متناظر با یک دیگر می پردازد به گونه ای که به تلازم و اتحاد معرفت و فضیلت می توان اذعان کرد. در مجموع، اهمیت و ارتباط دو سویه هر کدام از دو جنبه غیر قابل انکار است و هیچ یک به تنهایی قادر به ایصال انسان به سعادت حقیقی نیستند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 43 تا 57
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان نفس بر اثبات خدا در حکمت متعالیه
نویسنده:
محمدتقی یوسفی، مجتبی افشارپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حدوث نفس
,
اثبات وجود خدا
,
استکمال نفس
,
برهان نفس
,
عینیت سالک و مسلک
,
براهین خداشناسی
,
اثبات وجود خدا
,
علم نفس
,
حکمت متعالیه
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
,
تجرد نفس (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول ,
حرکت اشتدادی نفس ,
عقل بالفعل ,
قوه جسمانی ,
وجود ربطی انسان ,
درجات نفس ,
علم حصولی به نفس ,
خروج نفس از قوه به فعل ,
علت حرکت نفس ,
حیثیت بالقوه در مجردات ,
رابطه علی نفس و بدن ,
شرافت نفس بر بدن ,
غایت حرکت نفس ,
حرکت نفسانی افلاک ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در میان ادله اثبات وجود خدا در فلسفه اسلامی، برهان های غیرمشهوری هم هستند که در عین صحت و اتقان کمتر مورد عنایت فیلسوفان قرار گرفتهاند. یکی از این برهان ها برهان نفس بر اثبات خدا است. در این برهان، با استفاده از نفس انسانی و برخی اوصاف و عوارض آن بر وجود خداوند سبحان استدلال می شود. صدرالمتالیهن (ره) در برخی از آثار خود بهصراحت این برهان را یکی از براهین مستقل اثبات واجبالوجود دانسته است. ملاصدرا و برخی از پیروانش چهار تقریر از این برهان ارائه کردهاند: با استفاده از علت حرکت نفس، حدوث نفس، علت غایی حرکت نفس و حرکت نفوس فلکی. این برهان به نحو مستقل در حکمت مشاء مطرح نبوده است؛ برخی اشراقیان به بعضی تقریرهای آن اشاره کردهاند؛ ملاصدرا با بهرهگیری از اشارات پیشینیان و همچنین مبانی فلسفی خود در مسئله نفس، حرکت جوهری، نحوه ارتباط حادث با محدث و... چنین برهانی را بیان کرده است. او همچنین در این برهان، راه و رونده را متحد میداند و عینیت سالک و مسلک را از ویژگیهای این برهان می شمارد و همین امر را دلیل شرافت این برهان بر سایر ادلۀ اثبات واجبالوجود ـ به جز برهان صدیقین ـ میداند. او معتقد است: در عین اینکه معرفت حضوری نفس شهود باطنی رب را در پی دارد، معرفت حصولی به نفس و دقت در عوارض آن نیز وسیله صعود به معرفت خداوند است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 157 تا 182
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه مثل در نظام حکمت صدرایی
نویسنده:
محمود صیدی، محمد بنیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود شناسی ملاصدرا
,
حکمت متعالیه
,
مُثُل
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
غایت افراد مادی ,
رب النوع انسانی ,
عالم ادنی ,
اتحاد عاقل و معقول ,
معرفت شناسی ملاصدرا ,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam ,
خیر ( خیر و شرّ ) ,
علم حضوری ,
علم الهی ,
حشر حیوانات ,
کلیات ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
انوار قاهره سفلیه ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
حرکت جوهری ,
صورت نوعیه مادی ,
عقول طولیه ,
فرد مادی ,
اصالت وجود ,
حمل شایع ,
قیامت ,
اسماء واجب(حکمت نظری) ,
کارکرد معرفتی نظریه مثل ,
عالَم اعلی(مقابل عالَم اسفل) ,
عالَم اسفل(مقابل عالم اعلی) ,
مظهر وجود مطلق(وجود منبسط) ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علوم عقلی ,
وجود ذهنی ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
ظلیت عالم ماده ,
ارواح مهیم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
در میان حکمای اسلامی، صدرالمتألهین بیشترین مباحث را دربارهی ارباب انواع و نظریهی مثل مطرح کرده است؛ بهگونهای که بحث کامل و همهجانبهی این نظریه، قبل از او بىسابقه است. مباحث حکمت متعالیه دربارهی نظریهی مثل به سه بخش تقسیم میشود: ۱. پاسخگویی به تأویلات و اشکالات فیلسوفان دیگر؛ ۲. اقامهی براهین پنجگانه در اثبات ارباب انواع؛ ۳. جایگاه این نظریه در حکمت متعالیه. از جملهی این سه، میتوان به وجود ذهنى، سایه بودن عالم ماده در قیاس با ارباب انواع، از صقع ربوبى بودن مُثل، اتحاد عاقل و معقول و اتحاد نفس با ربالنوع، کلی بودن مثل، صورت نوعیه، غایت افراد مادی بودن مثل و... اشاره کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 127 تا 146
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم خدا
نویسنده:
حسن سعادت مصطفوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
علم ازلی الهی
,
علم واجب
,
علم خدا به مادی
,
صفات حقیقت
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول ,
معتزله (اهل سنت) ,
اراده الهی ,
خالق ,
علم حصولی واجب ,
علم تفصیلی حضوری واجب قبل از ایجاد ,
علم حضوری واجب ,
علم حضوری واجب به حوادث ,
ماهیت علم ,
مُثُل ,
معدوم ثابت ,
احکام واجب الوجود ,
عنایت ,
رابطه اضافی عالم و معلوم ,
صور مرتسم در ذات حق ,
علم حق به عقول ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
علم الهی یکی از چهار صفت مهم حقیقت واجب الوجود است که از اهمیت خاصی برخوردار است. در مقاله حاضر پس از مرور دیدگاههای مختلف در تعریف علم و ارائه دلایل عقلی و نقلی عالم بودن خداوند، به تفصیل درباره کیفیت علم الهی بحث شده است. در میان موضوعات مختلفی که متعلق علم الهی قرار میگیرد موجودات مادی و حالتهای وجودی آنها بیش از همه بحثانگیز بوده است. کیفیت علم الهی به حالات وجودی موجودات مادی قبل از ایجاد آنها و همزمان با ایجاد آنها و نیز بعد از فنای آنها متفاوت است. بیشترین اشکال در مورد علم الهی قبل الایجاد به حالات وجودی مادیات است که مقاله حاضر به تفصیل و با توجه به دیدگاههای مختلف در تعریف علم آن را بررسی کرده است
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 3 تا 37
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بقای نفس انسان در دیدگاه فارابی، ابن سینا و صدرالمتألهین
نویسنده:
علی ارشد ریاحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مزاج
,
اتحاد عاقل و معقول
,
حقیقه و رقیقه
,
تعلق نفس به بدن
,
نفس انسانی
,
نفس کلی
,
وجود ربطی
,
فلسفه بوعلی
,
حرکت جوهری
,
اتحاد نفوس
,
اتصال نفوس با عقل فعال
,
مقاله درباره فارابی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این مسئله که نفوس چه انسانهایی بعد از مرگ باقیاند و اینکه آیا آن نفوس تعین خود را از دست خواهند داد و به یک نفس کلی تبدیل خواهند شد یا اینکه کثرت خود را حفظ خواهند کرد، مورد توجه فارابی، ابنسینا و صدرالمتألهین بوده است.در این مقاله که موضوع اصلی آن تحلیل و بررسی آرای این سه حکیم درباره این دو موضوع است، پس از جمعآوری و بررسی آرای آنها درباره دو موضوع مورد نظر این نتیجه به دست آمده است که فارابی نفوس برخی از انسانها را فانی میداند، اما دو حکیم دیگر نفوس تمام انسانها را باقی میدانند. در این مقاله پس از نقد و بررسی سه دلیلی که ابنسینا برای اثبات بقای تمام نفوس اقامه کرده و اشکالهای صدرا به آنها، ثابت شده است که هیچکدام از اشکالهای صدرا به ادله ابنسینا وارد نیست.درباره اتحاد و اتصال نفوس به یکدیگر بعد از مرگ و تشکیل نفس کلی، معلوم شده است که به خلاف نظر برخی محققان، فارابی قائل به نفس کلی، به طوری که نفوس تعین و تعدد خود را از دست بدهند، نیست.درباره اتحاد و اتصال نفوس انسانی با عقل فعال از نظر ملاصدرا، پس از تحلیل و بررسی آرای او درباره تعقل، این نتیجه به دست آمدهاست که صدرا نیز نفس کلی را قبول ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 66 تا 78
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی، ادله و نتایج اتحاد عاقل و معقول در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
حمیده عابدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اتحاد عاقل و معقول
,
ذهن
,
ادراک عقلی
,
عاقل و معقول
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
معقولات بالذات
,
هنر و علوم انسانی
,
معقولات بالذات
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
مسأله اتحاد عاقل و معقول از جمله مساﺋل مهم فلسفی است که سرنوشت درک بشر از خالق در مقام فعل را روشن می نماید. بر طبق این اصل، هر فکر و یا هر عملي که مورد ادراک عالِم قرار میگیرد، نابود نمی شود؛ بلکه به عنوان جزئي از وجود آدمي، در روز قيامت وارد صحنه محشر ميشود. بر اساس رهآورد حکمت متعاليه، بحث از اتحاد عقل و عاقل و معقول، همان اتحاد علم و عالم و معلوم است؛ چرا که ملاصدرا با اصول مُتقَن ثابت نمود که مطلق ادراک، شامل مرحله حس، وهم و خيال، همه در مسأله اتحاد عاقل و معقول، داخل هستند.ملاصدرا با استمداد از خداوند و مبانی حکمت متعالیه، با ادله مستحکم همچون برهان تضایف و برهان ماده و صورت، توانست به حل مسأله اتحاد عاقل و معقول بپردازد. در پژوهش حاضر، تلاش شده است تا با بررسی مفاهیم کلیدی عقل و عاقل و معقول و تطبیق آن از منظر صدرا، نتایج عمیقی که از این مسأله به دست میآید مورد مداقه قرار گیرد. مواردی نظیر: کیفیت ادراکات انسانی، سیر استکمالی نفس، تبیین مسأله تجسم اعمال، کثرت نوعی انسان و کیفیت حشر نفوس انسانی با روشی توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع اولیه، واکاوی و بیان می شود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفتشناسی از دیدگاه شیخ اشراق حکیم سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
نجمه روستایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
اتحاد عاقل و معقول
,
علوم انسانی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
intelligent and intelligible union.
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیدهمعرفتشناسی از منظر شیخ اشراق حکیم سهروردی و ملاصدرا به کوششنجمه روستاییشیوه اصلی تحقیق حاضر چنین است که: نحوه حصول معرفت و تطابق ذهن و عین از منظر شیخ اشراق و ملاصدرا چگونه است؟ معرفت از مسائل مهم حکمت اشراق است. معرفت در نظام حکمت اشراق به واسطه " اضافه اشراقی" بین مدرِک و مدرَک صورت میگیرد. نور در این حکمت اساس شناخت است. به این معنی که حضور و ظهور، اساس ادراک بوده و علم اشراقی نیز ناظر به این معنی است. همچنین، از آنجا که در حکمت صدرائی معرفت، گونهای از وجود است. بنابراین، بسیاری از مسایل معرفتشناسی در گرو هستیشناسی معرفت است؛ در این پژوهش پس از کلیات بررسی میشود که هر دو فیلسوف دستیابی به شناخت را ممکن میدانند. همچنین شیخ اشراق علم را حصول اضافه اشراقیه میداند و در علم به جزئیات و صور خیالیه طرف اضافه نفس را عالم مثال منفصل میداند و در علم به کلیات طرف اضافه را عقول عرضیه و مثل نوریه میداند. علم حق به اشیاء و به ذات خود و علم نفس به ذات خویش و همچنین تعقل جواهر مجرد کیف نفسانی نیست. لذا در علم به غیر آن هم در علم انفعالی صورت علمیه ملازم با فعل و انفعال نفسانی و اضافه به خارج است. لذا نفس در تکامل جوهری به اعتبار تجرد برزخی، متصل به عالم مثال شده و صور خیالی را شهود میکند. صور عقلی رشح وجود عقل مجردند و مرتسم در نفس نمیباشند و نفس در مقام صعود به عالم مجردات با عقل مجرد و مثال نوری متحد شده و در نتیجه این اتحاد حقایق و معارف کلی را شهود مینماید. همچنین تطابق ذهن و عین در دو مقام علم نفس به ادراکات حسی، خیالی و عقلی است. سهروردی معتقد است ادراک حضوری را که به اضافه اشراقی حاصل میشود، مجال غیبت در آن نیست و درباره ادراک شیء غائب از انسان بیان میکند که صورت و مثال حقیقت آن در انسان حاصل میشود. اما بنا بر اصالت وجود، علم حصولی در سایه علم حضوری تحقق مییابد و علم حضوری به قوا و آلات است که مبدأ علوم حصولی است. همچنین شیوه تحقیق حاضر به روش توصیفی - تحلیلی است.کلید واژگان: علم و معرفت، علم حضوری و حصولی، اتحاد عاقل و معقول
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم قبل از ایجاد خداوند به اشیاء؛ برتری دیدگاه علم بلا معلوم بر نظریه علم اجمالی در عین کشف تفصیلی
نویسنده:
نعیمه معین الدینی، علی اکبر نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
علم الهی
,
علم بلامعلوم
,
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
,
علم حضوری(مقابل علم حصولی)
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول ,
01. خداشناسی (کلام) ,
ذات الهی ,
صفات خدا ,
حکمت متعالیه ,
حرکت جوهری ,
اصالت وجود ,
برهان بسیط الحقیقه ,
علم اجمالی((منشا علم تفصیلی)، مقابل علم تفصیلی) ,
علم تفصیلی(مقابل علم اجمالی منشا علم تفصیلی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
ملاصدرا، علم را در شمار صفات حقیقی ذات الاضافه دانسته و بر اساس اصل سنخیت، با شناخت صفت علم در انسان و رفع نواقص آن، همان معنا را در جهت کمال به خداوند نسبت داده است. یعنی همان گونه که در انسان، علم صفتی اضافی و نیازمند معلوم است، در خداوند نیز بر همین شاکله است؛ اما بدون جهات نقص. پس از پذیرش این مطلب، با توجّه به قواعدی چون «اتّحاد عاقل و معقول» و «بسیط الحقیقه کلّ الاشیاء»، صدرا دیدگاه خود درباره علم الاهی را در نظریه «علم اجمالی در عین کشف تفصیلی» ارائه کرد. این نظریه با اشکالاتی مواجه است، از جمله: اضافی بودن علم؛ عدم تبیین علم خداوند به معدومات، ممتنعات و نحوه تعلق علم الاهی به جزئیات قبل از ایجاد تفصیلی اشیاء؛ قبول اتحاد عالم و معلوم در خداوند بر اساس علم حضوری؛ کل الأشیاء بودن حقّ تعالی؛ و ذومراتب دانستن ذات الاهی به دو مرتبه اجمال و تفصیل. در مقابل، روایات اسلامی، به منظور شناخت و تبیین علم الاهی، تقریر بدیعی از نظریه «علم بلا معلوم» را مطرح کرده اند. جهات رجحان این نظریه، در قید «بلا معلوم» نهفته است که اضافی بودن صفت علم را نفی می کند. نتیجه مهمی که در این نظر بدست می آید، عدم تقیید و تحدید علم الاهی به معلوم میباشد، که کاشفیّت اتمّ این علم را در پی دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 165 تا 188
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 95
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید