جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 44
سعد السعود للنفوس: منضود من کتب وقف علی بن موسی بن طاووس
نویسنده:
علی بن موسی بن طاووس؛ تحقیق فارس تبریزیان الحسون
نوع منبع :
کتاب , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دلیل,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب در موضوع کیفیت جمع آوری قرآن و تفسیر برخی از آیات و مشکلات قرآن به نقل از تفاسیر مختلف و جرح و تعدیل اقوال بزرگان پیرامون آیات قرآن کریم می‌باشد. سید ابن طاووس در مقدمه کتاب شریف «سعد السعود» می‌فرماید: «من این کتاب را برای پسرانم وقف نمودم و در آن، فهرست اسامی تمام کتاب‌های کتابخانه‌ام را آوردم و پس از ذکر نام هر کتاب، قسمتی از بهترین مطالب آن کتاب را ضمیمه نمودم.» سید فواید فراوانی برای این کار خود ذکر کرده، از جمله اینکه: اگر آن کتاب‌ها به مرور زمان نابود شوند قسمتهایی از آن کتب و نام و یاد آنها باقی می‌ماند. همچنین، چون همگان قدرت تهیه همه آن کتب را ندارند، به واسطه مطالعه این کتاب، اجمالا مهم‌ترین مطالب آن کتاب‌ها را به دست خواهند آورد و هر گاه مطلبی برای کسی جالب بود به واسطه نقل آدرس دقیق مطلب در کتاب مرجع، به راحتی می‌تواند به آن کتاب مراجعه نماید.»
زبان دین از منظر علامه طباطبایی
نویسنده:
شهاب شهیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
زبان دین از جمله مسائل مهم در حوزه دین‌پژوهی است. در این مقاله موضع علامه را در خصوص زبان دین بررسی می‌کنم. تفحص در مباحث معرفت‌شناسانه و هستی‌شناسانه و رویکردهای علامه در تفسیر قرآن از جمله مباحث محکمات، متشابهات و تأویل از جمله منابع ما در این تحقیق است. برخی نویسندگان معتقدند که قرآن گرچه از زبان عرفی بهره می‌گیرد، اما این زبان برای فهم قرآن کافی نیست و از این‌رو بعضی زبان قرآن را زبان ترکیبی و بعضی دیگر نیز زبان عرفی خاص می‌نامند. به نظر می‌رسد اگر زبان عرفی به خوبی تفسیر و تعریف شود، نیاز به نظریات «زبان ترکیبی» و «زبان عرفی خاص» نیست. می‌توان گفت که زبان قرآن، «زبان عرفی» است و راه دستیابی به لایه‌های عمیق‌تر قرآن، تزکیه و تطهیر نفس است نه کاوش در کلمات و عبارات قرآن. در این مقاله ما با کاوش در آثار علامه، موضع ایشان را درباره واقعنمایی گزارههای دینی آشکار می‌کنیم
صفحات :
از صفحه 61 تا 84
نگرشى به تقسیم آیات قرآنى به «محکم و متشابه» و تبیین تأویل متشابه‎
نویسنده:
علیرضا اقبال سبحانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از دیرباز موضوع تقسیم آیات قرآن به محکم و متشابه و تبیین معنای تأویل، مورد توجه مفسران قرآن بوده و دربارۀ سه موضوع: محکم، متشابه و تأویل بحث‌های گسترده‌ای انجام گرفته است. بیشترین بحث‌ها به تعیین معنای متشابه مربوط می‌شود که در میان انظار گوناگون دو نظر طرفدار بیشتری دارد. متشابه یعنی عوالم غیبی مانند: برزخ و صراط و امثال اینها و متشابه یعنی صفات خبری که به‌ظاهر حاکی از تجسیم و تشبیه خداست و نظریۀ اخیر مد نظر نویسندۀ این مقاله هم قرار دارد. واژۀ تأویل در قرآن در موارد متعددی به‌کار رفته است، مانند تبیین اسرار کارهای به‌ظاهر نازیبا در مورد مصاحب موسی؛ بیان اسرار عمل به قانون‌های الهی؛ تبیین واقعیت رویا؛ نمایان شدن همۀ حقایق قرآنی در روز قیامت و سرانجام تأویل متشابه. نظریۀ برگزیدۀ تأویل متشابه، تفسیر آیه در پرتو آیات محکم است و به یک معنا از ظهور افرادی دست برمی‌داریم و به ظهور جملی اهمیت می‌دهیم. مثلاً آنجا که می‌فرماید: آسمان و زمین را با دست‌های خود آفریدیم، با توجه به قراین، منظور نفی شریک و همیار در آفرینش است یا در مورد آدم که می‌گوید: با دو دستم او را آفریدم، مقصود عنایت به آفرینش اوست. فتنه‌گران به ظاهر إفرادی تمسک می‌جویند و اذهان را مشوش و عقاید تشبیه و تجسم را ترویج می‌کنند ولی راسخان در علم به واقعیت آیات متشابه پی برده‌اند و به هر دو ایمان راسخ دارند و از تأویل آن آگاه هستند.
صفحات :
از صفحه 481 تا 503
نگاهى به آسیب‏ هاى فهم قرآن
نویسنده:
غلامعلی عزیزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
فهم متون دينى، به ويژه قرآن، همانند فهم گفته و نوشته هاى ديگر قانونمند است. علاوه بر آن، قرآن به دليل ويژگى هاى منحصر به فردش، ملاك هاى افزون ترى براى فهم دارد كه غفلت از آن انسان را از شناخت صحيح مراد خداوند از آيه هاى نورانى اش باز مى دارد. بدين سبب، از ديرباز كژفهمى هاى بسيارى دامن گير مراجعان به قرآن بوده و هست. كژى هايى كه ممكن است در زمينه فهم قرآن پديد آيد به «آسيب هاى فهم» نامبردار است. توجه به اين آسيب هاوراه هاى رفع آن هم زاد خود قرآن است. پيامبر و جانشينان گرامى اش: هماره مخاطبان قرآن را به فهم صحيح و بايسته راهنمايى كرده، آنان را از انحراف در فهم كتاب خدا بازداشته اند. اعتراض هاى پيامبر به برهم زنندگان آيه هاى قرآن و ايستادگى اهل بيت: در پاسدارى از حريم قرآن در برابر مدعيان فهم آن در اين راستاست. آسيب هاى فهم قرآن از قديمى ترين بحث هاى قرآنى است كه معلمان قرآن بدان هشدار داده و به دامن گير شدن آيندگان نيز خبر داده اند، آن گونه كه در سخن حضرت على (ع) آمده است: زمانى فرا رسد كه... كالايى نزد آنان ارزان تر از قرآن نيست، آن گاه كه به حق خوانده شود (و معناى درست آن بيان شود) و كالايى پرفروش تر و گران قيمت تر از قرآن نيست. آن گاه كه ناروا معنا شود. در این مقاله به این آسيب ها پرداخته خواهد شد.
امام صادق علیه السلام و روش تأویل متشابهات
نویسنده:
سمیه شاهرخی شهرکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قرآن به عنوان یک مجموعه به هم پیوسته به دو بخش محکم و متشابه تقسیم می شود.محکمات آیات مادر مرجع و اساسی هستند و متشابهات نیازمند ارجاع بع محکمات.نظر استقلالی به متشابهات موجب انحراف و سردر گمی می شود. از طرفی از مهمترین منابع فهم قرآن روایات تفسیری ائمه بویژه امام صادق علیه السلام می باشد که باید در رفع شبهات و تصحیح بدفهمی هما مورد توجه قرار گیرد.در این پژوهشبرآنیم تا به روش شناسی روایات تفسیری امام صادق علیه السلام در حوزه یکی از مهمترین مباحث علوم قرآنی یعنی متشابهات بپردازیم تا به مبانی و قواعدی برای فهم درست آیات متشابه دست یابیم.
بررسی آیات متشابه از منظر علامه طباطبائی و زمخشری
نویسنده:
دری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این پژوهش به بررسی آیات متشابه از دیدگاه علامه طباطبائی و جناب زمخشری پرداخته شده. ابتدا با استخراج نظرات هر دو مفسر در این زمینهکه عمدتا ذیل آیه هفت آل عمران قرار دارد، ملاک آنها را در این باره جسته و دانستیم که آیات متشابه آیاتی است که بیش از یک معنی به دست می دهد مانند آیات ماوراء طبیعت که خارج از محسوسات انسان بوده و در نگاه اول تصور مادی برای آن در ذهن شکل می گیرد که با ارجاع به آیات محکم معنای صحیح و محکم آن از نظر مفسر روشن می شود.علاوه براین علامه طباطبائی آیات منسوخ را نیز جزء آیات متشابه می داند که این دسته از آیات در این نگارش مورد مطالعه قرار نگرفته است.در این پژوهش آیات متشابه ، در دو دسته آیات صفات و افعال خداوندو آیات عالم غیب و معاد گنجانده شده است و پس از بیان نظر مفسرین ، در نهایت مقایسه ای از نظرات دو مفسر به عمل آمده است. در قسمت آیات صفات و افعال خداوند به نوزده مورد و در قسمت آیات عالم غیب و معاد به یازده مورد از آیات متشابه برخوردیم که می توان گفت در این سی دسته حدود صدوشصت آیه مورد بررسی قرار گرفته است.
نقد و بررسی آراء علوم قرآنی فخر رازی در تفسیر کبیر با تکیه بر مباحث اعجاز، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و حروف مقطعه
نویسنده:
محمدمهدی فرهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مفسران در تفاسیر خود علاوه بر مطالب تفسیری به مباحث علوم قرآنی نیز پرداخته اند، یکی از این مفسران، فخررازی است که در این پایان نامه آرای او راجع به چهار بحث علوم قرآنی اعجاز، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و حروف مقطعه در تفسیر کبیر او مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.به دست آوردن آرای این مفسر راجع به این چهار بحث مذکور در تفسیر کبیر او از آن جهت حائز اهمیت است که اولاً از بزرگترین مفسران است و تفسیر کبیر او از مهم ترین تفاسیر است و ثانیاً با به دست آوردن این آرا می توانیم تا حدودی با فضای فکری و علمی عصر این مفسر آشنا شویم. فخررازی در تفسیر کبیرش راجع به چهار بحث علوم قرآنی اعجاز، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و حروف مقطعه به ترتیب به مباحثی چون: دلایل اعجاز قرآن، مسئله ی تحدی قرآن، وجوه اعجاز قرآن؛ معنای محکم بودن تمام قرآن، معنای متشابه بودن تمام قرآن، مراد از محکم بودن برخی از آیات قرآن و متشابه بودن برخی دیگر، علم به متشابهات؛ اصطلاح ناسخ، ادلّه ی قائلان به وقوع نسخ، آیات مورد ادعای نسخ، معنای حروف مقطعه، حکمت افتتاح سور با حروف مقطعه پرداخته است؛ این مباحث در این پایان نامه مطرح و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. از جمله آرای فخررازی که در اینجا شایان ذکر است، این است که او در جایی از تفسیر کبیرش قول به صرفه راجع به اعجاز قرآن را بی اشکال دانسته است گرچه در جایی دیگر از تفسیرش به این قول ایراد گرفته است لیکن ممکن است میان سخنان او جمع کرد؛ همچنین معنای اینکه برخی از آیات قرآن محکم و برخی دیگر متشابه هستند را از جهت رابطه ی لفظ با معنا توضیح داده و گفته است که نص و ظاهر، محکم هستند و مجملو موول، متشابه اند؛ همچنین به نظر می رسد که او سعی دارد تا جایی که مقدور است نسخ آیات قرآن را نپذیرد و تخصیص را بر نسخ، ترجیح می دهد؛ نیز معتقد است که حروف مقطعه ی هر سوره ای، اسم سوره برای همان سوره است.
دیدگاه‌های علوم قرآنی فیض کاشانی در تفسیر الصافی
نویسنده:
روح‌الله رجبی‌پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
فیض کاشانی از آن دسته از مفسرانی است که با علم به جایگاه ارزشمند علوم قرآنی در تفسیر، با وجود اینکه یک تفسیر متکی بر روایات تالیف می‌کرده است به مباحث علوم قرآنی نیز در تفسیر الصافی پرداخته است. ما در این پایان نامه برای بدست آوردن و تنظیم مباحث علوم قرآنی از منظر فیض کاشانی که در حقیقت پیش نیازهای فهم صحیح تفسیرالصافی می‌باشد به تحقیق و بررسی در تفسیر الصافی پرداخته‌ایم، این پایان نامه را در چهار فصل تألیف کرده‌ایم، فصل اول را در دو گفتار تنظیم کرده‌ایم در گفتار اول در مورد مفهوم شناسی و گستره و ضرورت علوم قرآنی و در گفتار دوم به شخصیت شناسی فیض کاشانی و معرفی تفسیر الصافی به اتمام رساندیم. و در فصل دوم مهم ترین مباحث نزول، تدوین و قراءات قرآن را مطرح کرده‌ایم و بیان نموده‌ایم که فیض نزول دفعی قرآن را، فرود آمدن یکباره تمام قرآن برقلب مبارک پیامبر گرامی می‌داند و همچنین بر این امر معتقد است که قرآن کنونی به دست صحابه بعد از رحلت پیامبر اسلام، جمع آوری شده است و در موضوع قراءات، فیض از بین قرائتهای متعدد، تنها یک قرائت را صحیح می‌داند. در فصل سوم در گفتاراول به محکم و مشابه پرداخته‌ایم و بیان داشته‌ایم که نظر فیض این است که قرآن با آوردن محسوسات در واقع خواسته است بر اندازه عقول مردم، عالم حقیقت و ملکوت را برای آنها بیان کند. و بر اساس تعابیر اینگونه است که متشابه در قرآن بوجود آمده است و در گفتار دوم به مسئله نسخ، اشاره کرده ایم وبیان نموده‌ایم که فیض وقوع نسخ را در قرآن پذیرفته است و در آخرین فصل در گفتار اول به مسئله تحریف توجه کرده‌ایم و گفته‌ایم که فیض قائل به عدم تحریف قرآن می‌باشد و سرانجام در گفتار دوم در مورد موضوع اعجاز به گفتگو نشسته‌ایم وبیان کرده‌ایم که فیض بر معجزه بودن قرآن از ابعاد گوناگون همچون اعجاز بیانی و اعجاز اخبار از غیب تأکید دارد.
بررسی ديدگاه تفسيری علامه طباطبايی در تفسير آيه تبيان
نویسنده:
علی نصيری، مصطفی مناقب، کریم خوب بين خوش نظر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
آيه تبيان يکی از آيات مورد بحث ميان مفسران است. در باره تبيين کنندگان آيات قرآن اختلاف نظر است. علامه طباطبايی ضمن پذيرش قرائت رايج آيه تبيان، با استناد به دلايلی نظير: «دعوت خدا به تدبر در قرآن»، «امکان ارجاع آيات متشابه به آيات محکم»، «ذو بطون بودن آيات قرآن» و «ذو مراتب بودن هدايت و فهم قرآن»، دلالت آيه را برای همه افراد مستعد و بهره مند از لوازم تدبر و نسبت به همه چيز به دلالت لفظی دانسته و بر اين باور است که لازمه فرض صحت روايات بيانگر وجود علم گذشته، آينده و حوادث پيش رو تا روز قيامت در قرآن، اين است که در واژه تبيان تصرف نموده و دلالت آن را اعم از دلالت لفظی و فرا لفظی دانست. يادکرد دو نکته مزبور از گفتار علامه، آشکارا بيانگر اين حقيقت است که وي در تفسير آيه تبيان ميانه روي نموده و از قرائت های أکثری و أقلی آن اجتناب ورزيده است. مقاله حاضر، ضمن بررسی ديدگاه علامه طباطبايی در تفسير آيه تبيان، به نقد و تحليل يکی از قرائت های اکثری از آن که در ميان برخی از مفسران طرفدارانی دارد، پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 185 تا 206
معناشناسی محکم و متشابه در آيه هفتم سوره آل عمران
نویسنده:
مجيد حيدری فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
بر اساس آيه 7 آل عمران، آيات الاهی دو دسته اند: محكمات و متشابهات. گونه نخست ام الکتاب و اصل آن است و گونه دوم نيز دو شناسه دارد: دستاويزی برای فتنه جويان بيماردل و تاويل پذيری، از اين رو بايد شناسه های محکم و متشابه را بررسی نمود. اين نوشتار پاسخ های گونه گون قرآن پژوهان و مفسران را برشمرده و همه را بر كرسی نقد نشانده و در پايان ديدگاه برگزيده را پيش نهاده است. به نظر نگارنده شناسه محكم و متشابه اين است: نص يا ظهور آيات محكمات، بيانگر مراد واقعی گوينده آنها است، ولی متشابهات در حال برخورداری از ظهور و پيراستگی از هر گونه ابهام و اجمال و پيچيدگی لفظی و معنايی، نسبت به مقصود خدای سبحان نارسانايند. اين گفته با عنايت به رهنمودهای درونی سوره آل عمران هويدا می گردد.
صفحات :
از صفحه 137 تا 162
  • تعداد رکورد ها : 44