جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
02.متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
>
الف. قرن پانزدهم قمری
>
علامه طباطبایی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
تعداد رکورد ها : 4406
عنوان :
خلود در عذاب با تکیه بر تقریری متفاوت از آموزه تجسم اعمال
نویسنده:
محمدرضا بلانیان، محمدحسین دهقانی محمودآبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
هویت انسان
,
خلود
,
عذاب
,
عمل انسانی
کلیدواژههای فرعی :
آیات خلود ,
اراده الهی ,
گناه ,
جایگاه نیت ,
صفات کمالیه الهی ,
فطری بودن توحید ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
امكان و وقوع وعيد الهی در خصوص برخی عذاب های اخروی، به ويژه آن دسـته از عذاب ها كه به خلود و جاودانگی متصف شده انـد، معركـه آرای متفـاوت مفسـران و متكلمان مسلمان و غيرمسلمان بوده و هست. اين مقاله پس از مرور ديـدگاه موافقـان و مخالفان اين موضوع و بررسی ادله طرفين، بر آن است كه با ابتنـا بـر برخـی مبـانی حاصل از حكمت متعاليه، تفسيری متفاوت از عذاب های دار جحيم ارائه كند. مسـير اين تفسير از بازتعريف هويت انسانی، عمل انسانی و تقريری متفاوت از مسئله تجسم اعمال می گذرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 175 تا 196
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مسئله «نفس الامر» در اندیشه علامه طباطبایی و فلسفه ابن سینا
نویسنده:
رحیم قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن
,
نَفسُ الاَمر
,
فلسفه بوعلی
,
عقل
,
ابن سینا و طباطبایی
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چرایی و چگونگی عذاب اخروی: بررسی دیدگاه علامه مجلسی و علامه طباطبایی
نویسنده:
محمد مهدی مشکاتی، روح الله فاطمی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عذاب اخروی
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
در پاسخ به پرسش از چرایی و چگونگی عذاب اخروی با دو رویکرد مواجهیم؛ رویکرد نخست، ارتباط میان کیفر و عذاب اخروی را همانند ارتباط جرم و جریمه دنیوی، اعتباری دانسته، خداوند را به عنوان عذابکننده خارجی جاعل و خالق عذاب میشمارد؛ رویکرد دوم ارتباط کیفر و عذاب را حقیقی و تکوینی دانسته، ناظر به مفاد نظریه تجسم اعمال میداند و عذاب اخروی را صورت و تجسم گناه فرد گنهکار میشمارد. مجلسی از مدافعان دیدگاه نخست و طباطبایی از مدافعان دیدگاه دوم است. در این مقاله دیدگاه این دو اندیشمند را در این خصوص بررسی میکنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 107
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی آیات و روایات تجرد نفس از دیدگاه علامه مجلسی و صدرالمتألهین
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، عالمه علامی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
جسمانیت نفس
,
تجرد نفس ناطقه
,
علامه محمدباقر مجلسی
,
دلیل نقلی(قسیم دلیل عقلی و دلیل مرکب از عقلی و نقلی)
کلیدواژههای فرعی :
ارواح ,
حضرت عیسی (ع) ,
حضرت محمد(ص)(اوصیاء) ,
آیات و روایات ,
خود شناسی ,
ادله قرآنی ,
تخیل(راه های معرفت) ,
دلیل عقلی(قسیم دلیل نقلی و دلیل مرکب از عقلی و نقلی) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
مسئله تجرد نفس به دليل پيوند تنگاتنگ با ديگر مسائل مطرح در حـوزه اسـلام، در زمـره مباحثی است كه همواره مورد توجه عالمان مسلمان بـوده اسـت. علامـه مجلسـی بـه دليـل آنكه ادله عقلی را در اين زمينه مخدوش و غير قابل اعتنا می شمارد، گـاه تنهـا بـا تكيـه بـر ظواهر روايات به جسمانيت نفس معتقد است؛ گرچه در مواردی توقـف نمـوده، تجـرد را نيز محتمل می داند. در مقابل، ملاصدرا با عنايت به ادله متعدد عقلـی و نيـز شـواهد نقلـی، نفس را موجودی مجرد می داند. با توجه به اينكه هر دو انديشمند، در اثبات ديدگاه خـود درباره تجرد نفس، به آيات و روايات اشاره كرده اند، در اين پژوهش تلاش كرده ايم ادله نقلی آنان را در اين زمينه واكاوی كنيم. مطالعه آثار اين دو دانشمند و نيز بررسی آيـات و روايات مربوط به نفس، اين فرضيه را تقويت می سازد كه ديدگاه ملاصدرا مبنی بـر تأييـد تجرد نفس با ادله نقلی، از پشتوانه منطقی واستواری برخوردار است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 136
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم امام علیه السلام در قرآن واحادیث با تکیه بر دیدگاه علامه مجلسی و علامه طباطبایی
نویسنده:
زهره مومنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم امام (ع)
,
علم غیب
,
قرآن
,
معارف اسلامی
,
حدیث
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
علامه محمدباقر مجلسی
,
محمد (ص)، پیامبر اسلام
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
مجلسی، محمدباقربن محمدتقی
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
علیبن ابیطالب (ع)، امام اول
,
علیبن ابیطالب (ع)، امام اول
,
مجلسی، محمدباقربن محمدتقی
,
علیبن ابیطالب (ع)، امام اول
,
علیبن ابیطالب (ع)، امام اول
,
مجلسی، محمدباقربن محمدتقی
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
یکی از اصول مذهب تشیع امامت است و زیر بنای مسأله ی امامت علم و عصمت است. از آنجا که موضوع عصمت، مبتنی بر علم وآگاهی است، بسیاری از عالمان بر موضوع علم پیامبر و امام علیه السلام پرداخته اند.در این رساله به مقام و منزلت امام و نسبت آن با پیامبر و گستره و فعلیت علم امام و روش کسب آن، با توجه به آیات قرآن کریم و روایات از دیدگاه علامه مجلسی و علامه طباطبایی پرداخته شده است. امامت مقامی است که باید از طرف خدای تعالی معین شود و امام باید مؤید از طرف پروردگار باشد. امامت مقامی بس ارجمند است که تنها برخی از پیامبران به آن دست یافتند. بنابراین امامان ما مقامی رفیع تر از بسیاری از پیامبران داشته اند. گستره علم امام، دانش کامل پیرامون آنچه برای هدایت انسانها مورد نیاز است، می باشد. و در این باره بخشی از علم ایشان فعلی و بخشی از آن محصول منابعی است که در اختیار ایشان می باشد و یا از طریق الهام به ایشان می رسد.علامه مجلسی و علامه طباطبایی معتقدند علم غیب ذاتی مختص حضرت حق است و امام با تعلیم الهی عالم به علم غیب می شود آنها همچنین قائل به علمی گسترده برای امام هستند و تنها موارد اندکی را از این علم مستثناء می نمایند. علامه طباطبایی علم امام را بالفعل می داند و در خصوص نحوه بهره گیری علم غیب در زندگی عادی امام، معتقد است امام نمی تواند از این علم نفعی ببرد زیرا این علم تخلف ناپذیر است. ولی علامه مجلسی می گوید امام نباید طبق علم غیب خویش عمل کند و البته عمل نمی کند تا مشیت الهی محقق شود. وی تنها قضاوت را از این امر استثناء می کند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امامت از دیدگاه علامه مجلسی، علامه طباطبایی و دکتر شریعتی
نویسنده:
طیبه حیدری دستجردی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کلام اسلامی
,
علوم انسانی
,
ولایت
,
امامت
,
ولایت
,
دکتر علی شریعتی
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
مسأله امامت در طول تاریخ اسلام یکی از بحث برانگیزترین مسائل بعد از رحلت پیامبراکرم بوده و مباحث بسیاری پیرامون آن مطرح می باشد.از جمله این مباحث می توان به تعریف امام، ضرورت امامت و شرایط امام از دیدگاه دانشمندان مختلف اشاره کرد.دربحث از انواع حکومت،امامت ازدیدگاه علامه مجلسی جایگاه ویژهای دارد.بیشترین تلاش علمی وی وحجم آثار او اعم ازکلامی وروایی،به ویژه کتاب بحارالانوار، به تبیین مسألهی امامت وتاریخ امامان معصوم(ع) اختصاص دارد.حکومت در تفکر سیاسی علامه مجلسی شأنی از شئون نبوت وامامت است وامامت استمرار کلیهی شئون پیامبر(ص) به استثنای نبوت می-باشد؛ به بیان دیگر، زعامت سیاسی مسلمانان یکی ازشاخصههای اصلی امامت عامه است وامامت از نظر علامه مجلسی همان« اولی به تصرف وصاحب اختیار بودن در دین ودنیای امت به جانشینی حضرت رسول(ص)» است.براساس دیدگاه علامه طباطبایی درمورد مسأله امامت، مقام امامت تنها یک موقعیت اجتماعی و سیاسی نیست، زیرا از نظر ایشان مهم ترین جنبه امامت، مقام معنوی و ولایت باطنی امام است که سبب می شود امام این شایستگی را بیابد که مردم از او پیروی کنند. اساس امامت از نظر علامه طباطبایی، ولایت در هدایت مردم به سوی کمال و سعادت است و ریاست و پیشوایی در امور دین و دنیا از شئون آن می باشد. علامه با استناد به دلایل عقلی و آیات و روایات و با رویکردی عقلی، تفسیری و عرفانی به تبیین ماهیت و حقیقت امامت می پردازد. تفکر دکتر شریعتی بر بنیادهای استواری قرار دارد، بنیادهایی چون ایدئولوژی، دین، مذهب و اسلام، امت، امام و امامت و تشیع علوی و نوع فهم و طرز تلقی و انتظاری که از آنها دارد. شریعتی از این بنیادها، تعریف نو ارائه می دهد و اذعان می دارد تعاریف و افهامی که از اینها موجود است، واقعی است، نه حقیقی، یعنی اینها فهم های تعریف شده هستند و آن فهم که حقیقت دارد، آن چبزی است که وی ارائه می دهد. در مقایسه اجمالی بین آرای علامه مجلسی، علامه طباطبایی و دکترشریعتی باید گفت دیدگاه های هرسه اندیشمند، در بیشتر موارد یکسان می باشد البته با رویکردهای مختلف به این مسأله. رویکرد دکتر شریعتی متمایز از دو اندیشمند دیگر است؛ به این دلیل که وی مسأله امامت را از نظرگاه جامعه شناسانه مطرح کرده و از بررسی مسائل از جنبه کلامی و فلسفی به دور بوده است. به ویژه آنکه وی در تعریف امام و شرایط امام از جمله انتصابی بودن امام به دیدگاه جدیدی در این زمینه رسیده که کاملاً متفاوت با دیدگاه عالمان شیعه می باشد
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
توحید صفاتی از دیدگاه علامه مجلسی و نقد علامه طباطبایی بر آن
نویسنده:
فهیمه رضایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
علوم انسانی
,
ذات الهی
,
توحید صفاتی
,
توحید نظری
,
توحید صفاتی(فلسفه))
,
توحید صفاتی(اخلاق)
,
علامه محمدباقر مجلسی
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
آموزه توحید خداوند متعال، مهمترین اصل معارف دینی و اسلامی است که سایر اصول اعتقادی، بر آن استوار گشتهاند. این یگانگی، دو ساحت نظر و عمل را شامل میشود. در حوزه نظر، توحید صفاتی یکی از وجوه این یگانگی است که همواره، منشأ مناقشات فراوان بوده است. در میان اندیشمندان شیعی، دو عالم برجسته، علامه محمدباقر مجلسی و علامه محمدحسین طباطبایی، در این باره بحث کرده و آرای متفاوتی ارائه نمودهاند. این پژوهش، درصدد نقد دیدگاه علامه مجلسی در زمینه توحید صفاتی، از منظر علامه طباطبایی میباشد. گام اول برای این کار، مشخص کردن چیستی توحید صفاتی است. بهطورکلی در تعریف و اقسام توحید و صفت، نزد دو علامه اختلافی ملاحظه نمیشود
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی نظریۀ ابن سینا در باب طبقه بندی علوم
نویسنده:
مهدیه مستقیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اقسام علوم
,
روش شناسی
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفه علم
کلیدواژههای فرعی :
موضوع علم ,
ملاک تمایز علوم ,
حکمت مدنی ,
علم مدرن ,
فلسفه الهی ,
علوم انسانی (سایر) ,
معرفت شناسی ابن سینا ,
علوم طبیعی ,
علوم عقلی ,
علوم تجربی(معرفت شناسی) ,
معیار شرافت علم ,
افضلیت فلسفه بر علوم ,
تقسیم بندی ارسطویی علم ,
نگاه ارزشی به علم ,
علم شناسی مشائی ,
تقسیم بندی استقرائی علم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مقالۀ حاضر، ضمنِ گذری اجمالی بر تاریخچه و فواید طبقه بندی علوم با مطرح نمودن پارهای از دیدگاههای فلاسفۀ شرق و غرب در این زمینه سعی مینماید ویژگیها و نقاط برجستۀ تقسیم بندی ابن سینا را بیان کرده و به تبیین بعضی از زوایای آن بپردازد. موضوعات، مسائل، روشها و اهداف و غایات و تاریخ تولد علوم و وجوه ممیزۀ دیگری، علوم را از یکدیگر متمایز میکند. نظریۀ ابن سینا در تقسیم بندی و طبقه بندیِ علوم علاوه بر دارا بودن ویژگیها و محسناتی نظیر عقلی بودن تقسیم، تام بودن استقرائات، تباین بین اقسام، مانعیت و جامعیت، دارای نوع خاصی از انتظام، هنجارمندی و رعایت اصول ارزشی است. شناسایی و به کارگیری بعضی از محسنات این نوع نظام های طبقه بندی علوم، میتواند رهیافت های روشنی را به جهان فلسفۀ علم، ارائه دهد. در این مقاله سعی شده است نظریۀ طبقه بندی علوم از دیدگاه ابن سینا با نگاهی به طبقه بندی علوم از منظر فیلسوفان دیگر مشرق زمین مانند فارابی و ملا هادی سبزواری و برخی دیگر از عالمان روش شناس غربی مانند، اگوست کنت، فرانسیس بیکن و آمپر بررسی گردیده و بر وجوه امتیاز نظریۀ ابن سینا تاکید شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 175 تا 198
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی جایگاه علیت و لوازم آن از نظر دو فیلسوف عقلگرا: ابنسینا و دکارت
نویسنده:
صدرالدین طاهری، مریم حسن پور، مهدی قائمی راد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علیت
,
ابن سینا
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
ملاهادی سبزواری ,
فخر رازی ,
علامه طباطبایی ,
غلامحسین ابراهیمی دینانی ,
سنخیت علت و معلول ,
تسلسل ,
معلول (درمقابل علت) ,
سنخیت ,
عقلگرایی ,
ابن رشد ,
امام محمد غزالی ,
مشیت الهی ,
اصالت اراده ,
لوازم علیت ,
تسلسل علل فاعلی ,
بطلان تسلسل علی ,
شک دستوری ,
اراده اجمالی ,
قرآن ,
دکارت ,
تسلسل ,
برهان علامت صنعتی ,
ارادة الهی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
مسئله علیت، یکی از مسائل مهم فلسفه است و انتظار میرود حداقل هر فیلسوف عقلگرایی به آن معتقد و پایبند باشد. هدف این نوشتار، بررسی جایگاه علیت از نظر دو فیلسوف عقلگرا، ابنسینا و دکارت است. مقاله حاضر، ابتدا به چگونگی پیشبرد مسئله علیت در آثار هر یک از این دو فیلسوف بزرگ میپردازد؛ به این صورت که بیان میدارد ابنسینا و دکارت، هر دو معتقد به اصل علیت هستند و آن را میپذیرند؛ بنابراین انتظار میرود که به لوازم این اصل (ضرورت و سنخیت) نیز معتقد باشند و سپس به بیان این مسئله میپردازد که آیا این دو فیلسوف در روند بحث علیت هم عملا به لوازم آن معتقدند؟ در نهایت با پیگیری بحث، به این نتیجه میرسد که ابن سینا هم معتقد به اصل علیت و هم لوازم آن، یعنی ضرورت و سنخیت است؛ اما دکارت، که بنیانگذار فلسفه جدید در غرب است، با طرح اراده و مشیت الهی، در واقع مقدمات زیر سؤال بردن لوازم مهم علیت، یعنی ضرورت و سنخیت و در نتیجه اصل علیت را فراهم میکند. بنابراین دکارت، در مبانی اعتقاد خود به علیت، عقایدی غیر از ابنسینا دارد که پایبندی او به نتایج و لوازم علیت را مورد تردید قرار میدهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 143 تا 160
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
محسوسات از نظر ابن سینا، شیخ اشراق، ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
محمدباقر صداقت
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
ملاصدرا
,
حس
,
معقولات
,
علوم انسانی
,
محسوسات
,
ادراک
,
کلام
,
علامه محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه بوعلی
,
کلام
,
ادراک
,
یقین
,
حسین بن عبدالله
,
philosophy
,
صدرالدین شیرازی
,
محمد بن ابراهیم979-1050 ق.
,
محمد حسین
,
1281- 1360
,
PHILOSOPHY
,
یحیی بن حبش549؟-587ق.
,
صدرالدین شیرازی
,
محمد بن ابراهیم979-1050 ق.
,
محمد حسین
,
1281- 1360
,
PHILOSOPHY
,
صدرالدین شیرازی
,
محمد حسین
,
1281- 1360
,
محمد حسین
,
1281- 1360
,
PHILOSOPHY
,
PHILOSOPHY
,
محمد بن ابراهیم979-1050 ق.
,
یحیی بن حبش549؟-587ق.
,
صدرالدین شیرازی
,
محمد بن ابراهیم979-1050 ق.
,
محمد حسین
,
1281- 1360
,
PHILOSOPHY
,
یحیی بن حبش549؟-587ق.
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابواسحاق ابراهیم بن نوبخت
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پژوهش حاضر تلاش نموده است تا حقیقت ادراک حسی را از منظر بزرگترین فلاسفه اسلامی بررسی نموده، و نقش و جایگاه آن را در حصول معرفت بشری تبیین نماید. ادراک حسی به معنای کسب معرفت از راه یکی از حواس پنج گانه ظاهری در انسان می باشد. پدیده ادراک شامل چهار مرحله حسی، خیالی، وهمی و عقلی است، که سه مرحله نخست تنها مدرک جزئیات بوده، و مرحله ادراک عقلی مربوط به کلیات میباشد. تمامی حکما، ادراک عقلی را ادراکی مجرد می دانند اما درباره ادراک حسی و خیالی، اختلاف وجود دارد؛ ابنسینا ادراک حسی و خیالی را نیز مجرد دانسته، شیخ اشراق در تجرد ادراک خیالی با صراحت سخن نگفته، و شارح حکمت اشراق، ادراک خیالی را مادی دانسته است. در پژوهش حاضر به تبعیت از صدرالمتألهین، از تجرد ادراک حسی دفاع شده است. ادراکات حسی به لامسه، ذائقه، شامه، سامعه و باصره تقسیم می شود، که درباره حقیقت آن، بهویژه حس باصره، بین فلاسفه اسلامی اختلاف نظر وجود دارد. از نظر ابنسینا، درک محسوسات با انطباع صور اشیای خارجی در چشم، محقق می شود؛ اما برخی از حکما خروج شعاع از چشم را حقیقت حس باصره دانسته اند. نظر شیخ اشراق این است که محسوسات، به علم حضوری قابل درک بوده، و همان صورت خارجی اشیا مدرک بالذات است. اما صدرالمتألهین معتقد است که مدرک اصلی و بالذات، صورت ذهنی صادره نفس است نه آن صورت شی ء خارجی؛ و صورت خارجی با علم حصولی قابل درک خواهد بود. از نظر علامه طباطبایی، حس همان حقیقت اشیای خارجی را فی الجمله درک می کند، و صورت شی ء خارجی مدرک بالذات است. بر این اساس، حس در تصورات جزیی و مفاهیم ماهوی نقش دارد، ولی در مفاهیم ثانوی منطقی، مفاهیم فلسفی و تصدیقات، نقش مستقیم ندارد؛ زیرا تصدیق، تصور همراه با حکم است، و حکم کار عقل می باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
تعداد رکورد ها : 4406
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید